Krzysztof Szymański

Wraz z wejściem rozporządzenia BMR umowy kredytowa zawierające niedozwolone zapisy powinny zostać aneksowane i dostosowane do nowego porządku prawnego. Brak dostosowania umowy może skutkować tym, że umowa zawarta wiele lat temu może okazać się nieważna.

Działania KNF powinny mieć charakter wyprzedzający, aby chronić interesy banków, a także uczestników rynku finansowego. Już wielokrotnie KNF pokazała, że jej działania były opóźnione lub nietrafione. Przykładem takich działań może być chociażby wprowadzenie w 2022 roku restrykcyjnego sposobu wyliczania zdolności kredytowej w czasie, kiedy główny ruch na stopach procentowych już się dokonał, czy też rekomendacja związana z ograniczeniem udzielania kredytów walutowych wtedy, kiedy ryzyko zmiany kursu było niewielkie. Nawet nie warto wspominać o rekomendacjach co do samej konstrukcji umów walutowych, które po wielu latach okazały się niedozwolone – bo tutaj ewidentnie KNF zezwoliła na takie praktyki. Działania interwencyjne przeważnie następowały, kiedy już interwencja nie była konieczna. W stanowiskach KNF można znaleźć błędy interpretacyjne, za które banki zapłacą w przyszłości. Podobna sytuacja dotyczy stosowania klauzul awaryjnych w umowach kredytowych. Mimo że banki powinny zawierać w umowach klauzule, które mówią o sposobie postępowania w przypadku zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego (wtedy jedynym był WIBOR) już od 1 stycznia 2018 roku, to KNF dała bankom wytyczne dopiero w 2021.

Na początku marca 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał ważny wyrok dotyczący skutków błędnie wyliczonego przez bank RRSO kredytu konsumenckiego. Wyrok TSUE potwierdza, że zaniżenie poziomu RRSO skutkuje sankcją kredytu darmowego. Niebawem przekonamy się, jak polskie sądy zrozumieją tezy i argumentację tego wyroku.

Niezadowoleni kredytobiorcy coraz częściej kwestionują umowy oparte o wskaźnik referencyjny WIBOR. Okazuje się, że argumentów w oparciu o które można kwestionować WIBOR w umowach kredytowych jest całkiem sporo.  

W ostatnich dniach dość głośno zrobiło się na temat wskaźników referencyjnych. Ministerstwo Finansów poinformowało, że z dużym prawdopodobieństwem wskaźnik WIRON nie zostanie następca wskaźnika referencyjnego WIBOR. Powstaje pytanie czy banki spełniły obowiązki zwarcia w umowie kredytowej procedury awaryjnej na wypadek zaprzestania opracowania wskaźników WIBOR oraz WIRON?