Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca za granicą a emerytura w Polsce

Katarzyna Wiśniewska
Katarzyna Wiśniewska

REKLAMA

REKLAMA

Często pojawia się pytanie, jaki wpływ na emeryturę ma praca za granicą. Zalezy to od kraju, w którym praca była wykonywana. Znaczenie ma także okres wykonywanej pracy. Prezentujemy najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami eksperta.

Emerytura – praca w Polsce i w kraju UE

REKLAMA

Pracowałam w Polsce od 1.07.1965r do 31.10.1970r. : od 1.11.1970 do 18.11.1970 opiekowałam się dzieckiem, od 19.11.1970 r. do 14.11.2007 r. pracowałam w Czeskiej Republice. Wniosek o emeryturę mam od 11.2007 r. ZUS wyliczył podstawę wymiaru emerytury za lata 1960-1970 z czego 5 lat – to lata zerowe. Wskaźnik 23% i emeryturę mam proporcjonalną z najniższej emerytury. W 1960 r. miałam 12 lat chodziłam do szkoły podstawowej do 1962 r., potem do Zasadniczej Szkoły Handlowej do czerwca 1965 r. i nie mogłam z tego powodu pracować. Co mam zrobić, aby wyliczono podstawę wymiaru z faktycznego okresu pracy, bo ZUS twierdzi, że emerytura jest naliczona poprawnie.

REKLAMA

Zgodnie z przepisami art. 15 ustawy emerytalnej - do ustalenia podstawy wymiaru emerytury należy wskazać zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z okresu ostatnich 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę.

W myśl przepisu art. 18 ustawy - przy ustalaniu 10 kolejnych lat kalendarzowych, o których mowa wyżej pomija się lata kalendarzowe, w których ubezpieczony przez cały rok pozostawał w ubezpieczeniu za granicą - w kraju Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz krajach, z którymi zostały przez Polskę zawarte umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym.

Oznacza to, że jeżeli po wyłączeniu pełnych lat ubezpieczenia za granicą pozostanie mniej niż 10 lat kalendarzowych ubezpieczenia w Polsce, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje faktyczną liczbę lat ubezpieczenia w Polsce.

REKLAMA

Inny przepis stanowi, że jeżeli w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę, zainteresowany nie był ubezpieczony w Polsce, podstawę wymiaru emerytury można ustalić od wynagrodzenia z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli wniosek o emeryturę zgłosiła Pani w 2007 r., to okres 20 kolejnych lat kalendarzowych poprzedzających ten rok, czyli okres od 1 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 2006 r., z których należy wybrać 10 kolejnych lat - nie obejmuje pani lat pracy w Polsce 1965 - 1970.

Oznacza, że w Pani przypadku podstawa wymiaru polskiej emerytury nie może być ustalona z faktycznego okresu pracy w Polsce. Może być natomiast - jak wynika z powołanych wyżej przepisów - ustalona od zarobków z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym przystąpiła Pani po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą, czyli 1970 r. - z tym że z odpowiednim ich dopełnieniem tj. przyjęciem zarobków zerowych do wymaganych 10 kolejnych lat kalendarzowych.

ZUS mógł zatem w Pani przypadku ustalić podstawę wymiaru emerytury z 10 lat 1960-1969 i przyjąć zarobki z 5 lat pracy w Polsce, a za pozostałe 5 lat przyjąć zarobki zerowe.

Zobacz: Emerytura za pracę w Wielkiej Brytanii

Podstawa prawna: art. 18 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Pobyt w USA, a emerytura w Polsce

W 1988 r. roku zakończyłam pracę w Polsce, jako adiunkt i wyjechałam do USA. Po paru latach podjęłam tam pracę i pracuję do dziś. W 2009 r. skończę 60 lat. W Polsce przepracowałam nieco ponad 18 lat. Czy należy mi się emerytura, jakie dokumenty powinnam skompletować i jak zacząć się ewentualnie o tę emeryturę starać, oraz czy powinnam wrócić do Polski i dopracować brakujące mi do 20 letniego stażu pracy, lata. Oczywiście jestem obywatelem Polski ( Ameryki również).

W przypadku kobiety, która tak jak Pani 60 lat ukończy w 2009r. - będzie przysługiwała emerytura ustalana wg nowych zasad określonych w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tym przepisem, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

Jak wynika z powyższego, uzyskanie emerytury na nowych zasadach uzależnione jest jedynie od osiągnięcia przez kobietę 60 roku życia. Nie musi być – tak jak w przypadku obecnie przyznawanych emerytur - jednocześnie spełniony warunek posiadania odpowiedniego okresu zatrudnienia.

Dodać należy, że kobieta, która wiek uprawniający do emerytury 60 lat osiągnie tak jak Pani w 2009r - będzie przysługiwała emerytura w wysokości ustalonej w części stanowiącej 80% - na starych i w części stanowiącej 20% na nowych zasadach.

Podstawą obliczenia emerytury na nowych zasadach jest kwota składek uzbierana na koncie w ZUS za okres od 1 stycznia 1999 r., powiększona o zwaloryzowany kapitał początkowy, który obliczany jest dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948r. i które pracowały przed dniem 1 stycznia 1999 r. Jeżeli Pani nie pracowała w Polsce po 1.01.1999 r. i nie ma po tej dacie uzbieranych składek na indywidualnym koncie wówczas część emerytury ustalana na nowych zasadach, będzie obliczona w oparciu o kapitał początkowy, czyli okresy składkowe i nieskładkowe przebyte do 31.12.1998 r.

Powinna zatem pani - najlepiej przed złożeniem wniosku o emeryturę - również złożyć wniosek o ustalenie kapitału początkowego. Wniosek taki jak również wniosek o emeryturę– jeżeli mieszka pani na stałe w USA- należy złożyć do Oddziału ZUS w Warszawie - Centralnego Biura Obsługi Umów Międzynarodowych, ul. Kasprowicza 151, 00-949 Warszawa. Wniosek o ustalenie kapitału początkowego należy złożyć na formularzu – druk ZUS Kp-1. Do wniosku należy dołączyć kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – druk ZUS Rp-6, świadectwa pracy i inne posiadane dokumenty potwierdzające przebyte w Polsce okresy składkowe i nieskładkowe.

Ponadto należy dołączyć wystawione przez pracodawców zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ( druk ZUS Rp-7) potwierdzające zarobki potrzebne do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego jaki i również części emerytury obliczanej na starych zasadach. Dokumentem potwierdzającym zarobki i okresy pracy jest również legitymacja ubezpieczeniowa, o ile zawiera odpowiednie wpisy dotyczące osiąganych zarobków i okresów pracy.

Formularze niezbędne do ustalenia kapitału początkowego i emerytury dostępne są na stronach internetowych serwisu.

Podstawa prawna: art. 24, 173 i183, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Praca w RPA a emerytura w Polsce

Czy przysługuje jakakolwiek emerytura mężczyźnie, który 19 lat przepracował w Polsce w warunkach szczególnych, a następnie 25 lat przepracował w RPA? W grudniu 2008 r. skończę 60 lat i właśnie wróciłem do Polski. Czy teraz muszę tutaj podjąć pracę?

Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy ubezpieczenia za granicą,. Jednakże zasada ta odnosi się wyłącznie do okresów pracy, które zostały przebyte w krajach Unii Europejskiej oraz w krajach, z którymi Polska zawarła dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym. Są to kraje: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Serbia, Macedonia, Czarnogóra.

Okresy zatrudnienia przebyte za granicą w państwach, z którymi Polskę nie łączą umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, a do takich państw należy RPA – nie są uwzględniane przy ustalaniu prawa do polskich świadczeń.

W takiej sytuacji uprawnienia do polskiej emerytury mogą być ustalane wyłącznie w oparciu o okresy zatrudnienia przebyte w Polsce.

Zgodnie z przepisami art. 28 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – emeryturę może uzyskać mężczyzna urodzony przed dniem 1.01.1949r. po ukończeniu wieku 65 lat, jeżeli posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat. Emerytura taka – z uwagi na krótszy staż, który dla mężczyzny ubiegającego się o powszechną emeryturę wynosi 25 lat – nie została objęta gwarancją świadczenia najniższego.

Oznacza to, że w przypadku obliczenia wysokości takiej emerytury okaże się, że jest niższa od kwoty najniższej emerytury – nie zostanie z urzędu podwyższona do tej kwoty - tak jak to jest w przypadku innych świadczeń.

Wobec powyższego mężczyzna ur. w 1948 r., o którym mowa w pytaniu będzie mógł ubiegać się o polską emeryturę, jeżeli dopracuje brakujący okres do pełnych 20 lat lub też 25 lat oraz nie wcześniej niż po ukończeniu wieku 65 lat. Praca, którą wykonywał w RPA nie może być uwzględniona na prawo do polskiej emerytury.

Natomiast praca w szczególnych warunkach wprawdzie uprawnia mężczyznę do przejścia na wcześniejsza emeryturę w wieku 60 lat – jednakże powinien on posiadać co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Podstawa prawna: art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Dokumenty potwierdzające pracę za granicą

Od 16.03.82 do 29.04.84 pracowałem legalnie we Francji. Z zachowanych dokumentów posiadam tylko miesięczne "bulletin de paye" czyli poświadczenie wypłaty na których są potrącenia typu ubezpieczenia: społeczne chorobowe, społeczne starcze, dla bezrobotnych i na rentę dodatkową oraz tzw. siret pracodawcy. Oczywiście są pieczątki, podpisy itp. wszystkie oryginalne. Czy te dokumenty są wystarczające dla ZUS-u przy staraniu się o emeryturę?

Zgodnie z postanowieniami rozporządzeń wspólnotowych w zakresie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków ich rodzin- przemieszczających się w granicach Unii Europejskiej ( Rozporządzenie (EWG) Rady Nr 1408/71 z dnia 14.06.1971 r. oraz Rozporządzenie (EWG) Rady Nr 574/72 z dnia 21.03.1972 r.) przy ustalaniu uprawnień do świadczeń emerytalno-rentowych i obliczaniu ich wysokości, uwzględnia się okresy ubezpieczenia przebyte przez wnioskodawcę w różnych państwach członkowskich.

Jeśli zatem osoba ubiegająca się o przyznanie polskiej emerytury ma okresy składkowe i nieskładkowe zbyt krótkie do nabycia uprawnień do tego świadczenia wówczas do polskich okresów ubezpieczenia dolicza się okresy ubezpieczenia przebyte we wszystkich innych państwach członkowskich, a zatem również okresy zatrudnienia przebyte tak jak w Pana przypadku we Francji.

W takim przypadku do wniosku o emeryturę powinien pan dołączyć wszelkie posiadane dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia przebyte we Francji. Jak również do wniosku o emeryturę powinien pan dołączyć formularz unijny E 207 PL– „Informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej”. W formularzu tym należy podać szczegółową informację o okresie ubezpieczenia we Francji. Formularz ten jest dostępny w każdej jednostce ZUS.

Niezależnie od powyższego Pana okres ubezpieczenia we Francji może być uwzględniony wyłącznie na podstawie dokonanego przez francuską instytucję ubezpieczeniową potwierdzenia tego okresu na formularzu unijnym E 205. Takiego potwierdzenia francuska instytucja ubezpieczeniowa dokona na wniosek polskiego organu rentowego. W pana przypadku - ze względu na okresy ubezpieczenia we Francji - jednostką właściwą do rozpatrzenia wniosku jest I Oddział ZUS w Warszawie – Centralne Biuro Obsługi Umów Międzynarodowych (00-949 Warszawa, ul. Kasprowicza 151).

Jednakże wniosek o emeryturę może pan złożyć do Oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, który następnie przekaże go do w/wym. Biura I Oddziału ZUS w Warszawie.

