Najniższa krajowa

Zbliżamy się do wprowadzenia drugiej z ogłoszonych przez rząd na 2024 rok podwyżek płacy minimalnej. Jak radzą sobie pracodawcy oraz pracownicy po pierwszej, styczniowej podwyżce? Czy są przygotowani na kolejną? 

W 2024 roku najniższa krajowa wzrasta dwa razy - od stycznia aż o 624 zł z poziomu 3 600 zł na koniec minionego roku do 4 242 zł, a od 1 stycznia 2024 r. o 76 z, z obecnego pułapu do 4 300 zł. To rekordowy wzrost w skali roku w całej historii płacy minimalnej w Polsce, a jednocześnie najpewniej ostatni tak dynamiczny przyrost wysokości najniższej krajowej oraz minimalnej stawki za godzinę pracy. Osiągnięta już wysokość płacy minimalnej, a przede wszystkim niska inflacja są wyznacznikami waloryzacji minimalnego wynagrodzenia za pracę od 2025 roku w niewielkim zakresie - nie można wykluczyć, że będzie to np. 100 zł i najniższa krajowa od 1 stycznia 2025 r. wynosić będzie 4 400 zł.

Co może wchodzić w skład minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co mówią przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu? Czy dyrektywa UE wymusi zmiany?

Najniższa krajowa od lipca 2024 roku będzie wynosiła 4300 zł brutto. Ile to jest netto? Oto tabela z kwotami netto, czyli tzw. „na rękę”, która uwzględnia wysokość płacy przy podwyższonych kosztach uzyskania przychodów.

Druga podwyżka najniższej krajowej w 2024 roku będzie miała miejsce w lipcu. Ile będzie wynosić najniższe wynagrodzenie na rękę, czyli netto? Ile netto przy kosztach podwyższonych?

Czy należy aneksować co roku, a nawet co pół jeśli zmiana ma miejsce częściej, umowę o pracę w przypadku zmiany wynagrodzenia minimalnego? Bywa, że pracodawcy nie wręczają aneksów nawet jeśli w umowie o pracę określone jest wynagrodzenie zasadnicze daleko odbiegające od wysokości aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Czy takie postępowanie zawsze jest niezgodne z Kodeksem pracy?

Wielu pracodawców zatrudniających pracowników–twórców korzysta bądź zamierza korzystać z tzw. kosztów autorskich. Takie rozwiązanie jest korzystne dla pracowników. Dzięki wyodrębnieniu wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich do utworów stworzonych w ramach stosunku pracy pracownicy mogą korzystać z 50% kosztów uzyskania przychodu, dzięki czemu płacą podatek od połowy dochodu.

Minimalne wynagrodzenie za pracę, które obecnie wynosi 3600 zł, od 1 stycznia 2024 r. wzrośnie do 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. - o kolejne kilkadziesiąt złotych, do 4300 zł. Łącznie da to wzrost płacy minimalnej o 19,4%. Zaplanowana na przyszły rok podwyżka będzie rekordową w ujęciu kwotowym i bliską rekordowej w ujęciu procentowym. Od 2000 roku tylko dwukrotnie procentowy wzrost płacy minimalnej był wyższy. W 2008 r. jej kwota została ona podniesiona z 936 zł do 1126 zł, a więc o 20,3%. Natomiast w 2023 r. dwie zmiany, obowiązujące od stycznia i od lipca, wywindowały płacę minimalną z 3010 zł do 3600 zł, a więc łącznie o 19,6%. Podwyższenie płacy minimalnej wpłynie również w 2024 roku na szereg wskaźników i świadczeń pracowniczych. 

Minimalne wynagrodzenie wzrośnie najprawdopodobniej w 2024 roku do 4242 zł brutto (od 1 stycznia) i do 4300 zł brutto (od 1 lipca). Czy po takich podwyżkach płacy minimalnej trzeba zmienić postanowienia umów o pracę, które obecnie opiewają na niższe kwoty? Czy można nie zmieniać umów a np. uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co może zrobić pracownik, jeżeli pracodawca nie wypłaca mu minimalnego wynagrodzenia? Wyjaśnień w tym zakresie udzieliła Państwowa Inspekcja Pracy.

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów został opublikowany 1 sierpnia 2023 r. projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku. Jakie kwoty minimalnego wynagrodzenia (tzw. "płaca minimalna" lub "najniższej krajowa") będą obowiązywać w 2024 roku? Ile wyniesie minimalna stawka godzinowa? Tak jak to było w bieżącym roku, również w 2024 roku nastąpi dwukrotna zmiana tych minimalnych kwot - 1 stycznia i 1 lipca.

Podwyżka płacy minimalnej w 2024 roku zwiększy wydatki pracodawców związane m.in. ze składkami na ZUS. W lipcu 2024 roku koszt pracownika ponoszony przez pracodawcę będzie o ponad 800 zł wyższy od tego w lipcu 2023 roku. Jak wylicza ekspert, pięcioro pracowników w 2024 roku będzie kosztowało pracodawcę tyle, co sześcioro zatrudnionych w 2023 roku.

Minimalne wynagrodzenie za pracę (tzw. płaca minimalna, najniższa krajowa pensja miesięczna) ma wynieść od 1 stycznia 2024 r. - 4242 zł, a od od 1 lipca 2024 r. - 4300 zł. Taka jest propozycja rządu. Poinformowała o tym 13 czerwca 2023 r. Marlena Maląg - minister rodziny i polityki społecznej. Rząd sformułował też swoje propozycje wysokości minimalnej stawki godzinowej i poziomu waloryzacji emerytur w przyszłym 2024 roku. 

Od 1 stycznia 2023 roku nastąpiła podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej. Jak wynika z danych GUS minimalne wynagrodzenie w Polsce otrzymuje 1,5 mln pracowników. Ale nie wszyscy z tych osób otrzymają wyższe wypłaty za styczeń. Obowiązkowa podwyżka dotyczy tylko tych osób, których pensje zasadnicze i wypłacane wraz z nim inne dodatki do wynagrodzeń (np. premie, nagrody) w sumie nie przekroczą minimum określonego w przepisach (3490,- zł lub 22,80 zł/h – są to kwoty brutto). Ilu pracowników zatem faktycznie dotyczy podwyżka? Trzeba też pamiętać, że od 1 lipca 2023 r. nastąpi kolejna podwyżka minimalnego wynagrodzenia – do 3600,- zł miesięczne i do 23,50 zł stawki godzinowej.

Ile wyniesie tzw. najniższa krajowa w 2023 r.? Rząd podjął decyzję w sprawie minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej.

Najniższa krajowa w 2015 r. wynosiła 1750 zł brutto. W 2022 r. będzie to 3010 zł brutto. Najniższa krajowa wzrosła o 1260 zł.