REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Co warto wiedzieć o amerykańskim systemie prawnym?

Natalia Teper
Adwokat amerykański
Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law).
Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law).

REKLAMA

REKLAMA

Prawo Stanów Zjednoczonych wywodzi się przede wszystkim z czterech źródeł. Te źródła to prawo konstytucyjne, ustawy prawne, przepisy administracyjne i tak zwane "common law" zaczerpnięte z porządku prawnego Wielkiej Brytanii (czyli prawo zwyczajowe). Konstytucja Stanów Zjednoczonych, która w zasadzie wyznacza zakres prawa federalnego (który nie może być przekroczony) jest najważniejszym źródłem prawa w USA. Tak więc Konstytucja i prawo federalne są najwyższym prawem kraju i mają przewagę nad prawem stanowym lub terytorialnym w razie konfliktu praw.

Prawo stanowe

REKLAMA

REKLAMA

Stany mogą przyznać swoim obywatelom szersze prawa niż te, przyznawane przez Konstytucję tak długo, jak nie naruszają one federalnych praw konstytucyjnych. W związku z tym na prawo amerykańskie składają się głównie prawa stanowe, różniące się od stanu do stanu. Stany mogą również przekazać uprawnienia prawodawcze do wielu agencji, gmin, miast, powiatów i okręgów specjalnych. Jednak wszystkie konstytucje stanowe, ustawy i przepisy (jak również wszystkie rozporządzenia i przepisy wydane przez samorządy lokalne) podlegają interpretacji sądowej.

Każde z pięćdziesięciu Stanów Amerykańskich jest właściwie samowładne, posiadając własną konstytucję, władze stanowe i sądy stanowe (łącznie ze Stanowym Sądem Najwyższym). Zatrzymują one całkowitą władzę prawodawczą do granic wyznaczonych federalną Konstytucją, prawem federalnym oraz ratyfikowanymi przez Senat umowami międzynarodowymi. Zwykle to Stanowe Sądy Najwyższe są ostatecznym interpretatorem konstytucji oraz praw stanowych. Jednakże istnieje możliwość odwołania się od ich decyzji do najwyższego organu sądowego, Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych (the Supreme Court), w przypadku, gdy dana kwestia dotyczyła materii federalnej.

Zobacz również: Jak zarejestrować w Polsce małżeństwo zawarte za granicą?

REKLAMA

Prawo zwyczajowe

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law). Jednakże w miarę upływu czasu, sądy stanowe oraz ciała ustawodawcze doprowadziły do zmian i modyfikacji tego prawa, tym samym dając początek współczesnemu prawu amerykańskiemu. W rezultacie prawo któregokolwiek stanu może różnić się od prawa w sąsiedzkim stanie. Dlatego jeżeli szukasz porady prawnej, ważne jest aby rozmawiać z prawnikiem posiadającym licencję na uprawianie zawodu prawnego w Twoim stanie.

Uzyskanie porady od prawnika nowojorskiego (New York) może być bezużyteczne lub wręcz szkodliwe jeżeli rozwodzisz się w New Jersey, gdyż mimo bliskości tych dwóch stanów, prawo małżeńskie bardzo się w nich różni.

Co ciekawe, warto zauważyć, że niektóre stany zachodnie, które pierwotnie należały do meksykańskich terytoriów (Arizona, Kalifornia, Nevada, Nowy Meksyk i Texas), odziedziczyły kilka unikalnych rozwiązań z prawa cywilnego, które było w mocy gdy te stany należały do Meksyku. Także w Luizjanie znaczna część prawa pochodzi od francuskiego i hiszpańskiego prawa cywilnego, ponieważ historycznie stan ten był kolonią zarówno francuską, jak i hiszpańską. Portoryko (Puerto Rico), które było kolonią hiszpańską, odziedziczyło zalążki obowiązującego wtedy hiszpańskiego prawa cywilnego. Prawo karne w obu porządkach prawnych, Luizjany i Portoryko zostało jednak uformowane przez wpływ "common law" i supremację federalnej Konstytucji.

W Portoryko w odróżnieniu od innych stanów amerykańskich, jako języka urzędowego i sądowego używa się nie angielskiego, lecz hiszpańskiego.

Zobacz również: Jak zawrzeć związek małżeński za granicą?

Prawo proceduralne i prawo rzeczowe

Podsumowując prawo amerykańskie, można napisać że tak naprawdę dzieli się ono na prawo proceduralne i prawo rzeczowe.

Prawo proceduralne jest podzielone na prawo regulujące postępowania karne i postępowania cywilne (regulując procesy we wszystkich postępowaniach sądowych dotyczących sporów między osobami prywatnymi).

Prawo rzeczowe jest właśnie tym prawem które większość ludzi uważa i zna jako właściwe prawo. Składa się ono z rzeczywistej istoty prawa, czyli definicji które określają legalne prawa i obowiązki, i ustalają co stanowi akt naruszający te prawa i obowiązki.

Chociaż prawo rzeczowe samo z definicji jest ogromne, pięć głównych dziedzin które w istocie stanowią amerykańskie prawo to: prawo konstytucyjne, prawo karne, prawo o zobowiązaniach umownych, prawo cywilne (czyny niedozwolone) i prawo własnościowe. Upraszczając temat, inne dziedziny prawne są kombinacją wymienionych powyżej dziedzin.

Na przykład w prawie rodzinnym, przemoc rodzinna może być czynem karalnym poprzez prawo karne lub cywilne, podział majątku odnosi się do prawa własnościowego, a umowy przedślubne są po prostu umową (kontraktem).

Informacje podane służą jedynie celom informacyjnym i nie stanowią porady prawnej. Zastrzegam że chociaż podjęłam wszelkie starania aby informacje były prawidłowe i pełne, jednak informacje znalezione na stronie internetowej nigdy nie zastąpią rozmowy z radcą prawnym (adwokatem).

Zobacz również serwis: Rozwody

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Likwidacja abonamentu RTV nie wcześniej niż w 2027 r. - jest pierwszy prawny konkret. A co w zamian? Kto będzie płacił na publiczną telewizję i radiofonię?

O likwidacji abonamentu RTV mówiło się wiele od dłuższego czasu. Mamy wreszcie pierwszy prawny konkret w tej sprawie, a jest nim projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, którego obszerne założenia zostały opublikowane 5 grudnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. W tych założeniach wprost planowane jest uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych, a co za tym idzie likwidację obowiązku płacenia tzw. abonamentu RTV. Za opracowanie gotowego projektu jest odpowiedzialna Marta Cienkowska Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt – zgodnie z założeniami MKiDN- ma być przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II albo III kwartale 2026 r. A zatem – jeżeli wszystko pójdzie po myśli projektodawców – likwidacja abonamentu RTV będzie możliwa najwcześniej od 2027 roku.

Koniec z nadużywaniem przez pracodawców B2B, umów zlecenia i umów o dzieło – 1 stycznia 2026 r. zostaną one przekształcone w umowy o pracę. PIP zyskuje uprawnienia, jakich nie miał dotąd żaden inny urząd

W dniu 4 grudnia br. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy. Zakłada on m.in. uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę. Ma to istotnie ograniczyć nadużycia pracodawców względem pracowników, polegające na zawieraniu przez nich umów cywilnoprawnych lub nawiązywaniu stosunku B2B z pracownikami, w warunkach, w których powinna zostać zawarta z nimi umowa o pracę.

Masz słup na działce? Ten wyrok TK otwiera Ci drogę do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez firmę przesyłową. Nie można zasiedzieć służebności gruntowej o treści służebności przesyłu

W dniu 2 grudnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem w sprawie P 10/16 orzekł, że art. 292 w związku z art. 285 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071, ze zm.), rozumiane w ten sposób, że umożliwiają nabycie przez przedsiębiorcę przesyłowego lub Skarb Państwa, przed wejściem w życie art. 305(1)-305(4) ustawy – Kodeks cywilny, w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, są niezgodne z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał uznał, że dotychczasowe orzecznictwo dopuszczające możliwość nabycia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu naruszyło zasadę numerus clausus praw rzeczowych kreując niespójny systemowo rodzaj służebności, przez co doszło do ograniczenia prawa własności. Właściciele nieruchomości nie byli bowiem w stanie przewidzieć skutków braku swojej aktywności czyli utraty swoich praw względem nieruchomości skoro przed rokiem 2008 r. nie istniała służebność przesyłu. Wyrok ten jest bardzo ważny dla przedsiębiorstw przesyłowych, które nie posiadają tytułu prawnego do posadowionych na nieruchomościach innych osób urządzeń, jak również dla tysięcy właścicieli działek, przez które te urządzenia przebiegają. O ile dla tej drugiej grupy osób to bardzo dobra wiadomość bo otwiera przed nimi nowe możliwości, o tyle dla przedsiębiorstw przesyłowych wyrok Trybunału oznacza duże kłopoty i jeszcze większe koszty.

Bon senioralny 2026 - ile, dla kogo, kryteria dochodowe. Rzadko kto dostanie 2150 zł co miesiąc: tylko niektórzy seniorzy 85+ najbardziej potrzebujący pomocy

W 2026 roku ma wejść w życie ustawa o bonie senioralnym. Głównym celem tej ustawy ma być wsparcie finansowe osób aktywnych zawodowo w zapewnieniu opieki nad członkami ich rodzin - seniorami w wieku 75 lat lub więcej. Projekt tej ustawy – przygotowany przez Ministra ds. Polityki Senioralnej - jest obecnie na finiszu rządowych prac legislacyjnych (obecnie na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów) i nie został jeszcze wniesiony do Sejmu. Zatem ustawa ta ma bardzo niewielkie szanse wejść w życie 1 stycznia 2026 r. – jak przewiduje obecny projekt.

REKLAMA

Komisja. WZON albo PZON. Trzy pytania. I z orzeczenia o niepełnosprawności znika niepełnosprawność
W 2026 r. opiekun + osoba niepełnosprawna nie będą mieli 7421 zł. Opiekun nie pójdzie też do pracy

Pierwsza oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana, to łączenie: 1) świadczenia wspierającego (otrzymuje osoba niepełnosprawna - przeszło 4000 zł w wariancie 100 punktów - dokładnie jest to 4134 zł) i 2) pielęgnacyjnego (otrzymuje opiekun - w 2026 r. przeszło 3000 zł - dokładnie 3287 zł). Dałoby to poważną kwotę do 7421 zł miesięcznie według wysokości świadczeń do końca lutego 2026 r. O ile świadczenie wspierające WZON i ZUS przyznaliby w maksymalnym wymiarze (za 100 punktów). Od marca 2026 r. (po podwyżkach świadczenia wspierającego) byłoby jeszcze więcej. No, ale nie będzie możliwości łączenia tych popularnych świadczeń. To już pewne, że tak nie będzie. Dlaczego? To oczywiste - nie ma środków w budżecie. Druga oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana to zgoda przepisów na możliwość pójścia do pracy przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (mającego stare świadczenie pielęgnacyjne). Dziś opiekun musi wybrać - 1) praca albo 2) opieka nad np. schorowaną matką. W 2026 r. obie zmiany (łączenie świadczeń i łączenie pracy z opieką) są nierealne (na dziś) do wprowadzenia. Dużo się dyskutowało o tym w środowisku osób niepełnosprawnych, były nadzieje, ale rząd nie wprowadzi tych zmian.

NSA walczy z patologią w MOPS. Urzędnicy seryjnie uznają niepełnosprawnych za osoby samodzielne i bez świadczeń

Twoja mama ma orzeczenie o niepełnosprawności (stopień znaczny). Choroba jest bardzo poważna i mama waży 30 kg. Przychodzi Pani z MOPS. Daje mamie do wypełnienia ankietę. Przeprowadza wywiad środowiskowy. I Pani z MOPS uznaje, że z mamą nie jest tak źle. Twoja mama jest według niej całkiem sprawna. Bo np. da radę przetuptać sama do łazienki. Albo sama (choć z trudem i niezgrabnie) zrobi herbatę. W konsekwencji Tobie nie przysługuje stare świadczenie pielęgnacyjne (w 2026 r. 3287 zł miesięcznie). Zastanawiasz się. Pani z MOPS nie jest lekarzem. I właśnie podważyła zapisy orzeczenia o niepełnosprawności wystawionego przez lekarza. Ankietą (mama odpowiadała na pytania, co może sama zrobić) oraz wywiadem środowiskowym. Ten opis to dzień codzienny rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Jest to patologia występująca w całej Polsce. MOPS nie tylko nie widzą łamania prawa przez siebie, ale przyjęły, że mają wręcz obowiązek dopełniać swoimi ustaleniami z wywiadu środowiskowego (i ankiet) decyzje lekarzy zawarte w orzeczeniach o niepełnosprawności. Tymczasem sędziowie NSA mówią "Tak nie wolno. Nie macie prawa".

Zleceniobiorca może korzystać z samochodu, ale musi zapłacić podatek. Tylko jak to prawidłowo policzyć?

Nie tylko pracownik uzyskuje przychód, gdy korzysta ze służbowego samochodu na potrzeby prywatne. Ale tylko w jego przypadku ten przychód określa się ryczałtowo. Co to oznacza i jak to prawidłowo policzyć?

REKLAMA

Nowe świadczenie dla seniorów: bon senioralny 2150 zł miesięcznie. Decyduje średni miesięczny dochód

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Rewolucyjne przepisy weszły w życie! Aż 5 dni wolnego z rzędu bez konieczności brania urlopu

W te Święta Bożego Narodzenia czeka nas wyjątkowo długi, bo aż pięciodniowy odpoczynek z rzędu. Dlaczego? Wynika to z nowych przepisów, dzięki którym Wigilia po raz pierwszy jest dniem wolnym od pracy. Świętowanie rozpocznie się już w środę. Oto szczegóły.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA