Karta Nauczyciela, podwyżki dla nauczycieli - przegląd zmian od 1 września 2019 r.

W wyniku omawianej zmiany nastąpi również powrót do obowiązujących przed 1 września 2018 r. zasad oceny pracy i awansu zawodowego nauczycieli.

1. Zmiany w zakresie wynagrodzeń nauczycieli

1.1. Podwyżka średniego wynagrodzenia

W okresie od 1 września do 31 grudnia 2019 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli będzie wyższe o 9,6% (art. 14 ust. 1 ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw; dalej ustawa zmieniająca). Jest ono obliczane od obowiązującej w danym roku kalendarzowym kwoty bazowej, która w 2019 r. wynosi 3045,21 zł (art. 9 ust. 2 ustawy budżetowej na 2019 r.).

Wysokość średnich wynagrodzeń nauczycieli przed zmianą stawek i po zmianie

Stopień awansu zawodowego	Średnie wynagrodzenie (%)		Wysokość wynagrodzenia (zł):		Różnica
	do 31 sierpnia 2019 r.	od 1 września do 31 grudnia 2019 r.	do 31 sierpnia 2019 r. Autopromocja Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami Sprawdź	od 1 września do 31 grudnia 2019 r.
nauczyciel stażysta	100	109,6	3045,21	3337,55	292,34 324,50
nauczyciel kontraktowy	111	120,6	3380,18	3704,68
nauczyciel mianowany	144	153,6	4385,10	4806,07	420,97
nauczyciel dyplomowany	184	193,6	5603,19	6141,10	537,91

Konsekwencją wzrostu średniej płacy będzie podwyżka wynagrodzeń dla poszczególnych nauczycieli. Powinna ona nastąpić najpóźniej do 30 września 2019 r. z wyrównaniem od 1 września 2019 r. (art. 14 ust. 2 ustawy zmieniającej).

1.2. Minimalna stawka dodatku za sprawowanie funkcji wychowawcy klasy

Grupa dodatków, będących składnikami wynagrodzenia nauczyciela, została rozszerzona o dodatek funkcyjny z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy. Dodatek ten będzie przysługiwał w wysokości nie niższej niż 300 zł (art. 1 pkt 11 lit. a i pkt 12 ustawy zmieniającej).

Obecnie wysokość dodatku funkcyjnego może być różna, ponieważ jest ustalana przez organy prowadzące samorządowe placówki oświatowe (dalej szkoły samorządowe) w regulaminach wynagradzania. W celu wyeliminowania istniejących w związku z tym znacznych dysproporcji od 1 września 2019 r. będzie obowiązywać minimalna wysokość tego dodatku.

1.3. Jednorazowe świadczenie na start

Na zupełnie nowe świadczenie o charakterze socjalnym (wyłączone ze składników wynagrodzenia i niewliczane do średniego wynagrodzenia nauczycieli) będą mogli liczyć od 1 września 2019 r. nauczyciele stażyści (art. 1 pkt 14 ustawy zmieniającej). Do 30 września roku, w którym rozpoczną staż na stopień nauczyciela kontraktowego, otrzymają 1000 zł jednorazowego świadczenia na start. Wypłaty dokona szkoła wskazana przez nauczyciela stażystę jako podstawowe miejsce pracy, jeśli będzie on pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy. Omawiane świadczenie nauczyciel stażysta może uzyskać tylko raz w okresie całego zatrudnienia.

1.4. Likwidacja dodatku za wyróżniającą pracę

Ustawa zmieniająca uchyliła od 1 września 2019 r. przepisy dotyczące dodatku za wyróżniającą pracę. Miał on być przyznawany od 1 września 2020 r. nauczycielom dyplomowanym legitymującym się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego oraz wyróżniającą oceną pracy (art. 6 ustawy zmieniającej). Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy zmieniającej zmiana ta jest konsekwencją odejścia od obowiązkowego dokonywania oceny pracy, a także zmiany jej kryteriów i skali.

2. Modyfikacje dotyczące oceny pracy i awansu zawodowego nauczycieli

Od 1 września 2019 r. nastąpi powrót do stanu sprzed 1 września 2018 r. w zakresie awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli (z niewielkimi modyfikacjami).

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami

2.1. Powrót do starych zasad oceniania

Z początkiem września 2019 r. znikną obligatoryjne terminy oceny pracy nauczycieli. Ocena będzie mogła być przeprowadzana w każdym czasie, ale nie wcześniej niż po upływie roku od poprzedniej oceny lub oceny dorobku zawodowego. Ocena ma być dokonywana z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek złożony przez nauczyciela, organ sprawujący nadzór pedagogiczny (w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty), organ prowadzący szkołę, radę szkoły lub radę rodziców. Dyrektor szkoły będzie miał obowiązek ocenić pracę nauczyciela maksymalnie w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku, a jeśli sam jest inicjatorem przeprowadzenia oceny - w ciągu 3 miesięcy od dnia powiadomienia nauczyciela na piśmie o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy. Z tych okresów będzie musiał wyłączyć czas usprawiedliwionej, dłuższej niż 14 dni nieobecności nauczyciela w pracy oraz ferii szkolnych, a w przypadku nauczycieli zatrudnionych w placówkach nieferyjnych - urlopy wypoczynkowe trwające nieprzerwanie co najmniej 14 dni kalendarzowych (art. 6a ust. 1, ust. 2b Karty Nauczyciela po zmianie).

Z rozporządzeń dotyczących trybu i zasad przeprowadzania ocen nauczycieli zostaną usunięte szczegółowe kryteria oceny, które w sposób ogólny zostały zapisane w nowym art. 6a ust. 1e Karty Nauczyciela. Od 1 września 2019 r. nauczyciel będzie oceniany ze stopnia realizacji:

• swoich podstawowych obowiązków,
• zajęć i czynności prowadzonych obowiązkowo w ramach czasu pracy,
• obowiązku kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.

Zostanie utrzymana 4-stopniowa skala ocen. Nauczyciel będzie mógł uzyskać ocenę: wyróżniającą, bardzo dobrą, dobrą lub negatywną.

Przy dokonywaniu oceny pracy nauczyciela nadal obowiązkowe będzie zasięgnięcie opinii rady rodziców.Opinia samorządu uczniowskiego i doradcy metodycznego będzie miała charakter fakultatywny. Opinia doradcy metodycznego będzie jednak obowiązkowa w sytuacji, gdy nauczyciel o nią zawnioskuje. W razie braku doradcy - obowiązkowe będzie wówczas zasięgnięcie opinii nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego (a w przypadku nauczyciela publicznego kolegium pracowników służb społecznych - opinii opiekuna naukowo - dydaktycznego). Inne reguły dotyczące procesu oceny pracy nauczyciela, np. odwoływania się od wystawionej oceny, nie zostały zmodyfikowane. Z kolei postępowania oceniające wszczęte i niezakończone przed 1 września 2019 r. będą prowadzone według dotychczasowych przepisów (art. 8 ustawy zmieniającej).

2.2. Powrót starej procedury awansu zawodowego

Od 1 września 2019 r. ma być stosowana prawie taka sama procedura uzyskiwania kolejnych stopni awansu zawodowego, jaka obowiązywała przed 1 września 2018 r. Podstawą nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego będzie spełnienie wymagań kwalifikacyjnych i odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego (przywrócenie tego kryterium nastąpiło w miejsce obowiązkowej oceny pracy). Ponadto konieczne będzie:

• uzyskanie przez nauczyciela stażystę akceptacji komisji kwalifikacyjnej (zamiast obecnego zdania egzaminu) po przeprowadzonej rozmowie,
• zdanie przez nauczyciela kontraktowego egzaminu przed komisją egzaminacyjną,
• uzyskanie przez nauczyciela mianowanego akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy jego dorobku zawodowego i przeprowadzonej rozmowie

(art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela po zmianie).

Na podstawie art. 9c ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela po zmianie przywrócono wymóg odbycia 9 miesięcy stażu na stopień awansu na nauczyciela kontraktowego (poprzednio wydłużony do 1 roku i 9 miesięcy). Wprowadzono również możliwość odbycia jednego dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy (na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły), jeśli ostateczna ocena dorobku zawodowego nauczyciela będzie negatywna. Ponadto skrócono okresy oczekiwania między zakończeniem jednego a rozpoczęciem następnego stopnia awansu do poziomu sprzed 1 września 2018 r. Nauczyciel kontraktowy będzie więc mógł rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat (dotychczas były to 3 lata), a nauczyciel mianowany - na stopień nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej roku (dotychczas były to 4 lata) od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego (art. 9d ust. 4 Karty Nauczyciela po zmianie).

