Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika. Co z odszkodowaniem?

• Czym jest choroba zawodowa
• Podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej 
• Decyzja stwierdzająca chorobę zawodową
• Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika a jednorazowe odszkodowanie

Czym jest choroba zawodowa

Choroba zawodowa to schorzenie występujące w okresie pracy związanej z narażeniem na szkodliwe czynniki. Objawy choroby mogą dać o sobie znać w różnym czasie, są zróżnicowane, a czasem potrafią być nieoczywiste. 

Choroba zawodowa występuje wskutek szkodliwych czynników w miejscu pracy bądź sposobu jej wykonywania. Taka przypadłość może zostać zakwalifikowana, jako choroba zawodowa, kiedy wystąpiła w związku z pracą i ujęta została w wykazie chorób zawartym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych.

Podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej 

W Kodeksie pracy zostały zawarte procedury postępowania w przypadku wystąpienia przypuszczeń, co do choroby zawodowej pracownika. W takiej sytuacji pracodawca niezwłocznie zgłasza ten fakt właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu inspektorowi okręgowemu. Ponadto obowiązek ten dotyczy także lekarza podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej, który został wymieniony w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych.

W każdym przypadku, gdy zachodzi podejrzenie choroby zawodowej lekarz lub lekarz dentysta, który w trakcie wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta, kieruje go na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.

W razie stwierdzenia u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest zobowiązany do: 

• ustalenia przyczyny powstania choroby zawodowej i charakteru oraz rozmiaru zagrożenia tą chorobą, z zastrzeżeniem, że obowiązek ten pracodawca spełnia działając w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym; 
• niezwłoczne usunięcie czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosowanie innych niezbędnych środków zapobiegawczych; 
• zapewnienie realizacji zaleceń lekarskich. 

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest prowadzenie rejestru obejmującego przypadki stwierdzonych chorób zawodowych, jak i ich podejrzeń.

Właściwy inspektor sanitarny otrzymawszy zgłoszenie podejrzenia wystąpienia choroby zawodowej wszczyna postępowanie. Wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w przypadku, kiedy zgłoszenie jest bezzasadne. W postępowaniu, którego celem jest ustalenie wystąpienia u pracownika choroby zawodowej, przeprowadzana jest przede wszystkim ocena narażenia zawodowego oraz sporządzana karta oceny narażenia zawodowego – wraz ze skierowaniem na badania przekazane zostają następnie do jednostki orzeczniczej I stopnia.

Decyzja stwierdzająca chorobę zawodową

Właściwy państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia na podstawie materiału dowodowego, zwłaszcza mowa tutaj o danych zawartych w orzeczeniu lekarskim i formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika bądź byłego pracownika. Decyzja zostaje doręczona zainteresowanemu pracownikowi, byłemu pracownikowi albo osobie uprawnionej na jej wniosek, pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły wywołać skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej, jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza wydającego orzeczenie lekarskie, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.

Stwierdzenie choroby zawodowej po śmierci pracownika a jednorazowe odszkodowanie

Członkowie rodziny osoby zmarłej w wyniku choroby zawodowej, mają prawo do jednorazowego odszkodowania – jest to niemożliwe, gdy choroba zawodowa nie była, co najmniej współprzyczyną śmierci pracownika.

Ustawa z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa katalog uprawnionych do jednorazowego odszkodowania członków rodziny ubezpieczonego zmarłego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W myśl powołanych przepisów jednorazowe odszkodowanie przysługuje ponadto w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Uprawnionymi do otrzymania jednorazowego odszkodowania członkami najbliższej rodziny są: 

• małżonek (jeśli nie orzeczono separacji); 
• dzieci własne, drugiego małżonka, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym także w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej; 
• rodzice, osoby przysposabiające, macocha i ojczym, jeśli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe bądź, jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo, gdy ustalono wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Wysokość jednorazowego odszkodowania dla członków najbliższej rodziny określona jest ustawowo. 

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Jeżeli ubezpieczony lub rencista otrzymał jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wtedy wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pomniejszana jest o kwotę tego odszkodowania. 

Chorobę zawodową pracownika można stwierdzić po jego śmierci 

Chorobę zawodową pracownika można stwierdzić także po jego śmierci, a najbliższe osoby otrzymają jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Nawet, jeśli pracownik przebywał na rencie i zmarł na skutek choroby zawodowej, jego rodzina ma prawo do jednorazowego odszkodowania z tego tytułu.

Wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania po zmarłym wskutek choroby zawodowej, można złożyć w dowolnym czasie.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu