Związek funkcjonalny nie przesądza o podatku od nieruchomości

Kwalifikacja obiektów budowlanych

Właściwa kwalifikacja obiektu budowlanego jako budynku lub budowli ma znaczenie dla ustanowienia podatku od nieruchomości, gdyż ustawodawca ustanowił dla każdej klasyfikacji inną podstawę opodatkowania, co wiąże się z różnicą w wysokości podatku. Należy nadmienić, że obiektem budowlany z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach (u.p.o.l), to „budynek – obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach”.

Definicja budowli natomiast, to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Problemy z właściwą klasyfikacją wynikają semantyki. Nie wszystkie obiekty te są przeznaczone do zamieszkania czy wykonywania w niej pracy zawodowej np. silosy, stacje transformatorowe, kontenery telekomunikacyjne. Powoduje to, że organy administracji publicznej i sądy powszechne i administracyjne (specjalne) błędnie kwalifikują je jako budowle wskazując, że co prawda mają cechy konstrukcyjne budynków, ale ze względu na funkcję stanowią budowle. W kwestii tej w wyroku z dnia 13 grudnia 2017 r. (SK 48/15) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że obiekt budowlany, który spełnia wszystkie cztery przesłanki wskazane w definicji budynku, nie może być uznany za budowlę. W orzecznictwie TK wskazał, że nie jest wykluczone, by określone obiekty o cechach budynku ustawodawca w przepisie specjalnym uznał za budowle. Następnie wyroku NSA z dnia 8 maja 2018 r. (II FSK 1281/16) stwierdził, że silosy na cukier, mimo, że spełnia podatkową definicję budynku, ze względu na swoją funkcję, wyposażenie nie jest budynkiem, lecz zbiornikiem, a więc opodatkowaną budowlą. Tym samym można przyjąć, że przepisy podatkowe nie wskazują na to, by art. 3 pkt. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2022, poz. 88) miał w jakikolwiek sposób modyfikować stosowaną na gruncie podatkowym definicję budynku.

Rozwiązanie problemu właściwej kwalifikacji budynku

Brak zgodności kwalifikacji budynku w prawie podatkowym rozwiązał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia z 16 marca 2021 r. (III FSK 3294/21), zgodnie z którym o kwalifikacji silosu do kategorii budynku decyduje nie aspekt funkcjonalny, a techniczny (cechy konstrukcyjne wskazane w definicji podatkowej budynku). NSA stwierdził, że w przypadku silosów nie występuje przesłanka przepisu specjalnego nakazującego uznać za budowlę obiekt spełniający definicję budynku, o którym mówił TK w wyroku SK 48/15.

Warto zauważyć, że wyrok TK modyfikuje zakres definicji budynku na gruncie podatkowym, co umożliwia na rozstrzyganie spraw podatkowych w oparciu o literalne brzmienie przepisów, a nie często arbitralne opinie biegłych budowlanych.