REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc wobec osób starszych. Czym jest? Jak reagować?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennikarka medyczno-prawna
Jakie są rodzaje przemocy?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przemoc wobec osób starszych nie należy do rzadkości. Niewiele niestety osób mówi o tym głośno – ofiarami są osoby słabe, niemające kontaktu z innymi. Według statystyk najczęściej stosowana wobec seniorów jest przemoc psychiczna. Na drugim miejscu znajduje się przemoc fizyczna, następnie ekonomiczna. Czym jest przemoc wobec osób starszych? Jak na nią reagować?  

rozwiń >

Seniorzy w grupie zwiększonego ryzyka złego traktowania

Jak wskazują badania, co szósty senior pada ofiarą przemocy bądź doświadcza różnych form złego traktowania. Problem jest ogromny – 16 proc. ludzi 60+ spotyka się z jakąś formą przemocy. Występuje ona zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się – agresorzy pochodzą z różnych grup społecznych. Najczęściej występuje przemoc w rodzinie.

REKLAMA

Jakie są rodzaje przemocy

Przemocą nazywamy każde zachowanie, które poniża, ogranicza wolność, narusza prawa, a także powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie drugiej osoby. Może to być działanie jednorazowe bądź też mieć charakter powtarzający się; być działaniem robionym umyślne lub zaniechaniem. Do najczęściej występujących form przemocy należy: 

  • fizyczna – jest nią zachowanie agresywne skutkujące bólem, fizycznymi obrażeniami, pogorszeniem zdrowia (m.in. bicie, popychanie, kopanie); 
  • psychiczna – zalicza się do niej zachowanie agresywne, najczęściej w formie ataków słownych, sprawiające emocjonalny ból bądź cierpienie (m.in. upokarzanie, szydzenie, szantaż, kontrolowanie). Celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w ofierze strachu orz pozbawienie jej bezpieczeństwa; 
  • ekonomiczna – ma na celu wykorzystanie finansowe lub uzależnienie ekonomiczne ofiary od sprawcy; 
  • seksualna – zmuszenie ofiary do podjęcia współżycia lub niechcianych zachowań seksualnych, sadyzm; 
  • zaniedbanie – odmowa wypełniania obowiązku opieki lub nienależyte jej sprawowanie (m.in. ograniczanie jedzenia i picia, niezmienianie środków higieny osobistej, niepodawanie leków); 

Jest jeszcze przemoc instytucjonalna, gdzie wymienione wyżej rodzaje nadużyć występują m.in. w urzędach, przychodniach, szpitalach, domach pomocy społecznej.  Ponadto osoby starsze skarżą się na bagatelizowanie ich problemów, ograniczanie należnej im uwagi i czasu, zwracanie się do nich po imieniu, okazywanie zniecierpliwienia wobec ich niepełnosprawności. 

Przemoc psychiczna najczęstszym nadużyciem wobec seniora 

REKLAMA

Przemoc psychiczna zajmuje pierwsze miejsce na liście najczęściej stosowanych wobec osoby starszej nadużyć. Bardzo często jest trudna do zauważenia w przeciwieństwie do agresji fizycznej, którą łatwo rozpoznać poprzez widoczne siniaki czy złamania. Przemoc psychiczna pozostawia ślady w psychice i często utrudnia później powrót do normalności.

Wszystkie formy przemocy, jak i niewłaściwego traktowania seniorów odbijają się na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym, skutkują wyższą częstotliwością hospitalizacji i śmierci. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dom rodzinny miejscem terroru 

Dla wielu starszych osób dom rodzinny, który powinien być oazą bezpieczeństwa, miłości i ciepła – jest miejscem bólu, terroru, strachu i rozpaczy. Jak się okazuje przemoc domowa seniorów nie należy do rzadkości. Najczęściej to właśnie osoba z rodziny – dorosłe dziecko – stosuje przemoc. Syn – sprawca przemocy najczęściej dopuszcza się zaniedbania; przemoc psychiczną stosuje zazwyczaj współmałżonek i opiekun niespokrewniony; wykorzystywania materialnego najczęściej dopuszcza się opiekun spokrewniony, wnuki i synowa.

