REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Co warto wiedzieć o amerykańskim systemie prawnym?

Natalia Teper
Adwokat amerykański
Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law).
Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law).

REKLAMA

REKLAMA

Prawo Stanów Zjednoczonych wywodzi się przede wszystkim z czterech źródeł. Te źródła to prawo konstytucyjne, ustawy prawne, przepisy administracyjne i tak zwane "common law" zaczerpnięte z porządku prawnego Wielkiej Brytanii (czyli prawo zwyczajowe). Konstytucja Stanów Zjednoczonych, która w zasadzie wyznacza zakres prawa federalnego (który nie może być przekroczony) jest najważniejszym źródłem prawa w USA. Tak więc Konstytucja i prawo federalne są najwyższym prawem kraju i mają przewagę nad prawem stanowym lub terytorialnym w razie konfliktu praw.

Prawo stanowe

REKLAMA

REKLAMA

Stany mogą przyznać swoim obywatelom szersze prawa niż te, przyznawane przez Konstytucję tak długo, jak nie naruszają one federalnych praw konstytucyjnych. W związku z tym na prawo amerykańskie składają się głównie prawa stanowe, różniące się od stanu do stanu. Stany mogą również przekazać uprawnienia prawodawcze do wielu agencji, gmin, miast, powiatów i okręgów specjalnych. Jednak wszystkie konstytucje stanowe, ustawy i przepisy (jak również wszystkie rozporządzenia i przepisy wydane przez samorządy lokalne) podlegają interpretacji sądowej.

Każde z pięćdziesięciu Stanów Amerykańskich jest właściwie samowładne, posiadając własną konstytucję, władze stanowe i sądy stanowe (łącznie ze Stanowym Sądem Najwyższym). Zatrzymują one całkowitą władzę prawodawczą do granic wyznaczonych federalną Konstytucją, prawem federalnym oraz ratyfikowanymi przez Senat umowami międzynarodowymi. Zwykle to Stanowe Sądy Najwyższe są ostatecznym interpretatorem konstytucji oraz praw stanowych. Jednakże istnieje możliwość odwołania się od ich decyzji do najwyższego organu sądowego, Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych (the Supreme Court), w przypadku, gdy dana kwestia dotyczyła materii federalnej.

Zobacz również: Jak zarejestrować w Polsce małżeństwo zawarte za granicą?

REKLAMA

Prawo zwyczajowe

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo większości stanów opiera się na brytyjskiej tradycji prawa zwyczajowego (the common law). Jednakże w miarę upływu czasu, sądy stanowe oraz ciała ustawodawcze doprowadziły do zmian i modyfikacji tego prawa, tym samym dając początek współczesnemu prawu amerykańskiemu. W rezultacie prawo któregokolwiek stanu może różnić się od prawa w sąsiedzkim stanie. Dlatego jeżeli szukasz porady prawnej, ważne jest aby rozmawiać z prawnikiem posiadającym licencję na uprawianie zawodu prawnego w Twoim stanie.

Uzyskanie porady od prawnika nowojorskiego (New York) może być bezużyteczne lub wręcz szkodliwe jeżeli rozwodzisz się w New Jersey, gdyż mimo bliskości tych dwóch stanów, prawo małżeńskie bardzo się w nich różni.

Co ciekawe, warto zauważyć, że niektóre stany zachodnie, które pierwotnie należały do meksykańskich terytoriów (Arizona, Kalifornia, Nevada, Nowy Meksyk i Texas), odziedziczyły kilka unikalnych rozwiązań z prawa cywilnego, które było w mocy gdy te stany należały do Meksyku. Także w Luizjanie znaczna część prawa pochodzi od francuskiego i hiszpańskiego prawa cywilnego, ponieważ historycznie stan ten był kolonią zarówno francuską, jak i hiszpańską. Portoryko (Puerto Rico), które było kolonią hiszpańską, odziedziczyło zalążki obowiązującego wtedy hiszpańskiego prawa cywilnego. Prawo karne w obu porządkach prawnych, Luizjany i Portoryko zostało jednak uformowane przez wpływ "common law" i supremację federalnej Konstytucji.

W Portoryko w odróżnieniu od innych stanów amerykańskich, jako języka urzędowego i sądowego używa się nie angielskiego, lecz hiszpańskiego.

Zobacz również: Jak zawrzeć związek małżeński za granicą?

Prawo proceduralne i prawo rzeczowe

Podsumowując prawo amerykańskie, można napisać że tak naprawdę dzieli się ono na prawo proceduralne i prawo rzeczowe.

Prawo proceduralne jest podzielone na prawo regulujące postępowania karne i postępowania cywilne (regulując procesy we wszystkich postępowaniach sądowych dotyczących sporów między osobami prywatnymi).

Prawo rzeczowe jest właśnie tym prawem które większość ludzi uważa i zna jako właściwe prawo. Składa się ono z rzeczywistej istoty prawa, czyli definicji które określają legalne prawa i obowiązki, i ustalają co stanowi akt naruszający te prawa i obowiązki.

Chociaż prawo rzeczowe samo z definicji jest ogromne, pięć głównych dziedzin które w istocie stanowią amerykańskie prawo to: prawo konstytucyjne, prawo karne, prawo o zobowiązaniach umownych, prawo cywilne (czyny niedozwolone) i prawo własnościowe. Upraszczając temat, inne dziedziny prawne są kombinacją wymienionych powyżej dziedzin.

Na przykład w prawie rodzinnym, przemoc rodzinna może być czynem karalnym poprzez prawo karne lub cywilne, podział majątku odnosi się do prawa własnościowego, a umowy przedślubne są po prostu umową (kontraktem).

Informacje podane służą jedynie celom informacyjnym i nie stanowią porady prawnej. Zastrzegam że chociaż podjęłam wszelkie starania aby informacje były prawidłowe i pełne, jednak informacje znalezione na stronie internetowej nigdy nie zastąpią rozmowy z radcą prawnym (adwokatem).

Zobacz również serwis: Rozwody

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - styczeń 2026 r. - jakie oprocentowanie oferuje Ministerstwo Finansów

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu, październiku, listopadzie i grudniu 2025 r. - oprocentowanie nowych emisji w styczniu 2026 r. nie ulegnie zmianie. Ministerstwo Finansów pozostawiło tym razem opłacalność tych obligacji bez zmian na kolejny miesiąc.

1700 złotych miesięcznie zastąpi 800 plus i 300 plus. Ma być przyznawane bez względu na wiek i wysokość dochodu

Co dzieje się sprawie pomysłu wprowadzenia dochodu podstawowego dla każdego? Choć o tym pomyśle dużo się mówiło w kontekście KPO, to jednak w ostatnim czasie temat zdecydowanie ucichł. Czy trzeba się obawiać likwidacji 800 plus i 300 plus?

Urlop regeneracyjny dla każdego. Trzy miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Od kiedy pracownicy skorzystają z urlopu regeneracyjnego? Aż 3 miesiące wolnego dla każdego pracownika co 7 lat. Czy te rozwiązania mają szansę wejść w życie już w 2026 roku, czy trzeba będzie na nie czekać do 2027 roku?

Od stycznia 2026 roku już 600 plus na dentystę. Dla każdego, kto opłaca składkę zdrowotną. Ale czy wiesz, jak skorzystać?

W listopadzie 2025 r. wskaźnik inflacji rok do roku wyniósł 2,5%. Jednak czy domowe budżety to odczuwają? Warto pamiętać o tym, że można dbać o nie na różne sposoby. Jednym z nich jest korzystanie z usług oferowanych przez NFZ w ramach opłacanej składki zdrowotnej.

REKLAMA

Skarga do WSA przez e-Doręczenia jest skuteczna – przełomowe orzeczenie NSA

Naczelny Sąd Administracyjny rozwiał wątpliwości dotyczące wnoszenia skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych za pośrednictwem systemu e-Doręczeń. W serii postanowień z października i listopada 2025 r. NSA potwierdził, że taka forma jest w pełni skuteczna, mimo że przepisy p.p.s.a. nie wskazują wprost tego kanału komunikacji.

Niespodzianka dla kierowców przed świętami – obligatoryjna konfiskata pojazdu, która ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Prezydent podpisał ustawę

W dniu 22 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki złożył swój podpis pod ustawą, która ma poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Ustawa wprowadza m.in. nowe rozwiązania w zakresie przepadku pojazdów mechanicznych, w tym reguluje zupełnie nowe okoliczności, w których policja dokona konfiskaty samochodu (a w dalszej kolejności – sąd będzie mógł, a w określonych przypadkach – musiał orzec przepadek pojazdu).

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Te sklepy mogą być otwarte w Wigilię w 2025 roku. W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

REKLAMA

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy

Przepisy nakazują sprawdzić lekarzowi, czy osoba niepełnosprawna umie się ubrać, umyć oraz czy może wyjść na zewnątrz mieszkania. Jeżeli tak, to lekarz musi ją uznać za samodzielną i niepotrzebującą stałej opieki. Wyklucza to możliwość przyznania pkt 7 we wskazaniach do orzeczenia o niepełnosprawności (stopień znaczny). Sprawdzenie dotyczy zdolności faktycznej, a nie stanu zdrowia. Ta procedura wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Do redakcji Infor.pl docierają informacje z całej Polski o nagminnym odbieraniu przez WZON i PZON pkt 7. Nie wynika to w naszej ocenie ze zmian w prawie w ostatnich kilkunastu miesiącach. To prawdopodobnie efekt przyjęcia przez PZON-y restrykcyjnej wykładni i skrajnie niekorzystnej dla osób niepełnosprawnych przepisów obowiązujących od dekad. Odebranie pkt 7 oznacza, że osoba niepełnosprawna nie wymaga ciągłej opieki, a jej opiekun nie otrzyma świadczenia pielęgnacyjnego (w 2026 r. 3386 zł miesięcznie - podwyżka o 99 zł do 2025 roku (3287 zł). Problem dotyczy przede wszystkim dzieci autystycznych, które w wieku 4-6 lat otrzymywały czasowo pkt 7, a przy ponownym stanięciu na komisji PZON w wieku np. 8 lat są pozbawiane pkt 7 - rodzice nie rozumieją jak to możliwe przy niezmienionym stanie zdrowia ich dziecka. Odpowiedź jest bardzo prosta - Wasze dzieci umieją się w wieku 8 lat samodzielnie ubrać i wykąpać, a kiedy miały 4 lata orzecznicy przyjmowali, że wymagają Waszej pomocy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA