REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są prawa pacjenta?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Olszacka
Z Infor.pl związana od grudnia 2022 r.
prawa pacjenta
prawa pacjenta
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pacjentowi w ramach powszechnego systemu opieki zdrowotnej przysługują liczne prawa. Nie każdy jednak ma świadomość dokładnie jakie. Przypominamy. 

rozwiń >

Kto może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych mówi o tym, że zgodnie z Konstytucją RP każdy obywatel, bez względu na sytuację materialną powinien mieć dostęp do pewnych świadczeń zdrowotnych. Niektóre grupy są uprzywilejowane: dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze. 

REKLAMA

REKLAMA

Większość Polaków podlega pod ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia. Obowiązkowe składki pobiera ZUS i KRUS. Można się ubezpieczyć również dobrowolnie. 

Kto ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej? 

  • osoby ubezpieczone - składkę opłaca odpowiedni podmiot lub one same, 
  • bliscy osób ubezpieczonych (dzieci, małżonkowie, rodzice, wnuki) – osoby nieubezpieczone można zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego,
  • dzieci jeśli:
    • mają polskie obywatelstwo
    • nie mogą ich zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego ich rodzice (lub inni prawni opiekunowie) ani dziadkowie.
  • kobiety w okresie ciąży, porodu i w połogu (do sześciu tygodni po porodzie), które nie są zgłoszone do ubezpieczenia, jeśli:
    • mają polskie obywatelstwo
    • stale mieszkają w Polsce.
  • osoby pozbawione wolności oraz cudzoziemcy przebywający w strzeżonym ośrodku lub oczekujący w areszcie na deportację.
  • Dodatkowo, z uwagi na okoliczności związane ze stanem zdrowia:
    • osoby, które mogły być narażone na choroby zakaźne takie jak np. cholera, czerwonka, dur brzuszny itp. lub zaraziły się nimi
    • uzależnieni od alkoholu i od narkotyków w zakresie leczenia odwykowego
    • chorzy psychicznie i upośledzeni umysłowo w zakresie leczenia psychiatrycznego
  • Osoby objęte uprawnieniami szczególnymi z uwagi na stan zdrowia, zasługi dla kraju itp.
Ważne

W razie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia każdej osobie - bez wglądu na to, czy jest ubezpieczona - przysługuje prawo do natychmiastowej pomocy medycznej. Czasem ta pomoc może być odpłatna.

Prawa pacjenta - informacja o stanie zdrowia 

Pacjent od ukończenia 16 r.ż. ma prawo do pełnej informacji o stanie swojego zdrowia udzielonej zrozumiałym językiem. Ponadto lekarz ma obowiązek poinformować pacjenta o możliwościach dalszej diagnozy, leczenia, ewentualnej rehabilitacji czy zmiany trybu życia. Jeśli pacjent jest przygotowywany do zabiegu ma prawo oczekiwać pełnych informacji dotyczących przebiegu operacji, późniejszej rekonwalescencji, ewentualnych powikłań itd. W przypadku, gdy zabieg były płatny w całości lub częściowo, lekarz musi również poinformować o tym pacjenta. 

REKLAMA

Pacjent, który przeszedł operację ma prawo do rozmowy z lekarzem, który ja przeprowadzał (nie tylko z dyżurnym). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wszelkie informacje udzielane przez lekarza czy pielęgniarkę powinny być wyczerpujące i zrozumiałe dla pacjenta, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości pacjent ma prawo pytać o wszystko, do momentu, aż informacje nie staną się klarowne. 

Ważne

W przypadku, gdy pacjent nie chce znać informacji o sowim stanie zdrowia - ma do tego prawo (trzeba wówczas uprzedzić lekarza). Można zrezygnować zarówno z niektórych informacji, jak i z wszystkich. 

Pacjent ma również prawo do decydowania, komu mogą być udzielane informacje o stanie jego zdrowia. 

Prawa pacjenta - zgoda lub brak zgody na udzielenie świadczenia 

Po uzyskaniu informacji o stanie swojego zdrowia pacjent ma prawo wyrazić zgodę lub nie zgodzić się na udzielenia świadczenia. W przypadku zabiegu operacyjnego lub diagnostyki podwyższonego ryzyka zgoda lub jej brak musi być wyrażona na piśmie. W pozostałych przypadkach może być to deklaracja ustna. 

Od tej sytuacji są wyjątki. Zabiegi medyczne wbrew woli pacjenta są udzielane:

  • podczas pobytu w szpitalu psychiatrycznym, jeśli zachowanie pacjenta zagraża bezpośrednio jego życiu lub zdrowiu (np. próba samobójcza), życiu lub zdrowiu innych osób (np. atak agresji),
  • pacjentom przymusowego leczenia odwykowego,
  • pacjentom chorym na niektóre choroby zakaźne (np. gruźlica, dur brzuszny).

Prawa pacjenta - tajemnica lekarska 

Pacjent ma prawo do tego, aby informacja o jego stanie zdrowia czy sposobach leczenia nie była przekazywana innym osobom. Ta zasada ma wyjątki na przykład gdy konieczne jest udzielenie informacji pielęgniarkom czy lekarzom asystującym - w przypadku udzielania pomocy medycznej jak również, gdy zachowanie tajemnicy może zagrażać zdrowiu pacjenta lub innych osób.

Tajemnica lekarska obowiązuje również po śmierci pacjenta. 

Prawa pacjenta - dodatkowa opinia lekarza, dokumentacja medyczna 

Pacjent nie musi zgadzać się z opinią lub orzeczeniem wystawionymi przez lekarza, np. w przypadku zaświadczenia o braku przeciwwskazań do korzystania z określonego rodzaju świadczeń zdrowotnych w uzdrowisku. Gdy nie ma odrębnej procedury odwoławczej, pacjent może wnieść sprzeciw do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta.

Pacjent może wymagać również, aby lekarz zasięgnął opinii drugiego lekarza lub nawet zwołał konsylium lekarskie, gdy ma wątpliwości odnośnie do diagnozy lub sposobu leczenia. Lekarz nie musi się na to godzić, jeśli uzna, ze nie ma takiej potrzeby, powinien to jednak odnotować w dokumentacji medycznej. 

Na każdym etapie swojego leczenia jak również poza nim pacjent ma prawo do wglądu do swojej dokumentacji medycznej, może zażądać wyciągu, kopii, odpisu, informacji na maila. Również osoba upoważniona przez pacjenta ma prawo do tych dokumentów. 

Prawa pacjenta - towarzystwo i opieka duszpasterska 

Pacjent ma prawo do bezpłatnej opieki duszpasterskiej swojego wyznania w placówce, w której przebywa. Ma również prawo odmówić wizyt duchownego podczas pobytu w szpitalu. 

Pacjentowi, jeśli nie jest to ograniczone ze względu na bezpieczeństwo, podczas konsultacji czy porady może towarzyszyć bliska osoba. Placówka powinna zapewnić również możliwość kontaktu z bliskimi. 

Prawa pacjenta - poszanowanie intymności i leczenie bólu 

Poszanowanie godności i intymności to kolejne z praw pacjenta. Pacjent musi wyrazić zgodę na uczestnictwo innych osób, w tym innych lekarzy czy studentów medycyny podczas konsultacji czy zabiegu. Musi mieć również zagwarantowaną możliwość przygotowania się do badania albo zabiegu w osłoniętym miejscu jak również może oczekiwać, że lekarz nie będzie zadawał intymnych pytań czy omawiał choroby w obecności innych pacjentów. 

Lekarz czy pielęgniarka nie mogą odmówić pacjentowi środków przeciwbólowych. 

Prawa pacjenta - prawo do skargi 

W przypadku niewłaściwego potraktowania lub złamania praw, pacjent ma również prawo do skargi. Jak to się odbywa pisaliśmy w artykule poniżej:

Zobacz także: Świadczenia z ZUS dla chorych na raka. Jak otrzymać rentę onkologiczną?
Czas na rewolucję w polskiej służbie zdrowia

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA