REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nawet bliski krewny pominięty w testamencie nie ma szans na zachowek, jeśli wcześniej nie zadba o swoje prawa, takie zmiany

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Teraz po zmianie prawa pomięcie w testamencie nawet najbliższemu krewnemu nie daje gwarancji prawa do zachowku
Teraz po zmianie prawa pomięcie w testamencie nawet najbliższemu krewnemu nie daje gwarancji prawa do zachowku
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Do niedawna bliscy krewni nie musieli się martwić, że nic nie dostaną po zmarłym, jeśli nie zostali uwzględnieni w testamencie, bo prawo gwarantowało im zachowek. teraz, po zmianach już takiej gwarancji nie ma. By zachować prawo do części pieniędzy po zmarłym trzeba zadbać wcześniej. Oto co trzeba wiedzieć o zmienionym zachowku.

REKLAMA

Krewni zmarłego pominięci w testamencie są przekonani, że prawo gwarantuje im pieniądze tytułem zachowku. Tymczasem w prawie zaszły kluczowe zmiany i nawet najbliżsi krewni mocno mogą się rozczarować gdy po otwarciu testamentu zażądają pieniędzy od uwzględnionych w nim spadkobierców. Teraz łatwiej ich wydziedziczyć lub wnieść do sądu o pozbawienie prawa do zachowku.

REKLAMA

Zmiany w prawie teraz ułatwiają pozbawienie zachowku nawet najbliższego krewnego – przez samego spadkodawcę jak i innych krewnych. Ale z drugiej strony nie trzeba iść od razu do sądu, by zachowek wyegzekwować. Warto zacząć od wezwania do zapłaty, by pozew złożyć dopiero gdy nie poskutkuje.
Jednak nawet wydziedziczenie w testamencie – niedostatecznie uzasadnione lub nie oparte na twardych faktach – można w sądzie obalić i zachowek uzyskać. Ile on wynosi, kto musi zapłacić – oto co trzeba wiedzieć aktualnie o instytucji zachowku w prawie cywilnym

Pieniądze po zmarłym na zasadzie zachowku: kto ich nie dostanie teraz, po zmianie prawa 

REKLAMA

Jak wyjaśnia adwokat Paulina Iwanowicz, instytucja zachowku stanowi istotny element polskiego prawa spadkowego, gwarantując ochronę interesów najbliższych członków rodziny spadkodawcy. Zapewnia ona, że osoby te otrzymają przynajmniej część majątku spadkowego, nawet jeśli zostały pominięte w testamencie.
Zachowek jest narzędziem prawnym, które balansuje między swobodą testowania a obowiązkiem spadkodawcy do zapewnienia minimum zabezpieczenia dla swoich najbliższych – podkreśla Paulina Iwanowicz.

Podstawowa rola jaką nadano instytucji zachowku polega jednak na ochronie przed niekorzystnymi skutkami decyzji testamentowych. Prawo do zachowku przysługuje określonym osobom, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej, niż przewidują przepisy.
Instytucja ta zapewnia, że pewne minimum majątku zostanie przekazane najbliższym krewnym spadkodawcy, niezależnie od jego woli wyrażonej w testamencie.

Zachowek w polskim prawie reguluje Kodeks cywilny, w szczególności artykuły 991-1011. Zgodnie z przepisami, do zachowku uprawnieni są zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki itd.), małżonek oraz rodzice. Każda z tych osób ma prawo do określonej części udziału spadkowego, który przysługiwałby im w przypadku dziedziczenia ustawowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak krewni mogą pozbawić innych krewnych prawa do zachowku

Ekspertka wyjaśnia, iż wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego. Jeśli uprawniony jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy, zachowek wynosi dwie trzecie wartości tego udziału.
– Przykładowo, jeśli spadkodawca miał dwóch synów i pozostawił majątek o wartości 300 000 zł, to każdy z synów otrzymałby 150 000 zł w przypadku dziedziczenia ustawowego. Jeśli jednak jeden z synów zostałby pominięty w testamencie, miałby prawo do zachowku w wysokości 75 000 zł (połowa z 150 000 zł) – wylicza adwokat Paulina Iwanowicz.

Przy obliczaniu wysokości zachowku bierze się pod uwagę wartość aktywów spadku po odjęciu długów i innych zobowiązań spadkowych. Dolicza się także darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę, z pewnymi wyjątkami. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują, że:

  • przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku;
  • przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych - nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego;
  • przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.

Po niedawnych zmianach w prawie, przy obliczaniu zachowku dolicza się także do spadku fundusz założycielski fundacji rodzinnej wniesiony przez spadkodawcę, w przypadku gdy fundacja ta nie jest ustanowiona w testamencie, a także dolicza się mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, o wartości nie większej niż wysokość funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej wniesionego przez spadkodawcę.
Powyższe nie dotyczy jednak sytuacji, gdy fundusz założycielski fundacji rodzinnej wniesiono przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku (chyba że fundacja rodzinna jest spadkobiercą), jak również gdy osoby osoby niebędące spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku otrzymały mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku – wyjaśnia adwokat Paulica Iwanowicz.

Zachowek 2025: co zrobić, by nie stracić pra3a do pieniędzy po zmarłym krewnym

Prawo przewiduje również sytuacje, w których uprawniony może zostać pozbawiony prawa do zachowku.
Może to nastąpić w wyniku wydziedziczenia.
Musi ono jednak być wyraźnie wskazane w testamencie i oparte na określonych przesłankach, takich jak popełnienie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy lub jego najbliższym, uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy, czy uporczywe postępowanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy – podkreśla adwokat Paulina Iwanowicz.
Osoby uprawnione do zachowku mogą dochodzić swoich praw poprzez wytoczenie powództwa o zapłatę przeciwko spadkobiercom testamentowym. Zanim jednak uprawniony skieruje sprawę na drogę postępowania sądowego, warto podjąć kroki zmierzające do ugodowego rozwiązania. W tym celu zaleca się wysłanie wezwania do zapłaty do spadkobierców testamentowych, w którym uprawniony do zachowku domaga się wypłaty należnej mu kwoty. Wezwanie takie powinno być sporządzone na piśmie i zawierać uzasadnienie roszczenia. Często możliwe jest osiągnięcie porozumienia na drodze negocjacji bez konieczności wszczynania postępowania sądowego. Jeśli strony dojdą do porozumienia, spadkobiercy mogą wypłacić należny zachowek dobrowolnie. 

Jeśli wezwanie do zapłaty i negocjacje nie przyniosą rezultatu, uprawniony do zachowku może wnieść pozew do sądu. Pozew powinien zawierać :

  •           wskazanie stron postępowania (powód i pozwani);
  •           określenie żądanej kwoty zachowku;
  •           uzasadnienie roszczenia i przedstawienie dowodów (np. wyceny majątku, kopie testamentu, dowody na darowizny).

Postępowanie o zachowek toczy się przed sądem cywilnym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Sąd ocenia zasadność roszczenia i ustala wysokość zachowku na podstawie przedstawionych dowodów, co może obejmować przesłuchanie świadków oraz zlecenie biegłym sądowym dokonania wyceny nieruchomości, ruchomości i innych składników majątkowych.
Pamiętać jednak należy, że roszczenia o zachowek przedawniają się po upływie pięciu lat od otwarcia spadku, czyli od dnia śmierci spadkodawcy. Po tym czasie skuteczne dochodzenie zachowku przed sądem nie będzie możliwe.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?
Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

REKLAMA

Nauka angielskiego podczas wakacji - 5 miejsc idealnych na wyjazd

35% Polaków planuje w tym roku wyjazdy zagraniczne, które umożliwią im połączenie wypoczynku z nauką języka i odkrywaniem nowych kultur - tak wynika z badania "International Travel Confidence Index 2025". Oto pięć kierunków, które oferują możliwość spędzenia wakacji, jednocześnie doskonaląc umiejętności językowe w naturalnym środowisku.

Masz jedną z tych 208 chorób? Sprawdź, czy należy Ci się orzeczenie o niepełnosprawności bez komisji w 2025 [pełna lista]

Bez komisji, bez stresu, bez powtarzania badań. Teraz wystarczy jedna diagnoza, by otrzymać bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności – i to niezależnie od miejsca zamieszkania. Nowa lista 208 chorób zmienia wszystko: sprawdź, czy Twoje schorzenie się na niej znajduje i jakie prawa zyskujesz.

Komu ZUS nie przyzna renty wdowiej. Najczęstsze przyczyny decyzji odmownych

ZUS i inne organy emeryalno-rentowe rozpoczęły już wypłaty renty wdowiej. Organy te wysyłają też do seniorów decyzje w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. W jakich przypadkach wdowa lub wdowiec na pewno nie dostanie nowego świadczenia? ZUS wymienił najczęstsze przyczyny decyzji odmownych.

Godziny dostępności nauczycieli do likwidacji od 1 września 2025 r.?

Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, który zakłada likwidację godzin dostępności. Rada Ministrów zajmie się nim we wtorek 1 lipca 2025 r.

REKLAMA

1 lipca 2025 r. na rachunki bankowe tysięcy kobiet 60+ i mężczyzn 65+ trafi przelew z ZUS z nowym świadczeniem. Jeżeli nie dostałeś pieniędzy – sprawdź co zrobić, aby je otrzymać

Już 1 lipca 2025 r., na rachunki bankowe tysięcy uprawnionych do nowego świadczenia kobiet 60+ i mężczyzn 65+, którzy w tym dniu, mieli dotychczas wypłacane swoje świadczenie emerytalno-rentowe – trafi przelew z ZUS, którego kwota będzie znacznie wyższa niż w ubiegłym miesiącu. Mowa o wdowach i wdowcach, którzy po 1 stycznia 2025 r., dopełnili względem ZUS formalności niezbędnych do otrzymania nowego świadczenia – tzw. renty wdowiej. Powodów nieotrzymania pieniędzy 1 lipca 2025 r. przez wdowę lub wdowca, może być kilka. Niektórzy mogą je jeszcze otrzymać, a inni – będą rozczarowani.

Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platwormie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

REKLAMA