Surowy sąd: 1000 zł grzywny dla matki chorych dzieci, która była wezwana na świadka do sądu i się nie stawiła. Zwolnienie było nie od tego lekarza co trzeba

• Surowy sąd: 1000 zł grzywny dla matki chorych dzieci, która była wezwana na świadka do sądu i się nie stawiła. Zwolnienie było nie od tego lekarza co trzeba
• Wniosek o uchylenie postanowienia o grzywnie w wysokości 1000 zł
• Kim jest lekarz sądowy?
• Wymóg przedstawienia zaświadczenia lekarza sądowego
• Niemożność stawienia się w sądzie z powodu choroby - obowiązek przedłożenia zaświadczenia
• Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby - wymóg przedstawienia zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego
• Co może zrobić sąd?

Surowy sąd: 1000 zł grzywny dla matki chorych dzieci, która była wezwana na świadka do sądu i się nie stawiła. Zwolnienie było nie od tego lekarza co trzeba

Sprawa, która trafiła do Rzecznika Praw Obywatelskich kształtowała się w ten sposób, że kobieta była wezwana na świadka do sądu. Akurat w wyznaczonym terminie nie mogła się stawić, ponieważ jej dzieci zachorowały. Na dowód powyższego kobieta przesłała sądowi zwolnienie. Problem polegał jednak na tym, że to zwolnienie, z powodu choroby dzieci, było od zwykłego lekarza. Sąd ukarał kobiet karą grzywny w wysokości 1000 zł, za nieusprawiedliwioną nieobecność, ponieważ zdaniem sądu powinna ona była przedstawić zwolnienie lekarskie do lekarza sądowego - a nie "zwykłego" - lekarza, nie działającego przy sądzie. Tak uznał sąd w postanowieniu o grzywnie. Czy postąpił słusznie?

Wniosek o uchylenie postanowienia o grzywnie w wysokości 1000 zł

Kobieta, która została ukarana karą grzywny za nieusprawiedliwioną nieobecność, czuła się pokrzywdzona całą sytuacją i zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich. W sprawie doszło więc do interwencji RPO w związku z nieuzasadnionym ukaraniem jej grzywną przez sąd w związku z nieusprawiedliwioną nieobecnością na rozprawie. Jak czytamy na stronie RPO: Z dokumentów przekazanych do sądu wynika, że dzień wcześniej zachorowały jej dzieci, o czym dwukrotnie powiadomiła sąd drogą mailową.

W uzasadnieniu odnotowano wpływ maila i zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że w te dni kobieta była niezdolna do pracy. Sąd jednak nie uznał tego zaświadczenia za skuteczne. Uznał, że należało przedstawić zaświadczenie lekarza sądowego. Sąd oddalił wniosek od zwolnienia jej od grzywny. Wniosła ona zażalenie na to postanowienie. W ocenie RPO stanowisko Sądu Rejonowego jest nieuzasadnione.

Kim jest lekarz sądowy?

Lekarzem sądowym jest lekarz, z którym prezes sądu okręgowego zawarł umowę o wykonywanie czynności lekarza sądowego. Lekarz sądowy wystawia zaświadczenia potwierdzające zdolność albo niezdolność do stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie organu uprawnionego uczestników postępowania z powodu choroby na obszarze właściwości danego sądu okręgowego.

Wymóg przedstawienia zaświadczenia lekarza sądowego

Z art. 214 [1] Kodeksu Postępowania Cywilnego wynika, że wymóg przedstawienia zaświadczenia lekarza sądowego dotyczy ściśle określonej sytuacji, jaką jest "niestawiennictwo z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania". Jak podkreśla biuro RPO: A contrario wymóg ten nie dotyczy niestawiennictwa z innych powodów, do których należy choroba dziecka świadka.

Trzeba mieć na uwadze, że obowiązkiem usprawiedliwienia nieobecności z powodu choroby objęte są podmioty wymienione w § 1 komentowanego przepisu. Przez innych uczestników postępowania należy rozumieć np. interwenienta ubocznego, biegłego, osoby przypozwane i inne, które zostały wezwane do sądu na posiedzenie jawne, w tym na rozprawę oraz na posiedzenie niejawne.

Zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i w piśmiennictwie, wskazuje się, że nie można rozszerzać zakresu stosowania art. 214 [1] k.p.c. i odnosić przewidzianego w nim obowiązku do każdego przypadku niezdolności do pracy w toku procesu. RPO to stanowisko podziela.

Niemożność stawienia się w sądzie z powodu choroby - obowiązek przedłożenia zaświadczenia

Tak spraw, jak powyższa, jest sporo. Przykładowo w tezie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach - V Wydział Cywilny z dnia 22 maja 2013 r., V ACa 119/13, czytamy, że gdy strona nie może przybyć na rozprawę przed sądem z powodu choroby, to winna - zgodnie z art. 214 [1] KPC przedłożyć zaświadczenie wystawione przez lekarza sądowego potwierdzającego niemożność uczestniczenia w posiedzeniu sądowym.

Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby - wymóg przedstawienia zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego

Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 23 października 2014 r., I C 207/13: Sąd nie dał wiary zaświadczeniom przedstawionym w sprawie przez pozwanego wystawionym przez lekarza, bowiem pozwany nie wykazał, aby był to lekarz właściwy do wystawienia takich zaświadczeń, a także z powodu sprzeczności okoliczności wynikających z zaświadczenia z treścią opinii biegłego lekarza sądowego psychiatry i biegłego psychologa. Ponadto pozwany nie przedstawił nowego zaświadczenia od właściwego lekarza sądowego wskazującego na istnienie okoliczności stanowiących przeszkodę jego nieobecności w sądzie, której nie można przezwyciężyć.

Co może zrobić sąd?

Sąd Rejonowy – na podstawie art. 359 § 1 k.p.c. – może z urzędu uchylić zarówno postanowienie o nałożeniu grzywny, jak i postanowienie oddalające wniosek o zwolnienie z tej grzywny.