REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc wobec osób starszych. Czym jest? Jak reagować?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennikarka medyczno-prawna
Jakie są rodzaje przemocy?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przemoc wobec osób starszych nie należy do rzadkości. Niewiele niestety osób mówi o tym głośno – ofiarami są osoby słabe, niemające kontaktu z innymi. Według statystyk najczęściej stosowana wobec seniorów jest przemoc psychiczna. Na drugim miejscu znajduje się przemoc fizyczna, następnie ekonomiczna. Czym jest przemoc wobec osób starszych? Jak na nią reagować?  

rozwiń >

Seniorzy w grupie zwiększonego ryzyka złego traktowania

Jak wskazują badania, co szósty senior pada ofiarą przemocy bądź doświadcza różnych form złego traktowania. Problem jest ogromny – 16 proc. ludzi 60+ spotyka się z jakąś formą przemocy. Występuje ona zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się – agresorzy pochodzą z różnych grup społecznych. Najczęściej występuje przemoc w rodzinie.

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są rodzaje przemocy

Przemocą nazywamy każde zachowanie, które poniża, ogranicza wolność, narusza prawa, a także powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie drugiej osoby. Może to być działanie jednorazowe bądź też mieć charakter powtarzający się; być działaniem robionym umyślne lub zaniechaniem. Do najczęściej występujących form przemocy należy: 

  • fizyczna – jest nią zachowanie agresywne skutkujące bólem, fizycznymi obrażeniami, pogorszeniem zdrowia (m.in. bicie, popychanie, kopanie); 
  • psychiczna – zalicza się do niej zachowanie agresywne, najczęściej w formie ataków słownych, sprawiające emocjonalny ból bądź cierpienie (m.in. upokarzanie, szydzenie, szantaż, kontrolowanie). Celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w ofierze strachu orz pozbawienie jej bezpieczeństwa; 
  • ekonomiczna – ma na celu wykorzystanie finansowe lub uzależnienie ekonomiczne ofiary od sprawcy; 
  • seksualna – zmuszenie ofiary do podjęcia współżycia lub niechcianych zachowań seksualnych, sadyzm; 
  • zaniedbanie – odmowa wypełniania obowiązku opieki lub nienależyte jej sprawowanie (m.in. ograniczanie jedzenia i picia, niezmienianie środków higieny osobistej, niepodawanie leków); 

Jest jeszcze przemoc instytucjonalna, gdzie wymienione wyżej rodzaje nadużyć występują m.in. w urzędach, przychodniach, szpitalach, domach pomocy społecznej.  Ponadto osoby starsze skarżą się na bagatelizowanie ich problemów, ograniczanie należnej im uwagi i czasu, zwracanie się do nich po imieniu, okazywanie zniecierpliwienia wobec ich niepełnosprawności. 

Przemoc psychiczna najczęstszym nadużyciem wobec seniora 

Przemoc psychiczna zajmuje pierwsze miejsce na liście najczęściej stosowanych wobec osoby starszej nadużyć. Bardzo często jest trudna do zauważenia w przeciwieństwie do agresji fizycznej, którą łatwo rozpoznać poprzez widoczne siniaki czy złamania. Przemoc psychiczna pozostawia ślady w psychice i często utrudnia później powrót do normalności.

REKLAMA

Wszystkie formy przemocy, jak i niewłaściwego traktowania seniorów odbijają się na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym, skutkują wyższą częstotliwością hospitalizacji i śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dom rodzinny miejscem terroru 

Dla wielu starszych osób dom rodzinny, który powinien być oazą bezpieczeństwa, miłości i ciepła – jest miejscem bólu, terroru, strachu i rozpaczy. Jak się okazuje przemoc domowa seniorów nie należy do rzadkości. Najczęściej to właśnie osoba z rodziny – dorosłe dziecko – stosuje przemoc. Syn – sprawca przemocy najczęściej dopuszcza się zaniedbania; przemoc psychiczną stosuje zazwyczaj współmałżonek i opiekun niespokrewniony; wykorzystywania materialnego najczęściej dopuszcza się opiekun spokrewniony, wnuki i synowa.

W Polsce realna ocena zjawiska nadużyć wobec osób starszych nie jest możliwa przez wzgląd na dużą liczbę nieujawnionych incydentów. Ofiarami są najczęściej osoby mieszkające ze sprawcą pod jednym dachem, odizolowane od bliskich oraz znajomych. 

Dlaczego senior nie prosi o pomoc

Osoby starsze rzadko szukają wsparcia. Zaprzeczają, że dzieje im się krzywda bądź też zwyczajnie usprawiedliwiają sprawcę i obwiniają za wszystko siebie. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tylko do 6 proc. przypadków złego traktowania osób 60+ jest zgłaszanych do instytucji. Do najczęstszych powodów, dla których osoby starsze będące ofiarami przemocy milczą, należy: 

  • wstyd (sprawcy to wielokrotnie najbliżsi); 
  • zależność na co dzień od osoby, która wyrządza krzywdę (m.in. opiekun w całodobowej placówce); 
  • emocjonalne związanie ze sprawcą (osoba z najbliższej rodziny); 
  • poczucie winy (starzy rodzice czują się odpowiedzialni za zachowanie swoich dorosłych dzieci, gdyż „tak je sobie wychowali”); 
  • ufność, że sprawca się zmieni; 
  • lęk przed odwetem ze strony sprawcy. 

Zapobieganie przemocy wobec osób starszych wymaga zaangażowania wielu środowisk. Zasadniczą rolę w reagowaniu na nią odgrywają pracownicy służby zdrowia pierwszego kontaktu. Istotne znaczenie ma edukacja, również z wykorzystaniem mediów. Dotyczy to zarówno edukacji profesjonalistów, jak i całego społeczeństwa (przełamywanie tabu i obalanie stereotypów istniejących w stosunku do ludzi starszych). 

Co świadczy o przemocy wobec osoby starszej 

Najłatwiej jest zauważyć przemoc fizyczną – siniaki i rany występujące w miejscach, które nie mogą być skutkiem upadków (m.in. szyja, ramiona). Ponadto, gdy jest stosowana wobec seniora przemoc:

  • ma obniżony nastrój; 
  • reaguje agresją przy próbie dotyku; 
  • nie chce rozmawiać o swojej sytuacji rodzinnej; 
  • jest odwodniony lub niedożywiony bądź zaniedbany w zakresie higieny; 
  • nie chce wracać do miejsca, gdzie jest stosowana wobec niego przemoc; 
  • ignorowane lub nieleczone są problemy zdrowotne; 
  • jest odcięty od kontaktów z innymi ludźmi; 
  • nie chce jeść, pić, odmawia przyjmowania leków. 

Jak reagować na przemoc

Jeżeli podejrzewamy, że ktoś jest ofiarą przemocy porozmawiajmy z nim, udzielmy wsparcia, zaoferujmy pomoc. Przemoc jest przestępstwem – każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Zawiadomienie pisemne wysłane pocztą, e-mailem lub dostarczone osobiście do jednostki policji lub prokuratury – powinno zawierać oznaczenie organu, nasze dane osobowe i adres, opis sprawy, datę oraz podpis. Należy pamiętać o potwierdzeniu złożenia zawiadomienia. 

Przemoc czy zaniedbanie można zgłosić także w ośrodku pomocy społecznej. Jeśli sytuacja nie wymaga natychmiastowej interwencji, warto przedstawić problem osobie z dalszej rodziny pokrzywdzonego, organizacji pozarządowej. Adresy i telefony instytucji zajmujących się tego typu problemami dostępne są w przychodniach służby zdrowia, urzędach gminy, Internecie. 

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd pokazał jak obliczyć zachowek od mieszkania 191 500 zł. Dla córki, syna, wnuka. Obliczenia. Zasady. Wzory [Przykład]

W artykule przedstawiam przykład (za wyrokiem sądu) obliczania zachowku od mieszkania dla trójki dzieci i trójki wnuków. Wybrana przeze mnie sprawa sądowa jest typowa. Córka przejęła mieszkanie po ojcu na podstawie testamentu, pozostałe dzieci (i wnuki) nie otrzymali nic. Wnuki (3 osoby) dziedziczą dlatego, że ich ojciec (syn zmarłego spadkobiercy) także zmarł. Jak sąd obliczył zachowek? Przedstawiam to krok po kroku.

Abp Przybylski: Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe [wywiad]

"Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe" – powiedział nowy metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski w wywiadzie dla PAP. Dodał, że człowiek z natury jest religijny i etyczny, dlatego potrzebuje wiedzy o religii i wyborach moralnych, żeby harmonijnie się rozwijać.

Na firmę i jej pracowników można nałożyć obowiązkowe świadczenia po wybuchu wojny. Pracownika powołanego do wojska firma nie może zwolnić [Prawo]

Przepisy przewidują możliwość nałożenia na firmę świadczeń rzeczowych na rzecz wojska po wybuchu wojny. Pracodawcy muszą uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności w sytuacji rekrutacji części pracowników do służby wojskowej. Pracownicy w czasie zatrudnienia mogą wykonywać świadczenia osobiste na rzecz wojska przerywając na ten okres (jednorazowo do 7 dni) świadczenie pracy dla pracodawcy.

Odpowiedź na pozew o zachowek. Jak napisać po zmianach?

Czym jest odpowiedź na pozew o zachowek i jakie ma znaczenie procesowe? Co powinno zawierać takie pismo? Prezentujemy najważniejsze informacje i aktualne przepisy.

REKLAMA

Jawność wynagrodzeń w Polsce – co zmieni się od Wigilii 2025 roku? Jak się przygotować (checklista)? Co powinni wiedzieć pracownicy i pracodawcy?

Transparentność wynagrodzeń to temat, który od lat budzi emocje zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony – jawne płace to większa równość i eliminacja dyskryminacji płacowej. Z drugiej – to rewolucja w podejściu do rekrutacji, polityki kadrowej i zarządzania firmą. W dniu 24 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy - Ustawa z 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która nałoży na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z jawnością wynagrodzeń. Jest to efekt wdrażania unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10 maja 2023 r., której celem jest wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości.

Składki emerytalne, rentowe i zdrowotne za opiekuna osoby ze świadczeniem wspierającym zapłaci budżet państwa. Jakie warunki trzeba spełnić? Konieczny wniosek do ZUS

Od 1 stycznia 2024 r. opiekunowie osób pobierających świadczenie wspierające mogą zostać objęci ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Wystarczy złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Opiekun zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu sprawowania opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające może zgłosić do tego ubezpieczenia także członków swojej rodziny.

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE ws. WIBOR – kto faktycznie wygrał? Banki, czy kredytobiorcy - "wiborowicze"?

W dniu 11 września 2025 r. została wydana z dawana wyczekiwana opinia Rzecznika Generalnego (właściwie Rzecznik Generalnej) TSUE dotycząca WIBOR, w sprawie C-471/24, gdzie pozwanym jest PKO BP. Pytania prejudycjalne w tej sprawie zadał Sąd Okręgowy w Częstochowie.Wielu uznawało, że odpowiedzi będą absolutnie kluczowe dla spraw z powództwa „wiborowiczów” przeciwko bankom. Nic dziwnego, że po ogłoszeniu opinii każda ze stron – zarówno banki, jak i konsumenci – prześcigają się w ogłaszaniu swojej wygranej w mediach.

Sejm: Od 900 zł do 1800 zł dla mundurowych - bo na około 160 000 funkcjonariuszy przypada zasób mieszkaniowy niespełna 9000 lokali

Projekt ustawy obejmuje Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż Pożarną i Służbę Ochrony Państwa. Dotyczy także funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego. I pracuje nad nim odpowiednia komisja sejmowa. Sama ustawa - tak ważna dla funkcjonariuszy i żołnierzy - już niebawem będzie uchwalona.

REKLAMA

Osoba niepełnosprawna, PFRON i UP: Wyciągano bzdurne i bezzasadne zarzuty żeby tylko dotacji nie przyznać. Np. bo 17 lat temu dostałem dotację z UP jako osoba młoda i sprawna, że lata wcześniej kierowano mnie na kursy

Redakcja Infor.pl otrzymuje sygnały od czytelników, że nie jest łatwo osobom niepełnosprawnym otrzymać dotację z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Publikujemy list od czytelnika, który takiej dotacji nie otrzymał.

Wyrok TSUE: ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami

W dniu 11 września 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w którym uznał, że ochrona praw osób niepełnosprawnych przed dyskryminacją pośrednią obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. Zdaniem TSUE pracodawca powinien dostosować warunki zatrudnienia i pracy rodziców takich dzieci w taki sposób, żeby mogli oni sprawować opiekę nad swoimi dziećmi bez obawy, że będą przez to narażeni na dyskryminację pośrednią.

REKLAMA