REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka naprzemienna – wszystko co warto o niej wiedzieć

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma obecnie definicji opieki naprzemiennej. /Fot. Shutterstock
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma obecnie definicji opieki naprzemiennej. /Fot. Shutterstock
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest opieka naprzemienna? W jaki sposób można ją ustalić? Jak wpływa na alimenty i inne świadczenia? Prezentujemy najważniejsze informacje dotyczące opieki naprzemiennej, porady oraz orzecznictwo.

Opieka naprzemienna - definicja

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma obecnie definicji opieki naprzemiennej. Wprawdzie do opieki naprzemiennej odwołują się przepisy innych ustaw m.in. ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci czy ustawy o świadczeniach rodzinnych, jednak wprost tej instytucji nie definiują.

REKLAMA

Pomimo braku definicji opieki naprzemiennej w praktyce nie ma przeszkód do jej stosowania. Przyjmuje się, iż orzekanie o opiece naprzemiennej jest możliwe na podstawie art. 58 i 107 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!

Czym jest zatem jest opieka naprzemienna?

Opieka naprzemienna polega na sprawowaniu przez rodziców opieki nad dzieckiem naprzemiennie w porównywalnych okresach. W praktyce zatem dziecko może przebywać na zmianę u każdego z rodziców na przykład dwa tygodnie u mamy, a dwa kolejne – u taty.

O tym czy opieka naprzemienna może znaleźć zastosowanie w konkretnej sytuacji decyduje dobro dziecka.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto pamiętać, iż z przyczyn praktycznych nie w każdym przypadku opieka naprzemienna może być sprawowana. Trzeba bowiem pamiętać o takich aspektach jak wiek dziecka czy konieczność dojazdów do szkoły.

Opieka naprzemienna a władza rodzicielska

Chociaż opieka naprzemienna często kojarzy się rodzicom z kontaktami z dzieckiem, tak naprawdę jest jednym ze sposobów wykonywania władzy rodzicielskiej. Aby sprawowanie opieki naprzemiennej było możliwe, obydwojgu rodzicom powinna przysługiwać pełnia władzy rodzicielskiej.

Nie zawsze jednak rodzice, którym przysługuje pełna władza rodzicielska sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną.

Opieka naprzemienna – wady i zalety

Nie ma idealnego rozwiązania dotyczącego sprawowania opieki nad dzieckiem po rozwodzie, dlatego również w przypadku opieki naprzemiennej wymienia się zarówno wady, jak i zalety tej instytucji.

REKLAMA

Dr n. hum. Ewa Milewska specjalista psycholog kliniczny do zalet zalicza m.in. indywidualny i bardziej swobodny kontakt z każdym rodzicem, możliwość kontaktu z dziadkami i innymi członkami rodziny każdego z rodziców. Zdaniem autorki „poczucie bezpieczeństwa stwarza rodzic swoim postępowaniem, a nie miejsce” (Dr n. hum. Ewa Milewska, Kancelaria Senatu Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Ocena wpływu opieki naprzemiennej na małoletnie dzieci i ich relacje z rodzicami, OE – 263 Listopad 2017).

Do wad często zaliczane są zwiększone wydatki związane z urządzeniem dziecku dwóch miejsc zamieszkania. Podnosi się też, iż szczególnej uwagi wymaga naprzemienna opieka rodzicielska w przypadku przemocy w rodzinie. Jest to jedna z kluczowych kwestii dla zachowania praw dziecka po rozpadzie związku rodziców według uczestników czwartej międzynarodowej konferencji nt. naprzemiennej opieki rodzicielskiej, która odbyła się w Palais de l'Europe w Strasburgu we Francji w dniach 22 - 23 listopada 2018 r.

Jak ustalić opiekę naprzemienną?

Przede wszystkim istotne jest tu współdziałanie rodziców. Sprawowanie opieki naprzemiennej może być mocno utrudnione, gdy rodzice są ze sobą skonfliktowani, nie potrafią się ze sobą porozumieć co do poszczególnych kwestii dotyczących opieki nad wspólnym dzieckiem.

Dobrym rozwiązaniem jest sporządzenie rodzicielskiego planu wychowawczego. W takim porozumieniu można wypunktować poszczególne ustalenia rodziców dotyczące władzy rodzicielskiej czy kontaktów z dzieckiem. Plan powinien mieć formę pisemną. Im więcej aspektów zostanie w nim zawartych, tym łatwiej w przyszłości uniknąć nieporozumień. Często plan jest efektem mediacji.

