REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy przysługuje zasiłek macierzyński

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem przysługującym z ubezpieczenia chorobowego. Jest związany z urlopem macierzyńskim, którego pracodawca udziela pracownicy w związku z urodzeniem lub przysposobieniem dziecka.
Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie zatrudnionej na umowę o pracę lub zlecenia, która w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu lub w trakcie urlopu wychowawczego urodziła dziecko. Należy się o­n również wtedy, gdy kobieta przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 1 roku i wystąpiła o jego przysposobienie lub wychowanie w ramach rodziny zastępczej. W przypadku śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka prawo do zasiłku nabywa ojciec lub inny członek rodziny, jeżeli w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przerwie zatrudnienie lub działalność zarobkową.

Podstawa zasiłku

Podstawę tego zasiłku oblicza się na takich samych zasadach, jak podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, a więc podstawę zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc urodzenia dziecka. W tym przypadku również mają zastosowanie zasady uzupełniania. Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.

Okres przysługiwania

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako urlop macierzyński, a mianowicie jego wymiar jest następujący:
• 16 tygodni (112 dni) przy pierwszym porodzie,
• 18 tygodni (126 dni) przy drugim lub każdym następnym,
• 26 tygodni (182 dni) w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Jeżeli prawo do zasiłku macierzyńskiego powstało podczas okresu przebywania na urlopie wychowawczym, to w takim przypadku przysługuje o­n za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającego po porodzie, czyli przez 16 tygodni lub przez 24 tygodnie.
Zasiłek macierzyński dla zleceniobiorcy przysługuje w wymiarze takim samym jak urlop macierzyński. Urlop macierzyński jest świadczeniem pracowniczym uregulowanym w kodeksie pracy, a więc należy się pracownikom (przykład 1).
Gdy pracownica urodzi dziecko pod koniec urlopu wychowawczego i urlop macierzyński będzie przysługiwał jej po zakończeniu urlopu wychowawczego, to zasiłek macierzyński będzie wypłacany do końca urlopu macierzyńskiego (przykład 2).
Jeżeli dziecko urodziło się martwe lub umarło podczas pierwszych 6 tygodni życia, zasiłek macierzyński przysługuje w wymiarze 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni, licząc od dnia zgonu. W przypadku ciąży mnogiej zasiłek należy się przez czas stosowny do liczby dzieci żywych.
WAŻNE
Składki na ubezpieczenia obliczane od zasiłku macierzyńskiego, nawet jeżeli wypłaca je pracodawca, finansowane są z budżetu państwa.

Urlop przed porodem

Istnieje możliwość udzielenia 2 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Po porodzie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze niewykorzystanym przed porodem, aż do wyczerpania pełnego wymiaru. Kobieta po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu, jednak resztę urlopu musi wykorzystać pracownik – ojciec dziecka. W takim przypadku należy skierować się do pracodawcy z wnioskiem o skrócenie urlopu macierzyńskiego oraz zaświadczeniem z zakładu pracy ojca dziecka, potwierdzającym termin rozpoczęcia przez niego urlopu. Po spełnieniu warunków pracownica może wrócić do pracy.
WAŻNE
W przypadku zasiłku macierzyńskiego nie ma okresu oczekiwania. Można go otrzymać w przypadku urodzenia dziecka już w pierwszym dniu ubezpieczenia.

Gdy pracownicę zwolniono

W przypadku zwolnienia pracownicy wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającego po porodzie, również gdy dziecko urodziło się po rozwiązaniu stosunku pracy.
Kobiecie, która została zwolniona podczas ciąży z powodu upadłości lub likwidacji firmy, a nie zapewniono jej innego stanowiska pracy, należy się do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a po porodzie zasiłek macierzyński skrócony o 2 tygodnie. Jeżeli pracownica jest zatrudniona na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy i pracodawca przedłużył z nią umowę do dnia porodu zgodnie z art. 177 par. 3 k.p., po zakończeniu pracy ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w pełnym wymiarze. W takiej sytuacji, gdy prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego ma pracodawca, jest o­n zobowiązany do wypłaty zasiłku macierzyńskiego tylko za jeden dzień, wypłatę za pozostały okres przejmuje ZUS (przykład 3).

Składki od zasiłku

Zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi podstawę wymiaru na składki emerytalne i rentowe (art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W przypadku gdy pracodawca ma prawo do wypłaty zasiłków, czyli na dzień 30 listopada roku poprzedniego zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, nalicza o­n składki emerytalno-rentowe od zasiłku macierzyńskiego. Pracodawca jedynie nalicza składki, nie rozlicza ich ani nie wpłaca do ZUS. Składki te są finansowane z budżetu państwa i finansuje je ZUS. Pracodawca wykazuje pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim w raporcie ZUS RSA z kodem przerwy 311, a w raporcie rozliczeniowym ZUS RCA z kodem 12 40 XX z wykazanym zasiłkiem macierzyńskim, który stanowi podstawę wymiaru na składki emerytalne i rentowe. W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA składki te są wykazywane w rubryce składki finansowane z budżetu państwa.
Jeżeli jest to pracodawca bez prawa do wypłaty zasiłków, to za pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim sporządza jedynie raport ZUS RSA z kodem przerwy 311. Zasiłek macierzyński ze składkami emerytalno-rentowymi wypłaca ZUS.
Nie ma obowiązku potrącania składek od zasiłku macierzyńskiego za osoby, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej.
PRZYKŁAD 1
Kobieta przebywająca na urlopie wychowawczym od 17 listopada 2004 r. do 16 listopada 2007 r. 1 stycznia 2006 r. urodziła dziecko. Zasiłek macierzyński należy jej się od 1 stycznia 2006 r. w wymiarze 16 tygodni.
PRZYKŁAD 2
W okresie od 3 marca 2003 r. do 2 marca 2006 r. kobieta przebywała na urlopie wychowawczym. 15 lutego 2006 r. urodziła dziecko. Zasiłek macierzyński przysługuje w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, czyli od 15 lutego do 2 marca 2006 r., tj. 16 dni. Po urlopie wychowawczym przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego w okresie od 3 marca 2006 r. w wymiarze 110 dni (126 dni – 16 dni = 110 dni).
PRZYKŁAD 3
Zakład pracy uprawniony do wypłaty zasiłków z ubezpieczenia chorobowego przedłużył z pracownicą umowę o pracę do dnia porodu. Pracownica urodziła pierwsze dziecko 5 kwietnia 2006 r., a więc ten dzień stanowi pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego i zarazem ostatni dzień w pracy. Umowa o pracę zostaje rozwiązana 5 kwietnia 2006 r. Za pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego zasiłek macierzyński wypłaca pracodawca, a za dalszy okres urlopu, czyli 111 dni, zasiłek macierzyński wypłaca ZUS.

Podstawa prawna
• Art. 180, art. 1801, art. 1861 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
• Art. 29-31 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.).
• Art. 4 pkt 2 lit. m), art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 16 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).

Tomasz Podgórski
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minimalne wynagrodzenie 2026: Rada Ministrów proponuje 4 806 zł brutto i 31,40 zł stawki godzinowej od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 roku minimalne wynagrodzenie za pracę ma wzrosnąć do 4806 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa – do 31,40 zł. To propozycja Rady Ministrów, która trafi teraz pod obrady Rady Dialogu Społecznego.

Od 1 marca 2026 r. najniższa emerytura 1 970,98 zł brutto [Propozycja Rady Ministrów]

W czwartek, 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. Jak wynika z informacji opublikowanej przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, rząd zaproponuje Radzie Dialogu Społecznego, by wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. wyniósł 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 r.

WZONu nie można zmusić do rozpatrywania sprawy o świadczenie wspierającego. Śmierć kończy sprawę

Z uwagi na przewlekłość postępowań o świadczenie wspierające (przewlekłość jest na poziomie WZON, a nie ZUS) częsta jest sytuacja śmierci osoby niepełnosprawnej przed przyznaniem przez WZON punktów. Ściślej są to sprawy o wydanie decyzji określającej w punktach poziom potrzeby wsparcia (swoisty test niesamodzielności). Natomiast samą decyzję o przyznaniu świadczenia wspierającego wydaje ZUS.

Renta wdowia – od kiedy pieniądze? ZUS podał harmonogram wypłat

Już od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłaty rent wdowich – nowego świadczenia, na które czekało setki tysięcy uprawnionych. ZUS podał oficjalny harmonogram, z którego wynika, że świadczenia będą wypłacane w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent: 1., 6., 10., 15., 20. oraz 25. dnia każdego miesiąca.

REKLAMA

W Sejmie: o terminowości wypłaty świadczeń przez ZUS. Czekamy na odpowiedź rządu

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

REKLAMA

WZON. Tylko 78 punkty. Czy tata doczeka? Tyle za brak nerki, przebyty zawał, rak, zawał mózgu, RZS

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

REKLAMA