Zmiany w systemie zabezpieczeń społecznych

Zmiany wprowadzają dwa nowe rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE): nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz nr 987/2009 z 16 kwietnia 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia 883/2004. Mają one uprościć i doprecyzować wcześniej obowiązujące przepisy.

W obszarze emerytur i rent zmiany dotyczą m.in. wnioskowania i postępowania w sprawie przyznania świadczeń. I tak w momencie zgłaszania do ZUS wniosku o emeryturę lub rentę, która ma uwzględniać okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce i innych państwach UE, należy podać szczegółowo przebieg kariery zawodowej.

Zobacz też: Zasiłki

Uwzględnić należy przy tym wszystkie kraje Wspólnoty, w których zainteresowany wykonywał pracę, bądź tylko podlegał krajowemu ustawodawstwu z tytułu zamieszkiwania. Jeżeli zainteresowany zdecyduje się na wycofanie wniosku musi wskazać instytucję państwa członkowskiego, którego decyzja o wycofaniu dotyczy. Z kolei instytucja koordynująca postępowanie emerytalno-rentowe, po jego zakończeniu musi przekazać wnioskującemu zbiorcze zestawienie decyzji, w którym to wskaże na prawo do jej przeglądu.

Wnioskujący ma natomiast prawo żądania ponownego rozpatrzenia decyzji. W przypadku zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną dla sieroty po zmarłym, który przed śmiercią był ubezpieczony w państwie, w którym przepisy nie przewidują rent rodzinnych dla dzieci, a jedynie specjalne zasiłki, ZUS rozpatrzy wniosek według zasad ogólnych. Zgodnie bowiem z nowymi przepisami z rozporządzenia 883/2004 renta rodzinna dla dziecka w takiej sytuacji nie podlega zawieszeniu ani też zmniejszeniu.

Rozporządzenia nr 883/2004 oraz nr 987/2009 zastępują postanowienia dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym, które łączą Polskę z niektórymi państwami UE, tj. Austrią, Belgią, Bułgarią, Czechami, Francją, Hiszpanią, Niemcami, Luksemburgiem, Słowacją i Słowenią. W odniesieniu do spraw dotyczących Norwegii, Islandii, Lichtensteinu, a także Szwajcarii nadal stosowane będą dotychczas obowiązujące rozporządzenia nr 1408/71 oraz nr 574/72.

Od 1 maja zmieniają się również zasady związane z wypłatą zasiłków chorobowych w procesie koordynacji. Nowe przepisy m.in. nakładają na osobę ubezpieczoną obowiązek bezpośredniego dostarczenia zaświadczenia lekarskiego do instytucji właściwej do wypłacenia zasiłku chorobowego (wcześniej zaświadczenie można było dostarczyć za pośrednictwem instytucji kraju, w którym ubezpieczony przebywa).

Zmieniają się ponadto zasady obejmowania ubezpieczeniem pracowników wykonujących pracę w innym państwie członkowskim UE oraz potwierdzania tego ubezpieczenia. Jednakże w związku z tym, że nie zostały jeszcze opracowane papierowe dokumenty potwierdzające właściwe ustawodawstwo w zakresie zabezpieczenia społecznego, w okresie przejściowym do przygotowania tych dokumentów, będą stosowane dotychczasowe formularze E101. Do formularza E101 jednostka terenowa ZUS dokonująca poświadczenia dołączać będzie pismo z właściwą podstawą prawną wynikającą z przepisów rozporządzenia 883/2004 r.

Źródło: ZUS

Zobacz też: Pomoc społeczna