Trybunał Konstytucyjny, Wiek emerytalny

W artykule przedstawiamy opinię prawną dr Andrzeja Hańderka, prowadzącego kancelarię radcowską w Krakowie, dotyczącą stanowiska Komisji Weneckiej w sprawie niepublikowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Jest to wielki problem dla Emerytów, którzy na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. chcą załatwić przeliczeniu (na wyższe) swoich emerytur oraz otrzymać wyrównania poniesionych strat.

Potrzeba podwyżki wieku emerytalnego znów stała się gorącym tematem. Od dawna rozważana jest likwidacji emerytur groszowych między innymi przez przywrócenie minimalnego stażu emerytalnego, by zapewnić najniższą emeryturę wszystkim. Niemal pewne jest, ze w ramach procedury nadmiernego deficytu system emerytalny zostanie poważnie zmieniony.

Jeden z warunków nabywania prawa do renty wdowiej jest związany z limitem wieku wdowy lub wdowca. Chodzi o to, że nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku jest możliwe nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Dlaczego taki limit został wprowadzony?

TK: Art. 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. w formie głosowania korespondencyjnego (M. P. poz. 1440) jest niezgodny z art. 111 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wiele osób czeka na osiągnięcie wieku emerytalnego by natychmiast złożyć wniosek o emeryturę i wynagrodzenie za pracę zamienić na świadczenie z ZUS.zy takie rozwiązanie jest najlepszym z możliwych, jaką ma alternatywę.

Renta wdowia wejdzie w życie już od stycznia 2025 roku. Wdowy i wdowcy będą nabywać prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, nie wcześniej jednak niż przed ukończeniem 55 lat (jeśli jesteś kobietą) i 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną). Dlaczego taki warunek został wprowadzony? Sprawę wyjaśnia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20 – niemal 200 tys. emerytów, którzy przed 6 czerwca 2012 r. przeszli na wcześniejszą emeryturę, a następnie – złożyli wniosek o emeryturę powszechną, która została im pomniejszona na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – może teraz otrzymać od ZUS wyrównanie. Zgodnie z szacunkami ZUS – sięgające nawet 64075 zł. Podpowiadamy kogo dokładnie obejmuje zakres podmiotowy wyroku Trybunału i w jaki sposób można dochodzić swoich praw.

Redakcja Infor.pl zwróciła się do służb prasowych ZUS z pytaniami o to, co mają zrobić tzw. emeryci „czerwcowi”. Sami siebie określają w ten sposób, gdyż uprawnienia zostały im przyznane na podstawie wyroku, który zapadł w czerwcu 2024 r. W odpowiedzi ZUS jasno zadeklarował, że załatwi negatywnie każdy wniosek (wzór w artykule) o wznowienie postępowania. Ale też ZUS poinformował, że każdy niezadowolony z ZUS emeryt ma prawo skierować sprawę do sądu. Dziś nie wiemy, jakie będzie stanowisko sądów wobec postawy ZUS. To jest największy problem - nie pismo do ZUS (nie ma znaczenia jak zostanie napisane - ZUS i tak nie przeliczy emerytury). Co zrobi sąd z odwołaniem?

Jedno jest pewne. Zmiany w emeryturach z ZUS o charakterze rewolucyjny nie nastąpią w 2025 roku. Przyszło rok jednak może być kluczowy dla przygotowania takich zmian. Temat podwyższenia wieku emerytalnego już wrócił. Od dawna rząd zastanawia się nad zmianami dotyczącymi emerytur groszowych i ewentualnym przywróceniu stażu emerytalnego.

Zdaniem ekspertów, obecni 30-latkowie dostaną emeryturę w wysokości jednej czwartej ostatniej pensji. Bez wydłużenia aktywności zawodowej Polakom trudno będzie liczyć na wyższe świadczenia. Należy zachęcać kobiety po 60. i mężczyzn po 65. roku życia do pozostawania na rynku pracy.

W dniu 9 sierpnia 2024 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz potwierdziła, że rząd nie ma planów podwyższenia wieku emerytalnego. Natomiast jedną z zachęt do kontynuowania pracy zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego może wypłata (zwrot) 13-tych emerytur dla tych osób.

Trwa zamieszanie w rządzie w związku ze zmianą przepisów i podniesieniem wieku emerytalnego mężczyzn (65 lat) i kobiet (60 lat). W tym tygodniu pojawiły się sprzeczne komunikaty jego przedstawicieli.

Niezwykle kontrowersyjny temat nie cichnie. Czy będzie w Polsce nowy wiek emerytalny i czy dojdzie do zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 65 lat? Jest odpowiedź premiera i resortu pracy.

Wiek emerytalny kobiet jest do zmiany - to prawie przesądzone. Argumenty są dużej wagi: dyskryminacja - bo mężczyzn dotyczy wiek emerytalny pięć lat wyższy i ekonomiczne - kobiety z tego powodu dostają dużo niższe emerytury. Bardziej dyskusyjna jest kwestia czy ogólnie wiek emerytalny powinien być podwyższony.

Trybunał Konstytucyjny wydał 4 czerwca 2024 r. wyrok, w którym uznał, że niezgodne z Konstytucją RP jest obligatoryjne zobowiązanie sądu do orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wobec sprawcy powtórnie skazanego za przestępstwo prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że uchwała Sejmu z 6 marca dotycząca usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego jest niezgodna z konstytucją. Wniosek o zbadanie konstytucyjności tej uchwały złożyli posłowie PiS.

Kobiety mają niższe emerytury niż mężczyźni, co wraz z wydłużającym się średnim życiem zwiększa skalę problemu. W tej sytuacji całkiem poważnie traktowany jest postulat, by pod względem ustawowego wieku emerytalnego zrównać kobiety z mężczyznami. Oznaczałoby to – niezależnie od innych przyszłych decyzji w kwestii wieku emerytalnego – że obecnie kobiety przechodziłyby na emeryturę dopiero w wieku 65., a nie 60 jak jest obecnie.

Z prognoz GUS wynika, że w 2060 r. liczba ludności w Polsce wyniesie 30,9 mln. Populacja zmniejszy się w większości regionów, najbardziej w śląskim. Wyjątkiem będzie region warszawski stołeczny, gdzie zakłada się wzrost liczby ludności.

Kierowca za przekroczenie prędkości w mieście o więcej niż 50 km/h stracił prawo jazdy. Teoretycznie, bo decyzji nie potwierdził starosta. W takim przypadku kierujący trafia w próżnię. Bo prawa jazdy nie ma i nie wiadomo, kto miałby mu oddać dokument. W efekcie zakaz obowiązuje dużo dłużej, niż zakładane w prawie 3 miesiące.

Przepisy emerytalne są tak skonstruowane, że przesuwając wniosek o emeryturę z ZUS o miesiąc lub kilka można dużo zyskać na jej wysokości. I odwrotnie, przechodzą na emeryturę następnego dnia po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego – dużo stracić. Czy to się zmieni?

Dzisiaj Sejm rozpoczął debatę nad projektem uchwały ws. Trybunału Konstytucyjnego. "Sejm RP apeluje do sędziów TK o rezygnację, a tym samym o przyłączenie się do procesu demokratycznych przemian" - czytamy w projekcie. Uchwała to jeden z czterech aktów prawnych zakładających kompleksową reformę Trybunału Konstytucyjnego.

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu zostanie zaprezentowany "trójpak" dotyczący Trybunału Konstytucyjnego - projekty uchwały, ustawy i zmian w Konstytucji RP.

Brak jest przyzwolenia społecznego w zakresie realizacji postulatu zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w Polsce. Dlatego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie prowadzi żadnych prac w tym zakresie. Obecnie rząd nie prowadzi prac dotyczących wyliczenia, jak zmieniłaby się średnia wysokość emerytur dla kobiet w przypadku zrównania wieku emerytalnego dla obu płci. Jednocześnie zróżnicowanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest zgodne z Konstytucją RP, regulacjami Międzynarodowej Organizacji Pracy i dyrektywami UE. Takie informacje zostały przekazane w odpowiedzi na interpelację poselską z 22 lutego 2024 r., której udzieliła Aleksandra Gajewska, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Podstawowe zasady dotyczące Trybunału Konstytucyjnego są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej uwzględniamy wszystkie zapisy zawarte w Konstytucji RP dotyczące TK. Wskazujemy również na ustawę, która dotyczy organizacji i trybu postępowania przed TK.

Przeciętne emerytury kobiet są blisko o ⅓ niższe od przeciętnych emerytur mężczyzn. Winę za to ponosi w szczególności różny dla kobiet i mężczyzn wiek emerytalny (odpowiednio: 60 i 65 lat). Wiele środowisk (także politycznych) dyskutuje na temat plusów i minusów zrównania wieku emerytalnego. Katarzyna Kotula (ministra do spraw Równości w rządzie Donalda Tuska) powiedziała 29 stycznia 2024 r. w RMF24, że nierówny wiek przejścia na emeryturę kobiet i mężczyzn to dyskryminacja. Jest zdaniem rząd ani "koalicja 15 października" nie planuje zmian w tym zakresie. Ale - jak wskazała ministra - kwestia przebudowy systemu emerytalnego "jest na agendzie". Sprawa ewentualnych zmian wieku emerytalnego budzi cały czas duże emocje społeczne.