REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność karna za czyny zabronione popełnione za granicą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Odpowiedzialność karna za czyny zabronione popełnione za granicą./ fot. Fotolia
Odpowiedzialność karna za czyny zabronione popełnione za granicą./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą związana jest z zakresem obowiązywania Kodeksu karnego. Ten zakres związany jest z rodzajem czynu, narodowością przestępcy, karalnością w miejscu popełnienia przestępstwa. Zostało to wyrażone w kilku zasadach opisanych w Kodeksie karnym.

Ten rodzaj odpowiedzialności regulowany jest przez art. 5 oraz rozdział XIII KK. Czyn zabroniony popełniony za granicą to czyn, który popełniono poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, polskim statkiem powietrznym lub wodnym. Kodeks karny nie definiuje pojęcia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zostało ono określone w ustawie z 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz. U. nr 78, poz. 461 ze zm.).

REKLAMA

REKLAMA

Zasada terytorialności i bandery

Została opisana w art. 5 KK. Zgodnie z tą zasadą Kodeksowi karnemu podlega każdy kto popełnił czyn zabroniony na terytorium RP oraz na polskim statku powietrznym lub wodnym. Statki nie stanowią części polskiego terytorium. Należy również dodać, że czyny zabronione popełnione na terenie obcych placówek dyplomatycznych są objęte działaniem tej zasady.

Zasada obywatelstwa

Wyraża ją art. 109 KK. Dotyczy ona obywatela polskiego, który popełnił czyn zabroniony za granicą. Przesłanką konieczną jest posiadanie obywatelstwa polskiego w chwili popełnienia czynu zabronionego. Ponadto przestępstwo zachowanie sprawcy musi być karalne również w miejscu gdzie czyn został popełniony.  Od tego warunku przewidziane są jednak dwa wyjątki:

  • gdy przestępstwo zostało popełnione w miejscu gdzie nie ma żadnej władzy państwowej. Przykładem może być popełnienie przestępstwa na Antarktydzie;
  • gdy przestępstwo zostało popełnione przez polskiego funkcjonariusza na służbie. Ponadto musi ono mieć związek z wykonywaniem funkcji.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 listopada 1991 r. (I KZP 29/91) orzekł, że wszystkie polskie przepisy karne są wiążące wobec obywatela polskiego, przebywającego za granicą.

REKLAMA

Zobacz również: Więziennictwo

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasada narodowości przedmiotowej w postaci zwykłej

Jest uregulowana w art. 110§1 KK.  Mówi o tym, że polską ustawę karną stosuje się wobec sprawcy, który popełnia czyn zabroniony za granicą. Ten czyn musi godzić w interesy Rzeczypospolitej Polskiej, obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Stosuje się ją również w przypadku czynów o charakterze terrorystycznym.  Również i w tym wypadku obowiązuje warunek podwójnej karalności czynu. 

Zasada odpowiedzialności zastępczej

Określa ją art. 110 §2. Dotyczy przestępstw popełnionych za granicą, niezwiązanych z interesami RP, które jednak wymagają ścigania na podstawie międzynarodowej solidarności w walce z przestępczością.  Przestępstwo musi być zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 2 lat.  Ponadto sprawca, którym jest cudzoziemiec, przebywa faktycznie na terytorium RP.  W tym wypadku konieczny jest także brak postanowienia o wydaniu sprawcy. Obowiązuje warunek podwójnej karalności.

Zasada narodowości przedmiotowej w postaci obostrzonej

Art. 112 KK wyłącza warunek podwójnej karalności w przypadku popełnienia określonych przestępstw.  Ustawę karną stosuje się zarówno do cudzoziemca jak i obywatela polskiego, który popełnił za granicą:

  • przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej,
  • przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym,
  • przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym,
  • przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu polskiego,
  • przestępstwa, z którego została osiągnięta, chociażby pośrednio, korzyść majątkowa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zasada uniwersalna

Podobnie jak powyższa zasada, wyłącza konieczność karalności czyny w miejscu jego popełnienia. Uzależnione jest to jednak od kilku przesłanek. Po pierwsze sprawcą czynu jest obywatel polski lub cudzoziemiec, którego nie postanowiono wydać jeśli popełnił przestępstwo za granicą. Po drugie do ścigania tego przestępstwa Rzeczpospolita Polska zobowiązała się na mocy umowy międzynarodowej. Przestępstwa tego typu określone są także w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego z dnia 17 lipca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708).

Przykładem takiego przestępstwa może być handel ludźmi, obrót narkotykami, fałszerstwo pieniędzy.

Zobacz także: Wykroczenia

Skutki ukarania za granicą

Art.114§1 wysławia zasadę, że orzeczenie zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony, przed polskim sądem. Sąd zalicza na poczet orzeczonej kary okres rzeczywistego pozbawienia wolności za granicą oraz wykonywaną tam karę, uwzględniając różnice zachodzące między tymi karami.

Artykuł 114 § 3 przewiduje pięć wyjątków od zasady wyrażonej w § 1:

1) wyrok skazujący zapadły za granicą został przejęty do wykonania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

 2) orzeczenie zapadłe za granicą dotyczy przestępstwa, w związku z którym nastąpiło przekazanie ścigania;

3) orzeczenie zapadłe za granicą dotyczy przestępstwa, w związku z którym nastąpiło wydanie sprawcy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) orzeczenie zostało wydane przez międzynarodowy trybunał karny działający na podstawie wiążącego Rzeczpospolitą Polską prawa międzynarodowego;

5) orzeczenia wydanego przez sąd państwa obcego, jeżeli taki skutek, polegający na niedopuszczalności wszczęcia lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony wynika z wiążącej Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej.

Opracowano na podstawie

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpowiedzialność solidarna przy delegowaniu pracowników do Niemiec. Obowiązki pracodawcy i pracodawcy użytkownika

W przypadku delegowania pracowników do Niemiec - zarówno w modelu pracy tymczasowej, jak i świadczenia usług - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie odpowiedzialności solidarnej. Choć temat ten nie zawsze znajduje się w centrum uwagi przedsiębiorców, jego praktyczne skutki mogą być bardzo poważne. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przez instytucje kontrolne, zarówno agencja delegująca pracowników do Niemiec, jak i klient końcowy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - również finansowej.Podstawą prawną dla agencji pracy jest Arbeitnehmerüberlassungsgesetz (AÜG) – niemiecka ustawa o zatrudnieniu tymczasowym, natomiast w przypadku firm podwykonawczych zastosowanie ma § 631 niemieckiego Kodeksu cywilnego (BGB). W artykule eksperckim przygotowanym przez Euro-lohn odpowiadamy na pytania: Kto odpowiada za wynagrodzenie, składki i podatki - pracodawca czy użytkownik? Jaka jest rola dokumentów: PIT-4, PIT-28, Lohnsteuerbeschanigung, o czym należy wiedzieć podczas rozliczeń podatkowych i jakie są obowiązki księgowe przy delegowaniu pracowników do Niemiec.

Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

REKLAMA

Ugoda sądowa czy postępowanie sądowe w sprawach o naruszenie własności?

Praktyka pokazuje, iż spory o własność mogą trwać latami. Czy w takich sprawach właściciel rzeczy i naruszyciel mogą zawrzeć ugodę? Jak wygląda kwestia kosztów? Warto przyjrzeć się możliwym rozwiązaniom i ich prawnym skutkom.

Milczące załatwienie sprawy po nowemu. Rewolucyjne przepisy, które już na zawsze mogą zmienić relacje obywatel–urząd

Rząd szykuje istotną zmianę w Kodeksie postępowania administracyjnego (KPA) – milczenie urzędnika może wkrótce oznaczać znacznie więcej niż tylko opieszałość. Projekt ustawy, który trafił właśnie do konsultacji, przewiduje rozszerzenie stosowania tzw. milczącego załatwienia sprawy. To część szerokiego pakietu deregulacyjnego, który ma uprościć życie zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom.

Osoby powyżej 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszego świadczenia dla osób niepełnosprawnych – Rada Ministrów przyjęła ustawę, która rozczaruje wielu seniorów

W dniu 28 października br. rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą. Za to grozi mandat w wysokości 500 zł! O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa cudzoziemcom jako realizacja strategii migracyjnej. Co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

REKLAMA