REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu
Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przedawnienie wierzytelności. Choć od ponad 3 lat obowiązują znowelizowane przepisy Kodeksu cywilnego, dotyczące zasad przedawnień majątkowych, nowe okresy przedawnienia oraz sposoby ich naliczania wciąż nastręczają trudności. Wiele osób na swoją niekorzyść zapomina, że jeśli termin przedawnienia trwa co najmniej dwa lata, to mija on nie dokładnie z upływem tego okresu, ale ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. Tym samym grudzień to ostatni miesiąc na złożenie pozwu o zapłatę we wszystkich roszczeniach, których okres przedawnienia upływał w 2021 roku. O czym jeszcze należy pamiętać w temacie przedawnień?

Czym jest przedawnienie?

Przedawnienie to jedno z podstawowych terminów prawa cywilnego, a tym samym jedno z najbardziej znanych pojęć prawniczych. Cieszy się ono złą sławą i raczej budzi negatywne opinie, tymczasem jego rolą jest służenie stabilności prawa. Dlaczego? Ponieważ przedawnienie stanowi rozwiązanie konfliktu pomiędzy interesami bezczynnego wierzyciela, a interesem dłużnika, dla którego obowiązek zadośćuczynienia roszczeniu staje się po pewnym czasie zbyt uciążliwy, albo który wykonał swoje zobowiązanie, lecz nie potrafi tego udowodnić. Jeśli wierzyciel, który nie ma obowiązku niezwłocznego dochodzenia roszczenia, nie egzekwuje od dłużnika spełnienia należnego mu świadczenia przez dłuższy okres, to zadaniem systemu prawnego jest usunięcie tego stanu niepewności, właśnie poprzez udaremnienie skutecznego wyegzekwowania roszczenia. Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące zasad przedawnienia roszczeń majątkowych, w tym także przedawnienia umowy pożyczki od osoby fizycznej, weszły w życie 9 lipca 2018 roku.

REKLAMA

Przedawnienie nie likwiduje roszczenia 

Wbrew obiegowej opinii przedawnienie roszczenia nie oznacza, że przestaje ono istnieć. Owszem, wciąż istnieje z tym, że zmienia swój charakter. Jako tzw. zobowiązanie naturalne pozwala wierzycielowi domagać się roszczenia nawet po upływie terminu przedawnienia, przy czym dłużnik może posłużyć się tym argumentem i podnieść zarzut, że dług jest przedawniony. W przeciwnym wypadku, mimo upływu okresu przedawnienia, będzie zobowiązany pod przymusem prawnym wykonać na rzecz wierzyciela świadczenie. Wyjątkiem jest roszczenie w relacji przedsiębiorca-konsument.

Przedawnienie w relacji przedsiębiorca - konsument

REKLAMA

Zgodnie z dodanym w nowelizacji z dnia 9 lipca 2018 roku przepisem art. 117 § 2 kodeksu cywilnego, przedsiębiorca po upływie terminu przedawnienia nie może domagać się przymusowego zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, tak jak może zrobić wierzyciel w każdej innej sytuacji. Tym samym roszczenie przekształca się w zobowiązanie niezupełne już z chwilą upływu terminu przedawnienia (a nie dopiero w momencie podniesienia zarzutu przedawnienia przez konsumenta).

W praktyce zmiana ta oznacza, że jeśli przedmiotem sporu jest roszczenie przysługujące przeciwko konsumentowi, sąd jest z urzędu zobowiązany badać, czy upłynął termin przedawnienia takiego roszczenia. Zgodnie z treścią dodanego art. 1171 k.c., po rozważeniu interesów obu stron w wyjątkowych przypadkach, jeżeli będą tego wymagać względy słuszności, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Warto też wspomnieć o tym, że nowelizacja z 2018 roku wyraźnie faworyzuje konsumentów w dochodzeniu przez nich roszczeń przeciwko przedsiębiorcom. Choć nowe przepisy skróciły okres przedawnienia z 10 na 6 lat, w roszczeniach konsumentów powstałych przed 9 lipca 2018 r. i do tego dnia się nieprzedawnionych, wciąż zastosowanie znajdują dotychczasowe reguły przedawnienia roszczeń, czyli dłuższy termin przedawnienia wynoszący 10 lat. Praktyka pokazuje, że ma to istotne znaczenie między innymi w sporach konsumentów przeciwko bankom w sprawach tzw. roszczenia z „umów kredytów frankowych”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy mija okres przedawnienia?

REKLAMA

Nowelizacja z 9 lipca 2018 roku wprowadziła znaczące zmiany w zakresie długości terminów przedawnienia. Przede wszystkim, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, skrócono termin przedawnienia z 10 na 6 lat. W przypadku roszczeń okresowych (np. o odsetki, o czynsz z umowy najmu) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostał okres 3 lat.

