Tematy - Prawo - Dziedzicznie, Spadki i darowizny - INFOR.PL

Polskie prawo spadkowe jest dość skomplikowane. Dodatkowo w większości przypadków, do spadkobrania dochodzi na postawie przepisów ustawy, ponieważ zmarły nie zostawia testamentu. Niejednokrotnie do spadku powołanych jest więcej spadkobierców, niż jeden. W takim wypadku, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, następuje tak zwana „wspólność majątku spadkowego”. Stosuje się do niej zasady i przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, z odpowiednimi różnicami wynikającymi z prawa spadkowego. W dużym uproszczeniu polega ona jednak na tym, że spadkobiercy nabywają prawa do określonych nieruchomości, czy przedmiotów wspólnie – co do każdej rzeczy, stając się przymusowymi współwłaścicielami każdej z nich.

Wycena wartości darowanych udziałów powinna odbywać się w oparciu o regulacje 7 ust. 1 i art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn (u.p.s.d.), według wartości skorygowanych aktywów netto, co pozwala na ustalenie "wartości rynkowej" tych udziałów i mieści się w dyspozycji normy art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s.d. Wartość rynkowa udziału nienotowanego na Giełdzie Papierów Wartościowych powinna bowiem uwzględniać wycenę uwzględniającą średnią wartość dyskonta z uwagi na brak płynności (popytu na udziały) i brak kontroli w spółce, a nie najwyższy poziom dyskonta.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) związane jest z całkowitym zwolnieniem od podatku przewidzianym w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Czy możliwe jest skorygowanie tego zgłoszenia, np. w sytuacji gdy spadkobierca dowiedział się o składniku majątkowym, który wchodzi w skład spadku już po terminie złożenia druku SD-Z2?

Otrzymanie darowizny od najbliższej osoby korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Jednak w przypadku niedopełnienia ustawowych formalności należy liczyć się z zapłatą tego podatku, a w skrajnych przypadkach nałożeniem sankcji na obdarowanego. Kiedy zatem darowizna od rodziców nie może korzystać ze zwolnienia?

Z formalnego punktu widzenia prezent komunijny jest darowizną i w związku z tym może podlegać opodatkowaniu. Wysokość podatku jest zależna od rodzaju prezentu i stopnia pokrewieństwa z obdarowującym. Cenniejsze upominki warto zgłosić, zwłaszcza że obowiązek podatkowy od darowizn nigdy się nie przedawnia, co oznacza, że fiskus może się upomnieć o zaległy podatek w każdym momencie.

Ustawodawca nie reguluje dokonywania rozliczeń majątkowych pomiędzy partnerami w związkach nieformalnych takich jak narzeczeństwo. Takie prezenty jak pierścionek zaręczynowy fiskus uznaje za przedmioty umowy darowizny. W związku z tym, przyznaje prawo własności do nich stronie obdarowanej, z możliwością zwrotu i odwołania darowizny.

Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe m.in. w drodze darowizny (w prezencie).

Zwolnienie podatkowe w tzw. grupie 0, zawarte w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest najszerszym w tej ustawie zwolnieniem. Mogą z niego korzystać członkowie najbliższej rodziny w przypadku nieodpłatnego nabycia rzeczy i praw majątkowych w drodze darowizny lub spadku.

Podatnik odzyska prawo do ulg podatkowych w zeznaniu PIT tylko wtedy, gdy nie zdąży z formalnościami z przyczyn od niego niezależnych. Dotyczy to między innymi wspólnego rozliczenia z małżonkiem i dziećmi oraz zwolnienia z podatku od spadków.

Jeśli zgodnie z poleceniem darczyńcy lub testatora kupimy sobie mieszkanie, samochód czy choćby telefon, to fiskus nie dostanie od tego ani grosza podatku od spadków i darowizn.

Ministerstwo Finansów proponuje nowelizację przepisów podatkowych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 r. Propozycja zakłada złagodzenie m.in. niekorzystnych dla firm rodzinnych regulacji dotyczących amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych nabytych w drodze spadku lub darowizny. Odpowiednie zmiany przewiduje projekt opublikowany pod konic grudnia na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Sporządzenie testamentu nie zawsze zapewni ochronę zgromadzonego majątku czy skuteczną sukcesję przedsiębiorstwa. Jednym z takich przypadków, gdy pomimo sporządzenia testamentu zainteresowani tracą kontrolę nad tym, do kogo trafi spadek jest sytuacja, gdy względem spadkobiercy ogłaszana jest upadłość.

W dniu 25 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 1015), która dokonała nowelizacji ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Celem nowelizacji było w szczególności wprowadzenie zasad dotyczących rozmieszczenia aptek ogólnodostępnych oraz ograniczeń prowadzenia działalności farmaceutycznej.

Czym jest testament? Kto i w jaki sposób może go sporządzić? Czy można go odwołać lub zmienić?

Ministerstwo Finansów nowelizuje niedawno wydane rozporządzenie dotyczące zaniechania poboru podatku od spadków i darowizn od podatników poszkodowanych w sierpniowych nawałnicach. Zmiany spowodują, że z preferencji skorzysta więcej osób poszkodowanych.

Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której podatnicy otrzymują darowizny od osób spoza najbliższej rodziny, czyli od osób z formalnego punktu widzenia obcych. Kiedy taką darowiznę należy zgłosić, kto płaci podatek i w jakiej wysokości?

Osoby poszkodowane przez nawałnice skorzystają ze zwolnienia z podatku od otrzymanych darowizn. Zwolnienie będzie miało zastosowanie do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez okres 24 miesięcy, począwszy od dnia 12 sierpnia 2017 r.

Otrzymanie spadku z zagranicy może budzić wiele wątpliwości prawnych. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski. Jeżeli jednak nabyte rzeczy znajdowały się za granicą lub prawa majątkowe były wykonywane za granicą, wówczas będą one również podlegać opodatkowaniu, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim albo ma miejsce stałego pobytu w Polsce.

Nieruchomości przekazywane w ramach darowizny albo spadkobrania, zwykle mają o wiele większą wartość niż inne składniki majątku. Właśnie dlatego ewentualne obowiązki podatkowe obdarowanego lub spadkobiorcy są bardzo istotne. Na szczęście takie osoby w niektórych sytuacjach mogą uniknąć podatku naliczonego od wartości domu, mieszkania albo gruntu. Warto zatem wiedzieć, jakie są zwolnienia z podatku od nieruchomości przekazanej w ramach spadku lub darowizny.

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Nie każde jednak otrzymanie darowizny powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Co więcej, nie każde nieodpłatne przysporzenie na rzecz osoby fizycznej można uznać za darowiznę.

Rodzeństwo przyrodnie jest zaliczane do tych samych grup podatkowych w podatku od spadków i darowizn (grupa I i tzw. grupa "zerowa") co rodzeństwo rodzone. Co za tym idzie, darowizna od rodzeństwa przyrodniego może być wolna od podatku, jeżeli zostaną spełnione wymogi określone w art. 4a ustawy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Po śmierci najbliższych spadkobiercy powinni się liczyć z tym, że organy podatkowe o nich nie zapomną. Nie dotyczy to wyłącznie najczęstszego problemu, tj. braku złożenia oświadczenia o skorzystaniu ze zwolnienia grupy „zerowej” w podatku od spadków, ale też długów, jaki może zostawić spadkodawca. Dziedziczyć można bowiem równo tak zobowiązania, jak i majątek i wierzytelności. 23 maja 2016 r. NSA wydał w tym zakresie uchwałę (sygn. akt II FPS 6/15) – dalej: „Uchwała”, niestety niekorzystną dla podatników. Co ciekawe jednak, jeden z Sędziów NSA nie zgodził się z nią przedstawiając zdanie odrębne.

Sposób przyjęcia spadku wpływa na zakres odpowiedzialności za długi spadkodawcy. Jakie konsekwencje ma przyjęcie spadku wprost? Jak kształtuje się odpowiedzialność w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza?

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2 składają osoby, które otrzymały spadek lub darowiznę od osoby z kręgu najbliższej rodziny. Złożenie wypełnionego formularza SD-Z2 jest warunkiem zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w takich sytuacjach. Aktualny wzór formularza SD-Z2 (wersja 6) obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.

Akty poświadczenia dziedziczenia, prawomocne postanowienia sądu o nabyciu spadku oraz europejskie poświadczenia spadkowe sporządzane przez notariuszy znajdą się w elektronicznym rejestrze spadkowym. Przepisy powołujące ten rejestr weszły w życie 8 września 2016 r.

Jeżeli spadkodawca powoła w testamencie spadkobiercę, to ma miejsce dziedziczenie testamentowe. Ten sposób dziedziczenia wyłącza dziedziczenie ustawowe. Żadne przepisy nie ograniczają kręgu osób, które można powołać do spadku. Spadkobiercą może być każda osoba fizyczna, powołana w testamencie, która żyje w chwili otwarcia spadku, czyli w momencie śmierci spadkodawcy. Wysokość opodatkowania i możliwość skorzystania z ulg podatkowych uzależniona jest nie tylko od przedmiotu i wartości spadku, ale także od osobistego stosunku spadkobiorcy do spadkodawcy.

Darowizny podlegają obowiązkowi zapłaty podatku przez obdarowanego – tak wynika z generalnej zasady zawartej w ustawie o podatku od spadku i darowizn. Jednak ustawodawca przewidział także zwolnienia. Jak zatem wygląda kwestia opodatkowania darowizn w najbliższej rodzinie?

Dokonanie przelewu pieniężnego na konto bankowe członka rodziny to nic innego jak przekazanie darowizny, od której co do zasady obdarowany ma obowiązek zapłacić podatek. Podatku od darowizny można jednak uniknąć pod warunkiem kontrolowania wysokości wręczanej darowizny w rodzinie jednorazowo czy cyklicznie.

W pierwszej kolejności roszczenie o zachowek powinniśmy kierować przeciwko spadkobiercom zmarłego. Co możemy zrobić w sytuacji, gdy od nich nie możemy otrzymać należnego nam zachowku?

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Do Rejestru Spadkowego będą wpisywane Europejskie Poświadczenia Spadkowe (EPS) oraz wszelkie zmiany, uchylenia lub sprostowania takich poświadczeń. To najważniejsza zmiana wprowadzona do nowelizowanych przepisów, która ma obowiązywać od 8 września 2016 r., czyli z dniem rozpoczęcia funkcjonowania Rejestru Spadkowego.

Co do zasady dzieci spadkodawcy dziedziczą razem z żyjącym małżonkiem spadkodawcy (czyli ojcem lub matką bądź małżonkiem rodzica, odpowiednio macochą lub ojczymem), w częściach równych, przy czym udział spadkowy małżonka zmarłego nie może być mniejszy niż jedna czwarta część.

Podatek od spadków i darowizn oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według wskazanej w ustawie o podatku od spadków i darowizn skali podatkowej. Skala podatku od spadków i darowizn wyróżnia trzy grupy podatkowe, a zatem wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Do celów podatkowych potwierdzeniem przekazania darowizny środków pieniężnych jest najczęściej przelanie tych środków na rachunek obradowanego. Jednak co w sytuacji, jeżeli podarowane zostały środki pieniężne, które zostały przelane na konto bankowe osoby trzeciej, np. jako zapłata za mieszkanie.

Przy dziedziczeniu zdarza się, że spadkobiorca wchodzi w posiadanie części nieruchomości. Następnie często dochodzi do porozumień, w ramach których np. poprzez wymianę udziałów właściciel części mieszkania czy domu wchodzi w posiadanie całości nieruchomości. Sprzedaż mieszkania, które częściowo zostało odziedziczone a częściowo nabyte, może podlegać opodatkowaniu, ale daninę należy zapłacić tylko od tej części, która została sprzedana przed upływem pięciu lat od chwili nabycia.

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązują nowe wzory zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe, m.in. zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzającego stan zaległości (ZAS-W); zaświadczenie o wysokości zobowiązań spadkodawcy (ZAS-S); zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego (ZAS-Z); zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika (ZAS-P); zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych rozwiązanej spółki cywilnej (ZAS-SC); zaświadczenie o wysokości zobowiązania podatkowego (zaległości podatkowych), kosztów upomnienia, kosztów egzekucyjnych zabezpieczonych hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym (ZAS-HZ). Zaświadczenia można doręczać w formie dokumentów elektronicznych.

Minister Finansów w drodze rozporządzenia określił nowy wzór zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3 oraz załącznika do tego zeznania SD-3/A. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

Na początku 2016 r. wejdzie w życie nowe rozporządzenie dotyczące pobierania przez płatników podatku od spadków i darowizn, określające sposób pobierania podatku przez płatników, zakres danych zawartych w deklaracji o wysokości pobranego i wpłaconego podatku oraz zasady przekazywania informacji w zakresie czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego.

W dniu 18 października 2015 r. weszła w życie niezbyt obszerna, lecz doniosła, a wręcz fundamentalna zmiana przepisów kodeksu cywilnego i kilku innych ustaw dotycząca spadkobrania. Zmiana ta jest na tyle ważna dla (niestety) każdego, że opisywały ją nie tylko branżowe, kierowane do prawników, gazety i portale internatowe. Żeby uniknąć błędu ważne jest dość precyzyjne przedstawienie tego co się zmieniło, stąd uznaliśmy, że temat ten warto choć zwięźle poruszyć w naszym Radarze Prawnym.

Dzień Otwarty Notariatu, organizowany od 2010 roku zawsze w ostatnią sobotę listopada, jest jedną z ważniejszych inicjatyw samorządu notarialnego. Coroczna społeczna akcja edukacyjna pozwala wszystkim zainteresowanym uzyskać praktyczne informacje w ważnych dla każdego obszarach prawa.

Nowelizacja prawa spadkowego weszła w życie w niedzielę. Wprowadza zasadę dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Przyczynia się również do większej ochrony spadkobierców.

Wprowadzenie jako zasady dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku, a nie - jak dotąd - w całości, przewiduje nowelizacja, która 18 października br. weszła w życie. Chroni ona spadkobierców przed długami, których istnienia często nie byli świadomi.

W sytuacji gdy w spadku otrzymuje się nieruchomość będącą własnością zmarłego, spadkobiercy od odziedziczonego budynku, lokalu czy gruntu nie płacą podatku. Jak natomiast należy postąpić, jeżeli zmarły posiadał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu i spadkobiercom należy się kwota równa wartości rynkowej lokalu? Tego nie wiedzą nawet niektóre spółdzielnie mieszkaniowe.

Niejednokrotnie prezent ślubny może stanowić darowiznę, która podlega opodatkowaniu podatkiem od spadku i darowizn. To, czy od otrzymanego prezentu nowożeńcy będą zobowiązani zapłacić podatek, zależy od dwóch czynników: jego wartość oraz tego, kto go wręczył.

Wprowadzenie do polskiego prawa wspólnego Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS), mającego ułatwić wykazywanie obywatelom z całej Unii Europejskiej praw do spadku, zakładają zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, do którego w środę 22 lipca 2015 r. poprawkę przyjął Senat. 24 lipca 2015 r. Sejm zaakceptował tę poprawkę.

W posiadanie spadku podatnik wchodzi z dniem śmierci zmarłego. A zatem nabycie mieszkania w drodze spadku następuje z chwilą otwarcia spadku, a nie w momencie wydania orzeczenia sądowego. Oznacza to, że przedłużające się postępowanie spadkowe nie musi ograniczać spadkobierców w kwestii ewentualnej sprzedaży nabytej nieruchomości.

W świetle przepisów podatkowych prezent ślubny może stanowić darowiznę, podlegającą opodatkowaniu. To, czy podatek zostanie naliczony zależy od wartości otrzymanego prezentu oraz stopnia pokrewieństwa nowożeńców z darczyńcami. Czy można uniknąć podatków od upominków? Jakie prezenty i od kogo podlegają opodatkowaniu?

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r. uznał, że przepisy mówiące o dziedziczeniu udziałów po członku spółdzielni są zgodne z konstytucją. Ponadto, zdaniem Trybunału, wszyscy spadkobiercy mogą skorzystać z prawa dziedziczenia udziałów. Uznał zaś za niekonstytucyjne przepisy dot. procesu przekształcania spółdzielni pracy w spółki prawa handlowego.

