Wyjazd dziecka za granicę a zgoda rodzica

W wakacje chciałabym wyjechać na dwa tygodnie ze swoim dzieckiem za granicę na wczasy do jednego z krajów Europy. Czy potrzebuję zgody ojca dziecka na wyjazd? Co z niezbędnymi dokumentami (dowód lub paszport)? (Anna)

Zgoda rodzica na zagraniczny wyjazd dziecka

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 93 § 1 wskazuje, iż władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Z władzą rodzicielską jednego rodzica mamy do czynienia w sytuacji, gdy jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, a także wtedy gdy drugi rodzic władzy rodzicielskiej został pozbawiony lub uległa ona zawieszeniu. Przykładowo zatem, jeżeli ojciec został pozbawiony władzy rodzicielskiej, to matka może samodzielnie zdecydować o wyjeździe dziecka za granicę.

W wyroku orzekającym rozwód sąd, biorąc pod uwagę dobro dziecka, może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Jeżeli według wyroku rozwodowego, władza rodzicielska drugiego z rodziców została ograniczona w ten sposób, iż nie ma on prawa decydować o wakacyjnym wyjeździe dziecka za granicę, to zgoda nie będzie potrzebna.

W przeciwnym wypadku jest ona konieczna. O istotnych sprawach dziecka rodzice powinni bowiem rozstrzygać wspólnie (art. 97 § 2). Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wymienia sytuacji, które możemy zaliczyć do istotnych spraw dziecka. Warto sięgnąć tu do orzecznictwa. W postanowieniu z dnia 6 marca 1985 r. (sygn.. III CRN 19/85) Sąd Najwyższy uznał, iż „wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należący do istotnych spraw dziecka wymaga zgody obojga rodziców, wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody orzeczenia sądu opiekuńczego”.

W braku zgody rodzica decyzja sądu

W braku porozumienia między rodzicami w kwestiach istotnych spraw dziecka rozstrzyga sąd opiekuńczy. Wniosek o rozstrzygnięcie sądu o istotnych sprawach dziecka należy złożyć do sądu opiekuńczego.

Wyrobienie paszportu i dowodu osobistego dla dziecka

Planując podróż z dzieckiem za granicę, należy wcześniej postarać się o odpowiednie dokumenty. Dowód osobisty wystarczy, jeżeli wyjeżdżamy do jednego z krajów Unii Europejskiej. W pozostałych krajach potrzebny będzie paszport.

Wyrobienie tych dokumentów wiąże się z różnymi opłatami. Wysokość opłaty za paszport dla dziecka uzależniona jest od jego wieku, dowód zaś wyrabia się bezpłatnie.

Złożenie wniosku o paszport przez jednego rodzica wymaga zgody drugiego. Stanowi o tym art. 13 ust. 1 pkt 1) ustawy o dokumentach paszportowych:

„wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza”.

Jeżeli drugi z rodziców odmawia wyrażenia zgody na paszport, można złożyć do sądu wspomniany wcześniej wniosek o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka.

Złożenie wniosku o dowód osobisty nie wymaga zgody drugiego rodzica. Przepis art. 25 ust. 2 ustawy o dowodach osobistych stanowi:

„W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego wniosek składa rodzic, opiekun prawny lub kurator”.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (j. t. Dz. U. z 2018 r., poz. 1919)

Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 653 z późn. zm.)

Polecamy serwis: Dziecko i prawo