REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowelizacja ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych - co się zmieni?

Subskrybuj nas na Youtube
Nowelizacja ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych - co się zmieni?/fot. Shutterstock
Nowelizacja ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych - co się zmieni?/fot. Shutterstock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Nadchodzi nowelizacja ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych - nowe przepisy zakładają możliwość prowadzenia postępowania przeciwko spółce bez konieczności uprzedniego skazania osoby fizycznej. O skutkach wprowadzenia nowelizacji oraz jej podstawowych założeniach mówi Katarzyna Witkowska-Moździerz, adwokat z kancelarii Crido Legal.

Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych jest martwa, ale to się może zmienić; projekt jej nowelizacji przewiduje, że postępowanie przeciwko spółce będzie można prowadzić bez konieczności uprzedniego skazania osoby fizycznej - mówi PAP Katarzyna Witkowska-Moździerz, adwokat z kancelarii Crido Legal.

REKLAMA

REKLAMA

PAP: Na przyjęcie przez rząd czeka projekt nowelizacji ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione. Jaki jest cel tych zmian?

Katarzyna Witkowska-Moździerz, adwokat z kancelarii Crido Legal: Podczas prac nad ustawą o konfiskacie rozszerzonej w zeszłym roku wskazywano, że możliwość pozbawiania sprawców korzyści pochodzących z przestępstwa to najskuteczniejsza metoda przeciwdziałania przestępczości gospodarczej i podatkowej. Zwracano przy tym uwagę, że w przypadku przepisów wprowadzonych do kodeksu karnego, możliwość orzeczenia przepadku dotyczy tylko przedsiębiorstw należących do osób fizycznych, natomiast nie obejmuje przepadku przedsiębiorstwa należącego do osoby prawnej ani odpowiedzialności spółek, bowiem jest to przedmiotem ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. W związku z tym można się było spodziewać, że ustawa, która praktycznie jest martwa, będzie nowelizowana, albo zostanie napisana od nowa.

PAP: To znaczy, że taka ustawa istnieje, ale nie spełnia swojej funkcji?

REKLAMA

K. W-M.: Od 2002 roku mamy ustawę o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Przewiduje, że aby pociągnąć podmiot zbiorowy, czyli np. spółkę, fundację, stowarzyszenie do odpowiedzialności, konieczny jest prawomocny wyrok skazujący osobę fizyczną, która jest jakoś z tym podmiotem powiązana. Chodzi np. o prezesa, członka rady nadzorczej, czy zarządu itp. Nowa ustawa zrywa z tym powiązaniem, co oznacza, że postępowanie przeciwko spółce będzie można prowadzić niezależnie, bez formalnego wymogu prawomocnego skazania. Wystarczy tylko przesłanka materialna, czyli podejrzenie popełnienia przestępstwa przez taką osobę. Postępowanie przeciw niej będzie się mogło toczyć niezależnie od postępowania przeciwko spółce. Generalnie będą to dwa różne obszary odpowiedzialności. Tak więc spółkę będzie można pociągnąć do odpowiedzialności także w przypadku, gdy sprawcy nie będzie można ująć, choćby w razie jego śmierci.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PAP: Czy tak sformułowane przepisy mogą być skuteczne w walce z przestępczością skarbową i gospodarczą?

K. W-M.: Zawarte w projekcie założenie nie jest niczym nadzwyczajnym. Podobne przepisy są w innych krajach Europy, czy w Stanach Zjednoczonych. Przewidują taką samą koncepcję - pozbawienie korzyści z popełnionego przestępstwa uzyskanych przez osoby inne niż bezpośredni sprawca. W przypadku naszej ustawy trzeba zadać sobie pytanie, w jakim ostatecznie stanie ona wejdzie w życie. Wiele z przepisów, które widzimy w projekcie - mam wrażenie - jest niedopracowanych.

PAP: Który, przewidziany w ustawie instrument, będzie najważniejszy dla prokuratorów? Zabezpieczenie majątku pochodzącego z działalności nielegalnej?

K. W-M.: Tu mamy do czynienia z całą paletą narzędzi: zabezpieczenie majątku na poczet przepadku korzyści; orzeczenie przepadku korzyści; możliwość czasowego ograniczenia działalności spółki przeznaczonej - zdaniem prokuratury - do popełniania przestępstw, czyli nałożenie np. zakazu reklamy, zakazu udziału w przetargach publicznych; nakaz zwrotu dotacji publicznych, unijnych lub krajowych, bądź zakaz ich pobierania. Mówimy też o karach finansowych do w wysokości 30 mln zł oraz likwidacji podmiotu zbiorowego.

PAP: To dotkliwe narzędzia oddziaływania na przestępców skarbowych, czy gospodarczych?

K. W-M.: Tak, zwłaszcza jeśli zostaną zastosowane w trakcie trwania postępowania - ponieważ istnieje taka możliwość na gruncie tego projektu. Na etapie postępowania przygotowawczego część z tych środków może wykorzystać prokurator, ale będą one podlegać kontroli sądowej. Niemniej w określonych okolicznościach mogą one prowadzić do zakończenia działalności firmy. Taki skutek może mieć na przykład zakaz udziału w przetargach publicznych.

Zobacz serwis: Przestępstwa skarbowe

PAP: Widzi Pani zagrożenia dla biznesu związane z wprowadzeniem zmian, ryzyka?

K. W-M.: Przedsiębiorcy obawiają się przede wszystkim niepewności co do przyszłych przepisów. Obawy budzi możliwość zastosowania już na etapie postępowania przygotowawczego bardzo dotkliwych instrumentów, o których już wspominałam. Może to być w pewnym stopniu zniwelowane przez - na co wskazuje projekt - odpowiednie reguły organizacyjne, nadzorcze, czy rekrutacyjne w firmach. Chodzi o to, aby funkcjonowały one w sposób bardziej transparentny. W taki przypadku, jeżeli przedsiębiorca wykazałby, że wszystkie te mechanizmy działały prawidłowo, a do czynu zabronionego mimo to doszło, to spółka nie poniosłaby odpowiedzialności.

PAP: Czy ustawa o konfiskacie rozszerzonej spełnia swoje zadanie?

K. W-M.: Statystyki ministerstwa sprawiedliwości dotyczące zabezpieczonego majątku należącego do sprawców, czy do osób bliskim sprawcom pokazują, że mamy do czynienia z milionowymi kwotami. Myślę jednak, że tutaj nie chodzi tylko o zmianę przepisów, ale też o zmianę świadomości prokuratorów, ich pryncypia. Podobny efekt jest możliwy także w przypadku spółek; narzędzia przewidziane w projekcie na to pozwalają.

PAP: Stowarzyszenie Poszkodowanych Obligatariuszy GetBack apeluje o jak najszybszą zmianę przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Liczy, że wejście w życie zmian umożliwi zabezpieczenie na rzecz pokrzywdzonych majątku nieuczciwych firm, które sprzedawały obligacje GetBack. Czy będzie to możliwe?

K. W-M.: Jeżeli chodzi o możliwość zastosowania przepisów projektowanej ustawy do zdarzeń mających miejsce przed jej wejściem w życie, to będzie taka możliwość. Ustawa przewiduje mechanizm międzyczasowy, zgodnie z którym - w dużym uproszczeniu - z chwilą wejścia w życie nowych regulacji, właściwie od razu będzie możliwe rozpoczęcie prowadzenia postępowania przeciwko spółce. Tym niemniej nawet obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na dokonanie zabezpieczenia na majątku podmiotu zbiorowego i to na stosunkowo wczesnych etapach postępowania.

Autor: Marcin Musiał

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

REKLAMA

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

REKLAMA

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie czekaj na oficjalne informacje! Już teraz możemy z dużą dokładnością przewidzieć, ile wyniesie trzynastka w 2026 roku. Nasze wyliczenia oparte są na danych z GUS i aktualnych przepisach. Sprawdź w naszym artykule szczegółowe kalkulacje i dowiedz się, ile możesz otrzymać.

Rozliczasz się ze znajomymi blikiem? Uważaj na skarbówkę. Urzędy śledzą operacje, których dokonujemy, a relacje towarzyskie ich nie obchodzą

Rozliczenia między rodziną i znajomymi nigdy wcześniej nie były tak nieskomplikowane od strony technicznej, jak obecnie. Wystarczy kilka sekund by oddać dług, pokryć część rachunku za kolację, czy zrobić zrzutkę na prezent. Warto jednak pamiętać o tym, że z perspektywy urzędu skarbowego dokonywane przelewy mogą wyglądać inaczej, niż z naszej.

REKLAMA