REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konfiskata rozszerzona – w jakich warunkach prokuratura może skonfiskować spółkę?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Chmielniak Adwokaci Spółka Partnerska Adwokatów i Radców Prawnych
Kancelaria prawna specjalizująca się w sprawach karnych gospodarczych i karnych skarbowych
Adwokat Marcin Klonowski
O konfiskacie przedsiębiorstwa może orzec sąd w wyroku kończącym postępowanie w sprawie karnej./Fot. Shutterstock
O konfiskacie przedsiębiorstwa może orzec sąd w wyroku kończącym postępowanie w sprawie karnej./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W ubiegłym tygodniu za sprawą doniesień medialnych powrócił temat tzw. konfiskaty rozszerzonej. Chociaż nieprawdą jest, że konfiskatę zastosowano pierwszy raz (przepisy te stosowane są już od dwóch lat) to opisywany przypadek jest bardzo ciekawy. Pokazuje on wyraźnie, jak daleko sięgać mogą przepisy o konfiskacie spółki. Pomimo tego, że na początku funkcjonowania nowego prawa nie stwierdzono większych nadużyć, to przepisy te stanowią poważne ryzyko dla organizacji. Na czym polega wywłaszczenie przedsiębiorstwa i w jakich przypadkach może do niego dojść?

Czym jest konfiskata rozszerzona?

Konfiskata rozszerzona jest jedną z form przepadku mienia. Polega na przepadku przedsiębiorstwa należącego do sprawcy lub – w pewnych przypadkach – nawet niebędącego jego własnością. Zastosowanie konfiskaty w danym przypadku uzależnione jest od stwierdzenia pewnych cech zarzucanego przestępstwa. W wyniku przestępstwa dojść musi do uzyskania korzyści majątkowej przekraczającej 200 tys. zł. W sprawach karnych gospodarczych i skarbowych taki pułap korzyści występuje praktycznie w każdej sprawie. Przedsiębiorstwo podlegające przepadkowi musi być własnością sprawcy albo innej osoby fizycznej. Oznacza to, że przepadkiem nie będą zagrożone spółki kapitałowe w których udziały lub akcje należą do osób prawnych. Zagrożenia przepadkiem nie wyłączy zbycie przedsiębiorstwa. W takim przypadku na potencjalnego sprawcę organ będzie mógł orzec przepadek równowartości tego przedsiębiorstwa.

REKLAMA

Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury

Przedsiębiorstwo – narzędzie przestępstwa lub środek do ukrycia korzyści

Kluczowe dla stosowania konfiskaty rozszerzonej jest stwierdzenie przez organy wystąpienia dwóch elementów przestępstwa.

Pierwszą z nich jest to, że przedsiębiorstwo służyło do popełnienia przestępstw lub do ukrycia osiągniętej z niego korzyści. W tych elementach mieści się główne ryzyko dla przedsiębiorców prowadzących legalnie swój biznes. Ciekawe jest porównanie przepisów o konfiskacie rozszerzonej z projektowaną ustawą nowelizującą ustawę o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. W ramach projektu jest mowa o orzeczeniu odpowiedzialności spółki, która służyła w całości lub w znacznej części do popełniania przestępstw. W przepisach o konfiskacie rozszerzonej wprost takiego dookreślenia nie ma. Jedyne wyłącznie w zakresie przepisów o konfiskacie rozszerzonej jest takie, że nie orzeka się jej, jeśli szkoda wyrządzona przestępstwem lub wartość ukrytej korzyści nie jest znaczna wobec rozmiarów przedsiębiorstwa. Pojęcia stosowane w obowiązującej ustawie nie są równoznaczne, i odczytywać je należy raczej jako niekorzystne dla menedżerów. Wyłącznie przewidziane w tym przepisie zdaje się odnosić wyłącznie do zupełnie marginalnego uwikłania w przestępczy proceder.

Problem stosowania przepisów można przedstawić na podstawie przykładu postępowań w sprawie karuzel VAT. W ramach legalnie działającej firmy dochodzi do uwikłania jej w proceder karuzeli VAT. Do zaangażowania w kontrakt z niepewnymi podmiotami doszło za sprawą działania jednego z handlowców firmy. Do transakcji dochodzi po dokonaniu przedpłaty, a handlowiec firmy oświadczył, że dokonał sprawdzenia podmiotu. Wolumen zakupu i sprzedaży z tych transakcji stanowi około 25% obrotów firmy. W konsekwencji prezesowi spółki stawia się zarzuty o uszczuplenie należności z VAT, osiągnięcie korzyści w wysokości uszczuplonego podatku oraz pranie pieniędzy (przelewy między spółką a kontrahentem w celu upozorowania legalnego pochodzenia środków pieniężnych). Abstrahując od kwestii własności przedsiębiorstwa widać jak na dłoni, że spółka zagrożona jest konfiskatą rozszerzoną zarówno ze względu na to, że służyła do popełnienia przestępstwa (udział w obrocie karuzelowym) jak i do ukrycia korzyści (pranie pieniędzy – uszczuplonej należności publicznoprawnej).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Drugą kwestią jest stwierdzenie, że niebędący sprawcą właściciel przedsiębiorstwa chciał lub godził się na to, że spółka będzie służyła do popełnienia przestępstw lub ukrycia korzyści majątkowej. Nie trzeba nikogo przekonywać o tym, że legalnie działający przedsiębiorca nie chce, aby jego spółka została uwikłana w przestępczy proceder. Co oznacza, że ktoś się na to godził? W prawie karnym tyle, że co prawda nie chciał, ale zakładał, że może tak być. W praktyce, w ramach godzenia się na popełnienie przestępstwa organy prokuratorskie umieszczają szeroki krąg zachowań w tym również takie, które polegają na niezachowaniu należytej staranności. W takim przypadku należałoby rekomendować wprowadzenie odpowiednich procedur wewnętrznych oraz osoby odpowiedzialnej za zarządzanie zgodnością. Ryzyko konfiskaty mniejsze będzie w spółkach akcyjnych o rozproszonym akcjonariacie, natomiast większe w spółkach z o.o. gdzie silnie zespolona jest struktura właścicielska i zarządcza przedsiębiorstwem.

Kiedy może dojść do zastosowania konfiskaty rozszerzonej?

Pojęcie konfiskaty rozszerzonej jest pojęciem potocznym. Przepisy o konfiskacie są groźne, ponieważ do ryzyka ich zastosowania dochodzi nie tylko dopiero po przeprowadzeniu długoletniego procesu ale również w trakcie postępowania. O konfiskacie przedsiębiorstwa może orzec sąd w wyroku kończącym postępowanie w sprawie karnej. Natomiast niezmiernie ważne jest także to, że prokuratura może już w trakcie śledztwa dokonać zabezpieczenia potencjalnej konfiskaty spółki. Takie orzeczenie może mieć formę zabezpieczenia na udziałach lub akcjach albo ustanowienia zarządu przymusowego. W pierwszym przypadku, organy spółki tracą możliwość jej sprzedaży oraz narażone są na ryzyko utraty wiarygodności rynkowej. W drugiej, de facto na czas postępowania (a to może toczyć się latami) nie mogą zarządzać spółką i prowadzić jej w zamierzonym kierunku. Nie ulega wątpliwości, że już samo zabezpieczenie może doprowadzić do upadku przedsiębiorstwa.

Studium przypadku

Jak wskazałem wyżej, opisywany przez media przypadek, chociaż nie jest pierwszy, na pewno jest bardzo interesujący. Jak podała DGP w ramach działalności grupy przestępczej doszło do zakupu udziałów legalnie działającego podmiotu. W tym przypadku, spółka miała służyć do zalegalizowania środków finansowych pochodzących z przestępstwa. W konsekwencji, prokurator mógł wprowadzić zarząd przymusowy do podmiotu, który jak wynika z doniesień medialnych, w ogóle nie służył do procederu, a był wyłącznie miejscem ulokowania pieniędzy. Pokazuje to wszechstronność z jaką stosować można przepisy o konfiskacie rozszerzonej.

Adwokat Marcin Klonowski

Adwokat Marcin Klonowski
mklonowski@chmielniak.com.pl
t. 517666461

Polecamy serwis: Przestępstwa gospodarcze

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Debata prezydencka na żywo na portalu infor.pl. Transmisja online od godz. 20.00

W poniedziałek 12.05.2025 r. o godz. 20:00 w siedzibie Telewizji Polskiej odbędzie się debata kandydatów na prezydenta RP, współorganizowana przez TVP, TVN i Polsat. To ostatnie takie starcie przed pierwszą turą wyborów i jeden z kluczowych momentów kampanii. Transmisję online można obejrzeć także na portalu infor.pl.

Debata prezydencka: Burza wokół prowadzącej z TVP. Konfederacja i inne sztaby protestują

Debata kandydatów na prezydenta już dziś o 20:00 w TVP. Jeszcze przed startem nie brak kontrowersji — aż osiem sztabów wyborczych sprzeciwia się obecności Doroty Wysockiej-Schnepf jako współprowadzącej. Padają zarzuty o brak obiektywizmu i złamanie wcześniejszych ustaleń z TVP.

Zmiany w stwierdzaniu zgonu. Rząd planuje nową ustawę i szczególne regulacje dla żołnierzy

Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy o działalności leczniczej. Nowe przepisy mają uporządkować zasady stwierdzania i dokumentowania zgonów, w tym poza szpitalami. Projekt zakłada też cyfryzację kart zgonu i narodzin oraz regulację zasad funkcjonowania lekarza koronera.

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej w 2025 roku – ile wynosi, jak obliczyć, komu przysługuje, terminy wypłat, ewidencja

Czym jest ekwiwalent za pranie odzieży roboczej? Komu przysługuje? Jakie są zasady obliczania i wypłacania tego ekwiwalentu w 2025 roku. Czy od tego ekwiwalentu trzeba płacić składki ZUS i podatek? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

REKLAMA

Flaga Polski - jak wieszać zgodnie z przepisami? [ZASADY]

Coraz więcej osób prywatnych wywiesza flagę Polski w maju, listopadzie, a niektórzy nawet przez cały rok. Nie każdy wie, że flagę wiesza się w określony sposób, a naruszenie przepisów może doprowadzić do nałożenia kary. Jakie są zasady wieszania flagi Polski?

Czy alimenty wlicza się do dochodu w MOPS?

„Samotnie wychowuję dziecko i chcę ubiegać się o zasiłek okresowy z pomocy społecznej. Czy alimenty, które dostaję na córkę MOPS wliczy do naszego dochodu?” – pyta Czytelniczka.

Co 12 skontrolowane przez ZUS L4 uznane za nieprawidłowe [dane ZUS za I kwartał 2025 r.]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał redakcji Infor.pl, że w I kwartale 2025 r. ZUS przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich wobec 35 810 osób. Nieprawidłowości stwierdził w 2 886 przypadkach. ZUS może przeprowadzić kontrolę z własnej inicjatywy lub na wniosek pracodawcy. Kiedy można spodziewać się kontroli?

Wsparcie dla rodziców po urodzeniu martwego dziecka. MRPiPS zapowiada zmiany w przyznawaniu zasiłków: macierzyńskiego i pogrzebowego

W przypadku urodzenia martwego dziecka, rodzice dziecka mogą wystąpić z wnioskiem o zasiłek macierzyński oraz o zasiłek pogrzebowy. Jednakże muszą zmierzyć się z biurokracją. Resort rodziny zapowiada likwidację skomplikowanych barier administracyjnych. Zaświadczenie lekarskie zamiast aktu urodzenia - to jedna ze zmian planowanych przez resort rodziny.

REKLAMA

12 maja: Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych

Maj należy do pielęgniarek i położnych! W dniu 5 maja świętujemy Międzynarodowy Dzień Położnej, dzień 8 maja to Dzień Polskiej Położnej, a 12 maja to Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek. Pielęgniarki i położne są niezastąpione na każdym etapie leczenia i opieki nad pacjentem – od narodzin, przez chorobę, aż po opiekę paliatywną. Wspierają nie tylko zdrowie fizyczne, ale też emocjonalne potrzeby pacjentów i ich rodzin. Ich zaangażowanie, wiedza i empatia są fundamentem bezpiecznego i skutecznego leczenia.

Budżetówka: zmiany w stanowiskach, strukturze i tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł [projekt]

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza zmiany w tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł - takie regulacje już coraz bliżej. Są one o tyle ważne, że zajdzie też zmiana w strukturze organizacyjnej, będzie też ujednolicenie nazw stanowisk kierowniczych i dodanie nowych stanowisk specjalistycznych w celu uporządkowania ścieżki awansu. Nowe zasady mają być bardziej transparentne. Są już szczegółowe założenia, czekamy na ogłoszenie ostatecznej wersji projektu zmian dla ogromnej liczby pracowników, a później wejście nowych przepisów w życie.

REKLAMA