REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc wobec osób starszych. Czym jest? Jak reagować?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennikarka medyczno-prawna
Jakie są rodzaje przemocy?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przemoc wobec osób starszych nie należy do rzadkości. Niewiele niestety osób mówi o tym głośno – ofiarami są osoby słabe, niemające kontaktu z innymi. Według statystyk najczęściej stosowana wobec seniorów jest przemoc psychiczna. Na drugim miejscu znajduje się przemoc fizyczna, następnie ekonomiczna. Czym jest przemoc wobec osób starszych? Jak na nią reagować?  

rozwiń >

Seniorzy w grupie zwiększonego ryzyka złego traktowania

Jak wskazują badania, co szósty senior pada ofiarą przemocy bądź doświadcza różnych form złego traktowania. Problem jest ogromny – 16 proc. ludzi 60+ spotyka się z jakąś formą przemocy. Występuje ona zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się – agresorzy pochodzą z różnych grup społecznych. Najczęściej występuje przemoc w rodzinie.

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są rodzaje przemocy

Przemocą nazywamy każde zachowanie, które poniża, ogranicza wolność, narusza prawa, a także powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie drugiej osoby. Może to być działanie jednorazowe bądź też mieć charakter powtarzający się; być działaniem robionym umyślne lub zaniechaniem. Do najczęściej występujących form przemocy należy: 

  • fizyczna – jest nią zachowanie agresywne skutkujące bólem, fizycznymi obrażeniami, pogorszeniem zdrowia (m.in. bicie, popychanie, kopanie); 
  • psychiczna – zalicza się do niej zachowanie agresywne, najczęściej w formie ataków słownych, sprawiające emocjonalny ból bądź cierpienie (m.in. upokarzanie, szydzenie, szantaż, kontrolowanie). Celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w ofierze strachu orz pozbawienie jej bezpieczeństwa; 
  • ekonomiczna – ma na celu wykorzystanie finansowe lub uzależnienie ekonomiczne ofiary od sprawcy; 
  • seksualna – zmuszenie ofiary do podjęcia współżycia lub niechcianych zachowań seksualnych, sadyzm; 
  • zaniedbanie – odmowa wypełniania obowiązku opieki lub nienależyte jej sprawowanie (m.in. ograniczanie jedzenia i picia, niezmienianie środków higieny osobistej, niepodawanie leków); 

Jest jeszcze przemoc instytucjonalna, gdzie wymienione wyżej rodzaje nadużyć występują m.in. w urzędach, przychodniach, szpitalach, domach pomocy społecznej.  Ponadto osoby starsze skarżą się na bagatelizowanie ich problemów, ograniczanie należnej im uwagi i czasu, zwracanie się do nich po imieniu, okazywanie zniecierpliwienia wobec ich niepełnosprawności. 

Przemoc psychiczna najczęstszym nadużyciem wobec seniora 

Przemoc psychiczna zajmuje pierwsze miejsce na liście najczęściej stosowanych wobec osoby starszej nadużyć. Bardzo często jest trudna do zauważenia w przeciwieństwie do agresji fizycznej, którą łatwo rozpoznać poprzez widoczne siniaki czy złamania. Przemoc psychiczna pozostawia ślady w psychice i często utrudnia później powrót do normalności.

REKLAMA

Wszystkie formy przemocy, jak i niewłaściwego traktowania seniorów odbijają się na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym, skutkują wyższą częstotliwością hospitalizacji i śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dom rodzinny miejscem terroru 

Dla wielu starszych osób dom rodzinny, który powinien być oazą bezpieczeństwa, miłości i ciepła – jest miejscem bólu, terroru, strachu i rozpaczy. Jak się okazuje przemoc domowa seniorów nie należy do rzadkości. Najczęściej to właśnie osoba z rodziny – dorosłe dziecko – stosuje przemoc. Syn – sprawca przemocy najczęściej dopuszcza się zaniedbania; przemoc psychiczną stosuje zazwyczaj współmałżonek i opiekun niespokrewniony; wykorzystywania materialnego najczęściej dopuszcza się opiekun spokrewniony, wnuki i synowa.

W Polsce realna ocena zjawiska nadużyć wobec osób starszych nie jest możliwa przez wzgląd na dużą liczbę nieujawnionych incydentów. Ofiarami są najczęściej osoby mieszkające ze sprawcą pod jednym dachem, odizolowane od bliskich oraz znajomych. 

Dlaczego senior nie prosi o pomoc

Osoby starsze rzadko szukają wsparcia. Zaprzeczają, że dzieje im się krzywda bądź też zwyczajnie usprawiedliwiają sprawcę i obwiniają za wszystko siebie. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tylko do 6 proc. przypadków złego traktowania osób 60+ jest zgłaszanych do instytucji. Do najczęstszych powodów, dla których osoby starsze będące ofiarami przemocy milczą, należy: 

  • wstyd (sprawcy to wielokrotnie najbliżsi); 
  • zależność na co dzień od osoby, która wyrządza krzywdę (m.in. opiekun w całodobowej placówce); 
  • emocjonalne związanie ze sprawcą (osoba z najbliższej rodziny); 
  • poczucie winy (starzy rodzice czują się odpowiedzialni za zachowanie swoich dorosłych dzieci, gdyż „tak je sobie wychowali”); 
  • ufność, że sprawca się zmieni; 
  • lęk przed odwetem ze strony sprawcy. 

Zapobieganie przemocy wobec osób starszych wymaga zaangażowania wielu środowisk. Zasadniczą rolę w reagowaniu na nią odgrywają pracownicy służby zdrowia pierwszego kontaktu. Istotne znaczenie ma edukacja, również z wykorzystaniem mediów. Dotyczy to zarówno edukacji profesjonalistów, jak i całego społeczeństwa (przełamywanie tabu i obalanie stereotypów istniejących w stosunku do ludzi starszych). 

Co świadczy o przemocy wobec osoby starszej 

Najłatwiej jest zauważyć przemoc fizyczną – siniaki i rany występujące w miejscach, które nie mogą być skutkiem upadków (m.in. szyja, ramiona). Ponadto, gdy jest stosowana wobec seniora przemoc:

  • ma obniżony nastrój; 
  • reaguje agresją przy próbie dotyku; 
  • nie chce rozmawiać o swojej sytuacji rodzinnej; 
  • jest odwodniony lub niedożywiony bądź zaniedbany w zakresie higieny; 
  • nie chce wracać do miejsca, gdzie jest stosowana wobec niego przemoc; 
  • ignorowane lub nieleczone są problemy zdrowotne; 
  • jest odcięty od kontaktów z innymi ludźmi; 
  • nie chce jeść, pić, odmawia przyjmowania leków. 

Jak reagować na przemoc

Jeżeli podejrzewamy, że ktoś jest ofiarą przemocy porozmawiajmy z nim, udzielmy wsparcia, zaoferujmy pomoc. Przemoc jest przestępstwem – każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Zawiadomienie pisemne wysłane pocztą, e-mailem lub dostarczone osobiście do jednostki policji lub prokuratury – powinno zawierać oznaczenie organu, nasze dane osobowe i adres, opis sprawy, datę oraz podpis. Należy pamiętać o potwierdzeniu złożenia zawiadomienia. 

Przemoc czy zaniedbanie można zgłosić także w ośrodku pomocy społecznej. Jeśli sytuacja nie wymaga natychmiastowej interwencji, warto przedstawić problem osobie z dalszej rodziny pokrzywdzonego, organizacji pozarządowej. Adresy i telefony instytucji zajmujących się tego typu problemami dostępne są w przychodniach służby zdrowia, urzędach gminy, Internecie. 

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy moja żona ma prawo do spadku po moich rodzicach?

„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.

Każdy pracownik ma prawo do tej dodatkowej pensji. Pracodawca ma obowiązek ją wypłacić

Dodatkowa pensja kojarzy się z pracownikami zatrudnionymi w sferze budżetowej. Jednak prawo do takiego świadczenia ma w określonych okolicznościach każdy pracownik, a pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu należne pieniądze.

Nowe przepisy drogowe 2025: odbiorą prawo jazdy i zablokują kasowanie punktów karnych

Jeszcze w tym roku, w listopadzie lub grudniu wejdą w życie przepisy, które całkowicie zmienią zasady dla kierowców. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadza rozwiązania, o których mówi się od miesięcy. Nowe regulacje zaskoczą wielu kierowców, bo prawo jazdy będzie można stracić znacznie szybciej niż dotąd.

Dodatek dopełniający - co to za świadczenie, dla kogo, ile można dostać?

Od 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o rencie socjalnej. Zmiana ta była dość istotna, bowiem nowelizacja wprowadziła nowy dodatek – tak zwany dodatek dopełniający. Komu przysługuje, na jakich zasadach i ile wynosi?

REKLAMA

Co dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w 2026 r.? [LISTA]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną dostępne świadczenia i zasiłki? Oto najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i miejscu pracy.

Dodatkowy dzień wolny od pracy. I to już na przełomie października i listopada 2025. Nie trzeba brać urlopu. O jaki dzień chodzi?

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

To trzeba sprawdzić właśnie teraz, przed końcem roku. Jeśli nie, w rocznym rozliczeniu możesz stracić ponad 7000,00 zł. Dlaczego?

Przełom roku to moment, w którym przedsiębiorców obciąża wiele specyficznych obowiązków. Dotyczą podatków, ubezpieczeń społecznych i wielu innych kwestii. Niektóre z nich mają jedynie charakter porządkowy, jednak od innych zależą kwestie finansowe.

Dodatkowy dzień wolny od pracy w 2026 r. za święto wypadające w sobotę lub niedzielę. Kto powinien dostać?

W praktyce najczęstszym wariantem pracowniczego czasu pracy jest pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele. Ale ta zasada nie dotyczy tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy za święto wypadające w te dni. Warto wiedzieć, że w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w sobotę: 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) oraz 26 grudnia (drugi dzień Bożego Narodzenia). Natomiast w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w niedziele: 5 kwietnia (Wielkanoc), 3 maja (Święto Narodowe Trzeciego Maja), 24 maja (Zielone Świątki), czy 1 listopada (Wszystkich Świętych) 2026 roku.

REKLAMA

Nowa opłata obejmie także te urządzenia - już niedługo uderzy wszystkich po kieszeni

Już niedługo trzeba będzie płacić więcej za urządzenia elektroniczne codziennego użytku, takie jak komputery (w tym laptopy), telewizory, tablety czy smartfony. Zostaną objęte nową opłatą, która ma w założeniu rekompensować ich używanie do pewnych celów. Jakich?

Komisje w całej Polsce w 2-10 minut uzdrawiają niepełnosprawne osoby. Tak uważają rodzice i opiekunowie

Do redakcji Infor.pl trafiają kolejne listy od rodziców albo opiekunów dzieci, którzy stracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wszystkie listy opisują ten sam schemat pracy komisji lekarskich. Schemat dotyczy dzieci cierpiących na autyzm albo zespół Aspergera (nie zostały objęte kilka miesięcy temu korzystnymi dla niepełnosprawnych dzieci wytycznymi min. Ł. Krasonia). Dzieci te przez ostatnie lata dysponowały orzeczeniem z pkt 7 i 8 (= świadczenie pielęgnacyjne). I nagle w 2025 r. (przy okazji przedłużania ważności orzeczenia) seryjnie - tak opisują rodzice - mają miejsca "cudowne uzdrowienia". Dziecko jest pozbawione pkt 7 albo 8).

REKLAMA