Mandat, Sąd

W dniu 16 kwietnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę, która wprowadza zmiany w sądownictwie, a konkretnie w zakresie delegowania sędziów. Jednocześnie w Ministerstwie Sprawiedliwości toczą się rozmowy i prace nad rewolucją w sądach. W założeniu ma być wprowadzony Cyfrowy Sąd i Digitalny Asystent Sędziego. Czy rzeczywiście sztuczna inteligencja może decydować o sprawiedliwości? MS podkreśla: "Naszym celem jest to, żebyśmy przeszli z doręczania wszystkiego w formie papierowej, do sytuacji, kiedy możemy skorzystać z usług wymiaru sprawiedliwości, za pomocą komputera czy telefonu komórkowego"

Wiele osób z niepełnosprawnościami nie jest świadomych co do tego, że często organ postępuje wadliwie w ich sprawie. Organ zamiast wydać decyzję administracyjną o prawie lub braku prawa do świadczenia, wydaje informację o sposobie rozpatrzenia wniosku bez uzasadnienia. To nie jest to samo co decyzja administracyjna, która zawiera ściśle określone elementy. Jednostka powinna mieć gwarancję rozpoznania jej wniosku w formie decyzji, wydawanej w odpowiedniej procedurze, która następnie podlega kontroli. Odnosi się to zwłaszcza do rozstrzygnięć opartych na uznaniu, czy na ocenie nieostrych przesłanek - w stosunku do osób z niepełnosprawnościami.

Zdarza się, iż o zachowek upominają się członkowie rodziny, którzy za życia nie interesowali się spadkodawcą albo nie mieli z nim dobrego kontaktu. Czy w takiej sytuacji można powoływać się na zasady współżycia społecznego? Kiedy sąd może zdecydować o zmniejszeniu należnego zachowku?

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. W praktyce osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł. Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

Nieobecność oznacza brak działania. Brak działania z kolei oznacza brak kosztów i utraconych korzyści. Wszystko to razem oznacza natomiast, że za ten czas nie należą się diety i nie ma w tym zakresie swobody dokonywania ustaleń.

Osoby mające wadę wzroku, w stosunku do których lekarz – w orzeczeniu lekarskim – stwierdził konieczność korekty lub ochrony wzroku podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych – na rewersie swojego prawa jazdy (w rubryce nr 12) – mają wpisany specjalny kod, który wprowadza dla nich ściśle określone ograniczenie w korzystaniu z uprawnienia do kierowania pojazdami. Kierowcę niewłaściwie stosującego się do ww. ograniczenia – czekają poważne konsekwencje.

Coraz więcej pracowników świadczy pracę zdalnie albo hybrydowo. Mają służbowy laptop. I zabierają go na urlop. Często sami - bez wezwania ze strony pracodawcy - logują się wtedy do firmowych zasobów. A jest to w praktyce możliwe tylko ze służbowego laptopa. Bo tak konfigurują tą opcję pracodawcy. W przypadku odejścia z pracy staje się to podstawą do twierdzeń, że pracownik był pozornie na urlopie. Idzie za tym roszczenie o wypłatę ekwiwalentu za rzekomo niewykorzystany urlop.

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

Krewni zmarłego pominięci w testamencie są przekonani, że prawo gwarantuje im pieniądze tytułem zachowku. Tymczasem w prawie zaszły kluczowe zmiany i nawet najbliżsi krewni mocno mogą się rozczarować gdy po otwarciu testamentu zażądają pieniędzy od uwzględnionych w nim spadkobierców. Teraz łatwiej ich wydziedziczyć lub wnieść do sądu o pozbawienie prawa do zachowku.

Punkty karne: dłużej wygaszane jeżeli nie zapłacisz mandatu od razu, czy rozłożysz na raty. Sprawa jest na tyle ważna i godzi w konstytucyjne wartości, że Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił wniosek do MSWiA o zmianę przepisów.

500 złotych mandatu za palenie na balkonie lub w oknie. Kto będzie mógł karać i od kiedy? Spór o dym papierosowy wchodzi w kolejną fazę, a wciąż nie wiadomo, czyje prawa są ważniejsze – palaczy, czy niepalących?

Rząd pracuje nad regulacjami, które umożliwią wnoszenia do sądu pism przez internet - za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym. Proponowana nowelizacja daje także możliwość sfinansowania przez Skarb Państwa deportacji osób ściganych przez polski wymiar sprawiedliwości.

500 złotych mandatu za palenie liści i gałęzi na posesji. Nie podoba ci się to? Możesz zapłacić 5000 złotych grzywny. Przepisy dotyczące gospodarowania odpadami nie pozostawiają złudzeń - przed karą uratują cię PSZOK i kompostownik.

Wzrasta popularność systemów RedLight. Spotkać je można nie tylko na skrzyżowaniach, ale także na przejazdach kolejowych. Liczba skrzyżowań, na których będą urządzenia do monitorowania przejazdu na czerwonym świetle na skrzyżowaniach i przejazdach kolejowych sukcesywnie wzrasta.

ZUS nie ma na podstawie dat prawa do odmowy wypłaty zasiłku pogrzebowego. Np. zdaniem ZUS wykonanie tabliczki w metalu (grawerowanej) już po dacie pogrzebu nie jest objęte zasiłkiem pogrzebowym 4000 zł (w 2025 r. podwyżka do być może nawet 7000 zł). Sąd się z tym nie zgodził i nakazał ZUS-owi dopłacić do zasiłku pogrzebowego.

Odcinkowe pomiary prędkości to coraz popularniejszy w Polsce sposób na wychwytywanie i karanie kierowców, którzy nie przestrzegają przepisów prawa o ruchu drogowym w zakresie dopuszczalnych prędkości. Nowe urządzenia rejestrujące, służące do automatycznej kontroli średniej prędkości na wyznaczonym odcinku drogi, wyrastają jak grzyby po deszczu, a wraz z nimi mnożą się pytania kierowców o legalność tej formy pomiarów prędkości. Jak się okazuje – wątpliwości te są uzasadnione.

Zbieranie grzybów to jedna z ulubionych form spędzania wolnego czasu. Las pełen grzybów przyciąga miłośników tego hobby w każdym wieku. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że zbieranie grzybów może wiązać się z pewnymi ograniczeniami i konsekwencjami prawnymi. Za złamanie przepisów można otrzymać karę sięgającą nawet 5 tysięcy zł.

Korzystanie z telefonu lub innych urządzeń elektronicznych rozpraszających przechodnia przekraczającego drogę lub torowisko – co do zasady – jest zabronione i zagrożone mandatem. Nie jest to jednak zakaz bezwzględny. W jakich sytuacjach, policja nie może ukarać pieszego korzystającego z telefonu komórkowego na przejściu dla pieszych?

Czy można obniżyć wysokość należnego zachowku, jeżeli spadkobierca postępował względem spadkodawcy w sposób niemoralny? Co z możliwością odwołania się w takich sprawach do zasad współżycia społecznego, określonych w artykule 5 Kodeksu cywilnego?

"Zamierzam złożyć pozew o zachowek. Do jakiego sądu wnosi się takie pismo i ile wynosi opłata?" - pyta Czytelniczka. To do jakiego sądu należy wnieść pismo, zależy od wartości przedmiotu sporu, podobnie jak wysokość opłaty. Jakie są zatem aktualne zasady?

Pozostawienie na lotnisku bagaży bez opieki staje się plagą. Straż Graniczna od początku czerwca interweniowała już 125 razy. Nałożono mandaty na łączna kwotę 11 tys. zł.

Czy można chodzić z psem do lasu? Czy pies może biegać w lesie bez smyczy? Czy grozi za to mandat? Jakie są aktualne przepisy prawne?

Zmiany w prawie teraz ułatwiają pozbawienie zachowku nawet najbliższego krewnego – przez samego spadkodawcę jak i innych krewnych. Ale z drugiej strony nie trzeba iść od razu do sądu, by zachowek wyegzekwować. Warto zacząć od wezwania do zapłaty, by pozew złożyć dopiero gdy nie poskutkuje.

Sądy coraz rzadziej skazują za niepłacenie alimentów. Ale czy to oznacza, że skala problemu niepłaconych alimentów rzeczywiście się zmniejsza? Niekoniecznie. Eksperci uważają, że ministerialne dane nie korelują z tymi z rejestrów osób zadłużonych.