---

Terminy składania wniosków o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego od 1 września 2019 r.

Nauczyciel	Termin złożenia wniosku	Uwagi
Nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy (art. 9d ust. 7 zd. 1 Karty Nauczyciela po zmianie)	W roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego (dotychczas - co najmniej oceny dobrej) za okres stażu	Niedotrzymanie terminów będzie równoznaczne z koniecznością ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze (art. 9d ust. 7 zd. 3 Karty Nauczyciela po zmianie)
Nauczyciel mianowany (art. 9d ust. 7 zd. 2 Karty Nauczyciela po zmianie)	W ciągu 3 lat od dnia otrzymania pozytywnej oceny dorobku zawodowego (dotychczas - co najmniej oceny dobrej) za okres stażu
Dyrektor szkoły posiadający na tym stanowisku nieprzerwany, minimum 3-letni okres pracy oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę pracy (art. 9e ust. 1 Karty Nauczyciela po zmianie)	Po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego	Skrócony czas oczekiwania o 1 rok w stosunku do stanu prawnego obowiązującego do 31 sierpnia 2019 r.
Nauczyciel posiadający co najmniej stopień naukowy doktora minimum od 2 lat, w tym zatrudniony w placówkach wymienionych w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 1b Karty Nauczyciela (art. 9e ust. 1 i ust. 2 Karty Nauczyciela po zmianie)	Po upływie 3 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego
Nauczyciel mianowany, zatrudniony nieprzerwanie co najmniej przez 3 lata na stanowisku wymagającym kwalifikacji pedagogicznych w placówkach wymienionych w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 1b Karty Nauczyciela (m.in. w urzędach administracji publicznej) (art. 9e ust. 2 Karty Nauczyciela po zmianie)	Po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego	Skrócony czas oczekiwania o 1 rok w stosunku do stanu prawnego obowiązującego do 31 sierpnia 2019 r.
Nauczyciel urlopowany lub zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na mocy przepisów o związkach zawodowych, którego okres urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy trwa nieprzerwanie minimum 3 lata (art. 9e ust. 3 Karty Nauczyciela po zmianie)	Odpowiednio po upływie 5 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego i po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego	Skrócony czas oczekiwania na złożenie wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego o awans na nauczyciela dyplomowanego o 1 rok w stosunku do stanu prawnego obowiązującego do 31 sierpnia 2019 r.

Staż na stopień nauczyciela kontraktowego rozpoczęty w roku szkolnym 2018/2019 będzie trwał 12 miesięcy i zakończy się oceną dorobku zawodowego, a następnie zgodnie z nowymi przepisami zostanie przeprowadzone postępowanie kwalifikacyjne (art. 9 ustawy zmieniającej). Z kolei według dotychczasowych przepisów mają przebiegać:

• wszczęte i niezakończone do 1 września 2019 r. postępowania o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego (art. 10 ustawy zmieniającej),
• oceny pracy i postępowania kwalifikacyjne lub egzaminacyjne w przypadku nauczycieli, którzy zakończyli staż na kolejny stopień awansu zawodowego w okresie od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r., lecz do 31 sierpnia 2019 r. nie otrzymali oceny pracy nauczyciela po zakończeniu stażu bądź nie złożyli wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego (art. 11 ustawy zmieniającej).

W przypadku nauczycieli, którzy w okresie od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r. w trakcie odbywania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zmienili miejsce zatrudnienia i za okres dotychczas odbytego stażu otrzymali co najmniej dobrą ocenę pracy, ocena ta będzie uwzględniana w ocenie dorobku zawodowego nauczyciela dokonywanej po zakończeniu całego stażu (art. 12 ustawy zmieniającej).

3. Limity umów o pracę na czas określony

Konsekwencją obniżenia czasu trwania stażu na stopień nauczyciela kontraktowego jest powrót do rocznej umowy o pracę zawieranej na rok szkolny z nauczycielem stażystą i przedłużania jej o kolejny rok szkolny w razie konieczności odbycia stażu dodatkowego (art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela po zmianie). Została również przewidziana umowa na rok szkolny w przypadku nauczyciela stażysty, który ze względu na szczególne potrzeby szkoły zostanie zatrudniony mimo braku przygotowania pedagogicznego, pod warunkiem że uzyska je w trakcie stażu. Jeśli nie uda mu się tego osiągnąć w pierwszym roku pracy w szkole z przyczyn od niego niezależnych, zostanie z nim zawarta umowa o pracę na 1 kolejny rok szkolny. Natomiast staż wymagany do ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego zostanie przedłużony do czasu uzyskania przygotowania pedagogicznego (art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela po zmianie).

