REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona dóbr osobistych - art. 23 Kodeksu cywilnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Kowalska
Ekspert w zakresie VAT
Ochrona dóbr osobistych - art. 23 KC /Fot. Fotolia
Ochrona dóbr osobistych - art. 23 KC /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Problematyka dóbr osobistych stanowi istotną część zagadnień, którymi zajmuje się polskie prawo cywilne. Pod pojęciem dobra osobistego rozumiemy pewien zbiór wartości o charakterze niematerialnym, podlegający, ze względu na swą istotę, ochronie prawnej.

Czym jest dobro osobiste?

Dobra osobiste jako prawa niematerialne są ściśle powiązane z człowiekiem i jego indywidualnością. Przysługują więc one każdemu z nas przez całe życie. Część z nich, jak na przykład wolność, nietykalność osobista czy prawo do prywatności zostały uwzględnione już na poziomie konstytucyjnym, co wskazuje na ich szczególną doniosłość. Art. 43 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (dalej k.c.) pozwala uwzględnić, na wzór konstrukcji dóbr osobistych przysługujących osobom fizycznym  instytucję dóbr osobistych osób prawnych. Ma ona charakter szczególny wynikający ze specyfiki, jaką można przypisać osobie prawnej. Przysługują więc jej tylko niektóre wartości jak np.: nazwa, prawo do prywatności czy tajemnica korespondencji. Obecny katalog dóbr osobistych zawarty w art. 23 k.c. ma charakter otwarty, co umożliwia jego systematyczne rozwijanie poprzez naukę i praktykę orzeczniczą.

REKLAMA

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Na jakie jeszcze wartości możemy się powołać?

REKLAMA

Żeby mówić o faktycznym istnieniu określonego dobra osobistego musimy powołać się na jego prawne usankcjonowanie. To co w naszym odczuciu jest najwyższą wartością niekoniecznie może być uznane przez prawodawcę. Obiektywnie takie czynniki jak uwarunkowanie społeczne, postęp cywilizacyjny i techniczny są przez niego uwzględniane przy nadaniu określonym dobrom szczególnej ochrony prawnej.
Obecnie więc możemy powoływać się na określone dobro osobiste, gdy ktoś kwestionuje nasze prawo do swobody wyznawania uczuć religijnych, zachowania nietykalności osobistej czy sprawowania kultu po osobie zmarłej. W wyniku zmian społecznych prawodawca uwzględnił również takie wartości jak poczucie przynależności do konkretnej płci, zachowanie integralności seksualnej czy uznanie więzi rodzinnych między rodzicami i ich dziećmi.

W wyniku nieudolności personelu medycznego dziecko rodzi się z ciężkim niedotlenieniem mózgu uniemożliwiającym prowadzenie samodzielnego życia. Doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, którego efektem jest brak możności nawiązania z dzieckiem typowej relacji rodzinnej, zostało uznane przez Sąd Najwyższy jako naruszenie dóbr osobistych rodziców. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2016 r. II CSK 719/15) 

Kiedy prawa i wolności nie mają charakteru dobra osobistego?

REKLAMA

Istnienie pojęcia dóbr osobistych nie zawsze tożsame jest z przysługującymi nam prawami i wolnościami. Jako przykład można wyróżnić prawo do rozpoznania przez sąd sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Sąd Najwyższy nie wyklucza jednak możliwości, że samo naruszenie tego prawa może doprowadzić do naruszenia dobra osobistego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2010 r. o sygn. II CSK 640/09).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy zakwestionował uznanie prawa do spokojnego, niezakłóconego urlopu jako dobro osobiste. Jego zdaniem, spokojny i niezakłócony odpoczynek jest ,,zwykłym przejawem zachowania człowieka i zaspokojeniem potrzeby odpoczynku", która nie musi być przecież przez wszystkich odczuwalna. Należy mieć jednak na uwadze, że w niektórych sytuacjach organizator tegoż urlopu swoim zachowaniem może doprowadzić istotnie do jego ,,zmarnowania”, a także naruszenia dobra osobistego w szczególności zdrowia, nietykalności lub wolności osobistej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r. o sygn. I CSK 372/10). 

Zobacz także: Pomoc prawna

Ochrona dóbr osobistych

Istotą ochrony dóbr osobistych jest powszechny zakaz ich naruszania, w wyniku czego podmiot uprawniony posiada skuteczną ochronę przeciwko każdemu, kto tego naruszenia się dopuszcza. Ochrona ta może być zapewniona nie tylko przepisami prawa cywilnego. Wspomniane już prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki uwzględnione jest w przepisach prawa konstytucyjnego (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) i międzynarodowego ( art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności) Jak wynika z fragmentu przepisu art. 23 k.c. ,,dobra osobiste człowieka, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”, co oznacza, że możliwe jest stosowanie więcej niż jednego środka ochrony. Uniemożliwione jest ono tylko wtedy, gdyż użycie jednego z nich skutecznie wyklucza zastosowanie drugiego.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku (Dz. U. 1964 Nr 16, poz. 93 z późń. zm. – Kodeks Cywilny)
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2016 r., sygn. akt II CSK 719/15
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2010 r., sygn. akt II CSK 640/09
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011r., sygn. akt I CSK 372/10

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia – od kiedy? ZUS podał harmonogram wypłat

Już od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłaty rent wdowich – nowego świadczenia, na które czekało setki tysięcy uprawnionych. ZUS podał oficjalny harmonogram, z którego wynika, że świadczenia będą wypłacane w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent: 1., 6., 10., 15., 20. oraz 25. dnia każdego miesiąca.

W Sejmie: Wypłaty ZUS do 21. dnia miesiąca? Wcześniej między 5. a 10. dniem? [Zasiłki i świadczenia]

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

REKLAMA

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

WZON. Tylko 78 punkty. Czy tata doczeka? Tyle za brak nerki, przebyty zawał, rak, zawał mózgu, RZS

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

REKLAMA

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

Trzynastki za 2025 r. pewne już jesienią? Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu do 15 czerwca 2025 r.

W maju 2025 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o rozpoczęciu prac nad nowelizacją ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu 15 czerwca 2025 r.

REKLAMA