W Polsce realna ocena zjawiska nadużyć wobec osób starszych nie jest możliwa przez wzgląd na dużą liczbę nieujawnionych incydentów. Ofiarami są najczęściej osoby mieszkające ze sprawcą pod jednym dachem, odizolowane od bliskich oraz znajomych. 

Dlaczego senior nie prosi o pomoc

Osoby starsze rzadko szukają wsparcia. Zaprzeczają, że dzieje im się krzywda bądź też zwyczajnie usprawiedliwiają sprawcę i obwiniają za wszystko siebie. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tylko do 6 proc. przypadków złego traktowania osób 60+ jest zgłaszanych do instytucji. Do najczęstszych powodów, dla których osoby starsze będące ofiarami przemocy milczą, należy: 

  • wstyd (sprawcy to wielokrotnie najbliżsi); 
  • zależność na co dzień od osoby, która wyrządza krzywdę (m.in. opiekun w całodobowej placówce); 
  • emocjonalne związanie ze sprawcą (osoba z najbliższej rodziny); 
  • poczucie winy (starzy rodzice czują się odpowiedzialni za zachowanie swoich dorosłych dzieci, gdyż „tak je sobie wychowali”); 
  • ufność, że sprawca się zmieni; 
  • lęk przed odwetem ze strony sprawcy. 

Zapobieganie przemocy wobec osób starszych wymaga zaangażowania wielu środowisk. Zasadniczą rolę w reagowaniu na nią odgrywają pracownicy służby zdrowia pierwszego kontaktu. Istotne znaczenie ma edukacja, również z wykorzystaniem mediów. Dotyczy to zarówno edukacji profesjonalistów, jak i całego społeczeństwa (przełamywanie tabu i obalanie stereotypów istniejących w stosunku do ludzi starszych). 

Co świadczy o przemocy wobec osoby starszej 

Najłatwiej jest zauważyć przemoc fizyczną – siniaki i rany występujące w miejscach, które nie mogą być skutkiem upadków (m.in. szyja, ramiona). Ponadto, gdy jest stosowana wobec seniora przemoc:

  • ma obniżony nastrój; 
  • reaguje agresją przy próbie dotyku; 
  • nie chce rozmawiać o swojej sytuacji rodzinnej; 
  • jest odwodniony lub niedożywiony bądź zaniedbany w zakresie higieny; 
  • nie chce wracać do miejsca, gdzie jest stosowana wobec niego przemoc; 
  • ignorowane lub nieleczone są problemy zdrowotne; 
  • jest odcięty od kontaktów z innymi ludźmi; 
  • nie chce jeść, pić, odmawia przyjmowania leków. 

Jak reagować na przemoc

REKLAMA

Jeżeli podejrzewamy, że ktoś jest ofiarą przemocy porozmawiajmy z nim, udzielmy wsparcia, zaoferujmy pomoc. Przemoc jest przestępstwem – każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Zawiadomienie pisemne wysłane pocztą, e-mailem lub dostarczone osobiście do jednostki policji lub prokuratury – powinno zawierać oznaczenie organu, nasze dane osobowe i adres, opis sprawy, datę oraz podpis. Należy pamiętać o potwierdzeniu złożenia zawiadomienia. 

Przemoc czy zaniedbanie można zgłosić także w ośrodku pomocy społecznej. Jeśli sytuacja nie wymaga natychmiastowej interwencji, warto przedstawić problem osobie z dalszej rodziny pokrzywdzonego, organizacji pozarządowej. Adresy i telefony instytucji zajmujących się tego typu problemami dostępne są w przychodniach służby zdrowia, urzędach gminy, Internecie. 

 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA