Waloryzacja emerytur w marcu 2024 to dopiero początek. Zaraz potem jeszcze trzy lub cztery razy seniorzy dostaną z ZUS więcej pieniędzy niż teraz

Co prawda druga waloryzacja emerytur uzależniona jest od poziomu inflacji – by uruchomić mechanizm waloryzacyjny, musi być ona wyższa od 5 proc. liczonych w skali roku – ale trudno spodziewać się jej spadku poniżej 5 procent do lipca 2024 r.

Pierwsza waloryzacja emerytur 2024: podwyżka, na którą czekają wszyscy. Jaki wskaźnik waloryzacji

Na pewno waloryzacja będzie dwucyfrowa i na pewno niższa niż ta w 2023 r. Wszystko zależy od tego, ile ostatecznie wyliczy GUS średniej inflacji dla 2024 r.
Jeszcze kilka tygodni temu wszyscy zakładali, że nowe emerytury 2024 - czyli emerytury, renty i inne świadczenia z ZUS podlegające ustawowej waloryzacji wzrosną o 12,3 procent – nieco mniej niż w 2023 r., kiedy to wskaźnik waloryzacji wynosił 14,8 proc., ale to przez to, że inflacja w końcu zaczęła spadać.
Gdyby tak było, najniższa emerytura wynosiłaby od marca 1 783,82 zł.

Jednak teraz mówi się, że bardziej prawdopodobny jest niższy wskaźnik waloryzacji – 11,4 proc, Wówczas nowa emerytura 2024 - nowa minimalna emerytura od marca wynosiłaby 1 769,52 zł.

W marcu 2024 możliwe dwa warianty wskaźnika waloryzacji emerytur i rent

Gdyby tak było, najniższa emerytura wynosiłaby od marca 1 783,82 zł. Tyle samo dodatkowo w kwietniu do zwaloryzowanej już emerytury dostaliby wszyscy emeryci, niezależnie od wysokości świadczenia głównego, w formie trzynastej emerytury.

Jednak teraz mówi się, że bardziej prawdopodobny jest niższy wskaźnik waloryzacji – 11,4 proc, Wówczas nowa emerytura 2024 - nowa minimalna emerytura od marca wynosiłaby 1 769,52 zł. I tyle samo tytułem trzynastej emerytury dostaliby wszyscy uprawnieni w kwietniu 2024 roku.

Od czego zależy wskaźnik marcowej waloryzacji emerytur, a tym samym wysokość trzynastej emerytury w 2024 roku? W warstwie prawnej nic się raczej do marca nie zmieni – waloryzacja emerytur odbywać się będzie w oparciu o trzy parametry: średnioroczny wskaźnik inflacji konsumenckiej, średnioroczny wskaźnik tzw. inflacji emeryckiej oraz wzrost przeciętnego wynagrodzenia. Ten ostatni parametr Główny Urząd Statystyczny podaje dopiero w lutym więc dopiero za trzy miesiące poznamy jaki będzie faktyczny wskaźnik ustawowej waloryzacji emerytur i rent w marcu 2024 r.

Czternasta emerytura 2024: kto ile dostanie

Podobnie będzie z czternastą emeryturą, która będzie wypłacana we wrześniu lub w październiku, choć wzorem roku 2023 rząd nie musi się trzymać minimalnej emerytury jako podstawy do wypłaty świadczenia.
Oczywiście trzeba też pamiętać, że czternastki nie dostają wszyscy emeryci, ale tylko ci od najniższych świadczeniach. Brana jest pod uwagę wysokość aktualnej emerytury, po przekroczeniu określonej granicy czternastka pomniejszana jest według zasady "złotówka za złotówkę", a kolejna granica chodowa sprawia, że czternasta emerytura seniorowi się nie należy.

Przypomnijmy jak to było w 2023 roku z czternastą emeryturą czyli drugim dodatkowym świadczeniem z ZUS.

