REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Korupcja./ Fot. Fotolia
Korupcja./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Łapówka może istnieć pod wieloma postaciami. Jest to problem występujący nie tylko w Polsce. Korupcja jest bowiem problemem ogólnoświatowym.

Korupcja

Korupcję definiuje się jako nadużycie władzy, przez kogoś komu została ona powierzona, dla własnego zysku osobistego. Najbardziej powszechną formą korupcji jest łapownictwo, definiowane jako wręczanie lub otrzymywanie pieniędzy, prezentu lub innej korzyści jako zachęty do zrobienia czegoś nieuczciwego, nielegalnego lub do popełnienia sprzeniewierzenia w trakcie prowadzenia interesów (definicja za Transparency International).

REKLAMA

Korupcja i jej najbardziej dotkliwa forma jaką jest łapownictwo, stanowią problem nie tylko w naszym kraju ale także w skali światowej. Świadczą o tym choćby inicjatywy podejmowane na forum międzynarodowym, mające na celu zwalczanie korupcji w różnych jej przejawach. 

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne

Konwencja ONZ przeciwko Korupcji (UNCAC), weszła w życie w 2005 roku. Stanowi ona pierwszą konwencję ogólnoświatową dotyczącą wszystkich form korupcji. Także Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) zajęła się problemem łapownictwa w interesach międzynarodowych poprzez swoja Konwencje przeciw Korupcji. Konwencja ta co ważne została uwzględniona w ustawodawstwie 37 krajów, które ją do tej pory podpisały.

Czym jest łapówka

Warto przypomnieć, idąc znowu za publikacjami Transparency International, że łapówka może istnieć pod wieloma postaciami, przybierać wielorakie formy, nie tylko pieniężne. Można być wręczana bezpośrednio lub jako swoista dodatkowa "prowizja" przy podpisaniu kontraktu, może także przybrać postać prezentu, korzyści, przysługi lub datku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Korupcja gospodarcza - poradnik


Prezenty i rozrywka

Aby uniknąć ewentualnych problemów z prawem szczególną uwagę należy przykładać do kwestii wręczania oraz przyjmowania drogi prezentów lub propozycja wystawnej rozrywki.

Świadczenia te mogą być bowiem uznane przez organy ścigania za subtelne formy łapówki, o ile zostały wręczone/przyjęte z rozmysłem, w celu nieuczciwego zdobycia korzyści materialnej, mogą być także (i często są) wstępem do łapownictwa na szersza skale. Faktem jest też, że prezenty a także rozrywka, oferowane jawnie stanowią element konstytutywny dobrych relacji biznesowych, a więc nie są postrzegane jako łapówki. Z tych względów przedsiębiorca winien ustalić dla siebie i pracowników wyraźne zasady oferowania oraz przyjmowania prezentów oraz rozrywki a także ich rejestrowania – to pozwoli w większości przypadków na uchronienie się przed zarzutami korupcyjnymi.

Zobacz również serwis: Prawo karne

Działalność charytatywna

Dosyć powszechnie zdarza się, iż łapówka ukryta zostaje pod postacią datków charytatywnych lub sponsoringu. Ważnym jest więc aby kwotom przeznaczonym na cele charytatywne nie towarzyszyły transakcji biznesowej lub korzyści wzajemne. Z reguły też finansowanie celów charytatywnych winno odbywać się za pośrednictwem organizacji, a nie osobom indywidualnym. Podobny charakter ma tzw. sponsoring, czyli dokonywanie przez firmę wpłaty lub innego świadczenia, którego celem jest popularyzacja i reklama firmy poprzez powiązanie jej z popularnym wydarzeniem, miejscem lub osobą. W sposób oczywisty takie działanie przynosi korzyści firmie, i jest to działanie powszechnie akceptowane – niemniej jednak sponsoring może stać się w pewnych okolicznościach także formą łapówki.

Datki polityczne i gratyfikacje

Gratyfikacja zwykle stanowi mniej lub bardziej zawoalowaną formę łapówki i jako taka jest świadczeniem bezprawnym. Gratyfikacja to zwykle niewielka kwota pieniężna, żądana i wręczana dostarczycielom konkretnych usług, zwłaszcza w obrębie administracji państwowej i samorządowej, w zamian za zapewnienie, przyspieszenie lub innego typu  ułatwienie wykonania usługi, do której petent ma oczywiste prawo.  Niezwykle społecznie szkodliwą formę korupcji stanowią tzw. datki polityczne. Odbywają się one pod postacią z zasady legalnej darowizny na cele polityczne dla partii lub innych organizacji politycznych. Dla uniknięcia podejrzeń korupcyjnych ważna jest (co podkreśla także Transparency International) jawność datków politycznych ich rejestrowanie przez strony a także to aby nie były one dokonywane a okolicznościach wskazujących na istnienie świadczeń wzajemnych – np. kontraktów rządowych, wygranych przetargów itp.

Zobacz również: Jak są finansowane partie polityczne?


Prawo polskie a karalność różnych form korupcji

Polskie prawo karne zawiera katalog czynów korupcyjnych – zamieszczony w rozdziale XXIX kodeksu karnego zatytułowanym: przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego.

REKLAMA

Artykuł 228§1 Kodeksu karnego (k.k.) penalizuje łapownictwo bierne (sprzedajność) za które grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. §2 tego artykułu określa z kolei, iż w wypadku mniejszej wagi, sprawca tego czynu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oba te przepisy dotyczą czynu polegającego na przyjmowaniu korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej.

Paragraf 3 art. 228 k.k. – zawierający typ kwalifikowany występku sprzedajności – stanowi, iż w sytuacji gdy sprawca przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za naruszenie prawa to podlega on karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Zobacz również: Kiedy urzędnik zostanie skazany za nadużycie władzy

Czyn określony w art. 228§4 k.k. polega na uzależnieniu wykonania czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo na żądaniu takiej korzyści. Jego sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Zgodnie z §5 ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

REKLAMA

W §6 omawianego artykułu ustawodawca przewidział, że karom określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także sprawca, który przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania – w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej.

Artykuł 229§1 kodeksu karnego penalizuje łapownictwo czynne (przekupstwo) za które grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. §2 tego artykułu określa z kolei, iż w wypadku mniejszej wagi, sprawca przekupstwa podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oba te przepisy dotyczą czynu polegającego na udzieleniu lub obietnicy udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną.

Paragraf 3 art. 229 – zawierający typ kwalifikowany przekupstwa – stanowi, iż o ile działaniu osoby udzielającej lub obiecującej udzielić korzyści majątkowej lub osobistej – osobie pełniącej funkcję publiczną – towarzyszy nakłanianie do naruszenia przepisów prawa albo wprost udzielanie korzyści następuje w zamian za naruszenie obowiązku służbowego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4 zawiera kolejny typ kwalifikowany – tym razem ze względu nie na formę działania ale wartość korzyści – przewiduje, iż jeżeli sprawca przekupstwa, udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Zobacz również serwis: Kodeks karny


W art. 229§5 k.k. ustawodawca spenalizował czyny stanowiące odpowiedniki tych zawartych w §1 do 4, a dotyczące udzielania albo obietnicy korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej. Karalność takich działań jest identyczna jak w paragrafach poprzednich.

§6 zawiera z kolei klauzulę depenalizacyjną, dotyczącą sprawców przestępstwa określonego w § 1-5, którzy zawiadomili o fakcie przyjęcia udzielonej korzyści majątkowej lub osobistej albo choćby przyjęcia ich obietnicy organ powołany do ścigania przestępstw oraz ujawnili przy tym wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.

Przepis ten rozbija a przynajmniej osłabia oczywistą w przypadku czynów korupcyjnych, zmowę milczenia pomiędzy stronami korupcyjnego „kontraktu” albowiem udzielający łapówki, o ile ujawni i opisze czyn, którego się dopuścił, nie podlega w ogóle karze.

W art. 230 ustawodawca spenalizował przestępstwo płatnej protekcji. Polega ono na podjęciu się – w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę – pośrednictwa w załatwieniu sprawy w instytucjach państwowych lub samorządowych, organizacjach międzynarodowych albo krajowych lub zagranicznych podmiotach dysponujących środkami publicznymi – albo też polega na wywołaniu lub utwierdzeniu innej osoby w przekonaniu o istnieniu takich wpływów.

Zobacz również: Korupcja w sporcie

Sprawca występku płatnej protekcji podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, zaś w wypadku mniejszej wagi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Ostatni z przepisów katalogu „korupcyjnego”, to jest art. 230a§1 k.k., przewiduje, iż sprawca udzielający albo obiecujący udzielić korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za pośrednictwo w załatwieniu sprawy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo też w krajowym lub w zagranicznym podmiocie dysponującym środkami publicznymi, które to pośrednictwo polegać ma na wywarciu bezprawnego wpływu na decyzję i czynności osoby pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3 tego artykułu zawiera klauzulę depenalizacyjną, analogiczną jak w art. 229§6 kk. dotyczącą sprawców przestępstwa określonego w § 1-2, którzy zawiadomili o fakcie przyjęcia udzielonej korzyści majątkowej lub osobistej albo choćby przyjęcia ich obietnicy organ powołany do ścigania przestępstw oraz ujawnili przy tym wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W piątek ostatnia wypłata czternastej emerytury. Wynosi 1780,96 zł brutto, ale nie wszyscy otrzymają ją w pełnej wysokości

Ostatnia wypłata 1780,96 zł brutto dla emerytów. Emeryci mogą spodziewać się jej już w piątek. 20 września prawie 1,29 mln uprawnionych do dodatkowego świadczenia emerytalnego otrzyma czternastą emeryturę. Ile w sumie wyniosły wypłaty czternastych emerytur?

Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań dotyczących zaświadczeń, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi. Ich pytania dotyczyły zaświadczeń przedstawianych przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczeń rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze   

Będą spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

REKLAMA

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

REKLAMA

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

REKLAMA