Ważny komunikat RCB w sprawie zagrożenia powodziowego w Polsce w dniach 7-13 lipca 2025 r. Czy grozi nam powtórka sytuacji z września 2024 r.?

• Prognoza intensywnych opadów deszczu w dniach 7-13 lipca 2025 r.
• RCB: w drugiej połowie tygodnia, w części środkowo-wschodniej kontynentu, może wytworzyć się „niż genueński” (przyczyna powodzi we wrześniu 2024 r.)
• Czy grozi nam powódź i powtórka sytuacji z września 2024 r.?
• Jak przedstawia się aktualna sytuacja hydrologiczna?
• RCB: „Nie można jednak całkowicie wykluczyć wystąpienia intensywnych opadów w tym sezonie w Polsce, a dalej powodzi”
• Jak chronić się przed powodzią? MSWiA podpowiada, w jaki sposób można zwiększyć swoje bezpieczeństwo w razie zagrożenia powodziowego

Prognoza intensywnych opadów deszczu w dniach 7-13 lipca 2025 r.

W dniu 4 lipca 2025 r. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało komunikat, w którym odnosi się do pojawiających się w przestrzeni publicznej doniesień o możliwych intensywnych opadach deszczu i ryzyku powodzi w Polsce w przyszłym tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.). Chodzi o jedną z publikacji, która pojawiła się w mediach i która wskazuje na ryzyko wystąpienia bardzo wysokich opadów nad obszarem Polski w nadchodzącym tygodniu oraz o pojawiające się incydentalne wyliczenia średnioterminowych numerycznych modeli pogody, wskazujących na możliwość wzmożonych opadów deszczu w naszym kraju w przyszłym tygodniu. RCB zwraca uwagę, że – prognozy te są niestabilne i skrajnie zmieniają swoje wyliczenia dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski.

RCB: w drugiej połowie tygodnia, w części środkowo-wschodniej kontynentu, może wytworzyć się „niż genueński” (przyczyna powodzi we wrześniu 2024 r.)

Na dzień 4 lipca 2025 r. (tj. na dzień wydania komunikatu) – RCB podaje następujące fakty na temat ryzyka wystąpienia w Polsce intensywnych opadów deszczu i – potencjalnie – wynikającego z nich zagrożenia powodziowego:

• Modele numeryczne konsekwentnie wskazują na możliwość powstania zatoki górnego niżu barycznego nad Europą, która będzie przyczyną opadów deszczu, a w drugiej połowie tygodnia w części środkowo wschodniej kontynentu może sprzyjać tworzeniu się deszczowych niżów, zwanych też „niżami genueńskimi”. Trajektorie tych niżów są różne i tylko część z nich obejmuje obszar Polski.

Warto dodać, że powódź, która miała miejsce w Polsce we wrześniu 2024 r., była spowodowana głównie przez intensywne i długotrwałe opady deszczy, wywołane właśnie przez niż genueński.

• Ciepłe wody Morza Śródziemnego i Czarnego mogą zwiększać zawartość wilgoci w atmosferze, co potencjalnie sprzyja intensyfikacji opadów.
• Eksperymentalne prognozy probabilistyczne ECMWF wskazują, że w dniach 9–12 lipca:
• • prawdopodobieństwo opadów przekraczających 20 mm/24h wynosi od 5 do 35%: we wtorek i środę na znacznym obszarze Polski, od czwartku do soboty w Polsce wschodniej i Małopolsce
  • prawdopodobieństwo opadów przekraczających 50 mm/12h wynosi od 0,1 do 2,5% (jest to próg najniższy w skali), w środę w całym kraju, od czwartku do soboty na wschodzie i południu.
  • Produkt EFI (Extreme Forecast Index) wskazuje punktowo na nietypową sytuację opadową na obszarze Europy Wschodniej (Rumunia, Ukraina, Białoruś). Wartość wskaźnika sugeruje, że choć nietypowe – opady nie będą ekstremalne. Ze względu na dużą zmienność prognoz z tak dużym wyprzedzeniem nie można wykluczyć, że „nietypowe” wartości wskaźnika związanego z wysokością opadów, incydentalnie mogą dotyczyć również obszaru Polski wschodniej i południowo-wschodniej.
• Modele średnioterminowej numerycznej prognozy pogody wskazują, że największe prawdopodobieństwo intensywnych opadów dotyczy obecnie obszarów Rumunii, Ukrainy i Białorusi. Ze względu na zmienność prognoz, zasięg tych zjawisk może się jednak istotnie zmieniać. Nadal utrzymuje się bardzo duża zmienność wyników tych prognoz, w odniesieniu do opadów wyniki te skrajnie się zmieniają i to na znacznym obszarze Europy Środkowej i Wschodniej.

