REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Co zrobić, gdy dłużnik wyzbywa się majątku?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Portal  Procesowy
Wydawcą portalu jest kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Osoba trzecia jest legitymowana biernie także po tym, jak rozporządziła już korzyścią majątkową.
Osoba trzecia jest legitymowana biernie także po tym, jak rozporządziła już korzyścią majątkową.

REKLAMA

REKLAMA

Wierzyciel może zablokować działania dłużnika, który wyzbywa się swojego majątku. Taką możliwość daje mu skarga pauliańska. Czy jednak będzie ona skutecznym narzędziem także wobec osób trzecich, które zdążyły zbyć uzyskane dobra?

Skarga pauliańska, uregulowana w art. 527-534 Kodeksu cywilnego, pozwala wierzycielowi wystąpić do sądu o uznanie bezskuteczności czynności prawnej dłużnika, wskutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, jeżeli dłużnik działał z zamiarem i świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy dochowaniu należytej staranności mogła się o tym dowiedzieć. Pokrzywdzenie wierzyciela polega przy tym na spowodowaniu lub zwiększeniu niewypłacalności dłużnika.

REKLAMA

REKLAMA

Osoba trzecia

Najłatwiej oczywiście udowodnić, że osoba trzecia wiedziała o długu i o możliwości pokrzywdzenia wierzyciela, gdy transakcja jest dokonywana między osobami bliskimi. Tak właśnie było w sprawie, w której 24 lutego br. podjął uchwałę Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 132/10).

Dłużniczka, Joanna P., była winna Skarbowi Państwa 180 tysięcy złotych z tytułu podatków i innych należności. Prowadzona od 2004 roku egzekucja administracyjna i sądowa nie doprowadziła do spłaty długu. Tymczasem dłużniczka odziedziczyła po matce udział 1/6 nieruchomości i sprzedała go Jolancie K. za 40 tysięcy złotych. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Chełmnie wystąpił z pozwem przeciwko Jolancie K. o uznanie tej umowy sprzedaży za bezskuteczną, ale zanim odpis pozwu dotarł do pozwanej, ta wraz ze swoim mężem, ojcem dłużniczki, sprzedała przedmiotową nieruchomość osobom czwartym za 300 tysięcy złotych.

Zobacz serwis: W sądzie

REKLAMA

Legitymacja bierna osoby trzeciej

Sąd rejonowy oddalił powództwo, stojąc na stanowisku, że nie została spełniona jedna z przesłanek skargi pauliańskiej, gdyż w roku, w którym doszło do sprzedaży udziału, dłużniczka spłacała pewne kwoty – łącznie 12 tysięcy złotych. Wyrok ten został zaskarżony apelacją. Przy jej rozpoznawaniu Sąd Okręgowy w Toruniu powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w przedstawionych SN trzech zagadnieniach prawnych:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1. Czy w sprawie o uznanie bezskuteczności czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela, opartej na treści art. 527 i nast. Kodeksu cywilnego, na korzyść osoby trzeciej, osoba ta zachowuje legitymację bierną, jeśli przed doręczeniem odpisu pozwu zbyła nieruchomość zaskarżoną skargą pauliańską na rzecz kolejnej osoby?
2. Czy istnienie legitymacji biernej pozwanej osoby trzeciej w sytuacji opisanej w punkcie 1. (pierwszym) zależne jest od tego, czy wierzyciel może wystąpić z roszczeniem pauliańskim w trybie art. 531 § 2 Kodeksu cywilnego przeciwko osobie, na której rzecz osoba trzecia rozporządziła korzyścią majątkową?
3. Jeśli osoba trzecia rozporządziła korzyścią majątkową uzyskaną kosztem wierzyciela przed wydaniem rozstrzygnięcia w sprawie o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela, czy uzyskanie prawomocnego wyroku w tej sprawie jest warunkiem koniecznym skierowania przez wierzyciela bezpośredniego żądania zasądzenia od osoby trzeciej sumy, jaką wierzyciel by uzyskał w wyniku egzekucji prowadzonej z majątku dłużnika, którego wyzbył się z pokrzywdzeniem wierzyciela?

Zobacz serwis: Umowy


Zbycie rzeczy przez osobę trzecią

Jak dowodził przed Sądem Najwyższym pełnomocnik Prokuratorii Generalnej, wytoczenie powództwa o ubezskutecznienie czynności prawnej przeciwko osobie trzeciej, która zdążyła już zbyć nieruchomość będącą podmiotem skargi pauliańskiej, jest zarówno celowe, jak i konieczne dla uzyskania zaspokojenia w postaci zapłaty. Otwiera ono bowiem drogę do powództwa odszkodowawczego.

Ostatecznie Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów podjął uchwałę następującej treści: w sprawie o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela osoba trzecia, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową, zachowuje legitymację bierną także wtedy, gdy przed doręczeniem pozwu rozporządziła uzyskaną korzyścią na rzecz innej osoby. Sąd odmówił podjęcia uchwały w pozostałym zakresie, gdyż sąd przedstawiający zagadnienia prawne nie wykazał, że poruszone w nich kwestie mają znaczenie dla rozstrzygnięcia tej konkretnej sprawy.

Osoba trzecia, która wskutek czynności dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela, uzyskała korzyść majątkową, zachowuje legitymację bierną także wtedy, gdy przed doręczeniem pozwu rozporządziła uzyskaną korzyścią.

- Podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała będzie miała istotne znaczenie dla praktyki sądowej – mówi Maciej Kiełbowski z Zespołu Rozwiązywania Sporów i Arbitrażu kancelarii Wardyński i Wspólnicy. – Zwiększa ona bowiem ochronę wierzycieli, którzy zostali pokrzywdzeni przez dłużników wyzbywających się majątku. Kontrahenci takich dłużników (osoby trzecie, o których mowa w art. 527 Kodeksu cywilnego), w świetle omawianej uchwały, nie będą mieli możliwości „umycia rąk” poprzez dalsze wyzbycie się majątku, bowiem będą musieli liczyć się z przegraniem procesu ze skargi pauliańskiej, bez konieczności wytaczania przez wierzyciela kolejnego procesu przeciwko nim – z powołaniem na bezpodstawne wzbogacenie (art. 405 i nast. k.c.). Taką możliwość wskazywał Sąd Najwyższy we wcześniejszej uchwale III CZP 55/08.

Zobacz serwis: Postępowanie sądowe

Justyna Zandberg-Malec

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA