Rozwód z winy obu stron: alimenty, koszty procesu

Orzeczenie rozwodu w sądzie

Artykuł 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.), wskazuje na ogólne zasady dotyczące możliwości orzeczenia rozwodu:

§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Zgodnie z powyższym, małżeństwo może zostać rozwiązane przez rozwód. O rozwodzie orzeka sąd. Nie jest możliwe rozwiązanie małżeństwa za pomocą porozumienia stron ani w trybie administracyjnym. Aby Sąd mógł orzec rozwód, musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia małżonków. Zupełny rozkład pożycia polega na ustaniu wspólnego życia małżonków na wszelkich jego płaszczyznach. Najczęściej przejawia się zerwaniem małżeńskiej więzi duchowej (uczuciowej), fizycznej (intymnej) oraz gospodarczej. Rozkład pożycia jest trwały wtedy, gdy nie ma możliwości na powrót małżonków do wspólnego życia. W sytuacji, gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci Sąd weryfikuje także, czy dobro dzieci nie sprzeciwia się orzeczeniu rozwodu.

Orzeczenie o winie rozkładu pożycia

Orzeczenie o winie rozkładu pożycia sąd zamieszcza w sentencji wyroku rozwodowego. W świetle utrwalonego orzecznictwa, może mieć ono wyłącznie jedną z trzech postaci: oboje małżonkowie ponoszą winę rozkładu pożycia; albo jeden z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia (tzw. wyłącznie winny rozkładu pożycia) albo żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia.

Sąd także może zaniechać orzekania o winie tylko na zgodne żądanie małżonków (art. 57 § 2 zd. 1 k.r.o.) i jest związany tym żądaniem. Żądanie lub zgoda na zaniechanie orzekania o winie mogą być zgłoszone lub cofnięte aż do chwili zamknięcia rozprawy w II instancji. Jeżeli Sąd na zgodne żądanie małżonków zaniechał orzekania o winie następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy (art. 57 § 2 zd. 2 k.r.o.). W orzecznictwie ugruntowane jest, że winę w świetle art. 57 k.r.o. należy rozumieć tak, jak na gruncie KC. Za zawinione uznaje się działanie lub zaniechanie, będące wyrazem woli małżonka, które – na skutek naruszenia wynikających z przepisów prawa lub zasad współżycia społecznego obowiązków małżeńskich – doprowadziło do rozkładu pożycia małżeńskiego. W konsekwencji dla orzeczenia winy sąd powinien stwierdzić łącznie wystąpienie: