Zachowek, Majątek

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Wielu z nas pamięta o możliwości dokonania w testamencie wydziedziczenia. Trzeba jednak wiedzieć, iż pozbawienie krewnego zachowku nie zawsze jest skuteczne. Od czego to zależy? Jakie są orzeczenia sądów?

W dniu 18 marca br. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski zwróciło się do MRPiPS o podjęcie interwencji w celu wyeliminowania dostrzeżonej przez samorządy głęboko niemoralnej i niesprawiedliwej społecznie luki w przepisach, która pozwala rodzinom seniorów na pozbawianie ich całego majątku (wartego nawet kilka milionów złotych) i umieszczanie ich w domach pomocy społecznej, za które finalnie koszt ponosi gmina, pomimo, że istnieje notarialna umowa zobowiązaniowa, na podstawie której rodziny tych seniorów powinny zapewniać im, do końca życia, opiekę i ponosić koszty ich utrzymania.

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Zobowiązany do wniesienia opłaty za pobyt jest mieszkaniec DPS. Zobowiązani są również członkowie jego rodziny, a także gmina. Jakie są zasady ustalania opłaty i kto zapłaci?

Zachowek tradycyjnie był instytucją prawną, która gwarantowała przynajmniej najbliższym krewnym udział w spadku po zmarłym, jeśli zostali pominięci w testamencie. Od kilkunastu miesięcy obowiązują jednak duże zmiany w prawie spadkowym i takich gwarancji, o ile nie podejmą stosownych działań, nie mają nawet najbliżsi krewni. Znajomość nowych zasad jest jednak niewielka.

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. W praktyce osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł. Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

Zachowek tradycyjnie był instytucją prawną, która gwarantowała przynajmniej najbliższym krewnym udział w spadku po zmarłym, jeśli zostali pominięci w testamencie. Od kilkunastu miesięcy obowiązują jednak duże zmiany w prawie spadkowym i takich gwarancji, o ile nie podejmą stosownych działań, nie mają nawet najbliżsi krewni. Znajomość nowych zasad jest jednak niewielka.

Nowe przepisy umożliwiają obniżenie wysokości zachowku, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach. Sąd w takich przypadkach weźmie pod uwagę sytuację osobistą i majątkową uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia tego roszczenia.

Wydziedziczenie jest prawnym sposobem pozbawienia członka rodziny prawa do zachowku, czyli części spadku, który przysługuje mu z mocy prawa. Temat ten jest ważny, zwłaszcza w kontekście relacji rodzinnych i ich wpływu na dziedziczenie. Jak wyjaśnia Katarzyna Siwiec z Kancelarii Radcy Prawnego Katarzyna Siwiec proces wydziedziczenia nie jest jednak prosty – wymaga spełnienia określonych warunków i udokumentowania przesłanek, które uzasadniają decyzję o wyłączeniu bliskiej osoby z prawa do zachowku.

Darowizna od siostry podlega zwolnieniu od podatku także w przypadku, gdy pochodzi ze wspólnego małżeńskiego majątku. Fiskus to potwierdza w najnowszej interpretacji. Jest jednak jeden warunek, potrzebna jest zgoda drugiego małżonka do dokonania darowizny z majątku wspólnego.

Nie jest możliwe w polskim prawie uzyskanie rozwodu po śmierci małżonka. Jeśli toczy się postępowanie rozwodowe, jeden z małżonków umiera, to po jego śmierci sprawa podlega umorzeniu. Czy można zatem w jakiś sposób ochronić majątek zmarłego tak aby żyjący małżonek po nim nie dziedziczył?

Zachowek to ważna instytucja przewidziana dla osób bliskich spadkodawcy. Ile wynosi? Czy osoby niepełnosprawne lub starsze mogą otrzymać wyższy zachowek? Od czego zależy takie uprawnienie? Co z niezdolnością do pracy? Sprawdź jakie są aktualne przepisy.

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że sprzedaż nieruchomości przez podatnika w 2019 roku nie kwalifikuje się jako działalność gospodarcza ze względu na brak ciągłości, zarobkowości oraz zorganizowania transakcji, które są kluczowe dla takiej kwalifikacji.

Zachowek daje ochronę prawną członkom rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. Czy otrzymane środki pieniężne tytułem zachowku podlegają opodatkowaniu?

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) potwierdziła, że sprzedaż kolekcji należącej do majątku prywatnego dokonana po upływie pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie poszczególnych przedmiotów, nie będzie stanowiła źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Koniec życia członka rodziny staje się niejednokrotnie dla jego spadkobierców początkiem wieloletniej batalii sądowej o sprawy spadkowe. Jedną z nich może być sprawa o zachowek, do którego uprawniony jest zstępny (np. dziecko, wnuk), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, o ile nie został wydziedziczony. Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają także zawarcie umowy zrzeczenia się zachowku za życia spadkodawcy. Takie rozwiązanie może uprościć przeprowadzenie spraw spadkowych oraz wyeliminować konieczność prowadzenia wieloletniego sporu sądowego. 

Na czym polega umowa o dożywocie? Czy prawo do dożywocia przechodzi na spadkobierców? Co z zachowkiem? Prezentujemy najważniejsze informacje. 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wyjaśnił, że w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zostało wymienione nabycie w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, jako podlegające podatkowi od spadków i darowizn. Powyższe oznacza, że nabycie na wyłączną własność rzeczy i praw tytułem podziału majątku wspólnego małżonków nie będzie podlegało opodatkowaniu ww. podatkiem.

Dyrektor KIS potwierdził, że otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku, czy też – zamiast środków pieniężnych – udziału w nieruchomości lub ruchomości – w ramach tzw. świadczenia w miejsce wykonania – będzie korzystało ze zwolnienia z PSD na podstawie art. 4a ustawy o PSD.

Dyrektor KIS w swojej interpretacji wyjaśnił, że po zniesieniu wspólności majątkowej, przeniesienie kosztów utrzymania nieruchomości, w której małżonek posiada ½ udziału, stanowi świadczenie podlegające opodatkowaniu VAT. W związku z tym wnioskodawczyni powinna wystawić fakturę VAT na rzecz małżonka.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wyjaśnia, że uwzględniając upływ 2 lat od zakończenia umowy leasingu i przeznaczenia pojazdu na cele prywatne sprzedaż samochodu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) potwierdziła, że sprzedaż 50% udziałów w lokalu użytkowym, nabytego wspólnie z byłą małżonką i przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej, będzie generować przychód z działalności gospodarczej, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Po orzeczeniu rozwodu i ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej przychód ten zostanie rozdzielony równo między współwłaścicielami.

W wyniku udzielonej interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), podatnik może kontynuować wynajem swojego prywatnego domu jako najem prywatny, a nie działalność gospodarczą. Oznacza to, że nadal będzie mógł odprowadzać podatek w formie ryczałtu w wysokości 8,5% do limitu 100 000 zł w roku 2023. 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że koszty nabycia określonego przedmiotu (prawa majątkowego) poniesione w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej "dzielą los" tego przedmiotu (prawa majątkowego) po ustaniu tej wspólności. 

W artykule omawiana jest kwestia odprowadzania podatku VAT w przypadku sprzedaży licytacyjnej nieruchomości mieszkalnej. Komornik sądowy przedstawia swoje stanowisko, zgodnie z którym w sytuacji, gdy lokal nie był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej, nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT. Analiza ta ma istotne konsekwencje dla sprzedających i organów administracji skarbowej. Czytelnik dowie się, jakie są przesłanki dla takiego stanowiska i jakie są implikacje dla praktyki egzekucyjnej.