Długi a przedawnienie roszczeń

Przedawnienie roszczeń – jakie są terminy na pozbycie się długu?

W związku z rozwojem bankowości oraz komercjalizacją życia codziennego ogromna rzesza obywateli Polski zaciąga różnego rodzaju zobowiązania. Najczęściej są to kredyty na zakup rzeczy ruchomych, zakup mieszkań lub rozwój własnej działalności gospodarczej. Niestety, spora część pożyczek jest niespłacana w terminie lub też kończy swój żywot w egzekucji komorniczej, która nie raz doprowadza dłużnika o zawrót głowy.

Jak zatem bronić się przed windykacją i uczynić użytek z możliwości, jakie kształtuje prawo swoimi zapisami dla dłużnika?

Podstawową odpowiedzią na tak zadane pytanie jest oczywiście słowo przedawnienie. Najczęściej słyszymy je, gdy nasze zadłużenie ma zostać skierowane na drogę postępowania sądowego lub egzekucyjnego w celu ściągnięcia od nas zaległych należności.

Zgodnie z art. 117 § Kodeksu cywilnego, roszczenia ulegają przedawnieniu, lecz tylko te majątkowe (poza niektórymi wyjątkami). Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Z powyższego wynika, że występując w roli dłużnika prawo nie pozostawia nas jak osamotnionego żaglowca, lecz mamy szansę uwolnić się od ciążących na nas zobowiązaniach kredytowych i innych finansowych zaległości.

Przedawnienie roszczeń jest uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego, Kodeksu pracy, prawa podatkowego i innych ustaw, albowiem różne przepisy kształtują naszą odpowiedzialność i czas, na jaki winniśmy odpowiadać całym naszym majątkiem wobec wierzyciela.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, roszczenia przedawniają się co do zasady z upływem lat 10, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin wynosi 3 lata. Oczywiście od tej naczelnej zasady mamy wiele wyjątków od reguły, jak nieprzedawniające się roszczenie o zniesienie współwłasności czy roszczenie o zaprzestanie naruszeń dotyczących własności nieruchomości (tzw. roszczenie negatoryjne).

Należy pamiętać, że czas przedawnienia może zostać wydłużony do 10 lat, jeżeli wierzyciel podejmie przed sądem czynności związane z naszym zadłużeniem. Termin ten również możemy sami przedłużyć, jeżeli uznamy w jakiejkolwiek formie roszczenie wierzyciela, np. potwierdzimy pisemnie saldo zadłużenia (przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw, lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia, lub zabezpieczenia roszczenia – art. 123 Kodeksu cywilnego).

Należy również pamiętać, iż bieg przedawnienia rozpoczyna się w dniu, w którym nasz dług stał się wymagalny, tzn. jest to moment, w którym wierzyciel może żądać od nas (jako dłużników) spełnienia swojego świadczenia. Od dnia następującego po dniu wymagalności wierzyciel ma prawo naliczać odsetki ustawowe z tytułu braku uregulowania w terminie zadłużenia.

Ważnym aspektem jest również fakt, że o tym, czy nasze zobowiązanie uległo przedawnieniu, sami musimy poinformować odpowiednie organy i osoby, albowiem dług nie przedawnia się nam z urzędu, lecz tylko wówczas, gdy złożymy w tym wymiarze odpowiednie oświadczenie.

TERMINY PRZEDAWNIEŃ

1 ROK:

• roszczenie z umowy przewozu (np. mandat za jazdę bez ważnego biletu pociągiem PKP lub komunikacji miejskiej);

• roszczenie z umowy użyczenia;

• roszczenia z umowy najmu;

• roszczenia z tytułu rękojmi za wady – od dnia stwierdzenia wady, jednakże w sytuacji, gdy mamy do czynienia z roszczeniami konsumenta, roszczenia ww. przedawniają się z upływem 2 lat wobec rzeczy ruchomych, a 5 lat wobec nieruchomości.

2 lata

• roszczenia w zakresie działalności dotyczące sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcami, rzemieślnikami czy rolnikami;

• roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;

• roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone;

• roszczenia zakładów energetycznych i przedsiębiorstw ciepłowniczych w zakresie sprzedaży rzeczy.

3 lata

• roszczenia wynikające z nienależnie pobranych alimentów – art. 140 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;

• roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym – liczony od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, maksymalny okres przedawnienia nie może przekroczyć 10 lat, bez względu na czas, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, jeżeli szkoda powstała w skutek popełnienia zbrodni lub występku roszczenia o naprawienie szkody przedawniają się z upływem lat 20 od chwili popełnienia przestępstwa lub występku;

• dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności;

• roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny.

5 lat

• roszczenia osób uprawnionych do zachowków od dnia ogłoszenia testamentu

10 lat

• roszczenia stwierdzone tytułem wykonawczym;

• z zasady roszczenia majątkowe.

Polecamy serwis: Windykacja