REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo pierwokupu przy inwestycjach w ziemię rolną

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Zadrożny
Adwokat, ekspert ds. ochrony danych w ODO 24 Sp. z o.o. Ma kilkuletnie doświadczenie w zakresie obsługi prawnej klienta korporacyjnego, w tym w zakresie ochrony danych osobowych. Audytor wiodący ISO/IEC 27001. Prowadzi postępowania sądowe oraz zajmuje się m.in. kontrolą i audytem w zakresie bezpieczeństwa informacji, tworzeniem wewnętrznych procedur i dokumentacji oraz sporządzaniem opinii prawnych. Autor licznych publikacji. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Współautor książki „Unijna reforma ochrony danych osobowych”.
HILLS Legal & Tax Solutions S.A
Ziemia rolna, prawo pierwokupu./ Fot. Fotolia
Ziemia rolna, prawo pierwokupu./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Inwestorzy planujący zakup nieruchomości rolnych, powinni pamiętać o przysługującym prawie pierwokupu dzierżawcy tej nieruchomości. Jest to prawo określonej osoby (w tym przypadku dzierżawcy albo ANR) do pierwszeństwa w zakupie oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby jej właściciel zamierzał sprzedać ją osobie trzeciej.

Przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne coraz chętniej inwestują w ziemię rolną. Nie jest to zaskoczeniem biorąc pod uwagę szybko rosnące ceny gruntów ornych.

REKLAMA

Od 2004 roku średnia cena gruntu ornego w Polsce w obrocie prywatnym rosła w ciągu roku o ponad 17 %. W I kwartale tego roku średnia cena gruntów ornych wzrosła rekordowo o ponad 20 % do 24.800,00 zł za hektar. Wzrost cen na przełomie lat obrazuje poniższy wykres Głównego Urzędu Statystycznego.

W związku z powyższym, w Polsce zaczynają powstawać pierwsze fundusze inwestycyjne stricte specjalizujące się wyłącznie w inwestowaniu w ziemie rolną np. WI Inwestycje Rolne FIZ.

REKLAMA

Ceny gruntów najprawdopodobniej w perspektywie kliku lat będą cały czas dynamicznie rosnąć. Trzeba pamiętać, że 2 maja 2016 roku, zgodnie z art. 8 ust 2 ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zostaną zniesione ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych przez cudzoziemców z państw będących stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Pomimo, że aktualnie cudzoziemcy (zarówno osoby fizyczne jak i prawne) muszą wystąpić zgodnie z powyższą ustawą do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o wydanie decyzji w sprawie zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych, są zainteresowani inwestowaniem już dziś w ziemię rolną w Polsce.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nadto zapotrzebowanie na działki budowlane, zwłaszcza te położone w atrakcyjnych okolicach podmiejskich przekracza podaż. Z tej przyczyny wielu inwestorów (w tym zagranicznych) zaczyna inwestować w grunty o przeznaczeniu rolnym, by następnie przekształcić je w działki budowlane.

Zobacz także: Jak przeprowadzić odrolnienie gruntu?

Jednakże inwestorzy planujący zakup nieruchomości rolnych, powinni pamiętać o przysługującym prawie pierwokupu dzierżawcy tej nieruchomości, jeżeli:

  1. umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej 3 lata licząc od tej daty;
  2. nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy lub jest dzierżawiona przez spółdzielnie produkcji rolnej.

REKLAMA

Jeżeli dzierżawca nie skorzysta z prawa pierwokupu, to takie prawo z mocy ustawy (ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 roku o kształtowaniu ustroju rolnego) przysługuje Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR). Z mocy powyższej ustawy (art. 3 ust 4) prawo pierwokupu przysługuje ANR działającej na rzecz Skarbu Państwa, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość rolna o powierzchni nie mniejszej niż 5 ha.

Prawo pierwokupu jest to prawo określonej osoby (w tym przypadku dzierżawcy albo ANR) do pierwszeństwa w zakupie oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby jej właściciel zamierzał sprzedać ją osobie trzeciej.

Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego prawo pierwokupu nie przysługuje dzierżawcy oraz ANR, jeżeli:

  1. nabywcą nieruchomości rolnej jest osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami;
  2. sprzedaż dotyczy nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy członka spółdzielni produkcji rolnej na rzecz innego członka spółdzielni;
  3. nabywcą nieruchomości rolnej jest spółdzielnia produkcji rolnej - w przypadku sprzedaży przez jej członka nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy w tej spółdzielni;
  4. nabywcą nieruchomości rolnej jest jednostka samorządu terytorialnego.

Ponadto, ANR nie przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego (prowadzone przez rolnika indywidualnego), jednak do powierzchni nie większej niż 300 ha, a nabywana nieruchomość rolna położona jest w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca lub w gminie sąsiedniej.

Polecamy serwis: Gmina

Należy zwrócić uwagę, że w przypadku wniesienia prawa własności nieruchomości rolnej do spółki prawa handlowego tytułem wkładu na podstawie umowy spółki, ANR może również złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, ANR, działająca na rzecz Skarbu Państwa, może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej.

Ustawodawca przewidział również sytuację, w której inwestor ustali ze sprzedającym wygórowaną cenę, aby ANR odstąpiła od prawa pierwokupu. W takim przypadku, zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 8 omawianej ustawy, jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynkowej, wykonujący prawo pierwokupu może, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości. 

Przysługujące ANR prawo pierwokupu dotyczy tylko "nieruchomości rolnych". Zgodnie z art. 2 pkt 1 Ustawy, przez "nieruchomość rolną" - należy rozumieć nieruchomość rolną w znaczeniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. Zgodnie z art. 461 KC nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. A zatem pojęcie nieruchomości rolnej w ujęciu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego jest bardzo szerokie. W zasadzie tylko nieruchomości przeznaczone w planach miejscowych pod cele inne niż rolne nie mogą być z całą pewnością uznane za nieruchomość rolną. Wielokrotnie jednak powstaną wątpliwości, gdy brak jest planów miejscowych, a przeznaczenia nieruchomości nie określa ani ewidencja gruntów, ani też sposób jej wykorzystania. W takim przypadku sama jedynie możliwość wykorzystania tej nieruchomości do prowadzenia działalności rolniczej będzie przemawiała za uznaniem jej za nieruchomość rolną.

Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z niedawnym orzeczeniem Sądu Najwyższego z 5 września 2012 roku (sygn. akt IV CSK 93/12), inwestor który chce nabyć nieruchomość choćby w części rolną (część działek wchodzących w skład nieruchomości ma przeznaczenie rolne) musi się liczyć z prawem pierwokupu ANR. Sąd Najwyższy zważył iż w sytuacji, gdy nieruchomość ma niejednorodny charakter, należy się kierować dominującym jej przeznaczeniem.

Polecamy serwis: Inwestycje

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stało się. Wiek emerytalny idzie mocno w górę. Prezydent Duda już podpisał ustawę

Granica wieku po przekroczeniu której, przejdą na emeryturę przesuwa się z 65 do 70 lat. Ta rewolucyjna zmiana dotyczy jednej grupy zawodowej. Prezydent Andrzej Duda już podpisał nowelizację ustawy.

„Pusty” staż pracy wreszcie do likwidacji. Rząd chce, by umowy zlecenia i działalność liczyły się do stażu! Zmiany w Kodeksie pracy dla tysięcy Polaków coraz bliżej

Dla tysięcy Polaków nadchodzą ważne zmiany. Rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, która ma zakończyć niesprawiedliwą sytuację, w której lata pracy na umowie zleceniu czy w jednoosobowej działalności gospodarczej nie liczą się do stażu pracy. Projekt zmian trafił już do komisji sejmowej, a poparcie polityczne jest szerokie. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Co się dokładnie zmieni w Kodeksie pracy?

Sąsiad może postawić płot bez Twojej zgody. Zabierze Ci światło, widok – a Ty jeszcze za to zapłacisz

Czy zdarzyło Ci się po powrocie z wakacji zastać nowy płot na działce? A może ktoś postawił ogrodzenie tuż obok Twojego? Co gorsza, nowy płot zasłania dostęp do światła, a jego „stylistyka” zupełnie Ci nie odpowiada? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wzniesienie ogrodzenia może wiązać się z koniecznością spełnienia szeregu obowiązków. W niektórych przypadkach działania sąsiada mogą zostać uznane za naruszenie prawa i stanowić podstawę do dochodzenia swoich roszczeń. Są jednak sytuacje, w których to my będziemy musieli się dołożyć.

Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również liczne obowiązki, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn) nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego i bez wymaganych zgód administracyjnych – może jednak słono kosztować.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

REKLAMA