Szkoła, Nauczyciele

Od 22 grudnia zaczyna się świąteczna przerwa w szkołach. W razie tzw. dni dyrektorskich część dzieci może wrócić do nauki dopiero 7 stycznia przyszłego roku. Niedługo potem w niektórych województwach zaczynają się ferie zimowe.

Przerwa w szkołach startuje już 22 grudnia 2025 r. i potrwa do 1 stycznia 2026 r. Wielu uczniów będzie miało wolne dłużej, bo do 6 stycznia dzięki tzw. dniom dyrektorskim. 19 stycznia pierwsi uczniowie rozpoczną ferie zimowe.

W ciągu ostatnich dwóch lat polskie szkolnictwo branżowe zostało poddane intensywnej modernizacji. Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało wprowadzenie 15 nowych zawodów, obejmujących zarówno nowoczesne technologie, jak i rosnący obszar „zielonych zawodów”. Resort podkreśla, że zmiany powstały w ścisłej współpracy z przedstawicielami rynku pracy i odpowiadają realnym potrzebom gospodarki

Posłowie chcą przywrócić zapis, który promował szkolne schroniska młodzieżowe jako bazę noclegową podczas wycieczek szkolnych. Ministerstwo Edukacji odpowiada: decyzja należy do organizatora, a schroniska nadal mogą być wybierane. W Polsce działa dziś 298 takich obiektów.

Środki z Funduszu Pomocy przeznaczone na wsparcie edukacji dzieci z Ukrainy w polskich szkołach będą dostępne jedynie do końca 2025 roku. Samorządy mają obowiązek je wykorzystać i prawidłowo rozliczyć, a niewykorzystane pieniądze, wraz z naliczonymi odsetkami, wrócą do budżetu państwa. Szkoły powinny już przygotowywać dokumenty i procedury rozliczeniowe.

Sejm przyjął ustawę budżetową na 2026 rok, zatwierdzając jednocześnie 3-procentowe podwyżki dla nauczycieli. Choć rząd podkreśla stabilność finansów publicznych, eksperci i środowisko oświatowe wskazują, że symboliczna waloryzacja nie rozwiąże problemu niskich wynagrodzeń, szczególnie wśród początkujących pedagogów, których pensje pozostaną niewiele wyższe od płacy minimalnej.

Od stycznia do czerwca 2026 r. w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych na Mazowszu realizowana będzie kampania społeczna „Jestem sobą. Wiem, jak korzystać z wolności. Wybieram życie wolne od narkotyków, alkoholu i przemocy”. Jej partnerem jest Kuratorium Oświaty w Warszawie, a organizatorem Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu we współpracy z Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej. Kampanii towarzyszy konkurs na plakat lub logotyp promujący ideę życia bez uzależnień.

Kto zapłaci za darmowe obiady dla wszystkich uczniów szkół podstawowych i ile to by kosztowało? Te pytania budzą wiele emocji. Jednak czy zapewnienie dostępu do bezpłatnych posiłków bez rozwiązania istniejących już teraz problemów ma sens?

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło zmiany w organizacji ferii zimowych 2026. Zamiast dotychczasowych czterech tur, uczniowie będą wypoczywać w trzech. Choć decyzja ma usprawnić ruch turystyczny i zmniejszyć korki, rodzice i branża turystyczna reagują z mieszanymi uczuciami. Resort Barbary Nowackiej tłumaczy, dlaczego zdecydowano się na korektę i jak ma ona wpłynąć na komfort wypoczynku.

Dzieci w Polsce spędzają w internecie nawet kilka godzin dziennie, a rodzice zwykle nie zdają sobie z tego sprawy. Samorządowcy i eksperci podczas kongresu Local-SoMe’25 ostrzegają: bez odważnych regulacji i realnego egzekwowania zasad przez platformy społecznościowe problem będzie narastał.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podał aktualne dane dotyczące tzw. kompensówek. To ważne świadczenia, które są odpowiednikiem emerytur pomostowych. We wrześniu pieniądze z ZUS pobierało 9,8 tys. osób, a przeciętna wysokość świadczenia kompensacyjnego w tym miesiącu wyniosła ok. 4,3 tys. zł.

Coraz więcej dzieci ma trudność z właściwą interpretacją emocji — zarówno w mimice, jak i w głosie czy krótkiej sytuacji społecznej. Zjawisko, na które od lat zwracają uwagę psychologowie, po okresie pandemii stało się jeszcze bardziej widoczne. Odpowiedzią na ten problem jest aplikacja „Emocean”, stworzona przez interdyscyplinarny zespół informatyków i psychologów z Uniwersytetu Śląskiego. Narzędzie ma wspierać wczesne wykrywanie trudności oraz codzienny trening kompetencji emocjonalnych u najmłodszych.

Coraz mniej uczniów uczęszcza na lekcje religii w polskich szkołach – szczególnie w szkołach ponadpodstawowych. Najnowsze dane pokazują znaczące różnice między miastami, a nowe regulacje wprowadzone od września 2024 roku dodatkowo zmieniają organizację zajęć. Spadek zainteresowania katechezą staje się trwałym trendem, który wymaga refleksji zarówno od nauczycieli, jak i rodziców.

Reforma edukacji „Kompas Jutra” ma zmienić sposób nauczania i odejść od tradycyjnych prac domowych. Tymczasem raport Instytutu Badań Edukacyjnych wskazuje na spadek motywacji uczniów. Wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer odpowiada: to opinie nauczycieli, a nie twarde dane. Jakie zmiany czekają szkoły od 2026 roku?

Rząd przyjął projekt nowelizacji Prawa oświatowego, który ma pomóc gminom w utrzymaniu małych szkół mimo spadku liczby uczniów. Placówki zyskają nowe funkcje – od opieki nad dziećmi do lat 3 po zajęcia dla seniorów – a samorządy większą elastyczność w organizacji edukacji.

Mimo że edukacja zdrowotna zastąpiła wychowanie do życia w rodzinie i miała stać się jednym z kluczowych przedmiotów, w zajęciach uczestniczy jedynie ok. 30 proc. uczniów. Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada analizę danych i rozważa wprowadzenie obowiązku.

Od września uczniowie szkół ponadpodstawowych uczą się nowego obowiązkowego przedmiotu – edukacji obywatelskiej. Choć reforma miała wzmocnić kompetencje społeczne i obywatelskie młodych ludzi, wielu nauczycieli sygnalizowało brak praktycznych narzędzi i przygotowania metodycznego. Teraz sytuacja ma się zmienić. Fundacja Zwolnieni z Teorii oraz Fundacja Enea – Energia Wspólnoty ogłosiły wspólny projekt, w ramach którego do około 3500 szkół trafią profesjonalne materiały dydaktyczne, mające ułatwić prowadzenie zajęć opartych na projektach społecznych.

Nauczyciele: niezrealizowane nadgodziny od 1 września 2025 r. zostaną opłacone. Kolejne zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie od dnia 1 stycznia 2026 r. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w większej liczbie przypadków z wyrównaniem od dnia 1 września 2025 r. Wypłata ma wpłynąć na konta do dnia 6 czerwca 2026 r.

28 listopada weszły w życie znowelizowane przepisy dotyczące oceny pracy nauczycieli. Ministerstwo Edukacji Narodowej przekonuje, że zmiany mają zapewnić większą transparentność, jednolitość i sprawiedliwość ocen, a także realnie wspierać rozwój zawodowy pedagogów. Uproszczono kryteria, zmieniono skalę punktacji i wprowadzono nowe obowiązki dyrektorów.

Od 30 listopada 2025 r. każdy nauczyciel w Polsce zyska dostęp do mLegitymacji nauczyciela w aplikacji mObywatel. Elektroniczny dokument będzie pełnoprawnym odpowiednikiem tradycyjnej legitymacji i ma znacząco uprościć proces potwierdzania statusu nauczyciela. Równocześnie MEN wdrożyło kolejne zmiany w Systemie Informacji Oświatowej (SIO), które wpływają na funkcjonowanie szkół, w tym m.in. na obsługę uczniów i generowanie kodów QR.

Od 1 stycznia 2026 roku nauczyciele z jeszcze szerszego grona placówek oświatowych będą mogli ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Kto dokładnie może je otrzymać i jakie są wymagania dotyczące wieku oraz stażu pracy? Podajemy też informację o dokumentach, jakie trzeba złożyć w ZUS, aby skorzystać z tego świadczenia.

W zeszłym roku szkolnym z nauczycielami zawarto ponad 100 tys. umów na czas określony. Wiceminister edukacji Henryk Kiepura w odpowiedzi na interpelację poselską wyjaśnia, kiedy szkoły mogą zatrudniać nauczycieli tylko „na chwilę” – i dlaczego taka praktyka stała się powszechna.

Ponad 1,35 mln zł kosztował najnowszy symulator, który trafił do Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie. Uczniowie będą na nim trenować gaszenie pożarów, reagowanie na awarie i obsługę siłowni okrętowej w warunkach zbliżonych do realnych. To już trzecie tak zaawansowane urządzenie w placówce.

Sejm jednogłośnie poparł nowelizację Karty nauczyciela, która przywraca nauczycielom prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeśli nie doszło do nich z przyczyn od nich niezależnych. To reakcja na falę krytyki po wrześniowej reformie i liczne sygnały o blokowaniu wycieczek szkolnych.