Powyższe prognozy, według RCB, mogą skutkować dla obszaru Polski:

• Opadami rzędu 20 mm/24h lub nieco większymi, które – choć lokalnie mogą powodować utrudnienia (np. w czasie burz) – będą w wielu regionach korzystne w kontekście suszy.
• Opadami przekraczającymi 50 mm/12h, które mogą stanowić zagrożenie, zwłaszcza, jeśli będą występować przez więcej niż 1 dzień, jednak – obecnie ryzyko ich wystąpienia nad Polską jest bardzo niskie.

Czy grozi nam powódź i powtórka sytuacji z września 2024 r.?

Zgodnie z aktualnymi wynikami numerycznych modeli pogody – według RCB – prawdopodobieństwo wystąpienia opadów ekstremalnych w naszym kraju jest stosunkowo niewielkie, jednak nadchodzący tydzień zapowiada się bardziej zasobny w opady atmosferyczne niż miniony okres. Ma się to przełożyć na wzrosty stanu wody, przede wszystkim na mniejszych ciekach, lokalnie możliwe jest również wystąpienie zagrożenia hydrologicznego. Na dziś ryzyko wystąpienia wielkoskalowej powodzi w Polsce jest niskie. Sytuacja jednak wymaga obserwacji i analizy ze względu na specyfikę numerycznych prognoz pogody – informuje z dużą dozą ostrożności RCB.

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB na bieżąco monitoruje sytuację prognostyczną. Z każdym dniem otrzymuje więcej i lepszej jakości dane, które pozwalają bardziej szczegółowo opisać przebieg pogody w przyszłym tygodniu. RCB zapewnia, iż – w przypadku pojawienia się jednoznacznych sygnałów o zwiększonym zagrożeniu, z jak największym wyprzedzeniem, zostaną wydane ostrzeżenia meteorologiczne i hydrologiczne oraz odpowiednie komunikaty.

Jak przedstawia się aktualna sytuacja hydrologiczna?

Aktualna sytuacja hydrologiczna na rzekach wskazuje, że 73% stacji hydrologicznych znajduje się w strefie wody niskiej, 25% w strefie wody średniej, 2% w strefie wody wysokiej. Na kolejnych stacjach osiągane i przekraczane są absolutne minima stanu wody. Przewaga niskiego stanu wody na rzekach w Polsce powoduje, że koryta cieków posiadają potencjał retencyjny. Dla wielu zlewni w Polsce obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne przed suszą hydrologiczną. Na prawie 300 stacjach hydrologicznych aktualne wartości przepływu są niższe niż wartości średniego niskiego przepływu z wielolecia (SNQ).

RCB: „Nie można jednak całkowicie wykluczyć wystąpienia intensywnych opadów w tym sezonie w Polsce, a dalej powodzi”

Ryzyko wystąpienia powodzi w nadchodzącym tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.) RCB ocenia jako niskie, ale jak kształtują się prognozy w dłuższej perspektywie – sezonowej?

Na południu Europy bite są kolejne rekordy temperatury powietrza. Akweny morskie osiągają bardzo wysokie temperatury wody, która nadal się nagrzewa. Powoduje to niestabilność systemu i tworzenie potencjału do występowania ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych i hydrologicznych. W tym kontekście, nie można jednak całkowicie wykluczyć wystąpienia intensywnych opadów w tym sezonie w Polsce, a dalej powodzi – informuje RCB.

Jak chronić się przed powodzią? MSWiA podpowiada, w jaki sposób można zwiększyć swoje bezpieczeństwo w razie zagrożenia powodziowego

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) wyjaśnia w jaki sposób można zadbać o bezpieczeństwo swoje (i swoich bliskich) w kontekście ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych i hydrologicznych związanych z intensywnymi opadami deszczu i wynikającego z nich zagrożenia powodziowego:

Przed powodzią:

• sprawdź zagrożenie powodziowe dla twojego miejsca zamieszkania,
• słuchaj prognoz pogody i śledź komunikaty lokalnych mediów,
• wykup polisę ubezpieczeniową,
• zapoznaj się ze sposobami ostrzegania i alarmowania, drogami i miejscami ewakuacji ludzi, zwierząt, pojazdów, maszyn rolniczych i innego mienia,
• opracuj rodzinny plan powodziowy (wzór do pobrania pod adresem: LINK),
• wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci i osoby starsze, powinni wiedzieć co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji,
• naucz domowników wyłączania głównego zasilania elektrycznego i dopływu gazu i wody,
• nie umieszczaj na poziomie piwnic urządzeń wrażliwych na działanie wody,
• utrzymuj sprawny system odprowadzania wód z dachu oraz ukształtowanie terenu wokół domu w sposób umożliwiający odpływ deszczówki z okolic budynków,
• regularnie udrażniaj rowy odwadniające,
• zabezpiecz budynki (np. budowa murku, przygotowanie na czas powodzi osłon na drzwi i okna piwnic),
• aby zapobiec wypływowi ścieków z kanalizacji zamontuj specjalne zawory lub bądź przygotowany do zatkania rur.

W sytuacji zagrożenia powodziowego:

• słuchaj komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania w lokalnym radiu i telewizji,
• jeśli możesz – odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce, np. do znajomych czy rodziny,
• upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji,
• naucz najbliższych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu i wody,
• przenieś miejsca sypialne i wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku,
• przygotuj w bezpiecznym miejscu lekarstwa, dowody osobiste oraz inne dokumenty potwierdzające tożsamość, kosztowności, pieniądze, dokumenty dotyczące domu i posiadanych gruntów, dokumentację działalności gospodarczej i polisy ubezpieczeniowe,
• zgromadź w domu niezbędną ilość żywności o długotrwałej ważności do spożycia, wodę i przygotuj odpowiednią odzież, latarki, koce i środki higieniczne,
• dbaj o to, by telefony komórkowe cały czas były naładowane,
• pojazdy z terenu posesji przemieść w niezagrożone powodzią miejsca,
• zabezpiecz budynki i przygotuj worki z piaskiem,
• rozważ ewakuację zwierząt zaraz po ogłoszeniu alarmu powodziowego; jest ona zawsze dużo trudniejsza i czasochłonna niż ewakuacja ludzi (sprzęt pływający straży pożarnej czy wojska bardzo często nie nadaje się do ewakuacji dużych zwierząt),
• przygotuj zwierzęta hodowlane do ewakuacji, porozmawiaj z sąsiadami o wzajemnej pomocy przy załadunku,
• paszę dla zwierząt przenieś w niezagrożone zalaniem miejsce,
• zabezpiecz substancje niebezpieczne takie jak: pestycydy, środki owadobójcze, farby, lakiery, rozpuszczalniki i inne środki chemiczne,
• zadbaj o bezpieczne przechowywanie zbiorników z olejem, paliwem,
• jeśli masz sprzęt pływający - utrzymuj go w sprawności (pontony, łodzie itp.) i używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia,
• przygotuj się do ewakuacji.

Pozostawanie na zalanym terenie to ogromne ryzyko. Oprócz zagrożenia utonięciem, musisz liczyć się z narażeniem na choroby zakaźne, brak prądu, wody i kanalizacji. Pamiętaj, że w razie konieczności możesz nie otrzymać pomocy medycznej na czas. Nie zostawaj na zalanym terenie ze względu na dobytek – teren będzie zabezpieczony przez właściwe służby.

W trakcie powodzi:

• w miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki,
• wyłącz instalację elektryczną i gazową oraz zabezpiecz sieć kanalizacyjną lub szambo,
• w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny,
• jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go zawsze przy sobie i zadbaj, aby bateria była naładowana,
• ustaw radioodbiornik zasilany bateriami na częstotliwość lokalnej stacji radiowej, aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji i sposobach postępowania,
• przygotuj się do ewakuacji; pamiętaj o tym, że osoby dorosłe powinny mieć przy sobie nie więcej niż 50 kg bagażu (do 20 kg na osobę, do 50 kg na rodzinę),
• miej przy sobie apteczkę pierwszej pomocy i używane przez domowników leki, niezbędny zapas jedzenia i wody pitnej, ciepłe ubrania, śpiwory i koce (zgromadzone w górnych partiach domu),
• nie używaj wody ze studni ani wody gruntowej - może być skażona,
• nie chodź po obszarach zalanych – szybko płynąca woda może przewrócić dorosłego człowieka; jeśli musisz przekroczyć zalany obszar użyj do badania gruntu przed sobą tyczki,
• w razie zagrożenia życia lub zdrowia dzwoń na numer alarmowy 112.

Niezależnie od aktualnej sytuacji meteorologiczno-hydrologicznej – warto znać powyższe zasady.