Jeśli kwota zasadniczej emerytury przekracza 2900 zł, obliczy różnicę i wyśle pomniejszoną kwotę.

W ub. r. 14. emerytury nie otrzymały osoby, które przekroczyły ustalony w danym roku próg dochodowy, który w 2023 r. wynosił 4 438,44 zł brutto; z przeliczeń „złotówka za złotówkę” ten próg jest wyższy, ale dodatkowo trzeba pamiętać o tym, że aby czternastka przysługiwała, jej minimalna wysokość musi wynosić co najmniej 50 zł.

Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, czternastkę w pełnej wysokości dostało w 2023 r. 6,8 mln emerytów, a 1,5 mln osób e miało kwotę świadczenia pomniejszoną na zasadzie złotówka za złotówkę. Oznacza to, że bez czternastki zostało ok. 1,3 mln emerytów.

Aby dostać 14. emeryturę, nie trzeba składać żadnych wniosków. Pieniądze w ramach świadczenia przyznawane są bowiem z urzędu, a odpowiedni organ zajmujący się wypłatą emerytur sam przekaże świadczenie.

Dodatkowe pieniądze dla emerytów 2024: ile z drugiej waloryzacji

Szczegółowe zasady drugiej waloryzacji emerytur zapowiadanej przez ugrupowania, które najprawdopodobniej sformułują nowy rząd, poznamy dopiero gdy zostanie uchwalona stosowna ustawa. Z tego co wiemy jednak, najprawdopodobniej wskaźnik waloryzacyjny będzie ustalany według takich samych zasad jak pierwsza waloryzacja.

Druga waloryzacja będzie prawdopodobnie od 1 września 2024 r.

Oznacza to, że wyliczony on zostanie w oparciu o średnią inflację, ale dla odmiany nie w całym minionym roku, ale w minionym półroczu (pierwszej połowie 2024 r.) – podobnie średnia inflacja emerycka zostanie wzięta pod uwagę – oraz o średni wzrost wynagrodzeń od stycznia do czerwca 2024 r.

Nie można więc tu się spodziewać wielkich wzrostów emerytur od września. Inflacja prawdopodobnie mocno spadnie, wynagrodzenia nie urosną tak dynamicznie, raczej więc będzie to wskaźnik rzędu 1,04-1,06 proc.

Bardziej przybliżone prognozy poznamy za kilka tygodnie, jeśli powstanie nowy projekt w budżetu, w nim bowiem powinien być wskazany – podobnie jak to ma miejsce dla waloryzacji marcowej – także planowany wskaźnik drugiej waloryzacji emerytur i rent.

Emerytury wolne od podatku 2024?

W tym jest największa niewiadoma. Zanosiło się na to, że będą wolne od podatku w ramach podwyższonej do 60 000 zł kwoty wolnej.

Zwiększenie kwoty wolnej do 60 000 zł sprawi, że podatku dochodowego od osób fizycznych od emerytur nie zapłacą emeryci otrzymujący świadczenie w wysokości do 5 000 zł brutto miesięcznie.

Obecnie podatku nie płacą emeryci z emeryturą do 2500 zł. Z tego grona na zmianie kwoty wolnej skorzystają tylko ci, którzy dzięki waloryzacji w marcu 2024 r. przekroczą próg emerytury brutto 2 500 zł – po prostu podwyżka emerytury nie spowoduje, że będą musieli zapłacić PIT.

Ile zyskają osoby, które otrzymują emerytury brutto w granicach 2 500 – 5 000 zł? Przy emeryturze 2 600 zł podatek wynosi 12 zł, a przy 5 000 zł wynosi 300 zł. Oznacza to, że otrzymujący emerytury we wskazanym przedziale zaoszczędzą na PIT miesięcznie 12-300 zł, w skali roku więc nawet 3 600 zł.

O 300 zł miesięcznie i 3 600 zł rocznie zapłacą mniej podatku dochodowego wszyscy, których emerytury brutto obecnie są wyższe niż 5 000 zł brutto.