Męczy Cię choroba przewlekła? Sprawdź, czy należą Ci się świadczenia z ZUS i PFRON

• Jakie choroby mogą kwalifikować do dodatkowych świadczeń? Katalog schorzeń 2025
• Jakie konkretne świadczenia możesz otrzymać z orzeczeniem?
• Co zrobić, aby zacząć? Kluczowe kroki do uzyskania orzeczenia
• Nie czekaj – sprawdź, czy też masz prawo do wsparcia
• Najczęściej zadawane pytania

Jakie choroby mogą kwalifikować do dodatkowych świadczeń? Katalog schorzeń 2025

Od 2025 roku katalog schorzeń, które mogą uzasadniać wydanie orzeczenia o niepełnosprawności, został rozszerzony i doprecyzowany. Wprowadzono nową listę 208 jednostek chorobowych, zwłaszcza rzadkich chorób genetycznych, które mogą uprawniać do orzeczenia wydawanego na dłuższy czas (min. 7 lat). Ogólnie, kwalifikujące schorzenia obejmują m.in.:

• Choroby neurologiczne: np. padaczka, stwardnienie rozsiane, stany po udarach mózgu, choroba Parkinsona.
• Choroby psychiczne: w tym schizofrenia, depresja lekooporna, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, zespoły otępienne.
• Nowotwory złośliwe: w zależności od stadium i wpływu na funkcjonowanie organizmu.
• Poważne choroby układu krążenia, oddechowego i pokarmowego: prowadzące do niewydolności narządowej (np. niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroba Crohna).
• Cukrzyca z powikłaniami: szczególnie te wpływające na narządy (np. retinopatia, nefropatia).
• Choroby rzadkie i genetyczne: rozbudowany katalog (obecnie 208 jednostek), który ma ułatwić orzekanie w tych przypadkach.
• Zespoły bólowe kręgosłupa i zaawansowane zwyrodnienia stawów: w stopniu znacząco ograniczającym ruchomość i codzienne funkcjonowanie.
• Upośledzenie narządu wzroku, słuchu i mowy: znaczne wady i uszkodzenia.
• Upośledzenie umysłowe oraz całościowe zaburzenia rozwojowe (np. spektrum autyzmu).

Pełna lista kryteriów i symboli przyczyn niepełnosprawności jest dostępna w załączniku rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej oraz w lokalnym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności (ZON).

Jakie konkretne świadczenia możesz otrzymać z orzeczeniem?

Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności otwiera dostęp do wielu form wsparcia finansowego, ulg i udogodnień, które mogą znacząco poprawić jakość życia. Oto najważniejsze z nich:

• Świadczenie wspierające: Nowość wprowadzana etapowo od 2024 roku, z pełną mocą od 2025 roku. Jest to miesięczne wsparcie finansowe, którego wysokość może wynieść nawet do 4134 zł. Jego kwota zależy od stopnia potrzeby wsparcia, ocenianego w skali punktowej, a co ważne, nie jest uzależniona od dochodu.
• Renta socjalna lub rodzinna: Jeśli spełniasz określone kryteria dotyczące wieku, niezdolności do pracy lub utraty żywiciela rodziny, możesz ubiegać się o te świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).
• Ulgi podatkowe: Możliwość skorzystania z odliczeń od dochodu lub podatku, takich jak ulga rehabilitacyjna (na leki, sprzęt, turnusy), odliczenia za dojazdy czy wydatki związane z przystosowaniem mieszkania.
• Karta parkingowa: Przyznawana osobom ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które mają ograniczenia w poruszaniu się, uprawnia do parkowania na specjalnie wyznaczonych miejscach.
• Zniżki na bilety komunikacji: Ulgi na przejazdy komunikacją miejską, międzymiastową oraz pociągami PKP.
• Programy PFRON: Dostęp do szerokiej gamy programów finansowanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, obejmujących dopłaty do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, likwidację barier architektonicznych, a także dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych.
• Turnusy rehabilitacyjne i wsparcie środowiskowe: Możliwość uczestnictwa w turnusach poprawiających kondycję zdrowotną i psychiczną, a także korzystanie ze wsparcia organizacji pozarządowych i ośrodków pomocy społecznej.
• Możliwość wcześniejszej emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy: W zależności od stopnia niepełnosprawności i udokumentowanego stażu pracy.

Co zrobić, aby zacząć? Kluczowe kroki do uzyskania orzeczenia

Proces uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, choć wydaje się złożony, jest jasno określony. Oto podstawowe kroki, które musisz podjąć:

1. Złóż wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności: Formularz znajdziesz w lokalnym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności (ZON) lub na jego stronie internetowej.
2. Zbierz dokumentację medyczną: To najważniejszy element. Musi ona kompleksowo i rzetelnie potwierdzać Twój stan zdrowia, przebieg choroby, historię leczenia oraz wpływ schorzenia na codzienne funkcjonowanie.
3. Staw się na komisji ZON: Po złożeniu wniosku zostaniesz wezwany na posiedzenie komisji, która oceni Twój stan zdrowia i funkcjonalny. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest rozpatrzenie sprawy zaocznie lub komisja wyjazdowa.
4. Po otrzymaniu orzeczenia – złóż wnioski o konkretne świadczenia: Samo orzeczenie otwiera drogę, ale aby uzyskać np. świadczenie wspierające, rentę socjalną czy kartę parkingową, należy złożyć odrębne wnioski do odpowiednich instytucji (ZUS, MOPS, PCPR itp.).

Pamiętaj: choroba nie zawsze oznacza konieczność samotnego zmagania się z problemem. Czasem wystarczy jeden wniosek, by zyskać wsparcie, do którego masz pełne prawo.

Sprawdź listę chorób i dowiedz się, jakie dokumenty będą Ci potrzebne, aby skutecznie ubiegać się o orzeczenie!

Nie czekaj – sprawdź, czy też masz prawo do wsparcia

Wiele osób przez lata żyje z chorobą, nie wiedząc, że ich stan zdrowia może kwalifikować do orzeczenia o niepełnosprawności, a tym samym do realnych świadczeń i ulg. Nowy katalog schorzeń w 2025 roku obejmuje setki diagnoz, od cukrzycy i chorób serca, przez depresję, po rzadkie zespoły genetyczne. Jeśli Twoja choroba wpływa na codzienne funkcjonowanie, ogranicza samodzielność lub wymaga leczenia, rehabilitacji i wsparcia, warto złożyć wniosek i skorzystać z tego, co Ci się należy. Pomoc nie przychodzi sama, trzeba po nią sięgnąć.- mówi pracownik jednoego z MOPS-ów

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy choroba przewlekła uprawnia do renty z ZUS?

Tak, ale nie każda. Choroba przewlekła może być podstawą do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, jeśli lekarz orzecznik ZUS uzna, że stan zdrowia uniemożliwia podjęcie pracy. Niezbędne jest orzeczenie o częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy.

2. Jakie choroby przewlekłe kwalifikują do orzeczenia o niepełnosprawności?

Od 2025 roku katalog obejmuje 208 jednostek chorobowych. Są to m.in. choroby neurologiczne, kardiologiczne, metaboliczne, onkologiczne oraz rzadkie choroby genetyczne. Kluczowe jest to, czy dana choroba utrudnia codzienne funkcjonowanie lub wymaga opieki.

3. Czy przy chorobie przewlekłej należy się świadczenie pielęgnacyjne?

Tylko jeśli osoba chora jest całkowicie niesamodzielna i wymaga stałej opieki. Potrzebne jest orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub odpowiedni zapis (punkt 7) w orzeczeniu dziecka.

4. Jakie świadczenia przysługują osobom z chorobą przewlekłą?

W zależności od stanu zdrowia mogą to być: renta z tytułu niezdolności do pracy, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny z ZUS, świadczenie pielęgnacyjne z MOPS, dofinansowania z PFRON i ulgi podatkowe.

5. Czy choroba przewlekła oznacza niepełnosprawność?

Nie zawsze. Choroba przewlekła może prowadzić do orzeczenia o niepełnosprawności, jeśli wpływa na codzienne funkcjonowanie, ale samo rozpoznanie choroby nie wystarcza. Liczy się stopień ograniczenia sprawności.