Kiedy warto chorować po utracie pracy

Anna K. przez 2 lata poszukiwała pracy. Gdy ją w końcu znalazła, zaproponowano jej umowę zlecenia. Z uwagi na to, że umowa ta była jej jedynym źródłem zarobkowania, zleceniodawca zgłosił ją do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych, wypadkowego (wykonywała pracę w siedzibie firmy) i zdrowotnego. Ubezpieczenie chorobowe było dla Anny dobrowolne i Anna wystąpiła z wnioskiem o objęcie tym ubezpieczeniem. Po 3 miesiącach umowa została rozwiązana. Dwa dni później Anna zachorowała. W przedstawionej sytuacji Anna nie nabędzie prawa do zasiłku chorobowego, gdyż nie była ubezpieczona przez okres 180 dni.

Anna G. była zatrudniona na podstawie umowy zlecenia przez 4 miesiące. Po tym okresie miała 15-dniową przerwę, zanim zawarła kolejną umowę zlecenia z innym zleceniodawcą na okres 3 miesięcy. Tydzień po wygaśnięciu umowy Anna zachorowała i była niezdolna do pracy przez 2 miesiące. Z obu umów zlecenia Anna podlegała dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Z uwagi na to, że przerwa między ubezpieczeniem chorobowym z obu umów nie przekroczyła 30 dni, a łączny okres ubezpieczenia chorobowego wynosił ponad 180 dni, Anna nabędzie prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

• Anna K. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę przez rok. Po rozwiązaniu umowy nie podjęła żadnej działalności zarobkowej. Trzy tygodnie od rozwiązania umowy Anna poważnie chorowała przez 2 miesiące. Anna nabędzie prawo do zasiłku chorobowego tylko wówczas, gdy choroba, na którą zachorowała, była zakaźna, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobę, której objawy chorobowe ujawniają się po takim czasie, czyli wówczas, gdy w zaświadczeniu lekarskim będzie wpisany kod literowy „E”.

• Tomasz G. zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez 5 lat został zwolniony. Po 3 dniach od rozwiązania umowy uległ wypadkowi drogowemu. Jego niezdolność do pracy trwała przez 15 dni. Tomasz nie otrzyma zasiłku chorobowego, mimo że niezdolność do pracy powstała w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – ustania zatrudnienia, gdyż Tomasz chorował krócej niż 30 dni.

• Tomasz K. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę i jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Z uwagi na to, że z umowy o pracę otrzymywał 2000 zł brutto, nie opłacał składek na ubezpieczenia społeczne z działalności gospodarczej. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem 31 sierpnia 2004 r. Tomasz zachorował 3 września 2004 r. i był na zwolnieniu lekarskim ponad 2 miesiące. Tomasz nie przystąpił po rozwiązaniu umowy do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu działalności gospodarczej. W przedstawionej sytuacji Tomasz nie nabędzie prawa do zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (w analizowanej sytuacji po rozwiązaniu umowy o pracę), jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

• Katarzyna K. jest rencistką zatrudnioną na podstawie umowy o pracę na czas określony. Dwa tygodnie przed rozwiązaniem umowy Katarzyna zachorowała i była niezdolna do pracy jeszcze przez ponad miesiąc. Pracodawca wypłacił jej za okres 2 tygodni tzw. wynagrodzenie gwarantowane. Jednak za okres niezdolności do pracy po ustaniu zatrudnienia, mimo że powstała o­na jeszcze przed rozwiązaniem umowy, Katarzyna nie otrzyma zasiłku chorobowego, gdyż ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

• Anna D. jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia. Z uwagi, że była to jedyna umowa, na podstawie której pracowała, ubezpieczenie chorobowe było dla niej dobrowolne. Na swój wniosek została nim objęta. Po upływie kilku miesięcy wystąpiła o wyłączenie jej z ubezpieczenia. 10 dni później zachorowała i wystąpiła z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia. Osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie mają bowiem prawo do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego tylko wówczas, gdy ustanie tego ubezpieczenia następuje wskutek ustania tytułu ubezpieczenia. W przedstawionej sytuacji Anna nie otrzyma zasiłku chorobowego, gdyż nie ustał tytuł ubezpieczenia chorobowego – umowa zlecenia nie została rozwiązana, a jedynie na wniosek Anny ustało ubezpieczenie chorobowe.

• Pracodawca rozwiązał z Anną K. umowę o pracę 30 września. Anna zachorowała 4 października. 29 października Anna złożyła w oddziale ZUS dwa zwolnienia lekarskie, jedno z 4 października na okres od 4 do 27 października, a drugie z 28 października na okres od 28 października do 15 listopada. Trzeba wyjaśnić, że przy ustalaniu terminu 7 dni na dostarczenie do ZUS zaświadczenia nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony otrzymał to zaświadczenie. W przestawionej sytuacji termin 7 dni trzeba liczyć od następnego dnia po dacie otrzymania drugiego zaświadczenia, tj. od 29 października. Anna dostarczyła zatem zwolnienie lekarskie w terminie.

• Karol B. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na rok. Tydzień przed rozwiązaniem umowy zachorował i jego choroba trwała nieprzerwanie ponad 2 miesiące. W czasie zatrudnienia zasiłek wypłacał mu oddział ZUS, właściwy ze względu na siedzibę jego płatnika składek – pracodawcy (pracodawca zatrudniał tylko 5 pracowników, a w związku z tym nie był uprawniony do wypłaty zasiłku). W przedstawionej sytuacji oddział ZUS właściwy ze względu na siedzibę jego byłego pracodawcy będzie kontynuował wypłatę zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia.