Rozliczenie podatkowe małżonków na preferencyjnych warunkach

Kim jest podatnik?

Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna, „ułomna” osoba prawna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu czyli powinności przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest każda osoba fizyczna, bez względu na jakiekolwiek inne uwarunkowania. Przedmiotem opodatkowania jest dochód jaki dana osoba uzyskała w ciągu roku podatkowego. Co do zasady dochody poszczególnych osób opodatkowane są odrębnie. Tak też dzieje się w przypadku małżonków.

Zobacz: Czy drobne rozliczenia między małżonkami należy zgłaszać fiskusowi?

Wspólne opodatkowanie małżonków

W określonych sytuacjach przepisy ustawy przewidują odstępstwa co do wskazanej powyżej zasady opodatkowania dochodów osiąganych przez osoby fizyczne. Uprzywilejowaną kategorię podatników stanowią małżonkowie, gdyż to właśnie oni mają możliwość złożenia, we wspólnym zeznaniu rocznym, wniosku o łączne opodatkowanie od sumy swoich dochodów. 

Warunki wspólnego opodatkowania – „spliting”

Prawnym następstwem złożenia takiego wniosku jest składanie jednego zeznania rocznego przez małżonków. Oznacza to, że wypełnianiu podlega tylko jeden dokument PIT, z tym że ujawnienie przychodów osiąganych przez obu małżonków następuje na takich samych zasadach jak w zwykłej deklaracji.

Podatek wówczas określa się na imiona obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. 

Przesłanki warunkujące wspólne opodatkowanie

Wspólne rozliczenie roczne jest uprawnieniem małżonków, nie obowiązkiem. Jednak aby móc skorzystać z profitów oferowanych przez wspólne opodatkowanie, małżonkowie muszą spełnić szereg warunków:

• Przede wszystkim małżonkowie muszą podlegać w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i przez cały rok podatkowy pozostawać w związku małżeńskim. Dlatego też w danym roku nie mają możliwości skorzystania z ulg osoby, które w tymże roku zawarły związek małżeński bądź rozwiodły się. Separacja faktyczna jako nie kończąca trwania związku małżeńskiego uprawnia do wspólnego opodatkowania.
• Przez cały rok podatkowy małżonkowie muszą pozostawać we wspólności majątkowej. Co ma wymiar identyczny jak przy poprzedniej przesłance.
• Małżonkowie chcący skorzystać z łącznego opodatkowanie nie mogą korzystać z opodatkowania liniowego, ryczałtem (z nielicznymi wyjątkami, np. najem) i tonażowego. Wybór któregokolwiek z wymienionych sposobów opodatkowania wyłącza możliwość łącznego opodatkowania z małżonkiem, choćby nawet osiągał inne przychody opodatkowane na zasadach ogólnych.
• Ostatnim warunkiem jest złożenie odpowiedniego wniosku o opodatkowanie łączne w formie pisemnej na odpowiednim formularzu.

Zobacz również serwis: Podatki

Śmierć współmałżonka

Śmierć współmałżonka nie zawsze jest jednoznaczna z utratą możliwości wspólnego opodatkowania. Przepisy prawa uwzględniają dwa przypadki, kiedy wniosek może być złożony po śmierci jednego z małżonków. Po pierwsze, gdy związek małżeński został zawarty przed rozpoczęciem roku podatkowego, a małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego. Po drugie, gdy małżonkowie pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jeden z małżonków zmarł po upływie tego roku, ale przed złożeniem deklaracji podatkowej.

Miejsce składnia wspólnych zeznań podatkowych

Wspólne zeznania podatkowe małżonków powinny być składane w Urzędzie Skarbowym właściwym dla obu małżonków bądź jednego z nich (jeśli podlegają właściwości różnych Urzędów Skarbowych). W drugiej ze wskazanych sytuacji do drugiego małżonka powinno być wysłane odpowiednie zawiadomienie o sposobie i miejscu dokonania rozliczenia.

Istota wspólnego opodatkowania 

Istotą systemu wspólnego opodatkowania małżonków jest obniżenie ostatecznej wartości zobowiązania podatkowego jakie poniosą małżonkowie w stosunku do wysokości opodatkowania każdego z małżonków z osobna.

Na obniżenie wysokości zobowiązania wpływa zmniejszenie podstawy wymiaru podatku, dlatego też najkorzystniejsze warunki mają miejsce, gdy dochody małżonków opodatkowane są różnymi stawkami oraz mieszczą się w różnych szczeblach progresji.