Terminowa umowa o pracę może być zawierana z nauczycielami kontraktowymi, mianowanymi i dyplomowanymi tylko w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Od 1 września 2019 r. będzie dodatkowo limitowana. Okres zatrudnienia na umowie o pracę na czas określony z powodu organizacji nauczania, a także łączny okres terminowego zatrudnienia między tymi samymi stronami stosunku pracy ma wynosić maksymalnie 36 miesięcy (nowy art. 10 ust. 12 Karty Nauczyciela). Ma być on stosowany począwszy od umów na czas określony zawieranych od 1 września 2019 r. (art. 13 ustawy zmieniającej). W nowym limicie trzeba będzie uwzględniać te umowy terminowe, między którymi przerwa nie będzie dłuższa niż 3 miesiące. Z dniem następującym po upływie 36 miesięcy stosunek pracy przekształci się w przypadku:

• nauczyciela kontraktowego - w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony,
• nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego - w stosunek pracy na podstawie mianowania, a w przypadku brak wymaganego obywatelstwa lub warunków do zatrudnienia w pełnym wymiarze na czas nieokreślony - w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Maksymalny okres zatrudnienia na czas określony ze względu na organizację nauczania od 1 września 2019 r. będzie wynosił 36 miesięcy.

Przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy potwierdzi na piśmie dyrektor szkoły.

Umowy o pracę, których nie dotyczy zasada limitowania: 1. Umowa w celu zastępstwa nieobecnego nauczyciela, jeżeli zawarcie umowy w danym przypadku będzie służyć zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. 2. Umowa z nauczycielem nieposiadającym kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego stanowiska, zatrudnionego za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny. 3. W przypadku przedłużenia umowy do dnia porodu na podstawie art. 177 § 3 Kodeksu pracy.

Od 1 września 2019 r. zostanie wprowadzony jeszcze jeden rodzaj umowy o pracę na czas określony - z doradcą metodycznym. Placówka doskonalenia zawodowego będzie mogła zawrzeć z nim umowe o pracę na okres, na który powierzy mu zadania doradcy (nowy art. 10 ust. 17 Karty Nauczyciela).

4. Postępowanie dyscyplinarne za naruszenie praw i dobra dziecka

Od 1 września 2019 r. nie będą wymierzane kary porządkowe z art. 108 Kodeksu pracy za naruszenie przez nauczyciela praw i dobra dziecka. O popełnieniu takiego czynu dyrektor szkoły zawiadomi rzecznika dyscyplinarnego nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o popełnieniu czynu (art. 75 ust. 2a Karty Nauczyciela po zmianie). Rzecznik dyscyplinarny z kolei nie odmówi wszczęcia postępowania dyscyplinarnego ani go nie umorzy, jeśli nauczyciel dopuści się tego rodzaju przewinienia (art. 85 ust. 4 pkt 2 i art. 85b ust. 1 pkt 2 lit. c Karty Nauczyciela po zmianie).

Postępowanie dyscyplinarne za naruszenie praw i dobra dziecka będzie mogło być wszczęte także po upływie 3 miesięcy od dnia powzięcia przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub jego podstawowym obowiązkom (art. 85o ust. 7 Karty Nauczyciela po zmianie).

Podstawa prawna:

art. 1, art. 6, art. 8-14, art. 17 ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2019 r. poz. 1287

art. 6a, art. 9b-9g, art. 10, art. 30 ust. 1 pkt 2 i pkt 4, ust. 3 i ust. 6 pkt 1, art. 85 ust. 4 pkt 2, art. 85b ust. 1 pkt 2 lit. c, art. 85o ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 967; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1287

art. 76 pkt 20 i pkt 21, art. 133, art. 147 pkt 5 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych - Dz.U. z 2017 r. poz. 2203; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1287

art. 9 ust. 2 ustawy budżetowej na rok 2019 z 16 stycznia 2019 r. - Dz.U. z 2019 r. poz. 198