REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Korupcja./ Fot. Fotolia
Korupcja./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Łapówka może istnieć pod wieloma postaciami. Jest to problem występujący nie tylko w Polsce. Korupcja jest bowiem problemem ogólnoświatowym.

Korupcja

Korupcję definiuje się jako nadużycie władzy, przez kogoś komu została ona powierzona, dla własnego zysku osobistego. Najbardziej powszechną formą korupcji jest łapownictwo, definiowane jako wręczanie lub otrzymywanie pieniędzy, prezentu lub innej korzyści jako zachęty do zrobienia czegoś nieuczciwego, nielegalnego lub do popełnienia sprzeniewierzenia w trakcie prowadzenia interesów (definicja za Transparency International).

REKLAMA

Korupcja i jej najbardziej dotkliwa forma jaką jest łapownictwo, stanowią problem nie tylko w naszym kraju ale także w skali światowej. Świadczą o tym choćby inicjatywy podejmowane na forum międzynarodowym, mające na celu zwalczanie korupcji w różnych jej przejawach. 

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne

Konwencja ONZ przeciwko Korupcji (UNCAC), weszła w życie w 2005 roku. Stanowi ona pierwszą konwencję ogólnoświatową dotyczącą wszystkich form korupcji. Także Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) zajęła się problemem łapownictwa w interesach międzynarodowych poprzez swoja Konwencje przeciw Korupcji. Konwencja ta co ważne została uwzględniona w ustawodawstwie 37 krajów, które ją do tej pory podpisały.

Czym jest łapówka

Warto przypomnieć, idąc znowu za publikacjami Transparency International, że łapówka może istnieć pod wieloma postaciami, przybierać wielorakie formy, nie tylko pieniężne. Można być wręczana bezpośrednio lub jako swoista dodatkowa "prowizja" przy podpisaniu kontraktu, może także przybrać postać prezentu, korzyści, przysługi lub datku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Korupcja gospodarcza - poradnik


Prezenty i rozrywka

Aby uniknąć ewentualnych problemów z prawem szczególną uwagę należy przykładać do kwestii wręczania oraz przyjmowania drogi prezentów lub propozycja wystawnej rozrywki.

Świadczenia te mogą być bowiem uznane przez organy ścigania za subtelne formy łapówki, o ile zostały wręczone/przyjęte z rozmysłem, w celu nieuczciwego zdobycia korzyści materialnej, mogą być także (i często są) wstępem do łapownictwa na szersza skale. Faktem jest też, że prezenty a także rozrywka, oferowane jawnie stanowią element konstytutywny dobrych relacji biznesowych, a więc nie są postrzegane jako łapówki. Z tych względów przedsiębiorca winien ustalić dla siebie i pracowników wyraźne zasady oferowania oraz przyjmowania prezentów oraz rozrywki a także ich rejestrowania – to pozwoli w większości przypadków na uchronienie się przed zarzutami korupcyjnymi.

Zobacz również serwis: Prawo karne

Działalność charytatywna

Dosyć powszechnie zdarza się, iż łapówka ukryta zostaje pod postacią datków charytatywnych lub sponsoringu. Ważnym jest więc aby kwotom przeznaczonym na cele charytatywne nie towarzyszyły transakcji biznesowej lub korzyści wzajemne. Z reguły też finansowanie celów charytatywnych winno odbywać się za pośrednictwem organizacji, a nie osobom indywidualnym. Podobny charakter ma tzw. sponsoring, czyli dokonywanie przez firmę wpłaty lub innego świadczenia, którego celem jest popularyzacja i reklama firmy poprzez powiązanie jej z popularnym wydarzeniem, miejscem lub osobą. W sposób oczywisty takie działanie przynosi korzyści firmie, i jest to działanie powszechnie akceptowane – niemniej jednak sponsoring może stać się w pewnych okolicznościach także formą łapówki.

Datki polityczne i gratyfikacje

Gratyfikacja zwykle stanowi mniej lub bardziej zawoalowaną formę łapówki i jako taka jest świadczeniem bezprawnym. Gratyfikacja to zwykle niewielka kwota pieniężna, żądana i wręczana dostarczycielom konkretnych usług, zwłaszcza w obrębie administracji państwowej i samorządowej, w zamian za zapewnienie, przyspieszenie lub innego typu  ułatwienie wykonania usługi, do której petent ma oczywiste prawo.  Niezwykle społecznie szkodliwą formę korupcji stanowią tzw. datki polityczne. Odbywają się one pod postacią z zasady legalnej darowizny na cele polityczne dla partii lub innych organizacji politycznych. Dla uniknięcia podejrzeń korupcyjnych ważna jest (co podkreśla także Transparency International) jawność datków politycznych ich rejestrowanie przez strony a także to aby nie były one dokonywane a okolicznościach wskazujących na istnienie świadczeń wzajemnych – np. kontraktów rządowych, wygranych przetargów itp.