Zobacz serwis: Emerytury zagraniczne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(2)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Joe
    2021-09-06 20:20:43
    Jeżeli mój mąż pracował wcszwajcarii i tam otrzymał emeryturę czy po powrocie do polski Brdzie pobierał dużo mniejsza emeryturę
    0
  • jankes
    2023-03-15 16:53:25
    Niebardzo kuzynka wyjechala z polski do usa w polsce przepracowala 8 lat tam nie pracowala miala przyjaciela ktory ja utrzymywal lecz przyjaciel zmarl i ona wrocila do polski iteraz niema ubezpieczenia ,jakie sa szanse azeby dostala ubezpieczenie w polsce?
    0
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rok akademicki 2023/2024. Co nowego?

Łącznie nakłady na szkolnictwo wyższe i naukę wzrosną w roku 2024 o kilka miliardów złotych. Publikujemy list MEiN.

Liczba umów o dzieło w I półroczu 2023 r. Czy nadal pracujemy na umowach śmieciowych?

W pierwszym półroczu 2023 r. przekazano do ZUS 610,4 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To nieco więcej niż w analogicznych okresach w latach 2021-2022. Nie zmieniła się charakterystyka podmiotów, które zgłaszają umowy o dzieło, oraz ich wykonawców.

Co deweloperzy sprzedają w największych miastach?

Popyt jakiego nie widziano od lat - tak najkrócej można scharakteryzować sytuację na największych rynkach mieszkaniowych. W sierpniu 2023 r. deweloperzy sprzedali na sześciu największych rynkach prawie trzy razy więcej mieszkań niż rok wcześniej. Taki boom zasługuje na szerszą analizę. Właśnie dlatego eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili sprawdzić, jakie mieszkania w sierpniu 2023 r. najczęściej sprzedawali deweloperzy. 

Edukacja prawna

Edukacja prawna to jedno z rozwiązań określonych w ustawie o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Na czym polega i jakie działania obejmuje?

REKLAMA

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie

Kto może skorzystać z nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego? Co obejmuje taka porada? Jakie formalności są potrzebne? Oto najważniejsze informacje.

Nowe przepisy mocno utrudniają zwolnienie pracownika. Co na to pracodawcy?

Zmiany w prawie, które weszły w życie 22 września, budzą kontrowersje wśród pracodawców. Jak podkreśla Północna Izba Gospodarcza pozytywne jest to, że lepiej chronieni są pracownicy, którzy są w czasie okresu ochronnego lub np. w czasie choroby przewlekłej. Wadą zaś jest ochrona pracowników, którzy mogą uchylać się od zwolnienia z pracy, gdy to zapadło z powodów merytorycznych. 

Jaka przyszłość czeka dane osobowe w erze nowych technologii?

To zagadnienie nad którym dyskutowali uczestnicy Forum Nowych Technologii. Konferencja odbyła się w Warszawie 20 i 21 września 2023 r.. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Urząd Ochrony Danych Osobowych we współpracy ze Stowarzyszeniem Prawa Nowych Technologii i Akademią Ekonomiczno-Humanistyczną.

Ministerstwo Cyfryzacji: Ograniczamy bon 2500 zł tylko dla niektórych nauczycieli. Jesteś na liście?

Przykra wiadomość dla nauczycieli. Bonu 2500 zł na zakup laptopa nie dostaną wszyscy nauczyciele.

REKLAMA

Referendum 2023. Jak będzie liczona frekwencja?

Udział w referendum jest dobrowolny; frekwencja referendalna - która ma wpływ na to, czy referendum jest wiążące, czy nie - jest liczona na podstawie liczby ważnych kart wyjętych z urny - przypomina szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

Umowy o dzieło nadal najczęściej podpisują mężczyźni

W pierwszy półroczu 2023 r. – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Prawie 2 tys. umów podpisali wykonawcy w wieku 80 i więcej lat. Umowy o dzieło zawierane są najczęściej na jeden oraz osiem dni. 

REKLAMA