REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Niegodny czy wydziedziczony? Prawo spadkowe po zmianach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?
Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?

„Mój mąż często zaniedbuje mnie i dzieci, a ostatnio wyprowadził się z domu. Czy w takiej sytuacji dostanie spadek?” – pyta Czytelniczka.

REKLAMA

Tak naprawdę wszystko zależy od konkretnej sytuacji i od tego czy spadkodawca poczyni odpowiednie kroki.

Spadkobierca wydziedziczony. Co to oznacza?

Nawet sporządzając testament, małżonek, dzieci czy rodzicie mogą w określonych sytuacjach domagać się zachowków. Instytucją prawa spadkowego, która pozbawi spadkobiercę zarówno spadku, jak i zachowku jest wydziedziczenie. Można tego dokonać w testamencie, ale tylko z określonych przyczyn i w odniesieniu do konkretnych osób.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W każdym przypadku o istnieniu konkretnej przesłanki decydują okoliczności danej sprawy, tym bardziej, że są to pojęcia bardzo ogólne.

Przykład

„W pojęciu "zaniedbywanie wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych", o którym mowa w art. 1008 pkt 3 k.c., mieści się również takie zachowanie, które prowadzi do faktycznego zerwania ze spadkodawcą kontaktów rodzinnych i ustania więzi uczuciowej, normalnej w stosunkach rodzinnych, brak udziału w jego życiu choćby poprzez wizyty w jego miejscu zamieszkania czy okazywanie zainteresowania jego sprawami, nieudzielaniu opieki, braku pomocy w chorobie. Może też chodzić o wszczynanie ciągłych awantur, kierowanie pod adresem spadkodawcy nieuzasadnionych i krzywdzących zarzutów” – stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 22 stycznia 2013 r. (VI ACa 978/12).

Przykład

„Uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych, winno istnieć w chwili dokonania wydziedziczenia. Niewątpliwie zdarzenia o charakterze jednorazowym czy stany krótkotrwałe nie uzasadniają wydziedziczenia” - podkreślił z kolei Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z 3 marca 2023  (I C 343/21).

Na czym polega niegodność dziedziczenia po zmianach?

W niektórych sytuacjach spadkobierca na spadek nie zasłużył. Wówczas z pomocą przychodzi możliwość uznania takiego spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Po zmianach w prawie spadkowym, które obowiązują od 15 listopada 2023 r., istnieje więcej przesłanek takiego rozwiązania Aktualnie spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;

2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;

3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego;

4) uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową;

REKLAMA

5) uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Z niegodnością dziedziczenia mamy do czynienia już po śmierci spadkodawcy. Niegodność jest stwierdzana na mocy orzeczenia sądowego, które ma skutek ex tunc, nie może nastąpić z mocy samego prawa. Z takim żądaniem może wystąpić każdy, kto ma w tym interes (w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku). Spadkobierca niegodny zostanie wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Czym jest wyłączenie małżonka od dziedziczenia?

Warto nadmienić, iż prawo przewiduje też możliwość wyłączenia małżonka od dziedziczenia. Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. W praktyce to rozwiązanie ma zastosowanie do sytuacji, gdy jeden z małżonków wniósł pozew o rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka, ale w trakcie procesu zmarł. Wyłączenia od dziedziczenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem.

Polecamy: Komplet Podatki 2025

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Po co raz na 7 lat przepuszczać osoby niepełnosprawne ze stałym orzeczeniem przez specjalistów w WZON?

Tak pyta nasza czytelniczka. I argumentuje „Skoro niektóre osoby niepełnosprawne mają orzeczenia na stałe z MZON lub ZUS, bo ich schorzenia nie rokują poprawy, to po co zasadnym jest "przepuszczanie" ich co 7 lat przez "specjalistów" WZON? Moim zdaniem chyba tylko po to, by tysiące osób oceniających miały nadal zapewnioną pracę. Może i ona niewdzięczna, ale chyba nie aż taka zła, skoro są chętni...

Szymon Hołownia – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Szymon Hołownia – do jakiej partii należy kandydat na Prezydenta RP w 2025 r.? Jaki program wyborczy ma Szymon Hołownia? Przedstawiamy wiek, zawód, wykształcenie kandydata na Prezydenta RP oraz listę wszystkich kandydatów i najnowszy sondaż.

Sławomir Mentzen – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Sławomir Mentzen – do której partii należy kandydat na Prezydenta RP? Przedstawiamy program wyborczy Sławomira Mentzena, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź listę wszystkich kandydatów na Prezydenta RP w 2025 r. Kto prowadzi w najnowszym sondażu prezydenckim?

Czy można butelkować wodę wodociągową? Sąd administracyjny stawia sprawę jasno

Zdaniem sądu woda wodociągowa nie spełnia wymagań, by trafić do butelek. Tylko naturalne wody mineralne i źródlane gwarantują czystość i bezpieczeństwo, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia konsumentów. Co zatem wybierać? Woda butelkowana to synonim najwyższej jakości – sprawdź, dlaczego!

REKLAMA

Środki zaskarżenia w sprawach o dostęp do informacji publicznej

Organy odwoławcze i sądy, do których trafiają sporne sprawy, chętniej wykorzystują pojęcie „nadużywania” prawa do informacji, chociaż nie wynika ono z żadnego przepisu prawa, a stanowi zagrożenie dla prawa do informacji.

Jest projekt w sprawie ustanowienia całorocznego czasu letniego

Czy to koniec zmiany czasu w Polsce? Posłowie PSL-TD złożyli w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o czasie urzędowym na terenie Polski. Czasem obowiązującym cały rok miałby być czas letni.

660 tys. rolników w tarapatach: Muszą udowodnić, że są aktywnymi gospodarzami

Nowe regulacje dotyczące wprowadzenia kryterium „aktywnego rolnika” budzą obawy wśród polskich rolników. Zmiana ma na celu skierowanie wsparcia do osób rzeczywiście zajmujących się produkcją rolną, jednak może dotknąć aż 660 tysięcy gospodarzy, którzy będą musieli udowodnić swoją aktywność zawodową. Ministerstwo Rolnictwa zapewnia, że procedura weryfikacji będzie uproszczona, ale rolnicy obawiają się dodatkowych trudności i wykluczenia z systemu dopłat. Jakie będą skutki tej reformy?

Rafał Trzaskowski – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Rafał Trzaskowski – do której partii należy? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

REKLAMA

Karol Nawrocki – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Karol Nawrocki - jaka partia popiera kandydata na Prezydenta RP? Przedstawiamy program wyborczy Karola Nawrockiego, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź listę wszystkich kandydatów w wyborach 2025 r. Jakie są wyniki najnowszego sondażu prezydenckiego?

Tylko 61 punktów. Dla WZON osoba niewidoma całkiem samodzielna. Świadczenie wspierające od 78 punktów. A świadczenie pielęgnacyjne? Stopień znaczny niepełnosprawności

Redakcja otrzymała list od czytelniczki, która jako niewidoma osoba niepełnosprawna otrzymała 61 punkty w WZON. Punkty oceniają jej niesamodzielność. Dla 100 punktów poziomu potrzeby wsparcia mamy całkowitą niesamodzielność. 61 punktów to osoba całkiem nieźle sobie radząca sama. A więc niezasługująca na świadczenie wspierające (w 2025 r. maksymalnie wynosi powyżej 4100 zł). Żeby dostać niewielką wartość tego świadczenia (713 zł) nasza czytelniczka musiałaby mieć 78 punktów (w 2025 r.). Oznacza to, że osoba niewidoma jest dramatycznie poza system świadczenia wspierającego. No bo może chodzić, ma sprawne ręce.

REKLAMA