Tematy - Rzecznik Praw Obywatelskich, Projekty ustaw - INFOR.PL

Przepisy przewidujące jawność sędziowskich oświadczeń majątkowych oraz zobowiązujące ich do informowania o majątku objętym wspólnością małżeńską są niekonstytucyjne - ocenił Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, który przystąpił do sprawy zainicjowanej przed TK przez I prezes SN.

Nieograniczona, nadmierna emisja sztucznego światła w przestrzeni publicznej godzi w konstytucyjne prawa obywateli do ochrony zdrowia oraz do czystego środowiska. Zakłóca to naturalny biorytm człowieka i powoduje m.in. bezsenność. Obniża komfort życia mieszkańców nie tylko miast ale i wsi, co przekłada się na pogorszenie zdrowia. Problem wynika m.in. z braku kompleksowych regulacji w zakresie oświetlenia zewnętrznego. Rzecznik praw obywatelskich interweniuje w tej sprawie.

Od 28 lat notariusze praktykują doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej. Zdaniem Ministra Finansów jest to nieprawidłowe ale resort finansów nie podjął działań ani w celu zmiany przepisów ani w celu zmiany praktyki notariuszy. Także zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązujące prawo nie pozwala na podwyższenie wynagrodzenia notariusza o VAT. Po wyjaśnieniach Krajowej Rady Notarialnej, Ministra Finansów oraz Ministra Sprawiedliwości Marcin Wiącek zwrócił się do posłów i senatorów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu doprecyzowania przepisów. Sprawę zainicjował portal infor.pl.

Chcemy, by dzięki nowej ustawie o aktywności zawodowej, urzędy pracy lepiej się kojarzyły i realnie pomagały w znalezieniu zatrudnienia - powiedział PAP wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed. Resort chce m.in. przenieść ubezpieczenie zdrowotne z urzędów pracy do ZUS.

Kandydaci na rzeczników ds. etyki w dużej grupie kapitałowej muszą zawieszać członkostwo partyjne lub związkowe. Organizacje związkowe działające w tej grupie uważają, że narusza to prawa reprezentowanych przez nich pracowników. Rzecznik praw obywatelskich podziela ich wątpliwości. Co rzecznikowi odpowiedział resort rodziny i polityki społecznej?

Czy obciążenie obywateli obowiązkiem finansowana składki zdrowotnej w całości właściwie wpisuje się w ciążący na władzy publicznej konstytucyjny nakaz zapewnienia ochrony zdrowia? Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek pisze w tej sprawie do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego w kontekście likwidacji możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji. Konstytucyjna wolność zgromadzeń publicznych obejmuje prawo organizowania kontrmanifestacji i publicznego prezentowania poglądów przeciwnych innemu zgromadzeniu w tym samym miejscu i czasie, a pokojowe manifestowanie poglądów uczestników kontrmanifestacji nie powinno być podstawą interwencji Policji. Potwierdza to orzecznictwo sądów.

Na problem uciążliwości głośnych imprez masowych zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zadeklarowało gotowość współpracy z MSWiA, w zakresie prac nad nowelizacją ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.

“Choć intencja zwiększenia frekwencji wyborczej oraz transparentności procesu wyborczego zasługuje na aprobatę, to nie wszystkie z zaproponowanych rozwiązań są w pełni adekwatne do osiągnięcia tego celu lub są sformułowane w sposób, który może prowadzić do naruszenia konstytucyjnych praw i wolności obywateli.” - czytamy w opinii Rzecznika Praw Obywatelskich skierowanej do Marszałka Senatu. Co do jakich zmian RPO ma wątpliwości?

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają informacje o lekarzach, którzy dostają od Narodowego Funduszu Zdrowia wezwania do zapłaty, bo wystawiali recepty na nierefundowane mleko ratujące życie i zdrowie pacjenta. RPO zwrócił się do Narodowego Funduszu Zdrowia o stanowisko w tej sprawie.

Maturzyści chcący studiować na uczelniach w Danii mogą nie zdążyć w 2023 r. ze złożeniem dokumentów. Problem ten może dotyczyć także szkół wyższych w innych krajach. Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje w sprawie harmonogramu ogłaszania wyników egzaminów maturalnych w tym roku.

Uczennice i uczniowie skarżą się, że statuty szkolne określają ich obowiązki także co do wyglądu. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi kuratorów oświaty w całej Polsce o stanowisko oraz informację o takich skargach i ich rozpatrzeniu.

Miejscowość pozbawiona sieci wodociągowej, woda w studniach niezdatna do spożycia. Zakład Gospodarki Komunalnej kilka razy przywiózł wodę ale później zrezygnował. Interweniować musiał Rzecznik Praw Obywatelskich.

Kandydaci na rzeczników ds. etyki w dużej grupie kapitałowej muszą zawieszać członkostwo partyjne lub związkowe. Czy zawieszanie członkostwa w związkach zawodowych przez kandydatów na rzeczników ds. etyki jest zgodne z wolnością zrzeszania się w związkach zawodowych określoną w Konstytucji RP?

Czy opłaca się jeszcze oszczędzać na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego? Rzecznik praw obywatelskich zwraca uwagę na malejącą opłacalność oszczędzania w Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego po reformie „Polskiego Ładu” i „Niskich podatków”.

Ostatnia nowela prawa w zakresie spadków i darowizn zakłada, że już od 1 lipca 2023 r., zostanie wprowadzony nowy podatek od zrzutek. Jeżeli wartość donacji przekazana przez wielu darczyńców jednemu organizatorowi, przekroczy łącznie kwotę 54 180 zł, wówczas beneficjent będzie musiał odprowadzić podatek w wysokości nawet 20%.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad nowelizacją ustawy o ochronie zwierząt, która to miałaby zabrać organizacjom społecznym możliwość odbierania zaniedbanych bądź krzywdzonych zwierząt. W związku z planowaną zmianą RPO pisze do Ministra tego resortu list z propozycjami rozwiązań, które mają pogodzić ochronić zwierząt, przy jednoczesnej ochronie praw ich opiekunów. Poniżej stanowiska RPO.

Plany ustawodawcy w zakresie wprowadzenia tzw. natychmiastowych alimentów wracają regularnie co jakiś czas. Komu jednak miałyby one przysługiwać, w jakiej sytuacji oraz w jakiej wysokości – odpowiadamy w dzisiejszym artykule. Być może regulacje związane z alimentami natychmiastowymi pojawią się jeszcze w 2023 roku w Polsce.

Sankcje wobec rodzica za utrudnianie drugiemu rodzicowi ustalonych kontaktów z dzieckiem to kwestia, która wymaga zmiany prawa. O taką interwencję parlamentu zabiega rzecznik praw obywatelskich zabiega. Potrzeba zmian prawa pojawiła się po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2022 r.

Rzecznik Praw Obywatelskich na skutek wniosku Związku Zawodowego Filmowców (ZZF) zwrócił się do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej o przedstawienie stanowiska w kwestii możliwości podjęcia działań legislacyjnych odnośnie uregulowania w przepisach prawa do wypoczynku osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło, czy zlecenie). Zdaniem Ministra raczej nie można tego zrobić w przepisach kodeksu pracy, czy rozporządzeniu do tego kodeksu. Natomiast możliwe jest objęcie określonej grupy zawodowej przepisami odrębnej ustawy (i uregulowanie w niej np. prawa do minimalnego, obligatoryjnego odpoczynku dobowego dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych), tak, jak to zrobiono np. w ustawie o czasie pracy kierowców, czy ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) wpłynęła skarga od seniorki (60+), która poskarżyła się na postępującą technologię i informatyzację w ZUS. Od 1 stycznia 2023 r. wszyscy płatnicy są bowiem zobowiązani do posiadania PUE ZUS. Jednak co jeżeli samozatrudniony senior czy przedsiębiorca senior nie potrafi poradzić sobie z elektronicznym systemem PUE ZUS? Czy pomimo obowiązku posiadania PUE ZUS może nadal tradycyjnie rozliczać składki?

Kategoria E otrzymana podczas kwalifikacji wojskowej uniemożliwia wstąpienie do Policji i innych służb mundurowych. Osoby, które otrzymały taką kategorię nie mogą ubiegać się o jej zweryfikowanie. Dyskryminuje to kandydatów w dostępie do służby publicznej w Policji, Straży Granicznej, Służbie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego – ze względu na stosunek do służby wojskowej.

Po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich resort sprawiedliwości ponad 3 lata temu zobowiązał się dodać biustonosze do bielizny, jaka przysługuje kobietom osadzonym w zakładach karnych. RPO ponownie prosi o poinformowanie, na jakim etapie są prace legislacyjne.

Podatek VAT na artykuły higieniczne dla kobiet, takie jak podpaski czy tampony higieniczne wynosi 5-proc., a na kubeczki menstruacyjne 23 proc. - zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek w wystąpieniu do minister finansów Magdaleny Rzeczkowskiej. RPO zaapelował o objęcie tą samą stawką podatku VAT (5 proc.) wszystkich artykułów higienicznych stosowanych w czasie menstruacji.

Policja może legitymować obywatela tylko wtedy, gdy istnieje ustawowa przyczyna uzasadniająca takie wkroczenie w autonomię informacyjną jednostki. Obywatel może odmówić podania swych danych bez konsekwencji prawnych, gdy funkcjonariusz nie ma do tego podstawy prawnej – wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego. Mimo to obywatele skarżą się, że gdy nie stosują się do policyjnych poleceń określonego zachowania się, dostają mandaty i wnioski do sądów o ukaranie za „uniemożliwianie lub utrudnianie” czynności funkcjonariuszy. Powodem ukarania za „niezastosowanie się do polecenia” bywa nawet sama odmowa poddania się legitymowaniu.

Błąd pomiaru fotoradaru lub innego urządzenia do pomiaru prędkość powinien być uwzględniany w przypadku karania kierowców za niewielkie przekroczenia prędkości – uważa rzecznik praw obywatelskim Marcin Wiącek i postuluje odpowiednie zmiany przepisów w tym zakresie.

Od 1 stycznia 2023 r. każdy płatnik składek ma ustawowy obowiązek posiadania profilu na Platformie Usług Elektronicznych. Cały czas do dyspozycji klientów pozostają nasi doradcy. Żaden płatnik składek nie pozostanie bez naszej pomocy - zaznaczyła prezes ZUS Gertruda Uścińska w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik zwrócił uwagę na trudności jakie mają seniorzy z elektronicznym rozliczeniem z ZUS.

RPO informuje, że policyjni stażyści muszą wylegitymować minimum trzy osoby dziennie pod sankcją pisemnego tłumaczenia się przełożonym. Jednak prawo nie daje funkcjonariuszom podstaw do legitymowania przypadkowych osób.

Skala problemu podwójnych postanowień spadkowych nie zmniejsza się – wynika ze spraw prowadzonych w Biurze RPO. Uniemożliwia to działania prawne spadkobierców wobec nieruchomości, jak wpis w księdze wieczystej, podział majątku, nie mówiąc o jego sprzedaży.

Sejm znowelizował ustawę o ubezpieczeniu społecznym rolników. Dotyczy ona zmiany sposobu waloryzacji emerytur z KRUS.

Nie ma potrzeby modyfikacji przepisów, bo zasadniczo sądy mają odpowiednią świadomość uwarunkowań dotyczących stosowania oraz przedłużania tymczasowego aresztowania. Takiej odpowiedzi Rzecznikowi Praw Obywatelskich udzieliło Ministerstwo Sprawiedliwości.

Sejm uchwalił ustawę o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Zakłada ona m.in. utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych

Media alarmują, że w aptekach brakuje leków, m.in. antybiotyków, leków neurologicznych i diabetologicznych oraz preparatów na przeziębienia i grypę. Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek interweniuje u ministra Adama Niedzielskiego

Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji ma zachęcać doświadczonych funkcjonariuszy m.in. Policji czy Straży Granicznej, strażaków oraz żołnierzy do pozostania w służbie.

Świadczenie za długoletnią służbę ma skutkować zwiększeniem uposażeń funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych posiadających co najmniej piętnastoletni staż służby. Tak wynika z wykazu prac legislacyjnych rządu.

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów dostosowującym polskie prawo do unijnej dyrektywy. Projekt wprowadza m.in. 5-letnią kadencję prezesa UOKiK, którego wcześniejsze odwołanie będzie możliwe tylko w określonych przypadkach.

"Pomimo wielokrotnych zapowiedzi reformy abonamentu RTV wadliwie skonstruowany system nadal obowiązuje. Nie ma też wyraźnych perspektyw na szybkie rozwiązanie związanych z tym problemów. Tymczasem do BRPO masowo wpływają skargi obywateli sprawach dotyczących uiszczania opłat abonamentowych" - pisze Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek

Lichwiarskie odsetki. RPO Marcin Wiącek zaskarżył skargą nadzwyczajną wyrok z 2003 r., w części zasądzającej odsetki umowne od kwoty głównej w wysokości 1 proc. za każdy dzień od 6 listopada 2001 r. do dnia zapłaty. Wniósł, by Sąd Najwyższy uchylił wyrok oraz skierował sprawę do ponownego rozpoznania.

Od 1 stycznia 2023 r. właściciele małych firm (zatrudniających do 5 pracowników) i osoby samozatrudnione, które same płacą składki, muszą korzystać z profilu informacyjnego ZUS. Z powodu wieku i braku umiejętności cyfrowych osoba 60+ skarży się RPO na obowiązek składania miesięcznej deklaracji rozliczeniowej wyłącznie drogą elektroniczną. W ocenie RPO w takich sytuacjach powinien być dopuszczony dotychczasowy sposób rozliczania z ZUS

Na świecie, w tym i w Polsce trwa kryzys bezdomności. Jak pokonać bezdomność? Jak pomóc ludziom, którzy często pomoc tą odrzucają? Jakie działania podjął rząd na 2023 rok? Co jest celem programu pomoc osobom bezdomnym?

"Specyfika czynności specjalistów opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów w trakcie procesu diagnostycznego - badań lekarskich, psychologicznych oraz pedagogicznych, których przebieg objęty jest tajemnicą zawodową - przemawia przeciwko dopuszczalności nagrywania przez uczestników lub strony przebiegu tego procesu w zespołach" - poinformowało Ministerstwo Sprawiedliwości w odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

Przedsiębiorcy skarżą się na niekorzystne zasady rozliczania składki zdrowotnej wynikające z przepisów Polskiego Ładu. Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje w tej sprawie w Ministerstwie Finansów

Rząd pracuje nad przepisami, które mają zmniejszyć liczbę przestępstw z użyciem skradzionej tożsamości. W aplikacji mObywatel pojawi się nowa usługa.

Obywatel zasygnalizował RPO problem dostępności informacji na temat schronów dla ludności w razie masowego zagrożenia dla życia i zdrowia. Odpowiednich informacji nie udzieliły mu ani urzędy, ani spółdzielnia mieszkaniowa. Na tle zgłoszonego problemu wyłoniło się zagadnienie organizacji i funkcjonowania obrony cywilnej w świetle przepisów prawa.

Ograniczenie dla osób powyżej 35 lat, które zamyka im dostęp do aplikacji sędziowskiej lub prokuratorskiej, zaś dla osób powyżej 40 lat do aplikacji uzupełniających, jest niezgodne z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny.

W Sejmie trwają prace nad projektem ustawy o fundacji rodzinnej. Ministerstwo Rozwoju i Technologii chce, by proponowane rozwiązania weszły w życie w pierwszej połowie 2023 r.

Nowe przepisy umożliwią zastrzeżenie numeru PESEL za pomocą usługi elektronicznej lub osobiście w gminie. Określone podmioty będą zobligowane do weryfikacji istnienia zastrzeżenia.

Senacki projekt zakłada wprowadzenie przepisów, na podstawie których zatrzymani, którzy nie mają adwokata lub radcy prawnego ustanowionego z wyboru, będą mogli żądać wyznaczenia im do kontaktu oraz przeprowadzenia czynności procesowych z ich udziałem adwokata lub radcę prawnego z urzędu.

Sejm przyjął w czwartek nowelizację kilku ustaw, w tym Kodeksu postępowania cywilnego, dotycząca rozwiązań przeciw przemocy domowej. Zaproponowano nowe narzędzia w tym obszarze: zakaz zbliżania się, zakaz kontaktowania się oraz zakaz wstępu do miejsc takich, jak miejsce pracy osoby pokrzywdzonej.

Rzecznik Praw Obywatelskich sygnalizuje problemy dotyczące konstrukcji nowego zwolnienia podatkowego dla pracujących seniorów (tzw. zerowy PIT).

Rzecznik Praw Obywatelskich, Projekty ustaw

RPO za uznaniem niekonstytucyjności przepisów o sędziowskich oświadczeniach majątkowych

Nadmiar światła godzi w konstytucyjne prawa obywateli

VAT od taksy notarialnej - RPO apeluje do posłów i senatorów o zmianę przepisów

Ustawa o aktywności zawodowej - jakie rozwiązania przewiduje?

Kandydaci na rzeczników ds. etyki muszą zawieszać członkostwo w związkach. RPO: to narusza wolność zrzeszania

Składka zdrowotna - brak możliwości odliczenia od podatku. Czy to zgodne z Konstytucją? RPO pisze do Ministra Zdrowia

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji - RPO pisze do policji

Imprezy masowe i hałas. Resort środowiska widzi potrzebę zmian

Zmiany w kodeksie wyborczym mogą naruszać prawa obywateli - opinia RPO

Refundacja mleka - RPO interweniuje w NFZ

Maturzyści 2023 mogą mieć kłopoty z dostaniem się na uczelnie w Danii

Czy szkoła ma prawo do określania wyglądu uczniów? RPO pyta kuratorów o skargi

Polska w 2023 r. Miejscowość bez wody, gmina nie wykonuje obowiązków

Czy kandydaci na rzeczników ds. etyki muszą zawiesić członkostwo w związkach zawodowych?

Czy opłaca się oszczędzać na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego?

Sejm wprowadza podatek od zbiórek. Jak może to wpłynąć na rynek crowdfundingowy?

Nowelizacja przepisów o odbieraniu dręczonych zwierząt - stanowisko RPO

Alimenty natychmiastowe - kiedy wejdą w życie?

Sankcje za utrudnianie kontaktów z dzieckiem wymaga zmiany prawa

Czy samozatrudniony na zleceniu, czy umowie o dzieło ma prawo do wypoczynku?

Technologiczna dyskryminacja seniorów przez ZUS?

Kategoria E uniemożliwia wstąpienie do Policji

Czy kobieta osadzona w więzieniu dostanie komplet bielizny?

Różne stawki VAT na na artykuły higieniczne dla kobiet. 5 proc. VAT na podpaski, 23 proc. VAT na kubeczki menstruacyjne

Policja może legitymować obywatela tylko gdy jest podstawa

Błąd pomiaru fotoradaru powinien być uwzględniany przy wystawianiu mandatów

Elektroniczne rozliczenia z ZUS seniorów. Obowiązkowy PUE ZUS

Policja legitymuje. Normy do wyrobienia, pół godziny oczekiwania

RPO interweniuje w sprawie podwójnych postanowień spadkowych

Waloryzacja emerytur z KRUS w 2023 r. - co ma się zmienić?

Tymczasowe aresztowanie bez ograniczenia czasowego. Czy będzie zmiana?

Nowa ustawa ma zapewniać ochronę uczestnikom badań klinicznych

RPO interweniuje w sprawie braku leków w aptekach

Rząd przyjął projekt wprowadzający świadczenie za długoletnią służbę

Świadczenie za długoletnią służbę – założenia projektu

Nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów - projekt przyjęty przez rząd

Abonament radiowo-telewizyjny 2023 – RPO zwraca się do Premiera o zmiany w ustawie

Lichwiarskie odsetki - RPO złożył skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego

RPO zwraca uwagę na problem seniorki z elektronicznym rozliczeniem z ZUS

Pokonać bezdomność - program na 2023

Brak dostępu do materiałów pochodzących z badania OZSS. MS odpowiada RPO

Zasady rozliczania składki zdrowotnej - problemy przedsiębiorców

Nowa usługa w aplikacji mObywatel sposobem na kradzież tożsamości

Gdzie są schrony w Polsce? Interwencja RPO w sprawie informowania o nich

TK o ograniczeniach wiekowych na aplikacjach sędziowskiej i prokuratorskiej

Fundacja rodzinna - na jakim etapie są prace nad ustawą?

Zastrzeżenie numeru PESEL - będą nowe przepisy

Przesłuchanie zatrzymanego - senacki projekt nowelizacji KPK

Zakaz kontaktowania się i inne ważne zmiany dla ofiar przemocy domowej

RPO o skargach na tzw. zerowy PIT dla pracujących seniorów