REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy przysługuje zasiłek macierzyński

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem przysługującym z ubezpieczenia chorobowego. Jest związany z urlopem macierzyńskim, którego pracodawca udziela pracownicy w związku z urodzeniem lub przysposobieniem dziecka.
Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie zatrudnionej na umowę o pracę lub zlecenia, która w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu lub w trakcie urlopu wychowawczego urodziła dziecko. Należy się o­n również wtedy, gdy kobieta przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 1 roku i wystąpiła o jego przysposobienie lub wychowanie w ramach rodziny zastępczej. W przypadku śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka prawo do zasiłku nabywa ojciec lub inny członek rodziny, jeżeli w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przerwie zatrudnienie lub działalność zarobkową.

Podstawa zasiłku

Podstawę tego zasiłku oblicza się na takich samych zasadach, jak podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, a więc podstawę zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc urodzenia dziecka. W tym przypadku również mają zastosowanie zasady uzupełniania. Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.

Okres przysługiwania

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako urlop macierzyński, a mianowicie jego wymiar jest następujący:
• 16 tygodni (112 dni) przy pierwszym porodzie,
• 18 tygodni (126 dni) przy drugim lub każdym następnym,
• 26 tygodni (182 dni) w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Jeżeli prawo do zasiłku macierzyńskiego powstało podczas okresu przebywania na urlopie wychowawczym, to w takim przypadku przysługuje o­n za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającego po porodzie, czyli przez 16 tygodni lub przez 24 tygodnie.
Zasiłek macierzyński dla zleceniobiorcy przysługuje w wymiarze takim samym jak urlop macierzyński. Urlop macierzyński jest świadczeniem pracowniczym uregulowanym w kodeksie pracy, a więc należy się pracownikom (przykład 1).
Gdy pracownica urodzi dziecko pod koniec urlopu wychowawczego i urlop macierzyński będzie przysługiwał jej po zakończeniu urlopu wychowawczego, to zasiłek macierzyński będzie wypłacany do końca urlopu macierzyńskiego (przykład 2).
Jeżeli dziecko urodziło się martwe lub umarło podczas pierwszych 6 tygodni życia, zasiłek macierzyński przysługuje w wymiarze 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni, licząc od dnia zgonu. W przypadku ciąży mnogiej zasiłek należy się przez czas stosowny do liczby dzieci żywych.
WAŻNE
Składki na ubezpieczenia obliczane od zasiłku macierzyńskiego, nawet jeżeli wypłaca je pracodawca, finansowane są z budżetu państwa.

Urlop przed porodem

Istnieje możliwość udzielenia 2 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Po porodzie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze niewykorzystanym przed porodem, aż do wyczerpania pełnego wymiaru. Kobieta po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu, jednak resztę urlopu musi wykorzystać pracownik – ojciec dziecka. W takim przypadku należy skierować się do pracodawcy z wnioskiem o skrócenie urlopu macierzyńskiego oraz zaświadczeniem z zakładu pracy ojca dziecka, potwierdzającym termin rozpoczęcia przez niego urlopu. Po spełnieniu warunków pracownica może wrócić do pracy.
WAŻNE
W przypadku zasiłku macierzyńskiego nie ma okresu oczekiwania. Można go otrzymać w przypadku urodzenia dziecka już w pierwszym dniu ubezpieczenia.

Gdy pracownicę zwolniono

W przypadku zwolnienia pracownicy wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającego po porodzie, również gdy dziecko urodziło się po rozwiązaniu stosunku pracy.
Kobiecie, która została zwolniona podczas ciąży z powodu upadłości lub likwidacji firmy, a nie zapewniono jej innego stanowiska pracy, należy się do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a po porodzie zasiłek macierzyński skrócony o 2 tygodnie. Jeżeli pracownica jest zatrudniona na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy i pracodawca przedłużył z nią umowę do dnia porodu zgodnie z art. 177 par. 3 k.p., po zakończeniu pracy ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w pełnym wymiarze. W takiej sytuacji, gdy prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego ma pracodawca, jest o­n zobowiązany do wypłaty zasiłku macierzyńskiego tylko za jeden dzień, wypłatę za pozostały okres przejmuje ZUS (przykład 3).

Składki od zasiłku

Zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawę wymiaru na składki emerytalne i rentowe (art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W przypadku gdy pracodawca ma prawo do wypłaty zasiłków, czyli na dzień 30 listopada roku poprzedniego zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, nalicza o­n składki emerytalno-rentowe od zasiłku macierzyńskiego. Pracodawca jedynie nalicza składki, nie rozlicza ich ani nie wpłaca do ZUS. Składki te są finansowane z budżetu państwa i finansuje je ZUS. Pracodawca wykazuje pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim w raporcie ZUS RSA z kodem przerwy 311, a w raporcie rozliczeniowym ZUS RCA z kodem 12 40 XX z wykazanym zasiłkiem macierzyńskim, który stanowi podstawę wymiaru na składki emerytalne i rentowe. W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA składki te są wykazywane w rubryce składki finansowane z budżetu państwa.
Jeżeli jest to pracodawca bez prawa do wypłaty zasiłków, to za pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim sporządza jedynie raport ZUS RSA z kodem przerwy 311. Zasiłek macierzyński ze składkami emerytalno-rentowymi wypłaca ZUS.
Nie ma obowiązku potrącania składek od zasiłku macierzyńskiego za osoby, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej.
PRZYKŁAD 1
Kobieta przebywająca na urlopie wychowawczym od 17 listopada 2004 r. do 16 listopada 2007 r. 1 stycznia 2006 r. urodziła dziecko. Zasiłek macierzyński należy jej się od 1 stycznia 2006 r. w wymiarze 16 tygodni.
PRZYKŁAD 2
W okresie od 3 marca 2003 r. do 2 marca 2006 r. kobieta przebywała na urlopie wychowawczym. 15 lutego 2006 r. urodziła dziecko. Zasiłek macierzyński przysługuje w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, czyli od 15 lutego do 2 marca 2006 r., tj. 16 dni. Po urlopie wychowawczym przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego w okresie od 3 marca 2006 r. w wymiarze 110 dni (126 dni – 16 dni = 110 dni).
PRZYKŁAD 3
Zakład pracy uprawniony do wypłaty zasiłków z ubezpieczenia chorobowego przedłużył z pracownicą umowę o pracę do dnia porodu. Pracownica urodziła pierwsze dziecko 5 kwietnia 2006 r., a więc ten dzień stanowi pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego i zarazem ostatni dzień w pracy. Umowa o pracę zostaje rozwiązana 5 kwietnia 2006 r. Za pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego zasiłek macierzyński wypłaca pracodawca, a za dalszy okres urlopu, czyli 111 dni, zasiłek macierzyński wypłaca ZUS.

Podstawa prawna
• Art. 180, art. 1801, art. 1861 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
• Art. 29-31 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.).
• Art. 4 pkt 2 lit. m), art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 16 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).

Tomasz Podgórski
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

Ugoda sądowa czy postępowanie sądowe w sprawach o naruszenie własności?

Praktyka pokazuje, iż spory o własność mogą trwać latami. Czy w takich sprawach właściciel rzeczy i naruszyciel mogą zawrzeć ugodę? Jak wygląda kwestia kosztów? Warto przyjrzeć się możliwym rozwiązaniom i ich prawnym skutkom.

Milczące załatwienie sprawy po nowemu. Rewolucyjne przepisy, które już na zawsze mogą zmienić relacje obywatel–urząd

Rząd szykuje istotną zmianę w Kodeksie postępowania administracyjnego (KPA) – milczenie urzędnika może wkrótce oznaczać znacznie więcej niż tylko opieszałość. Projekt ustawy, który trafił właśnie do konsultacji, przewiduje rozszerzenie stosowania tzw. milczącego załatwienia sprawy. To część szerokiego pakietu deregulacyjnego, który ma uprościć życie zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom.

Osoby powyżej 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszego świadczenia dla osób niepełnosprawnych – Rada Ministrów przyjęła ustawę, która rozczaruje wielu seniorów

W dniu 28 października br. rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą. Za to grozi mandat w wysokości 500 zł! O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

REKLAMA

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

REKLAMA