Orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności: co warto wiedzieć

• Co oznacza umiarkowany stopień niepełnosprawności?
• Umiarkowany stopień niepełnosprawności a praca – Twoje prawa w 2025 roku
• Turnus rehabilitacyjny 2025 – jak uzyskać nawet 3000 zł z PFRON?
• Zasiłki z MOPS 2025 – co Ci przysługuje?
• Karta parkingowa 2025 – dla kogo i jak ją uzyskać?
• Ulgi podatkowe – zyskaj więcej w rozliczeniu rocznym
• PFRON – dodatkowe formy wsparcia
• Świadczenie uzupełniające 500+ dla niesamodzielnych
• Europejska Karta Osoby z Niepełnosprawnością
• Dlaczego warto korzystać z przysługujących ulg i świadczeń?
• Co z osobami, które mają orzeczenie tylko o niezdolności do pracy?
• Czy orzeczenie ułatwia dostęp do rehabilitacji NFZ?
• Świadczenie wspierające – także dla osób z umiarkowanym stopniem
• Nie bój się sięgać po to, co Ci się należy
• Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Co oznacza umiarkowany stopień niepełnosprawności?

Orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oznacza, że Twoja zdolność do samodzielnego życia jest ograniczona. Możesz wykonywać wiele czynności, ale w niektórych sytuacjach potrzebujesz wsparcia innych osób.

Orzeczenie wydaje powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności (PZON). Obejmuje ono osoby, które:

• nie są całkowicie samodzielne, ale nie wymagają stałej opieki,
• mają ograniczenia w zakresie poruszania się, komunikacji, obsługi urzędowej czy korzystania z transportu,
• mogą skorzystać z ulg, zasiłków, rehabilitacji i ułatwień w pracy.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a praca – Twoje prawa w 2025 roku

Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, która pracuje, ma prawo do:

• skróconego czasu pracy: 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo,
• 10 dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego rocznie,
• zwolnienia z pracy na czas turnusu rehabilitacyjnego z zachowaniem wynagrodzenia.

Twój pracodawca może otrzymać z PFRON dofinansowanie Twojej pensji:

• 1 550 zł miesięcznie – standardowa stawka,
• 2 585 zł, jeśli masz dodatkowo np. epilepsję, niepełnosprawność intelektualną, całościowe zaburzenia rozwojowe, zaburzenia psychiczne lub jesteś osobą niewidomą. PFRON przewiduje tzw. "zwiększenia" dofinansowania dla osób z określonymi schorzeniami, które wiążą się ze szczególnymi trudnościami w zatrudnieniu. Dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, to zwiększenie wynosi 1035 zł, co w sumie daje 1550 zł (podstawa) + 1035 zł (zwiększenie) = 2585 zł.

Polecamy: Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Turnus rehabilitacyjny 2025 – jak uzyskać nawet 3000 zł z PFRON?

Turnus rehabilitacyjny to nie tylko forma leczenia, ale też ważny element integracji społecznej i szansa na poprawę samodzielności. Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą liczyć w 2025 roku na konkretne dofinansowanie z PFRON, które znacząco zmniejsza koszt wyjazdu.

Oto aktualne stawki dopłat:

• do 2 289 zł na pobyt osoby niepełnosprawnej,
• do 1 695 zł dla opiekuna towarzyszącego uczestnikowi turnusu.

W szczególnych przypadkach, np. przy trudnej sytuacji finansowej, dofinansowanie może wynosić nawet 40% przeciętnego wynagrodzenia, co przekłada się na około 3000 zł.

Aby otrzymać pełną kwotę wsparcia, nie możesz przekroczyć określonych progów dochodowych:

• 4 238,60 zł na jedną osobę w rodzinie,
• 5 510,18 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego.

Warto dodać, że nawet jeśli przekroczysz te limity, nadal możesz otrzymać częściowe dofinansowanie – jego wysokość będzie wtedy odpowiednio zmniejszona.

Wniosek o turnus możesz złożyć w swoim PCPR (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie) lub przez internet, korzystając z Systemu Obsługi Wsparcia (SOW). W obu przypadkach potrzebne będzie aktualne orzeczenie o niepełnosprawności oraz zaświadczenie lekarskie potwierdzające zasadność udziału w turnusie.

Zasiłki z MOPS 2025 – co Ci przysługuje?

W przypadku umiarkowanego stopnia niepełnosprawności możesz otrzymać:

• Zasiłek stały – do 1 229 zł miesięcznie, jeśli dochód nie przekracza:
• • 1 010 zł – osoba samotna
  • 823 zł – na osobę w rodzinie
• Zasiłek okresowy – w razie trudności finansowych (np. choroba, bezrobocie).
• Zasiłek pielęgnacyjny – 215,84 zł miesięcznie. Przysługuje, jeśli orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane przed ukończeniem 21. roku życia.
• Zasiłki celowe – m.in. na leki, żywność, opał oraz usługi opiekuńcze.

Karta parkingowa 2025 – dla kogo i jak ją uzyskać?

Masz umiarkowany stopień niepełnosprawności i trudności z poruszaniem się? Możesz starać się o kartę parkingową. Warunki, jakie musisz spełnić to:

• orzeczenie zawierające odpowiedni kod, np.:
• • 05-R – upośledzenie narządu ruchu,
  • 04-O – choroby narządu wzroku.

Gdzie składać wniosek?
W powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności (PZON). Karta pozwala korzystać z miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami.

Ulgi podatkowe – zyskaj więcej w rozliczeniu rocznym

Dzięki orzeczeniu możesz skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w rocznym PIT. Do odliczenia kwalifikują się m.in.:

• wydatki na leki, jeśli lekarz potwierdzi ich stałe stosowanie,
• koszty turnusów rehabilitacyjnych i przejazdów na leczenie,
• adaptacja mieszkania (uchwyty, przeróbki łazienki),
• zakup sprzętu rehabilitacyjnego lub pomocniczego.

Podstawą do odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne jest faktura, rachunek lub inny dowód potwierdzający poniesienie wydatku, który musi zawierać dane identyfikujące kupującego (osobę uprawnioną lub opiekuna), sprzedającego, rodzaj towaru/usługi oraz kwotę.

PFRON – dodatkowe formy wsparcia

Masz prawo ubiegać się o:

• dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego,
• likwidację barier architektonicznych (np. montaż windy, poręczy, podjazdów),
• dofinansowanie sprzętu komputerowego dla osób uczących się lub pracujących.

Wnioski składa się w PCPR lub MOPS, a decyzja zależy od sytuacji życiowej i orzeczenia.

Świadczenie uzupełniające 500+ dla niesamodzielnych

Jeśli lekarz orzecznik ZUS potwierdzi, że nie jesteś zdolny do samodzielnej egzystencji, możesz otrzymać:

• świadczenie uzupełniające do wysokości 500 zł miesięcznie.

Uwaga – pełna kwota przysługuje tylko wtedy, gdy Twoje łączne dochody nie przekraczają 2157,80 zł miesięcznie (dane na lipiec 2025 r.).

Europejska Karta Osoby z Niepełnosprawnością

Warto też rozważyć wyrobienie Europejskiej Karty Osoby z Niepełnosprawnością (EKON). Dzięki niej zyskujesz:

• zniżki w komunikacji, muzeach, kinach, teatrach w krajach UE,
• łatwiejszy dostęp do ulg zagranicznych,
• potwierdzenie Twojego orzeczenia w podróży.

Wniosek składasz online na stronie obywatel.gov.pl.

Dlaczego warto korzystać z przysługujących ulg i świadczeń?

Orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności to nie tylko dokument – to realna pomoc finansowa i organizacyjna. Dzięki niemu:

• korzystasz z ulgi na przejazdy,
• masz większe szanse na zatrudnienie,
• uzyskujesz świadczenia z MOPS, ZUS i PFRON,
• zyskujesz łatwiejszy dostęp do rehabilitacji i opieki.

Warto być aktywnym i złożyć wnioski na czas – wiele świadczeń nie jest przyznawanych automatycznie.

Co z osobami, które mają orzeczenie tylko o niezdolności do pracy?

Wiele osób zastanawia się, czy orzeczenie ZUS o częściowej niezdolności do pracy to to samo co umiarkowany stopień niepełnosprawności. Niestety nie. Choć oba dokumenty mogą dotyczyć tej samej osoby, są wydawane na podstawie innych przepisów i w innych celach.

• Orzeczenie o niezdolności do pracy (np. wydawane przez ZUS lub KRUS) dotyczy prawa do renty i odnosi się głównie do zdolności zawodowej.
• Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (np. umiarkowanym) wydaje PZON i uprawnia m.in. do ulg w komunikacji, dopłat do turnusów rehabilitacyjnych, karty parkingowej czy świadczeń z MOPS lub PFRON.

Częściowa niezdolność do pracy jest równoważna umiarkowanemu stopniowi niepełnosprawności, ale tylko dla celów zatrudnienia (zgodnie z art. 5 Kodeksu pracy). To oznacza, że daje prawo np. do skróconego czasu pracy i dodatkowych urlopów, ale nie do pozostałych ulg.

Czy orzeczenie ułatwia dostęp do rehabilitacji NFZ?

Choć samo orzeczenie o niepełnosprawności nie zwiększa limitu zabiegów czy liczby wizyt u lekarza, to w praktyce może przyspieszyć dostęp do świadczeń zdrowotnych w ramach NFZ.

W przypadku posiadania orzeczenia:

• łatwiej uzyskać skierowanie na fizjoterapię, leczenie uzdrowiskowe, zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny (np. kule, balkoniki, wózki),
• często obowiązuje priorytetowa obsługa – np. brak kolejek w aptekach czy przyjęcie poza kolejnością do specjalistów (dotyczy też osób po 75. roku życia).

Świadczenie wspierające – także dla osób z umiarkowanym stopniem

Warto pamiętać o nowym świadczeniu wprowadzonym w 2024 roku – tzw. świadczeniu wspierającym. W 2025 roku mogą się o nie ubiegać również osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, jeśli uzyskają odpowiednią liczbę punktów potrzeby wsparcia (co najmniej 70 punktów).

• Decyzję wydaje wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.
• Świadczenie wypłaca ZUS.
• Kwota może wynosić od kilkuset złotych do nawet 4134 zł miesięcznie (przy maksymalnej punktacji).

Wniosek składa się przez internet (PUE ZUS) lub w urzędzie.

Nie bój się sięgać po to, co Ci się należy

Wiele osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie korzysta z przysługujących im ulg, świadczeń i form wsparcia, często z braku wiedzy, czasu albo przekonania, że „inni potrzebują bardziej”. Tymczasem orzeczenie to nie przywilej, ale narzędzie, które ma wyrównać szanse i poprawić codzienne funkcjonowanie. Dlatego warto zawalczyć o swoje prawa, złożyć wnioski, zapytać w MOPS lub PCPR, skorzystać z pomocy doradców. Każda pomoc, nawet drobna, to realna ulga w życiu.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy umiarkowany stopień niepełnosprawności to to samo co częściowa niezdolność do pracy?

Nie. Częściowa niezdolność do pracy (orzeczenie ZUS) jest uznawana za umiarkowany stopień tylko na potrzeby Kodeksu pracy, ale nie daje prawa do ulg i świadczeń z PZON, takich jak karta parkingowa czy dopłaty do turnusów rehabilitacyjnych.

Jakie ulgi podatkowe przysługują z umiarkowanym stopniem?

Możesz skorzystać z tzw. ulgi rehabilitacyjnej przy rocznym rozliczeniu PIT – np. odliczyć wydatki na leki, dojazdy na leczenie, sprzęt ortopedyczny czy turnusy rehabilitacyjne. W niektórych przypadkach nie trzeba mieć faktury VAT, wystarczy paragon i oświadczenie o celu zakupu.

Czy mogę pracować, mając umiarkowany stopień niepełnosprawności?

Tak. Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą pracować, a pracodawcy przysługują dopłaty do Twojego wynagrodzenia z PFRON. Pracownik ma też prawo do krótszego czasu pracy i dłuższego urlopu.

Ile wynosi zasiłek pielęgnacyjny z umiarkowanym stopniem w 2025?

Zasiłek pielęgnacyjny wynosi 215,84 zł miesięcznie, ale przysługuje tylko wtedy, gdy orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane przed ukończeniem 21. roku życia.

Gdzie szukać pomocy w wypełnieniu wniosków o świadczenia?

W pierwszej kolejności warto udać się do:

• MOPS lub PCPR – w sprawie zasiłków, turnusów, dofinansowań,
• PZON – w sprawie orzeczenia,
• ZUS – jeśli chodzi o świadczenie wspierające lub rentę.

Wiele wniosków można też złożyć online – np. przez portal SOW (sow.pfron.org.pl) lub PUE ZUS.