Zobacz również: Jak są finansowane partie polityczne?


Prawo polskie a karalność różnych form korupcji

Polskie prawo karne zawiera katalog czynów korupcyjnych – zamieszczony w rozdziale XXIX kodeksu karnego zatytułowanym: przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego.

REKLAMA

Artykuł 228§1 Kodeksu karnego (k.k.) penalizuje łapownictwo bierne (sprzedajność) za które grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. §2 tego artykułu określa z kolei, iż w wypadku mniejszej wagi, sprawca tego czynu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oba te przepisy dotyczą czynu polegającego na przyjmowaniu korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej.

Paragraf 3 art. 228 k.k. – zawierający typ kwalifikowany występku sprzedajności – stanowi, iż w sytuacji gdy sprawca przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za naruszenie prawa to podlega on karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Zobacz również: Kiedy urzędnik zostanie skazany za nadużycie władzy

Czyn określony w art. 228§4 k.k. polega na uzależnieniu wykonania czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo na żądaniu takiej korzyści. Jego sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Zgodnie z §5 ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

REKLAMA

W §6 omawianego artykułu ustawodawca przewidział, że karom określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także sprawca, który przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania – w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej.

Artykuł 229§1 kodeksu karnego penalizuje łapownictwo czynne (przekupstwo) za które grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. §2 tego artykułu określa z kolei, iż w wypadku mniejszej wagi, sprawca przekupstwa podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oba te przepisy dotyczą czynu polegającego na udzieleniu lub obietnicy udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną.

Paragraf 3 art. 229 – zawierający typ kwalifikowany przekupstwa – stanowi, iż o ile działaniu osoby udzielającej lub obiecującej udzielić korzyści majątkowej lub osobistej – osobie pełniącej funkcję publiczną – towarzyszy nakłanianie do naruszenia przepisów prawa albo wprost udzielanie korzyści następuje w zamian za naruszenie obowiązku służbowego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4 zawiera kolejny typ kwalifikowany – tym razem ze względu nie na formę działania ale wartość korzyści – przewiduje, iż jeżeli sprawca przekupstwa, udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Zobacz również serwis: Kodeks karny


W art. 229§5 k.k. ustawodawca spenalizował czyny stanowiące odpowiedniki tych zawartych w §1 do 4, a dotyczące udzielania albo obietnicy korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej. Karalność takich działań jest identyczna jak w paragrafach poprzednich.

§6 zawiera z kolei klauzulę depenalizacyjną, dotyczącą sprawców przestępstwa określonego w § 1-5, którzy zawiadomili o fakcie przyjęcia udzielonej korzyści majątkowej lub osobistej albo choćby przyjęcia ich obietnicy organ powołany do ścigania przestępstw oraz ujawnili przy tym wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.

Przepis ten rozbija a przynajmniej osłabia oczywistą w przypadku czynów korupcyjnych, zmowę milczenia pomiędzy stronami korupcyjnego „kontraktu” albowiem udzielający łapówki, o ile ujawni i opisze czyn, którego się dopuścił, nie podlega w ogóle karze.

W art. 230 ustawodawca spenalizował przestępstwo płatnej protekcji. Polega ono na podjęciu się – w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę – pośrednictwa w załatwieniu sprawy w instytucjach państwowych lub samorządowych, organizacjach międzynarodowych albo krajowych lub zagranicznych podmiotach dysponujących środkami publicznymi – albo też polega na wywołaniu lub utwierdzeniu innej osoby w przekonaniu o istnieniu takich wpływów.

Zobacz również: Korupcja w sporcie

Sprawca występku płatnej protekcji podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, zaś w wypadku mniejszej wagi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Ostatni z przepisów katalogu „korupcyjnego”, to jest art. 230a§1 k.k., przewiduje, iż sprawca udzielający albo obiecujący udzielić korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za pośrednictwo w załatwieniu sprawy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo też w krajowym lub w zagranicznym podmiocie dysponującym środkami publicznymi, które to pośrednictwo polegać ma na wywarciu bezprawnego wpływu na decyzję i czynności osoby pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3 tego artykułu zawiera klauzulę depenalizacyjną, analogiczną jak w art. 229§6 kk. dotyczącą sprawców przestępstwa określonego w § 1-2, którzy zawiadomili o fakcie przyjęcia udzielonej korzyści majątkowej lub osobistej albo choćby przyjęcia ich obietnicy organ powołany do ścigania przestępstw oraz ujawnili przy tym wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

REKLAMA

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

REKLAMA