REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Niegodny czy wydziedziczony? Prawo spadkowe po zmianach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?
Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Czym wydziedziczenie różni się od niegodności?

„Mój mąż często zaniedbuje mnie i dzieci, a ostatnio wyprowadził się z domu. Czy w takiej sytuacji dostanie spadek?” – pyta Czytelniczka.

REKLAMA

Tak naprawdę wszystko zależy od konkretnej sytuacji i od tego czy spadkodawca poczyni odpowiednie kroki.

Spadkobierca wydziedziczony. Co to oznacza?

Nawet sporządzając testament, małżonek, dzieci czy rodzicie mogą w określonych sytuacjach domagać się zachowków. Instytucją prawa spadkowego, która pozbawi spadkobiercę zarówno spadku, jak i zachowku jest wydziedziczenie. Można tego dokonać w testamencie, ale tylko z określonych przyczyn i w odniesieniu do konkretnych osób.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W każdym przypadku o istnieniu konkretnej przesłanki decydują okoliczności danej sprawy, tym bardziej, że są to pojęcia bardzo ogólne.

Przykład

„W pojęciu "zaniedbywanie wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych", o którym mowa w art. 1008 pkt 3 k.c., mieści się również takie zachowanie, które prowadzi do faktycznego zerwania ze spadkodawcą kontaktów rodzinnych i ustania więzi uczuciowej, normalnej w stosunkach rodzinnych, brak udziału w jego życiu choćby poprzez wizyty w jego miejscu zamieszkania czy okazywanie zainteresowania jego sprawami, nieudzielaniu opieki, braku pomocy w chorobie. Może też chodzić o wszczynanie ciągłych awantur, kierowanie pod adresem spadkodawcy nieuzasadnionych i krzywdzących zarzutów” – stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 22 stycznia 2013 r. (VI ACa 978/12).

Przykład

„Uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych, winno istnieć w chwili dokonania wydziedziczenia. Niewątpliwie zdarzenia o charakterze jednorazowym czy stany krótkotrwałe nie uzasadniają wydziedziczenia” - podkreślił z kolei Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z 3 marca 2023  (I C 343/21).

Na czym polega niegodność dziedziczenia po zmianach?

W niektórych sytuacjach spadkobierca na spadek nie zasłużył. Wówczas z pomocą przychodzi możliwość uznania takiego spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Po zmianach w prawie spadkowym, które obowiązują od 15 listopada 2023 r., istnieje więcej przesłanek takiego rozwiązania Aktualnie spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;

2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;

3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego;

4) uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową;

REKLAMA

5) uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Z niegodnością dziedziczenia mamy do czynienia już po śmierci spadkodawcy. Niegodność jest stwierdzana na mocy orzeczenia sądowego, które ma skutek ex tunc, nie może nastąpić z mocy samego prawa. Z takim żądaniem może wystąpić każdy, kto ma w tym interes (w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż przed upływem lat trzech od otwarcia spadku). Spadkobierca niegodny zostanie wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Czym jest wyłączenie małżonka od dziedziczenia?

Warto nadmienić, iż prawo przewiduje też możliwość wyłączenia małżonka od dziedziczenia. Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. W praktyce to rozwiązanie ma zastosowanie do sytuacji, gdy jeden z małżonków wniósł pozew o rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka, ale w trakcie procesu zmarł. Wyłączenia od dziedziczenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem.

Polecamy: Komplet Podatki 2025

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
48 600 zł przy uprawie konopi włóknistych. To maksymalna suma ubezpieczenia dla upraw od 14 lutego 2025 r.

Planujesz uprawę konopi włóknistych? Analizujemy kto, gdzie i pod jakimi warunkami może uprawiać konopie włókniste. Czy konieczne jest pozwolenie na uprawę? Warto w tym kontekście też wiedzieć, że w lutym wydano przepisy, które określają maksymalne sumy ubezpieczenia dla upraw słonecznika, facelii, gorczycy, lnu, konopi włóknistych, bobowatych drobnonasiennych i roślin zielarskich na 2025 r.

Zastępca RPO: różny wiek emerytalny kobiet i mężczyzn dyskryminuje obie płcie

W dniu 6 marca 2025 r. w czasie debaty w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, zastępca RPO dr hab. Adam Krzywoń zaprezentował tezę ekspertów, że utrzymanie zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest dyskryminujące dla obu płci. Dla kobiet ze względu na niższe świadczenia emerytalne, a mężczyzn ze względu na późniejszy dostęp do emerytury.

Przekroczenie dochodu nie zawsze pozbawi świadczenia [PRZYKŁAD 2025]

Kryteria dochodowe dla świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych w 2025 r. nie uległy zmianie. Może się jednak zdarzyć, iż pomimo przekroczenia progów rodzic uzyska wsparcie. Jak działa zasada „złotówka za złotówkę” i dlaczego warto o niej pamiętać?

Nie tylko TSUE ale i Sąd Najwyższy będzie orzekał w sprawie SKD (sankcji kredytu darmowego). Jakie pytania są już zadane?

Pierwszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie sankcji kredytu darmowego w sprawie polskiej już zapadł 13 lutego 2025 r. Na pewno czekają nas kolejne orzeczenia TSUE w tej sprawie, a także naszego polskiego Sądu Najwyższego. Bowiem do tych dwóch sądów są kierowane coraz częściej pytania polskich sądów dot. kredytów konsumenckich.

REKLAMA

Czy wadliwe klauzule zmiany opłat i prowizji będą nową zmorą dla banków? TSUE dał kolejne argumenty kredytobiorcom

Wydany 13 lutego 2025 r. wyrok TSUE w sprawie C-472/23 (Lexitor) w tematyce tzw. sankcji kredytu darmowego wzbudził poruszenie w środowiskach bankowych i konsumenckich. Tradycyjnie już obie strony sporu okopały się na swoich pozycjach, wykazując, że wyrok luksemburskiego Trybunału jest korzystny jedynie dla ich subiektywnych racji. W tle pojawiły się nawet zarzuty o manipulację co do sposobu interpretacji wyroku, co doskonale wpisuje się w ciągle żywy paradygmat pt. „moja racja jest mojsza niż twojsza”.

Nowy nabór wniosków na dofinansowania z PFRON. Wnioski można składać do 31 marca 2025 r.

Nowy nabór wniosków na dofinansowania z PFRON. Wnioski można składać do 31 marca 2025 r. Można uzyskać dofinansowania na częściowe pokrycie kosztów zakupu dostosowanego samochodu osobowego. Trwa piąta tura programu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Mobilność osób z niepełnosprawnością.

Służba cywilna: Do 31 maja można złożyć zgłoszenie do postępowania kwalifikacyjnego na urzędnika mianowanego

W lipcu 2025 r. odbędzie się postępowanie kwalifikacyjne w służbie cywilnej, czyli tzw. egzamin na urzędnika mianowanego. W przeciwieństwie do ubiegłych lat egzamin odbędzie się jednocześnie w kilku miejscach. Zmieni się również sposób formułowania pytań w sprawdzianie wiedzy.

Jak ZUS oblicza kapitał początkowy? Cztery kroki. Wzory. [Przykład dla 141 858,75 zł i Olgi: wiek 40 lat i 8 miesięcy]

W artykule przypominamy podstawowe zasady wyliczania kapitału podstawowego wraz ze wzorami i przykładem.

REKLAMA

Wskaźnik przeliczeniowy 209 miesięcy w emeryturach? Bo ta średnia długość trwania życia jest loterią

Przy wyliczeniu emerytury ta średnia długość trwania życia jest już loterią i zależy nie tylko od tego jak długo się pracuje, jakie były waloryzację w latach poprzednich, ale także od innych czynników. Takim klasycznym czynnikiem, który wpłynął na wysokość emerytury była pandemia. To jest bardzo, ale to bardzo niesprawiedliwe.

Cudzoziemcy w tarapatach: Problemy ze ślubem w Polsce!

Niektóre Urzędy Stanu Cywilnego w Polsce odmawiają uznania zaświadczeń cudzoziemców o możności zawarcia małżeństwa, jeśli brakuje w nich danych drugiego nupturienta. To może zmienić się dzięki interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, który apeluje do MSWiA o wytyczne, by unikać automatycznych odmów. Jakie decyzje zapadną w tej sprawie? Czy to koniec problemów cudzoziemców chcących zawrzeć związek małżeński w Polsce?

REKLAMA