Po dość długiej procedurze legislacyjnej w dniu 15 maja 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Przynosi ona m.in. ważne zmiany w ustawie o podatku od spadków i darowizn, które mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku.

Co do zasady czynienie nakładów na majątek przyszłego spadkodawcy może mieć wpływ na dziedzicznie po nim. Sytuacja osoby czyniącej nakłady uzależniona jest jednak od tego czy osoba ta zostanie spadkobiercą po osobie starszej, a także od tego w jakim celu uczyniła nakłady na majątek spadkowy.

Z momentem śmierci prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców. Spadek można przyjąć na trzy sposoby: bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem odpowiedzialności (z tzw. dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucić.

Dziedzicznie, Spadki i darowizny

Podatkowe aspekty działu spadku

Podatek od darowizn - wycena wartości darowanych udziałów w spółce z o.o.

Czy można dokonać korekty zgłoszenia SD-Z2

Kiedy darowizna od rodziców będzie opodatkowana

Prezent komunijny jest darowizną i może podlegać opodatkowaniu

Darowizny między narzeczonymi, czyli o statusie prawnym pierścionka zaręczynowego

Kto zapłaci podatek od darowizny?

Prezenty wśród najbliższych bez podatku

Złożenie deklaracji PIT po terminie nie pozbawi ulg podatkowych

Zakupy z polecenia darczyńcy bez podatku od spadków i darowizn

Nowelizacja przepisów podatkowych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 r.

Sukcesja a ogłoszenie upadłości

Dziedziczenie apteki po nowelizacji prawa farmaceutycznego w 2017 r.

Dziedziczenie testamentowe

Więcej osób poszkodowanych w żywiołach skorzysta ze zwolnienia podatkowego od darowizn

Opodatkowanie darowizny otrzymanej od obcej osoby

Zwolnienie z podatku od darowizn poszkodowanych w sierpniowych nawałnicach

Opodatkowanie spadku, gdy spadkodawca jest cudzoziemcem

Kto nie zapłaci podatku od spadku lub darowizny?

Nieodpłatne przysporzenie a podatek od spadków i darowizn

Darowizna od rodzeństwa przyrodniego a obowiązek podatkowy

Zakres odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy

Długi spadkodawcy a odpowiedzialność spadkobierców

Jak wypełnić zgłoszenie SD-Z2

Rejestr spadkowy od 8 września 2016 r.

Opodatkowanie nabycia testamentowego przez osobę nienależącą do rodziny spadkodawcy

Darowizny w najbliższej rodzinie a podatek

Jak uniknąć podatku od darowizny dla członka rodziny

Przeciwko komu kierować roszczenie o zachowek?

Rejestracja EPS ułatwi objęcie spadku

Dziedziczenie przez dzieci spadkodawcy

Podatek od spadków i darowizn – skala podatkowa i kwoty wolne od podatku

Czy darowizna pieniężna musi wpłynąć na konto bankowe obdarowanego?

Skutki podatkowe działu spadku między spadkobiercami

Wzory zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe

Nowe wzory formularzy SD-3 i SD-3/A od 1 stycznia 2016 r.

Pobieranie przez płatników podatku od spadków i darowizn od 1 stycznia 2016 r.

Zmiany w prawie spadkowym

Dzień Otwarty Notariatu w listopadzie 2015 r.

Zmiany w prawie spadkowym

Nowe przepisy chroniące spadkobierców przed długami spadkowymi

Odziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawo do lokalu – skutki podatkowe

Prezent ślubny a podatek od spadków i darowizn

Europejski Poświadczenie Spadkowe - poprawka Senatu w zakresie podatku od spadków

Od kiedy należy liczyć datę nabycia mieszkania w drodze spadku

Kiedy prezenty ślubne podlegają opodatkowaniu

Zasady dziedziczenia udziałów po członku spółdzielni zgodne z konstytucją

Zmiany w podatku od spadków i darowizn od 2016 r.

Czy czynienie nakładów na majątek osoby starszej ma wpływ na dziedziczenie po takiej osobie?

Prawo spadkowe - praktyczne uwagi