Świadczenie przedemerytalne dla nauczyciela (nauczycielskie świadczenie kompensacyjne)

Dla kogo świadczenie kompensacyjne?

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje osobie, która bezpośrednio przed złożeniem wniosku o to świadczenie pracowała jako nauczyciel, wychowawca lub inny pedagog, a praca ta była wykonywana w następujących placówkach:

• publiczne i niepubliczne przedszkola,
• szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego,
• młodzieżowe ośrodki wychowawcze,
• młodzieżowe ośrodki socjoterapii,
• specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze,
• specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży, które wymagają specjalnej organizacji nauki oraz szczególnych metod pracy i wychowania,
• ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające:
  • • • • dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, które są organizowane na podstawie odrębnych przepisów,
      • dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną jest niepełnosprawność intelektualna, realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego (w przedszkolu albo w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego), obowiązku szkolnego i obowiązku nauki,
• placówki, które zapewniają uczniom opiekę i wychowanie w czasie, gdy uczą się poza miejscem, w którym mieszkają na stałe.

Polecamy: Emerytury - zmiany 2019 (PDF)

Warunki otrzymania świadczenia

W celu uzyskania świadczenia kompensacyjnego należy mieć ukończony określony wiek. Dla kobiet jest to:

• co najmniej 55 lat – do końca 2024 r.,
• co najmniej 56 lat – w latach 2025–2026,
• co najmniej 57 lat – w latach 2027–2028,
• co najmniej 58 lat – w latach 2029–2030,
• co najmniej 59 lat – w latach 2031–2032.

Natomiast w przypadku mężczyzn kształtuje się to w sposób następujący:

• co najmniej 58 lat – w latach 2019–2020,
• co najmniej 59 lat – w latach 2021–2022,
• co najmniej 60 lat – w latach 2023–2024,
• co najmniej 61 lat – w latach 2025–2026,
• co najmniej 62 lata – w latach 2027–2028,
• co najmniej 63 lata – w latach 2029–2030,
• co najmniej 64 lata – w latach 2031–2032.

Ponadto, wymogiem jest co najmniej 30-letni staż pracy (okresy składkowe i nieskładkowe). W ramach tych 30 lat musi być co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej w wymiarze minimum połowy obowiązkowego wymiaru zajęć.

Kolejnym warunkiem jest rozwiązanie przez nauczyciela stosunku pracy lub jego wygaśnięcie w określonych okolicznościach.

Staż pracy nauczyciela

Jak liczy się staż pracy nauczyciela niezbędny do otrzymania świadczenia kompensacyjnego? Należy przepracować minimum 20 lat w wymiarze 1/2 etatu (obowiązkowego wymiaru zajęć). Jeśli więc nauczyciel pracował na 1/3 etatu, taki okres nie zostanie zaliczony do tych wymaganych 20 lat pracy nauczycielskiej. Okres ten będzie natomiast liczony do 30-letniego stażu składkowego i nieskładkowego.

Co istotne, do stażu pracy nie wlicza się okresów niewykonywania pracy, pomimo pozostawania w stosunku pracy i pobierania różnego rodzaju świadczeń. Należą do nich:

• okresy niezdolności do pracy (wynagrodzenie chorobowe, zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne)
• okresy pobierania zasiłku opiekuńczego lub macierzyńskiego,
• okresy niewykonywania pracy, za które otrzymano wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy (choroba) lub wynagrodzenie w czasie urlopu macierzyńskiego (okres od 15 listopada 1991 r. do 31 lipca 1992 r.)

• urlop dla poratowania zdrowia,
• urlop szkoleniowy,
• urlop na dalsze kształcenie się,
• okresy pozostawania w stanie nieczynnym,
• urlop wychowawczy,
• urlop bezpłatny,
• służba wojskowa.

Rozwiązanie stosunku pracy

Jednym z warunków koniecznych do uzyskania świadczenia kompensacyjnego jest złożenie wniosku o rozwiązanie stosunku pracy przez zainteresowanego świadczeniem nauczyciela. Dopuszcza się możliwość rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem. Ważne jest bowiem, że to na wniosek nauczyciela zostały podjęte rozmowy o zakończeniu współpracy. Jeśli dana osoba pracuje w kilku miejscach, musi rozwiązać wszystkie wiążące ją stosunki pracy. Prowadzenie działalności gospodarczej również stanowi przeszkodę w otrzymaniu nauczycielskiego świadczenia przedemerytalnego.

Upływ okresu, na który umowa została zawarta jest traktowany jak rozwiązanie umowy na wniosek nauczyciela.

Nauczyciel będzie mógł liczyć na świadczenie kompensacyjne także w sytuacjach rozwiązania stosunku pracy z powodu:

• całkowitej likwidacji szkoły,
• częściowej likwidacji szkoły,
• zmian organizacyjnych, które spowodują zmniejszenie liczby oddziałów w szkole,
• zmian planu nauczania, które uniemożliwią zatrudnianie danego nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało również w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy, gdy:

• upłynął 6-miesięczny okres pozostawania w stanie nieczynnym,
• będąc w stanie nieczynnym, nauczyciel odmówił podjęcia pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub na okres, na jaki została zawarta umowa – w tej samej szkole, na tym samym lub innym stanowisku.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego

Świadczenie kompensacyjne to wynik podzielenia sumy zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat. Przyjmuje się składki oraz kapitał początkowy wraz z waloryzacjami zapisane na indywidualnym koncie w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty świadczenia.

W przypadku członka OFE składki na ubezpieczenie emerytalne zwiększa się przez pomnożenie ich przez wskaźnik korygujący 19,52/12,22. Wskaźnik korygujący to stosunek pełnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne do kwoty zapisanej na koncie nauczyciela (po odliczeniu części składki przekazanej do OFE).

Zapewnia się minimalną kwotę świadczenia kompensacyjnego, która równa jest wysokości najniższej emerytury. Od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. minimalna emerytura wynosi 1100 zł brutto. Jest więc to również kwota najniższego świadczenia kompensacyjnego.

Pobierania nauczycielskiego świadczenia przedemerytalnego nie wpłynie na obniżenie podstawy obliczenia przyszłej emerytury .

Dokumenty

W celu uzyskania świadczenia kompensacyjnego należy złożyć do ZUS poniżej wymienione dokumenty:

1. wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (ENSK),
2. informację dotyczącą Twoich okresów składkowych i nieskładkowych,
3. dokumenty potwierdzające okres wykonywania pracy nauczycielskiej,
4. dokumenty, które potwierdzają Twoje okresy, m.in.: pracy, prowadzenia działalności pozarolniczej, służby wojskowej, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, urlopu wychowawczego, nauki w szkole wyższej,
5. dokumenty, które potwierdzają Twoje wynagrodzenie przed 1 stycznia 1999 r.

Termin złożenia dokumentów

Dokumenty można złożyć najwcześniej na 30 dni przed dniem, w którym spełni się warunki do uzyskania świadczenia lub dniem, w którym zamierza się przejść na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Złożenie wniosku we wcześniejszym terminie będzie skutkowało wydaniem decyzji odmownej. ZUS wskaże niespełnione warunki. Natomiast późniejsze dostarczenie wniosku powoduje ustalenie prawa do świadczenia od miesiąca złożenia wniosku.

Ustanie prawa do świadczenia

Prawo do świadczenia kompensacyjnego jest okresowe. Można z niego skorzystać od momentu spełnienia wszystkich warunków wymienionych powyżej aż do dnia:

• poprzedzającego dzień, w którym uzyskuje się prawo do emerytury,
• poprzedzającego dzień, w którym osiągną się wiek emerytalny (kobieta 60 lat, mężczyzna 65 lat).

Świadczenie kompensacyjne a praca

Jeśli osoba pobierająca świadczenie kompensacyjne podejmie się pracy w placówkach oświatowych wymienionych w tym artykule, ZUS automatycznie zawiesza prawo do świadczenia. Nie ma znaczenia przy tym wysokość przychodu.

Natomiast inna działalność zarobkowa może być podejmowana przez taką osobę, ale ZUS zawiesza świadczenia lub je pomniejsza w zależności od kwoty uzyskiwanego przychodu na zasadach przewidzianych dla emerytur i rent.

Więcej w artykułach: Ile emeryt może dorobić od 1 września 2019 r. do 31 sierpnia 2020 r.? i Zmniejszenie lub zawieszenie emerytury/renty w KRUS - kwoty przychodu od 1 września 2019 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 128)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1270)

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 967)