REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Środki karne

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adam Kret
Środki karne mają służyć resocjalizacji sprawcy.
Środki karne mają służyć resocjalizacji sprawcy.

REKLAMA

REKLAMA

Sąd co do zasady może orzec wobec skazanego karę grzywny, ograniczenia i pozbawienia wolności. Oprócz tego, dysponuje również innymi środkami, które mają służyć resocjalizacji sprawcy, lub ewentualnie zabezpieczeniu społeczeństwa, czy naprawienia szkody poniesionej przez poszkodowanych.

1. Pozbawienie praw publicznych

Kiedy można orzec ?

REKLAMA

REKLAMA

Sąd może orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Przestępstwo musi być popełnione z motywacji zasługującej na SZCZEGÓLNE POTĘPIENIE. (za taką uważa się np. morderstwo na tle rabunkowym).

Skutki pozbawienia praw publicznych:

Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę:

REKLAMA

  • czynnego i biernego prawa wyborczego do organu władzy publicznej, organu samorządu zawodowego lub gospodarczego,
  • prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości
  • prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego lub zawodowego,
  • posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego; pozbawienie
  • orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz utratę zdolności do ich uzyskania w okresie trwania pozbawienia praw.

Czas trwania : Od 1 do 10 lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Kary i środki karne

2. Zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, lub prowadzenie działalności gospodarczej.

Kiedy można orzec?

Sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Podobnie sprawa wygląda w przypadku prowadzenie działalności gospodarczej.

Skutki orzeczenia zakazów

Skutkiem orzeczenia ww. środków karnych – jest konieczność opuszczenia zajmowanego stanowiska, lub zaprzestanie określonej w wyroku działalności gospodarczej. Skazany nie również możliwości podjęcia nowej działalności, lub objęcia nowego stanowiska objętego zakazem – w trakcie obowiązywania środka karnego. Złamanie zakazu podlega odpowiedzialności karnej- i karze do 3 lat pozbawienia wolności.

Czas trwania zakazu: od 1 roku, do 10 lat.

3. zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi (pedofilia).

Kiedy można orzec?

Zakaz powyższy jest niejako kwalifikowanym zakazem opisanym w punkcie 2. Dotyczy sprawców przestępstw pedofilskich (przeciwko wolności seksualnej i obyczajności małoletnich).

Skutki

Środek karny obejmuje : zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności- związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi.

Czas trwania :

a. 1-15 lat (podstawowy wymiar)

b. Dożywotnio – fakultatywnie (możliwe orzeczenie) – jeśli sąd uzna że terminowe ograniczenie prawa wykonywania ww. zawodów, lub sprawowania funkcji jest niecelowe.

c. Dożywotnio – obligatoryjnie (konieczne orzeczenie o dożywotnim zakazie) – w razie powtórnego skazania za przestępstwo pedofilskie.

Przestępstwa pedofilskie nie ulegają zatarciu.

Zobacz: Łączenie kar

4. obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,

Kiedy można orzec?

Sąd może orzec o powyższym obowiązki – w razie skazania sprawcy za przestępstwo :

  • przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego oraz
  • w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej;

Jaki jest skutek orzeczenia?

Skutek – Osoba skazana w ww. warunkach nie może złamać wskazanego w wyroku zakazu, lub obowiązku. Może on być połączony z obowiązkiem stawiania się na komisariacie, w określonych odstępach czasu. W razie nie zastosowania się do orzeczonego środka karnego – sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Czas trwania zakazu :

a. od 1-15 lat (fakultatywnie) – zawsze gdy spełniona jest któraś z przesłanek wskazanych powyżej.

b. 1-15 lat (obligatoryjnie)– jeśli zakaz wynika ze skazania za przestępstwo pedofilskie.

c. Dożywotnio (fakultatywnie)– jeśli sprawca ponownie został skazany za przestępstwo pedofilskie.

5. Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych

Kiedy można orzec?

Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Sąd musi orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na określony czas, jeśli sprawca przestępstwa wskazanego powyżej

  • jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego
  • lub zbiegł z miejsca zdarzenia

Sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jeśli:

  • w przestępstwie wywołania katastrofy w ruchu komunikacyjnym, lub sprowadzenia zagrożenia takiej katastrofy- ofiary zginęły, lub poniosły ciężki uszczerbek na zdrowiu.
  • w wyniku wypadku samochodowego ofiara zmarła, lub poniosła ciężki uszczerbek na zdrowiu, a sprawca był nietrzeźwy, lub uciekł z miejsca zdarzenia.

W przypadku ponownego skazania w powyższych warunkach – sąd musi orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.

Skutki:

Skutkiem orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów – jest konieczność oddania prawa jazdy – i uniemożliwienie kierowania pojazdami na czas trwania zakazu. Termin zakazu biegnie dopiero od czas zdania dokumentu. Za złamanie zakazu sprawcy grozi kara 3 lat więzienia.

Czas zakazów :

- 1-10 lat, kiedy sąd nie może orzec dożywotniego zakazu

- dożywotnio

Zobacz: Wymierzanie kar

6. Przepadek mienia

Sąd zawsze orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa, może także orzec, przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

Jeżeli jednak orzeczenie przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa, byłoby niewspółmierne do wagi popełnionego czynu, sąd zamiast przepadku może orzec nawiązkę na rzecz Skarbu Państwa.

Przepadek pieniędzy

Jeżeli orzeczenie przepadku ww. przedmiotów nie jest możliwe, sąd może orzec przepadek równowartości przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa lub przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

Przepadku przedmiotów nie orzeka się, jeżeli podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi.

Współwłasność

Jeżeli przedmioty wymienione stanowią współwłasność, orzeka się przepadek udziału należącego do sprawcy lub przepadek równowartości tego udziału.

Osoba 3-a

Jeżeli okoliczności sprawy wskazują na duże prawdopodobieństwo, że sprawca, przeniósł na inną osobę, lub podmiot stanowiące korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, uważa się, że rzeczy będące w samoistnym posiadaniu tej osoby lub jednostki oraz przysługujące jej prawa majątkowe należą do sprawcy.

7.Obowiązek naprawienia szkody

W razie skazania za przestępstwo:

  • spowodowania śmierci,
  • ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
  • naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia,
  • przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji,
  • przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu
  • lub przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową,

Sąd, na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej, orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części;

Zamiast naprawienia szkody – sąd może orzec nawiązkę (w wysokości do 100.000zł – na rzecz pokrzywdzonego).

Zobacz: Odpowiedzialność karna

8. Nawiązka

Co do zasady nawiązkę świadczy się na rzecz skarbu państwa, lub organizacji społecznej – nie na rzecz pokrzywdzonego.

Nawiązka może być orzeczona :

  • W razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu albo za inne przestępstwo umyślne, którego skutkiem jest śmierć człowieka, ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, , której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z ochroną zdrowia, z przeznaczeniem na ten cel.
  • W razie skazania sprawcy za przestępstwo przeciwko środowisku, na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z ochroną środowiska, z przeznaczeniem na ten cel.
  • W razie skazania sprawcy za przestępstwo w ruchu komunikacyjnym, oraz prowadzącego pojazd mechaniczny, jeżeli był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo zbiegł z miejsca zdarzenia, na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, i, której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych, z przeznaczeniem na ten cel.

9. Świadczenie pieniężne

Co do zasady może być zasądzone, kiedy sąd odstępuje od wymierzenia kary. Świadczenie pieniężne może być przyznane na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, (wpisanej do wykazu prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości). Jej podstawowym zadaniem lub celem statutowym musi być spełnianie świadczeń na określony cel społeczny, bezpośrednio związany z ochroną dobra naruszonego lub zagrożonego przestępstwem,

Świadczenie to nie może przekroczyć 20 000 złotych.

Świadczenie pieniężna w przypadku prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu, może sięgnąć 60.000 zł.

10. Podanie wyroku do wiadomości publicznej

Sąd może orzec podanie wyroku do publicznej wiadomości w określony sposób, jeżeli uzna to za celowe, w szczególności ze względu na społeczne oddziaływanie skazania, o ile nie narusza to interesu pokrzywdzonego.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiana czasu na zimowy 2025. Kiedy? A kiedy po raz ostatni przestawimy zegarki? Oto data!

Kiedy zmiana czasu na zimowy w 2025 roku? A kiedy po raz ostatni zmienimy czas? Przez długi czas trwały rozmowy na ten temat, a teraz projekt zaczyna się konkretyzować. Istnieje szansa, że niedługo po raz ostatni przestawimy zegary. Kiedy to może nastąpić i jakie będą konsekwencje przejścia na stały czas letni? Oto szczegóły.

Polacy pytają: Gdzie mam w mieszkaniu gromadzić butelki [System kaucyjny od 1 października 2025 r.]

W tytule umieściłem przykładowy komentarz Internauty niezadowolonego z systemu kaucyjnego. Z sarkazmem kreśli obraz pokoju wypełnionego butelkami PET, które musi zanieść do sklepu dla odzyskania kaucji. Jest dużo takich opinii w Internecie – Polacy nie chcą przechowywać w domu niezgniecionych butelek PET. Druga obawa to o podwyżki opłat za odbiór „zwykłych” śmieci – gminy będą miały mniej odpadów (o butelki "przejęte" przez sklepy) więc przy tych samych kosztach działania segregacji śmieci, podniosą opłaty. Tego się boją Polacy.

Oprocentowanie lokat bankowych i kont oszczędnościowych - koniec września 2025 r. Dobre "procenty" raczej dla mniejszych kwot

Po obniżce stóp procentowych NBP, dokonanych przez Radę Polityki Pieniężnej na początku września 2025 r. - większość banków pogorszyła warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Trzy banki postanowiły jednak pójść pod prąd – oferując wyższy procent, choć najczęściej kosztem jeszcze większego ograniczenia kwoty, którą można na lepszych warunkach ulokować lub skrócenia czasu trwania promocji.

Kontynuowanie postępowania sądowego mimo braku adresu dłużnika – czy to możliwe? Natalia Mądry, Head of Legal w Julianus Inkasso wyjaśnia

Nieznajomość miejsca pobytu dłużnika w postępowaniu cywilnym, choć stanowi istotną przeszkodę proceduralną, nie implikuje ipso facto paraliżu procesu sądowego, lecz aktywuje mechanizmy uregulowane w KPC, które umożliwiają kontynuację postępowania przy zachowaniu konstytucyjnie ugruntowanego prawa do obrony. Autorka: Natalia Mądry, Head of Legal w Julianus Inkasso Sp. z o.o.

REKLAMA

Odrzucenie spadku a zrzeczenie się dziedziczenia

Wiele osób słyszało pojęcia: „odrzucenie spadku” i „zrzeczenie się dziedziczenia”. Pojęcia te są często używane zamiennie, co jest błędem. Pojęcia te zdecydowanie należy odróżnić- gdyż odnoszą się one do różnych „instytucji prawnych”, mają różne skutki, etc. W niniejszym artykule zakreślone zostaną podstawowe cechy różniące obie te instytucje, ale - dla pełnego obrazu- pokazane zostaną też ich najważniejsze podobieństwa.

WIBOR w umowach kredytu: co naprawdę wynika z opinii Rzeczniczki Generalnej TSUE [polemika]

W dniu 15 września 2025 r. na łamach naszego portalu ukazał się artykuł autorstwa radcy prawnego Pawła Stalskiego o tytule „Rzeczniczka Generalna TSUE: banki muszą precyzyjnie informować jak działa WIBOR. Otwierają się nowe możliwości dla kredytobiorców”. Przedstawiona w nim analiza dotyczy opinii Rzecznik Generalnej TSUE Laili Mediny z 11 września 2025 r. wydanej w sprawie C-471/24, tj. dotyczącej stosowania wskaźnika referencyjnego WIBOR w umowach kredytu hipotecznego zawieranych z konsumentami. Z tezami prezentowanymi w tamtym artykule polemizuje poniżej radca prawny Tomasz Majkrzak. Czy faktycznie z opinii Rzecznik Generalnej wynika, że banki muszą informować konsumentów o sposobie ustalania WIBOR?

Koniec z nieodpłatnym przekazywaniem przez Skarb Państwa nieruchomości na rzecz Kościoła katolickiego. W ten sposób, do majątku kościelnego przetransferowano już niemal 3,5 mld zł z budżetu państwa

W dniu 24 września 2025 r. do Sejmu trafił projekt ustawy, który zakłada usunięcie z porządku prawnego regulacji, stanowiącej „nieproporcjonalny mechanizm uszczuplający majątek państwa, który kreuje pole do nadużyć, stanowiąc jednocześnie ponadprzeciętną możliwość akumulacji kapitału przez Kościół Katolicki”. Na podstawie przepisu, którego usunięcia domagają się posłowie – w latach 1992-2019, Kościół katolicki nieodpłatnie przejął od Skarbu Państwa 76 244 ha ziemi rolnej, o łącznej wartości niemal 3,5 mld zł. Nieruchomości nabywane w powyższym trybie przez kościelne osoby prawne nie zawsze są ujawniane w księgach wieczystych, a ponadto – nierzadko są przez Kościół zbywane.

System kaucyjny od 1 października: rewolucja w recyklingu czy wzrost kosztów dla mieszkańców? Oto cała prawda, której nikt nie mówi głośno

Od 1 października rusza system kaucyjny, który ma całkowicie zmienić sposób zbiórki i recyklingu opakowań po napojach. To jedna z największych reform środowiskowych ostatnich lat – ambitny projekt, który budzi zarówno ogromne nadzieje, jak i poważne obawy. Operatorzy zapewniają o gotowości, handel wciąż się dostosowuje, a konsumenci pytają, jak nowy system wpłynie na ich portfele.

REKLAMA

Pakt migracyjny UE od 2026 roku – czy czeka nas islamska Europa? Ursula von der Leyen mówi o sprawiedliwości, a obywatele pytają: kto za to zapłaci?

Już w lipcu 2026 roku wchodzi w życie pakt migracyjny UE. Bruksela mówi o „sprawiedliwości” i solidarności, ale polscy europosłowie PiS ostrzegają, że dokument to „gaszenie pożaru benzyną”. Padają słowa o islamizacji, wojnie hybrydowej Putina i miliardowych kosztach, które mogą spaść na obywateli.

Czy sąsiad może zażądać pieniędzy za ogrodzenie? Mało tego, nawet je rozebrać? Przepisy stawiają sprawę jasno

Budowa ogrodzenia między działkami to gotowy przepis na sąsiedzki konflikt? Tak, zwłaszcza gdy jedna strona działa na własną rękę, a druga... wystawia rachunek albo każe wszystko rozebrać. Co wolno, a czego absolutnie nie? Warto to sprawdzić przed wbiciem pierwszej łopaty.

REKLAMA