Opieka naprzemienna bez porozumienia – czy to możliwe?

REKLAMA

W braku porozumienia o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie rozstrzyga sąd. Uwzględnia przy tym prawo dziecka do wychowywania przez oboje rodziców. Jeżeli dobro dziecka za tym przemawia, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Jeżeli zatem rodzice nie przedstawią pisemnego porozumienia, to o sposobie władzy rodzicielskiej zdecyduje sąd. Formalnie nie ma przeszkód, by orzekł on o opiece naprzemiennej, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Należy pamiętać, iż każdy przypadek jest inny i zawsze oceniany indywidualnie.

Opieka naprzemienna bez zgody rodzica

Z tego powodu również brak zgody jednego z rodziców nie stanowi formalnie przeszkody do orzeczenia opieki naprzemiennej, jednak takie sytuacje nie są częste.

Opieka naprzemienna a alimenty (orzecznictwo)

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (dziecka) oraz od majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego (rodzica). Poza tym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Decyzja o opiece naprzemiennej nad dzieckiem nie pozostaje zatem bez wpływu na kwestię alimentów.

„Wobec uznania, że dochody rodziców powódki są porównywalne, przy założeniu, że do dochodu pozwanego nie wlicza się zasiłku pielęgnacyjnego, jak również zakładając, że przedstawicielka ustawowa i pozwany sprawują opiekę nad dzieckiem w podobnych bądź zbliżonych okresach czasowych, wobec czego ich osobiste starania o utrzymanie i wychowanie córki są porównywalne, zasadnym jest podzielenie między rodziców kosztów utrzymania córki w częściach równych” – tak uznał Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 24 października 2014 r. (sygn. XII Ca 236/14).

Może się jednak zdarzyć, iż dochody rodziców są zróżnicowane. W takiej sytuacji pomimo opieki naprzemiennej nie sposób obciążać rodziców kosztami utrzymania dziecka w jednakowej wysokości. Podkreślił to m.in. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w wyroku z dnia 15 stycznia 2014 r. (sygn. XIII Ca 486/13).

„Jeżeli podczas pobytu małoletniego u ojca potrzeby dziecka są zaspokajane na bardzo wysokim poziomie (np. wakacje), to przy zredukowaniu alimentów zgodnie z żądaniem pozwu, w okresie pobytu u matki małoletni miałby zaspokajane niezbędne potrzeby na poziomie minimalnym. Powyższe pozostaje w sprzeczności zarówno z dobrem małoletniego jak i z zasadą równej stopy życiowej, zgodnie z którą potrzeby dziecka winny być zaspokajane na poziomie adekwatnym do tego, na którym następuje realizacja potrzeb jego rodziców” – uznał sąd.

Opieka naprzemienna a 500 plus

Jeżeli dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.

Podobnie jest w przypadku świadczenia dobry start.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359)

Polecamy serwis: Dziecko i prawo

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysoką rentę ZUS przekształcił w niższą emeryturę. Potem kłopoty z waloryzacją. Co z tym zrobi rząd?
Pełnomocnictwo do głosowania na Prezydenta Polski w dniu 18 maja 2025 r. [WZÓR]

Przepisy prawa dopuszczają głosowanie na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. przez pełnomocnika, ale tylko w kraju. Czy każdy może głosować przez pełnomocnika? Kto może być pełnomocnikiem? Oto wzór wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach prezydenckich 2025.

Technologiczni giganci wspierają autorytaryzm? Amnesty alarmuje w globalnym raporcie o prawach człowieka

Wpływy największych firm technologicznych ułatwiają rządom łamanie praw człowieka – ostrzega Amnesty International w najnowszym raporcie za 2024 rok. Organizacja piętnuje m.in. działania Donalda Trumpa, cenzurę w mediach społecznościowych oraz wykorzystanie technologii do masowej inwigilacji. Jeden z rozdziałów poświęcono Polsce i sprawie użycia Pegasusa wobec opozycji.

Wybory prezydenckie 2025: 5 maja mija ważny termin [Harmonogram]

Wybory prezydenckie 2025 są coraz bliżej. Mijają kolejne ważne terminy dla wyborców. Do 5 maja zgłasza się np. głosowanie korespondencyjne i bezpłatny transport do lokalu wyborczego. Sprawdź pozostałe terminy wyborcze w harmonogramie.

REKLAMA

Google będzie musiał sprzedać przeglądarkę Chrome? Jest kolejka chętnych, w tym OpenAI i Yahoo. Transakcja za grube miliardy USD

Czy gigantowi z Mountain View grozi rozbiór? Sądowy pojedynek pomiędzy Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych a Google wszedł w nową fazę. Na szali leży przyszłość firmy wartej 2 biliony dolarów. Jednym z realnych scenariuszy jest zmuszenie Google do sprzedaży jednego ze swoich flagowych produktów. Po przeglądarkę Chrome już ustawia się kolejka chętnych, a w niej OpenAI i Yahoo.

MOPS ze zwrotem świadczenia pielęgnacyjnego (9000 zł do 17 000 zł). Bo nie można łączyć ze świadczeniem wspierającym

Na czym polega problem? Z czego wynikają sprzeczne wyroki sądów (na dziś WSA, czekamy na NSA)? Osoby niepełnosprawne i ich rodziny (opiekunowie) twierdzą, że nie wiedzieli o tym, będą musieli oddawać świadczenie pielęgnacyjne po przyznaniu świadczenia wspierającego. Chodzi o kwoty często między 20 000 a 40 000 zł.  Jak to możliwe, że nie wiedzieli skoro w 2023 r, każdy opiekun osoby niepełnosprawnej otrzymał pismo informacyjne w tej sprawie z MOPS?

Krótszy tydzień pracy w Polsce przy takim samym wynagrodzeniu? W 2026 r. dobrowolny pilotaż dla firm i urzędów. Ale kodeks pracy już teraz pozwala krócej pracować

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk uważa, że skrócenie czasu pracy będzie pożądaną przez Polaków zmianą, ale wyłącznie przy zachowaniu tego samego wynagrodzenia. Ministra w dniu 28 kwietnia 2025 r. zapowiedziała dobrowolny pilotaż dla różnego rodzaju pracodawców. Jego szczegóły mają zostać podane do końca czerwca. Warto jednak wiedzieć, że już dziś przepisu kodeksu pracy pozwalają na skrócenie tygodnia pracy.

6 (zamiast 8) godzin pracy dziennie, 3-dniowy weekend albo dodatkowe dni urlopu, bez zmniejszenia wynagrodzenia – to się dzieje! Już niebawem skrócony czas pracy stanie się rzeczywistością

W dniu 28 kwietnia br. MRPiPS ogłosiło program pilotażowy skróconego czasu pracy, z którego będą mogli skorzystać przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Już niebawem, tysiące pracowników będzie mogło pracować 6 (zamiast 8) godzin dziennie, cieszyć się z 3-dniowego weekendu lub z dodatkowych dni urlopu, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Stratni nie będą również pracodawcy, którzy zdecydują się na wprowadzenie pilotażu, bo na jego realizację (tylko w pierwszym roku) MRPiPS przewidziało budżet aż 10 mln zł. Doświadczenia jednej z firm produkcyjnych z Poznania, pokazują wręcz, że zmiana taka może pozytywnie wpłynąć na wyniki finansowe firmy.

REKLAMA

Kto zostanie nowym papieżem? Oto kardynałowie z największymi szansami

Kardynałowie Pietro Parolin i Matteo Zuppi mają duże szanse wyboru na nowego papieża; mogą przekonać kolegium kardynalskie, że będą kontynuowali linię Franciszka, ale wyeliminują największe wady - powiedział w wywiadzie dla PAP historyk idei, publicysta "Christianitas" Tomasz Rowiński. Zaznaczył, że nie jest jednak wykluczone, że kardynałowie będę chcieli korekty kursu.

To już koniec orzekania o niepełnosprawności tak, jak teraz. Będzie gorzej czy lepiej: 10 kluczowych zmian [PROJEKT]

To już koniec orzekania o niepełnosprawności w takim kształcie jak teraz. Przedstawiamy 10 kluczowych zmian, które jeśli wejdą w życie w2025 r., to zrewolucjonizują system. Czego dotyczy projekt ustawy i 10 kluczowych zmian? W szczególności orzekania o stopniach niepełnosprawności. Nowa propozycja przepisów szczegółowo reguluje sytuacje osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem: o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny); o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia. Komisje będą pracowały inaczej i na innych zasadach będą wydawały orzeczenia.

REKLAMA