Areszt tymczasowy, Areszt

Włodzimierz Karpiński, polityk podejrzany o korupcję, opuścił dzisiaj po południu areszt w Mysłowicach. Stało się tak po decyzji prokuratury, która uchyliła ten środek zapobiegawczy w związku z postanowieniem marszałka Sejmu stwierdzającym objęcie przez Karpińskiego mandatu europosła.

Aleś Bialacki, białoruski obrońca praw człowieka, twórca centrum praw człowieka Wiasna i laureat ubiegłorocznej Pokojowej Nagrody Nobla, został skazany przez sąd w Mińsku na karę 10 lat kolonii karnej. To finał politycznego procesu aktywistów Wiasny.

Kara grzywny, ograniczenia wolności, pozbawienia wolności czy dożywocia są najbardziej znanymi karami jakie występują w prawie karnym. Czy prawo wykroczeń również przewiduje takie kary?

Areszt jest izolacyjną formą ukarania sprawcy przewidzianą w Kodeksie wykroczeń i będącą odpowiednikiem kary pozbawienia wolności znanej z Kodeksu karnego. Ile może trwać kara aresztu, kiedy może a kiedy nie może być stosowana?

W społeczeństwie bardzo często używa się zamiennie pojęcia aresztu i ograniczenia wolności. Wiele osób myśli, że areszt i ograniczenie wolności to jest to samo, co jest oczywiście błędnym przekonaniem. Główna różnica polega na tym, że tylko areszt prowadzi do odosobnienia sprawcy.

1 stycznia 2017 r. wszedł w życie program modernizacji Służby Więziennej na lata 2017-2020. Program przewiduje m.in. zakup nowego sprzętu, remonty, modernizację systemów informatycznych oraz podwyżki dla funkcjonariuszy i pracowników.

W Kodeksie pracy przewidziane są trzy sytuacje, w których umowa o pracę wygaśnie. Wygaśnięcie umowy o pracę następuje po śmierci pracownika lub pracodawcy. Stosunek pracy z pracownikiem tymczasowo aresztowanym także ustanie.

Oprócz kontaktu telefonicznego, przepisy dopuszczają osobisty i korespondencyjny kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną. Od lipca 2015 r. doprecyzowano przepisy w zakresie kontaktu z osobą tymczasowo aresztowaną.

O umożliwienie odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego osobom skazanym za niepłacenie alimentów zaapelowali wspólnie do resortu sprawiedliwości rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar i rzecznik praw dziecka Marek Michalak.

Tymczasowe aresztowanie można zastosować jedynie w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania (wyjątkowo celu zapobiegnięcia popełnieniu ciężkiego przestępstwa). Stosowanie aresztu musi zapobiegać realnym obawom ucieczki, ukrywania się lub matactwa. Areszt może zabezpieczyć tok postępowania karnego w stosunku do osoby, która nie ma stałego miejsca pobytu w Polsce lub takiej, której grozi surowa kara (przy zbrodniach i najcięższych przestępstwach) lub zachodzi obawa, że dana osoba popełni ciężkie przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu.

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – niekonstytucyjny. W wyroku K 54/13 (z 25 listopada 2014 roku) TK potwierdził prawo tymczasowo aresztowanego do telefonicznych rozmów z obrońcą.

Kara grzywny jest najczęściej orzekaną sankcją za popełnienie wykroczenia. Wymierzana jest w wysokości od 20 do 5 000 złotych z możliwością kumulacji jej z inną orzeczoną karą. Co w sytuacji, jeżeli egzekucja grzywny jest bezskuteczna?

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Zgodę musi wyrazić prokurator.

Pojęcie zagrożenia surową karą można rozumieć dwojako – w sensie potocznym oraz w sensie prawniczym. W sensie potocznym to po prostu obawa, że sąd wymierzy oskarżonemu wysoką (jak dla niego karę). W sensie prawnym pod pojęciem surowej kary rozumie się karę nie niższą niż 3 lata pozbawienie wolności. Jest to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Regulacje kodeksu postępowania karnego określają warunki (przesłanki) zastosowania aresztu tymczasowego oraz warunki jego rozpatrywania. Konstrukcja określenia czasu trwania aresztu w toku postępowania przygotowawczego – dochodzenia lub śledztwa – pozornie zawiera pewne “graniczne punkty” ich trwania, ale też wyjątki od tych reguł. Wyjątki te są o tyle ciekawe, że nie określają górnego pułapu czasu trwania tymczasowego aresztu.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa tzw. “matactwa” to jedna z przesłanek tymczasowego aresztowania.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa ukrywania się lub ucieczki sprawcy to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji.

Środki zapobiegawcze stosuje się w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego (np. uniemożliwiają oskarżonemu ucieczkę lub tzw. “mataczenie” w sprawie) a także wyjątkowo – w celu zapobiegnięcia popełnieniu nowego przestępstwa. Przepisy procedury karnej regulują szczegółowo warunki ich stosowania. Należy podkreślić, iż ustawodawca polski stworzył całą szeroką gamę środków zapobiegawczych.

W toku całego postępowania karnego aż do jego prawomocnego zakończenia (a nawet czasem – aż do rozpoczęcia wykonywania kary) mogą być stosowane tzw. środki zapobiegawcze. Środki te stosują organy prowadzące postępowanie i na ich decyzje służy podejrzanemu (lub oskarżonemu) zażalenie. Zgodnie z kodeksem postępowania karnego podejrzany (lub oskarżony) może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. Zasada ta dotyczy wszystkich środków zapobiegawczych, nie tylko aresztu tymczasowego.

Zgodnie z treścią kodeksu postępowania karnego podejrzany (oraz oskarżony) może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztu lub zamianę zastosowanego środka zapobiegawczego w postaci aresztu na inny środek np. poręczenie majątkowe.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Ustawodawca w kodeksie postępowania karnego przyjął kontrowersyjną przesłankę stosowania tymczasowego aresztowania w postaci grożącej oskarżonemu (lub podejrzanemu) surowej kary.

Wobec oskarżonego można zastosować tymczasowe aresztowanie. Areszt ten jest nazywany prewencyjnym bądź ochronnym.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobom niepełnosprawnym i tym, które ukończyły 75 lat, jeżeli jest ona niezdolna do samodzielnej egzystencji. Osoba taka nie otrzyma jednak zasiłku, jeżeli przebywa w miejscu, które zapewnia jej całodobowe utrzymanie.

Dnia 8 maja 2011 r. weszła w życie przeważająca część przepisów nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2011 r. Nr 48, poz. 245, dalej „nowelizacja”), które wprowadzają istotne zmiany w Kodeksie karnym oraz Kodeksie postępowania karnego i w tym zakresie będą przedmiotem niniejszej publikacji.