REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice między śledztwem a dochodzeniem

Dochodzenie to uproszczona forma postępowania przygotowawczego.
Dochodzenie to uproszczona forma postępowania przygotowawczego.

REKLAMA

REKLAMA

Polski ustawodawca wyróżnił dwie formy prowadzenia postępowania przygotowawczego: śledztwo (które jest jego podstawową formą) oraz dochodzenie. Opracowanie niniejsze przedstawia różnice pomiędzy tymi dwoma formami postępowania przygotowawczego.

 Zasadniczo i skrótowo można wskazać, że analizowane różnice sprowadzają się do czterech płaszczyzn tj.:

REKLAMA

  • różnice w rodzaju (ciężaru gatunkowego) spraw, w których są prowadzone,
  • różnice w aspektach formalnych prowadzenia tych postępowań (w formalizmie),
  • różnica w zakresie podmiotów uprawnionych do prowadzenia tych postępowań,
  • różnica w potencjalnym czasie trwania postępowań.

Wskazane różnice zostaną poniżej przedstawione i omówione:

A) Różnice w rodzaju (ciężaru gatunkowego) spraw, w których są prowadzone.

Z założenia śledztwo (jak to było już wspomniane) jest podstawową formą prowadzenia postępowania przygotowawczego. W związku z powyższym prowadzi się je w sprawach dotyczących przestępstw o dużym ciężarze gatunkowym (przestępstw “poważnych”, przestępstw o wysokiej szkodliwości społecznej czynu). Dla odmiany dochodzenie prowadzi się z założenia w sprawach drobniejszych, wręcz “prostszych”.

Kiedy prowadzi się dochodzenie?

Po pierwsze, dochodzenie prowadzi się w sprawach o przestępstwa należące do właściwości sądu rejonowego. Oznacza to, że sprawy o wszystkie przestępstwa, dla których rozpatrzenia ustawodawca przewidział Sąd Okręgowy jako sąd pierwszej instancji będą prowadzone w formie śledztwa. Katalog takich przestępstw przewidzianych do rozpatrywania przez Sąd Okręgowy określa art. 25 § 1 KPK.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Po drugie, w art. 325 b § 1 KPK znajduje się wyliczenie, w jakich sprawach prowadzi się dochodzenie. Są to następujące rodzaje przestępstw:

  1. zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, z tym że w wypadku przestępstw przeciwko mieniu tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100.000 zł,
  2. przewidziane w art. 279 § 1, art. 286 § 1 i 2 oraz w art. 289 § 2 Kodeksu karnego, jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100.000 zł

Kiedy prowadzi się śledztwo?

Dokonując analizy kiedy prowadzone jest dochodzenie, można ustalić kiedy prowadzone jest śledztwo. Należy zatem wskazać, że śledztwo będzie prowadzone:

  • gdy właściwy dla prowadzenia sprawy jest Sąd Okręgowy,
  • gdy czyn zagrożony jest karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności,
  • gdy przestępstwo przeciwko mieniu zagrożone jest karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, ale wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca przekracza 100.000 zł,
  • o przestępstwa określone w Kodeksie karnym w art. 155, art. 156 § 2, art. 157a § 1, art. 164 § 2, art. 165 § 2, art. 168, art. 174 § 2, art. 175, 181-184, 186, 201, art. 231 § 1 i 3, art. 233 § 1 i 4, art. 240 § 1, art. 250a § 1-3, art. 265 § 3 oraz w rozdziale XXXVI i XXXVII,
  • gdy sprawca jest pozbawiony wolności w tej lub innej sprawie. Dochodzenie (przy spełnieniu innych dodatkowych przesłanek) może być prowadzone jednak wyjątkowo jeżeli pozbawienie wolności jest wynikiem zatrzymania lub ujęcia sprawcy na gorącym uczynku oraz efektem następczego zastosowania tymczasowego aresztowania,
  • gdy powołani do wydania opinii w sprawie biegli stwierdzą, że poczytalność oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu lub w czasie postępowania jest wyłączona albo w znacznym stopniu ograniczona.

Zobacz również: Kiedy śledztwo a kiedy dochodzenie?

B) Różnice w aspektach formalnych (w tzw. formalizmie)

Wskazane różnice wynikają naturalnie z faktu, iż dochodzenie jest postępowaniem odformalizowanym w stosunku do śledztwa. Wyraża się to w następujących elementach:

Po pierwsze, policja oraz organy uprawnione do prowadzenia dochodzenia na podstawie art. 325d KPK mogą wnosić akt oskarżenia bez konieczności sporządzania jego uzasadnienia (sporządzenie tego uzasadnienia jest fakultatywne).

Po drugie, wskazane wyżej organy mogą również nie sporządzać uzasadnienia (sporządzenie uzasadnienia jest fakultatywne):

  • w przypadku postanowienia o wszczęciu dochodzenia,
  • w przypadku wydania postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia,
  • w przypadku umorzenia dochodzenia i wpisania sprawy do rejestru przestępstw,
  • w przypadku umorzenia dochodzenia, 
  • w przypadku zawieszenia dochodzenia.

Po trzecie, w dochodzeniu nie jest wymagane sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz wydanie postanowienia o zamknięciu dochodzenia, chyba że podejrzany jest tymczasowo aresztowany.

REKLAMA

Po czwarte, w dochodzeniu można zastosować tzw. umorzenie rejestrowe na podstawie art. 325f KPK. Polega to na tym, że jeżeli dane uzyskane w toku czynności, o których mowa w art. 308 § 1 KPK lub prowadzonego przez okres co najmniej 5 dni dochodzenia nie stwarzają dostatecznych podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych, można wydać postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw. Teoretycznie nad sprawą na podstawie odrębnych przepisów pracuje wówczas Policja Sprawa może być podjęta w każdej chwili w razie ujawnienia się nowych faktów, dowodów etc.

