Rzecznik Praw Obywatelskich, Emerytura

26 marca 2024 r. Prezes GUS ogłosił komunikat w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – ZUS przygotowuje już wypłaty podwyższonych emerytur i rent, a rząd wdrożył prace nad drugą waloryzacją. Na razie wiadomo jedynie, że ma ona nastąpić od września.

Ostatnia z rekordowych waloryzacji emerytur - o 12,12 proc. za nami. Inflacja spada i tak wysokich waloryzacji już nie będzie. Emeryci w 2024 r. liczą jednak jeszcze na trzynastą emeryturę, czternastą emeryturę, drugą waloryzację emerytur. Liczyli jeszcze na zwolnienie emerytur z podatku, ale tego w 2024 roku się nie doczekają, nawet przez podwojenie kwoty wolnej, co zwolniłoby z PIT przynajmniej emerytury do 5 tys. zł miesięcznie. Na jakie więc pieniądze z ZUS mogą liczyć emeryci w całym 2024 roku - sprawdzamy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jarosław Neneman odpowiedział na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka w sprawie prac nad nową definicją budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz w zakresie opodatkowania garaży, wyjaśniając charakter planowanych zmian. Zapewnił, że systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości prace te nie obejmują.

Odprawa emerytalna może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ale może też być od niego zwolniona. Decydują szczegóły i czasami pojedyncze dni. Warto wiedzieć, czego trzeba dopilnować.

Od wyborów wkrótce minie pięć miesięcy i niewiele więcej pozostanie do 1 września – hipotetycznej daty drugiej w roku waloryzacji emerytur i rent. Jednak nie jest spełniony żaen z dwóch fundamentalnych warunków, które są niezbędne by do drugiej podwyżki emerytur i rent w wykonaniu ZUS doszło w 2024 roku.

Pod koniec stycznia 2024 r. dziennikarze Telewizji Republika nie zostali wpuszczeni na konferencje prasowe Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministra Sprawiedliwości. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że żaden przepis prawa nie przyznaje  organom administracji rządowej, w tym MKiDN, kompetencji do oceny działalności i ewentualnego stosowania sankcji wobec nadawców. Kompetencję tę ma Przewodniczący KRRiT.

Rzecznik Praw Obywatelskich ma wątpliwości prawne odnośnie zasad na jakich ma działać strefa czystego transportu (STC) w Warszawie. Dlatego skierował 27 lutego 2024 r. wystąpienie do Biura Zarządzania Ruchem Drogowym Urzędu m. st. Warszawy. Z uchwały Rady m. st. Warszawy w sprawie STC wynika, że (w zakresie wyłączeń od zakazu wjazdu), pojazdy z silnikami benzynowymi mogą spełniać niższe normy emisji szkodliwych substancji w stosunku do pojazdów z silnikami Diesla. Rzecznik Praw Obywatelskich ma obawy, czy takie zróżnicowanie spełnia standardy konstytucyjne, które gwarantują obywatelom prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Ponadto RPO zwrócił uwagę na fakt, że czasowe prawo do wjazdu do stołecznej strefy czystego transportu samochodami niespełniającymi europejskich wymogów norm spalania ma przysługiwać mieszkańcom Warszawy, którzy w niej rozliczają podatki. Ale nie wyjaśniono powodów pominięcia tych mieszkańców, którzy nie rozliczają się w stolicy albo też dopiero to uczynią. 

Zwiększyły się limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów i rencistów. Od 1 marca 2024 r. można dorobić 5278,30 zł. Wyższa kwota spowoduje zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia.

Waloryzacja emerytur od 1 marca 2024 roku - o ile procent wzrosną emerytury? Kiedy będzie wypłata pierwszych wyższych emerytur? Tabela przedstawia podwyżki emerytur od 1 marca 2024 roku. Ile wynoszą kwoty netto emerytur po waloryzacji?

Waloryzacja 2024 r.: Najniższa emerytura 1780,96 zł. Podwyżka o 192,52 zł.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację, w której potwierdziła, że dodatek rodzinny otrzymywany z Irlandii jest zwolniony z opodatkowania w Polsce na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznając go za odpowiednik polskich świadczeń rodzinnych.

Wdowa otrzyma w 2024 roku prawo do połowy świadczeń "ZUSowskich" zmarłego męża. Projekt ustawy przewiduje limit około 10 000 zł wypłaty dla połączonych świadczeń. To dużo, czy mało? I czy rząd D. Tuska rzeczywiście, to wprowadzi.

Jakie jest zadanie rzecznika praw obywatelskich? Jakie skargi składają rodacy? RPO Marcin Wiącek podsumował działalność za rok 2022.

Niedawno poznaliśmy oficjalne dane Głównego Urzędu Statystycznego o średniej inflacji w 2023 roku i średniorocznej inflacji konsumenckiej 2023. To dwa z trzech parametrów decydujących o tym, ile oficjalnie wyniesie wskaźnik waloryzacji rent i emerytur od 1 stycznia 2024 roku. Do kompletu, by poprawnie ustalić wskaźnik rocznej waloryzacji świadczeń potrzeba jeszcze danych o przeciętnym wynagrodzeniu, ale te GUS poda dopiero w lutym.

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że wnioskodawczyni prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą nie ma prawa do ulgi dla seniora za okres od lutego do marca 2023 roku, gdyż nie spełniała wymaganego warunku dotyczącego ubezpieczeń społecznych z tytułu tej działalności.

Większość Polaków odlicza miesiące do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego, by natychmiast zaraz potem składać do ZUS wniosek o emeryturę. Tymczasem przepisy prawa są tak skonstruowane, że rzadko kiedy takie rozwiązanie jest najkorzystniejsze dla przyszłego emeryta. Dużą korzyść można mieć zarówno odkładając emeryturę o kilka miesięcy, jak i przesuwając ten moment o lata.

Takiego roku w emeryturach z ZUS jeszcze nie było i pewnie długo jeszcze nie będzie. ZUS będzie waloryzował emerytury zapewne dwa razy, wypłaci w kwietniu trzynastą emeryturę, a wczesną jesienią także dodatkowe świadczenie zwane czternastką – choć to nie dotrze do wszystkich z ok. 10 milionów emerytów. Niewiadomą pozostaje jedynie możliwy przyrost świadczeń związany z obiecywanym zwolnieniem emerytur w podatku dochodowego.

Rząd Donalda Tuska przygotowuje się do drugiej waloryzacji emerytur. Trwają wyliczenia, ile operacja będzie kosztować budżet państwa. Co ważne – by w ogóle doszło do drugiej waloryzacji emerytur muszą być spełnione dwa warunki: ekonomiczny i prawny.

Jeżeli umowa o pracę została rozwiązana w związku z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę, należy mu się odprawa emerytalno-rentowa. Kodeks pracy określa, że odprawa przysługuje w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Czy pracownik może otrzymać odprawę emerytalno-rentową w wyższej wysokości?

3 promile miał pijany policjant, który stawił się do służby. Jakie są kary dyscyplinarne w Policji? Czy po zwolnieniu dyscyplinarnym należy się emerytura? Jakie są skutki zwolnienia dyscyplinarnego? Czy zwolnienie dyscyplinarne wlicza się do stażu pracy?

W tym roku dużo później niż zwykle, bo dopiero w grudniu ukazały się obwieszczenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej określające limity odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wpłat na Indywidualne Konto Emerytalne – IKE oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – IKZE. Są one znacząco wyższe niż w 2023 r.

Jak w każdym roku emeryci i renciści, których termin płatności świadczenia przypada na 25 grudnia, otrzymają emerytury i renty jeszcze przed świętami. Do końca grudnia 2023 r. świadczenia te zostaną wypłacone osobom, których termin wypłaty przypada na 1 stycznia 2024 r. 

Jeszcze kilka tygodni temu wszyscy zakładali, że nowe emerytury 2024 - czyli emerytury, renty i inne świadczenia z ZUS podlegające ustawowej waloryzacji wzrosną o 12,3 procent – nieco mniej niż w 2023 r., kiedy to wskaźnik waloryzacji wynosił 14,8 proc., ale to przez to, że inflacja w końcu zaczęła spadać. Gdyby tak było, najniższa emerytura wynosiłaby od marca 1 783,82 zł, a np. emerytura wynosząca w tej chwili 5 tys. zł brutto zwiększyłaby się do 5 615 zł brutto. Jednak teraz mówi się, że bardziej prawdopodobny jest niższy wskaźnik waloryzacji – 11,4 proc, Wówczas nowa emerytura 2024 - nowa minimalna emerytura od marca wynosiłaby 1 769,52 zł a emerytura aktualna 5 tys. zł wzrosłaby nie o 615 zł, ale tylko o 570 zł brutto. Nie ma jednak nowych wiadomości dotyczących drugiej waloryzacji emerytur w 2024 r. Będą więc dwie waloryzacje nowej emerytury 2024?

Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się w sprawie przyszłych emerytów – obecnie obowiązujący sposób obliczania stażu pracy uprawniającego do świadczeń z ZUS jest niekonstytucyjny. Na wprowadzenie zmian jest rok, ale w którą stronę one pójdą, trudno przewidzieć.