REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Korupcja urzędnicza kontra korupcja gospodarcza

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Chmielniak Adwokaci – prawo karne dla biznesu
Chmielniak Adwokaci to renomowana kancelaria prawna z siedzibą w Katowicach, działającą w całej Polsce
Obok korupcji urzędniczej, przewidziane są w kodeksie karnym odrębne typy przestępstw tzw. łapownictwa gospodarczego (menedżerskiego)./Fot. Fotolia
Obok korupcji urzędniczej, przewidziane są w kodeksie karnym odrębne typy przestępstw tzw. łapownictwa gospodarczego (menedżerskiego)./Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest korupcja urzędnicza, a czym korupcja gospodarcza (menedżerska)? Dlaczego wzięcie łapówki przez członka zarządu spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa będzie w niektórych przypadkach bezkarne?

Odpowiedzialność karna za korupcję członków zarządu spółek państwowych jest ostatnio tematem żywo dyskutowanym. Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, którą Prezydent RP skierował ostatecznie do Trybunału Konstytucyjnego, budzi w tym zakresie wiele kontrowersji. W uzupełnieniu ostatniej analizy (https://www.infor.pl/prawo/prawo-karne/przestepstwa-gospodarcze/3001772,Czy-czlonkowie-zarzadu-spolek-z-mniejszosciowym-udzialem-Skarbu-Panstwa-beda-odpowiadac-za-lapowkarstwo.html), warto wyjaśnić, czym jest korupcja urzędnicza, a czym korupcja gospodarcza (menedżerska), i dlaczego wzięcie łapówki przez członka zarządu spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa będzie w niektórych przypadkach bezkarne.

REKLAMA

REKLAMA

Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury

Korupcja urzędnicza

Przepis art. 228 § 1 k.k. penalizuje zachowanie sprowadzające się do przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej. Jest to tzw. sprzedajność urzędnicza. W przepisie art. 229 § 1 k.k. stypizowany jest z kolei czyn tzw. przekupstwa urzędniczego, czyli udzielenie albo obietnica udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji.

Kluczową okolicznością z perspektywy odpowiedzialności karnej za korupcję urzędniczą jest tym samym status „osoby pełniącej funkcję publiczną”. Wzięcie łapówki przez osobę, której nie można przypisać takiego statusu, nie będzie karalne na gruncie art. 228 k.k. Osoba, która wręczyła takiemu podmiotowi korzyści majątkowej, nie będzie zarazem ponosić odpowiedzialności z art. 229 k.k. Co istotne, ustalenie samego faktu przyjęcia bądź wręczenia korzyści majątkowej nie nastręcza zazwyczaj problemów w postępowaniu karnym. W sprawach korupcyjnych często spotkać się można z materiałem operacyjnym, który jednoznacznie potwierdza tę okoliczność. Jeśli dany podmiot podpada pod definicję „osoby pełniącej funkcję publiczną” z art. 115 § 19 k.k., postępowanie karne zakończy się najpewniej skazaniem.

REKLAMA

Korupcja gospodarcza

Obok korupcji urzędniczej, przewidziane są w kodeksie karnym odrębne typy przestępstw tzw. łapownictwa gospodarczego (menedżerskiego). W tym przypadku odpowiedzialność karna nie jest warunkowa posiadaniem ekstra statusu przez osobę przyjmującą łapówkę – do odpowiedzialności może zostać pociągnięta w zasadzie każda osoba zarządzająca spółką prawa handlowego. Samo przyjęcie bądź wręczenie łapówki to jednak mało, aby skazać za korupcję gospodarczą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wynika z art. 296a § 1 k.k., z karalną „sprzedajnością gospodarczą” mamy do czynienia wtedy, gdy ekwiwalentem łapówki jest poważne nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków, a to takie, które może wyrządzić spółce szkodę majątkową albo przybiera postać czynu nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalnej czynności preferencyjnej. W sposób odpowiedni skonstruowane są znamiona tzw. przekupstwa gospodarczego (art. 296a § 2 k.k.). Z uwagi na te dodatkowe przesłanki karalności, zakres kryminalizacji łapówkarstwa gospodarczego jest znacznie węższy – nie chodzi tu już o samo wzięcie tudzież wręczenia korzyści majątkowej lub osobistej. W ramach postępowania karnego konieczne jest wykazanie dodatkowych okoliczności, często z udziałem biegłego. Z tego też powodu przypisanie odpowiedzialności karnej za korupcję gospodarczą będzie w praktyce rzadszym przypadkiem.

Zbieżny zakres kryminalizacji?

Z uwagi na modyfikację definicji „osoby pełniącej funkcję publiczną” i wprowadzenie w stosunku do członków zarządu spółki państwowej dodatkowego kryterium ponad 50% udziałów Skarbu Państwa, osoby zarządzające spółkami, w których Skarb Państwa posiada mniejszy udział, nie będą ponosić odpowiedzialności za korupcję urzędniczą. Definicja ta nie ma jednak wpływu na zakres kryminalizacji art. 296a k.k., wobec czego osoby te mogą w dalszym ciągu odpowiadać za korupcję gospodarczą. Przepis art. 296a k.k. nie jest jednak prostą alternatywną dla art. 228 i 229 k.k. Przyjęcie łapówki przez członka zarządu spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa w związku z pełnioną przez niego funkcją co do zasady będzie karalne. Wzięcie łapówki przez członka zarządu spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa w związku z pełnioną przez niego funkcją, nie zawsze będzie jednak karalne – zależy to od spełnienia dodatkowych przesłanek, który wykazanie w procesie karnym nastręczać może problemów. Ustawa nowelizująca z dnia 13 czerwca 2019 r. nie tyle zatem różnicuje odpowiedzialność menedżerów spółek państwowych, co w stosunku do niektórych będzie ją wyłączać.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
arychlewskahotel@chmielniak.com.pl
T: 509123683

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Abp Przybylski: Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe [wywiad]

"Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe" – powiedział nowy metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski w wywiadzie dla PAP. Dodał, że człowiek z natury jest religijny i etyczny, dlatego potrzebuje wiedzy o religii i wyborach moralnych, żeby harmonijnie się rozwijać.

Na firmę i jej pracowników można nałożyć obowiązkowe świadczenia po wybuchu wojny. Pracownika powołanego do wojska firma nie może zwolnić [Prawo]

Przepisy przewidują możliwość nałożenia na firmę świadczeń rzeczowych na rzecz wojska po wybuchu wojny. Pracodawcy muszą uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności w sytuacji rekrutacji części pracowników do służby wojskowej. Pracownicy w czasie zatrudnienia mogą wykonywać świadczenia osobiste na rzecz wojska przerywając na ten okres (jednorazowo do 7 dni) świadczenie pracy dla pracodawcy.

Odpowiedź na pozew o zachowek. Jak napisać po zmianach?

Czym jest odpowiedź na pozew o zachowek i jakie ma znaczenie procesowe? Co powinno zawierać takie pismo? Prezentujemy najważniejsze informacje i aktualne przepisy.

Jawność wynagrodzeń w Polsce – co zmieni się od Wigilii 2025 roku? Jak się przygotować (checklista)? Co powinni wiedzieć pracownicy i pracodawcy?

Transparentność wynagrodzeń to temat, który od lat budzi emocje zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony – jawne płace to większa równość i eliminacja dyskryminacji płacowej. Z drugiej – to rewolucja w podejściu do rekrutacji, polityki kadrowej i zarządzania firmą. W dniu 24 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy - Ustawa z 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która nałoży na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z jawnością wynagrodzeń. Jest to efekt wdrażania unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10 maja 2023 r., której celem jest wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości.

REKLAMA

Składki emerytalne, rentowe i zdrowotne za opiekuna osoby ze świadczeniem wspierającym zapłaci budżet państwa. Jakie warunki trzeba spełnić? Konieczny wniosek do ZUS

Od 1 stycznia 2024 r. opiekunowie osób pobierających świadczenie wspierające mogą zostać objęci ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Wystarczy złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Opiekun zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu sprawowania opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające może zgłosić do tego ubezpieczenia także członków swojej rodziny.

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE ws. WIBOR – kto faktycznie wygrał? Banki, czy kredytobiorcy - "wiborowicze"?

W dniu 11 września 2025 r. została wydana z dawana wyczekiwana opinia Rzecznika Generalnego (właściwie Rzecznik Generalnej) TSUE dotycząca WIBOR, w sprawie C-471/24, gdzie pozwanym jest PKO BP. Pytania prejudycjalne w tej sprawie zadał Sąd Okręgowy w Częstochowie.Wielu uznawało, że odpowiedzi będą absolutnie kluczowe dla spraw z powództwa „wiborowiczów” przeciwko bankom. Nic dziwnego, że po ogłoszeniu opinii każda ze stron – zarówno banki, jak i konsumenci – prześcigają się w ogłaszaniu swojej wygranej w mediach.

Sejm: Od 900 zł do 1800 zł dla mundurowych - bo na około 160 000 funkcjonariuszy przypada zasób mieszkaniowy niespełna 9000 lokali

Projekt ustawy obejmuje Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż Pożarną i Służbę Ochrony Państwa. Dotyczy także funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego. I pracuje nad nim odpowiednia komisja sejmowa. Sama ustawa - tak ważna dla funkcjonariuszy i żołnierzy - już niebawem będzie uchwalona.

Osoba niepełnosprawna, PFRON i UP: Wyciągano bzdurne i bezzasadne zarzuty żeby tylko dotacji nie przyznać. Np. bo 17 lat temu dostałem dotację z UP jako osoba młoda i sprawna, że lata wcześniej kierowano mnie na kursy

Redakcja Infor.pl otrzymuje sygnały od czytelników, że nie jest łatwo osobom niepełnosprawnym otrzymać dotację z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Publikujemy list od czytelnika, który takiej dotacji nie otrzymał.

REKLAMA

Wyrok TSUE: ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami

W dniu 11 września 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w którym uznał, że ochrona praw osób niepełnosprawnych przed dyskryminacją pośrednią obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. Zdaniem TSUE pracodawca powinien dostosować warunki zatrudnienia i pracy rodziców takich dzieci w taki sposób, żeby mogli oni sprawować opiekę nad swoimi dziećmi bez obawy, że będą przez to narażeni na dyskryminację pośrednią.

Przechodzisz na emeryturę? ZUS: Dzień i miesiąc złożenia wniosku mogą wpłynąć na jej wysokość

Kiedy najlepiej przejść na emeryturę? Dzień i miesiąc złożenia wniosku mogą przesądzić o tym, ile pieniędzy co miesiąc trafi na konto seniora - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim. Dlatego przyszli emeryci powinni z rozwagą zaplanować moment zakończenia aktywności zawodowej.

REKLAMA