Po piąte, sam proces śledczy w dochodzeniu może być znacząco uproszczony poprzez zastosowanie przepisu art. 325h KPK, który stanowi, iż dochodzenie można ograniczyć do ustalenia, czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania. Obligatoryjne są jedynie czynności przewidziane w art. 321 § 1-5 oraz w art. 325g § 2 oraz przesłuchanie podejrzanego i pokrzywdzonego oraz przeprowadzenie i utrwalenie w protokołach czynności, których nie będzie można powtórzyć. Utrwalenie innych czynności dowodowych następuje w formie protokołu ograniczonego do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności.

Po szóste, Prokurator nie zatwierdza postanowienia o wszczęciu dochodzenia oraz postanowienia o umorzeniu rejestrowym (a zatwierdza postanowienie o “zwykłym” umorzeniu).

Zobacz również: Czym jest umorzenie rejestrowe?

C) Różnica w zakresie podmiotów uprawnionych do prowadzenia tych postępowań

Zasadniczo śledztwo prowadzi Prokurator, względnie zaś podmioty wskazane w art. 312 KPK tj.: organy Straży Granicznej, ABW, CBA, Służby Granicznej. Prokurator dodatkowo zawsze może prowadzić dochodzenie, a wskazane organy w określonych przypadkach (gdy się tego podejmą).

REKLAMA

Z kolei dochodzenie zasadniczo prowadzi Policja. W tym miejscu należy wyjaśnić, iż z czynnościami policji można się również zetknąć w śledztwie. Wynika to z faktu, iż prokuratura może policji przekazać znaczną część czynności do wykonania. Zależność jaka wówczas powstaje jest taka, że czynności faktycznie prowadzi policja, ale formalnie sprawę prowadzi prokuratura.

Obok Policji istnieją również inne specyficzne podmioty uprawnione do prowadzenia dochodzenia (i tylko do prowadzenia dochodzenia). Wskazuje je pośrednio art. 325d KPK, albowiem przepis ten odsyła do konkretyzującego go wyliczenia zawartego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r. sprawie określenia organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak również zakresu spraw zleconych tym organom

Zgodnie z wskazanym rozporządzeniem dochodzenie (w pewnym określonym precyzyjnie w rozporządzeniu zakresie) mogą prowadzić:

a) organy Inspekcji Handlowej - w sprawach o ujawnione przez nie w czasie przeprowadzania kontroli przestępstwa określone:

  • w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 38 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.),

b) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sprawach o przestępstwa określone:

  • w art. 96-99 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.),
  • w art. 14 ust. 3 ustawy z 30 marca 2001 r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 34, 34b, 34c, 34d i 34f ustawy z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222 z późn. zm.).

c) urzędy skarbowe i inspektorzy kontroli skarbowej w sprawach o przestępstwa z art. 77, 78 ust. 1 i art. 79 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).

d) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawach o przestępstwa określone w art. 208 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.).

5) Inne organy wskazane przez ustawodawcę:

Spośród innych organów na mocy przepisów szczególnych uprawnienia do prowadzenia dochodzenia przysługują:

  • strażnikom leśnym, nadleśniczym, zastępcom nadleśniczego, inżynierom nadzoru, leśniczym i podleśniczym, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa (art. 47 ust. 2 pkt 7 i art. 48 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.),
  • strażnikom Państwowej Straży Łowieckiej o przestępstwa, których przedmiotem jest zwierzyna (art. 39 ust. 2 pkt 7 ustawy z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn. zm.); Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej mają prawo prowadzenia dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktu oskarżenia w postępowaniu uproszczonym, także o przestępstwo określone w art. 52 pkt 5 cyt. ustawy (SN I KZP 26/08, OSNKW 2009, nr 1, poz. 2)

Zobacz również: Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze

Należy również dodać, iż dyrektor parku narodowego ma prawo prowadzenia postępowania i występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia (art. 102 ust. 3 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.).

D) Czas trwania postępowań

Teoretycznie dochodzenie powinno trwać 2 miesiące, a śledztwo co najwyżej 3 miesiące. W praktyce istnieją jednak mechanizmy wydłużania tych postępowań.

W przypadku dochodzenia może być ono wydłużone do 3 miesięcy decyzją Prokuratora. Ustawa stanowi, iż po przekroczeniu tego terminu w wypadkach szczególnie uzasadnionych Prokurator przedłuża postępowanie na dalszy czas oznaczony.

Z kolei w przypadku śledztwa, przepisy KPK stanowią, iż w uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo na czas nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony.

Zobacz serwis: Prawo karne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
735 tys. bezpłatnych laptopów lub tabletów dla uczniów w roku 2025. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

Cyfrowa rewolucja w edukacji: To już koniec papierowych podręczników i zbyt ciężkich tornistrów. Wszystkie podręczniki szkolne w wersji cyfrowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która ma uzależnić dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, od tego czy będzie on posiadał swój odpowiednik cyfrowy i to niezależnie od daty, w której to dopuszczenie do użytku nastąpiło. Cyfryzacja ma zatem objąć wszystkie podręczniki szkolne, tym samym – istotnie odciążając tornistry uczniów. Pozostaje jednak pytanie – czy podręczniki te będą dostosowane również do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami? 

Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

REKLAMA

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

REKLAMA

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA