środki karne, Sprawca

Przepisów dotyczących przedawnienia karalności nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych. Nie stosuje się ich również do umyślnego przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.

Jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło zbyt dużo czasu, wówczas wykonanie kary nie jest możliwe z powodu przedawnienia wykonania kary.

W stosunku do sprawcy przestępstwa z użyciem przemocy przeciwko osobie najbliższej sąd może orzec zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych. Prokurator może nakazać eksmisję sprawcy już po domowej interwencji.

Zgodnie ze statystykami policji na ponad 29 tys. zgłoszonych przestępstw na tle seksualnym w ostatnich trzech latach aż 25 tys. to czyny wobec małoletnich. Nowelizacja kodeksów karnych znacznie zaostrzyła regulację w zakresie przestępstw seksualnych wobec dzieci, jednakże obrońcy praw dziecka apelują o kolejne zmiany zwiększające ich bezpieczeństwo.

Jeżeli sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, sąd może orzec tytułem środka zabezpieczającego obowiązek lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-3, jeżeli jest to konieczne ze względu na ochronę porządku prawnego, oraz przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4.

Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym

Jeżeli sprawca skazany na przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania – artykuł 76 kodeksu karnego.

Przepisy kodeksu wykroczeń precyzyjnie regulują sytuacje, gdy sprawcą wykroczenia jest osoba, co do której istnieją wątpliwości odnośnie stanu jej zdrowia psychicznego.

Sąd może po upływie połowy okresu, na które orzeczono środki karne wymienione w artykule 39 pkt. 1 – 3, uznać je za wykonane, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok.

Sąd może odstąpić od wymierzenia kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w wypadku określonym w art. 60 § 3, zwłaszcza gdy rola sprawcy w popełnieniu przestępstwa była podrzędna, a przekazane informacje przyczyniły się do zapobieżenia popełnieniu innego przestępstwa. Odstępując od wymierzenia kary, sąd może również odstąpić od wymierzenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe

Okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Określenie, kto i w jakiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za wykroczenie jest niezmiernie ważne. Kwestii odpowiedzialności za wykroczenie nie można sprowadzić do jednej okoliczności – składa się na nich kilka powiązanych ze sobą okoliczności.Odpowiedzialność za wykroczenie jest zdolnością popełnienia czynu, który jest wykroczeniem połączoną z koniecznością przyjęcia ujemnych konsekwencji (czyli kary lub innej dolegliwości).

Zakaz prowadzenia pojazdów jest środkiem karnym, który wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat za popełnienie określonych w kodeksie wykroczeń (w części szczególnej). Celem orzekania tego zakazu jest zabezpieczenie uczestników ruchu drogowego przed uczestnikami stwarzającymi zagrożenie dla ich bezpieczeństwa, a także poprzez represyjne oddziaływanie wpłynąć na zachowania sprawcy w przyszłości.

Przepadek przedmiotów jest środkiem karnym, którego istota polega na tym, że na rzecz Skarbu Państwa (lub innego podmiotu, gdy wskaże go ustawa) przechodzi własność przedmiotów, tj. narzędzi lub innych przedmiotów przeznaczonych do popełnienia wykroczenia, a gdy przepis tak stanowi, także przedmioty pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia.

Obowiązek naprawienia szkody jest jednym ze środków karnych, który ma służyć wyrównaniu powstałej w wyniku popełnionego wykroczenia szkody. Podkreślenia wymaga to, że obowiązek naprawienia szkody orzekany jest tylko wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi, tj. gdy konkretny przepis prawa przewiduje wprost jego potencjalne zastosowanie.

Przepis art. 39 kodeksu wykroczeń przewiduje, iż w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można - biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy - zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego. Przepis powyższy wskazuje na to, że sąd kierując się dwoma kryteriami: podmiotowym (właściwości i warunki sprawcy) oraz przedmiotowym (charakter i okoliczności czynu) może nadzwyczajnie złagodzić karę lub odstąpić od jej wymierzenia.

Środkami karnymi są: pozbawienie praw publicznych, zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi, obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, zakaz wstępu na imprezę masową, zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek, obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nawiązka, świadczenie pieniężne oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości.

Według obowiązującego kodeksu karnego karami są: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotnie pozbawienie wolności.

Sprawy o wykroczenie mogą być prowadzone bądź w drodze postępowania zwyczajnego bądź jednego z trzech postępowań szczególnych. Postępowania szczególne uregulowane w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia to postępowanie przyśpieszone, nakazowe albo mandatowe.

Nawiązka jest szóstym z ośmiu przewidzianych przez ustawodawcę środków karnych. Orzeczenie nawiązki może nastąpić na podstawie przepisów części ogólnej jak i szczególnej kodeksu, zarówno jako samodzielnej jak i dodatkowej dolegliwości.

Jeżeli sprawca wypadku nie posiada ubezpieczenia pojazdu OC lub w wyniku zdarzenia drogowego sprawca nie został zidentyfikowany dotyczy to tylko szkód osobowych wówczas takie roszczenie należy złożyć za pośrednictwem któregokolwiek Zakładu Ubezpieczeń do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego ( UFG ).

Modus Operandi jest pewnym charakterystycznym, powtarzającym się sposobem działania sprawcy przy popełnianiu przestępstw- a także przed i po ich popełnieniu.