Kluczową zmianą, o której wciąż zapomina wiele osób, a która jest istotna dla dochodzenia swoich roszczeń jest fakt, że jeśli termin przedawnienia trwa co najmniej 2 lata, to mija on nie w momencie upływu dokładnie tego okresu, ale na ostatni dzień roku kalendarzowego. Tym samym wierzyciel zyskuje dodatkowy okres na dochodzenie swoich roszczeń, który tak naprawdę może wydłużyć się nawet o niecałe 12 miesięcy.

Przykładowo: jeśli dzieło, np. opracowanie graficzne, miało być zrealizowane do 31 marca 2019, a tak się nie stało, to termin przedawnienia roszczenia o zwrot wpłaconej zaliczki nastąpi nie z upływem 31 marca 2021 roku (okres przedawnienia roszczeń z tytułu umowy o dzieło wynosi 2 lata), ale na koniec tego roku kalendarzowego, czyli 31 grudnia 2021 roku.

Zatem wierzyciele w ramach wszystkich roszczeń, których koniec terminu przedawnienia (6 lat lub mniej zgodnie z przepisem szczegółowym) przypadał w czasie trwania 2021 roku, wciąż mogą dochodzić swoich roszczeń i wystąpić na drogę sądową z pozwem o zapłatę.

Przepisy przejściowe, czyli kiedy nastąpi przedawnienie mojego roszczenia

Jak każda zmiana prawna, także i nowelizacja z 2018 roku rodziła pytania dotyczące stanu prawnego dla roszczeń, wobec których bieg przedawnienia rozpoczął się przed 9 lipca 2018 roku, ale jeszcze się nie skończył.

Przyjmijmy, że termin przedawnienia rozpoczął swój bieg w dniu 1 kwietnia 2017 roku, a więc przed nowelizacją. Zgodnie ze starymi zasadami trwałby 10 lat i przedawnienie nastąpiłoby z upływem 1 kwietnia 2027 roku. Zgodnie z nowymi przepisami jest to jednak nie 10, a 6 lat. Jaki zatem okres obowiązuje w takim przypadku?

W tym miejscu stosuje się dwie zasady. Do roszczeń powstałych przed dniem 9 lipca 2018 roku i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się znowelizowane przepisy o przedawnieniu, przy czym, jeśli zgodnie z przepisami znowelizowanymi termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Wracając do naszego przykładu - według znowelizowanych przepisów przedawnienie nastąpiłoby z upływem 31 grudnia 2024 roku (okres przedawnienia to 6 lat liczone, od wejścia ustawy w życie, z zachowaniem zasady, że przedawnienie następuje ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego). Zatem zgodnie z ze znowelizowanymi przepisami przedawnienie nastąpi wcześniej niż według starych zasad i ten krótszy termin będzie zachowany.

Tym samym w praktyce ustalenie, kiedy upływa termin przedawnienia danego roszczenia, którego bieg rozpoczął się przed nowelizacją wymaga zarówno obliczenia terminu przedawnienia zgodnie z dotychczasowymi zasadami, jak i zgodnie z przepisami ustawy nowelizującej oraz porównania tych terminów i podjęcia decyzji.

Powyższy przykład pokazuje, że mimo upływu ponad 3 lat od momentu nowelizacji wciąż mamy do czynienia z okresem, kiedy należy rozważać powyższe kwestie i oceniać, które przepisy dotyczące okresu przedawnienia są obowiązujące w danym przypadku.

Milana Krzemień, Adwokat, Partner Zarządzający KZ Legal (Krzemień Zaliwska Adwokaci i Radcowie Prawni SP.P.), oraz autorka bloga Tozalezy.com

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

To wywróci pracę na etacie milionom Polaków. Nadchodzi rewolucyjna zmiana w prawie. Kto na tym straci, kto zyska

W określonych przypadkach będzie można pracować, wyjść z domu, żeby zrobić zakupy, a nawet wyjechać za granicę. Tak ma wyglądać chorowanie po nowemu na L4. Resort rodziny, pracy i polityki społecznej szykuje prawdziwy przewrót w zwolnieniach lekarskich. Skąd te rewolucyjne zmiany? W opinii ministerstwa niektóre przepisy regulujące kwestię L4 są niedostosowane do obecnych potrzeb

Koniec z biciem dzwonów kościelnych o dowolnej porze dnia i nocy, bo – „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”. Senat zajmie się problemem, który dzieli społeczeństwo

W dniu 7 sierpnia 2025 r. Senat zajmie się rozpatrzeniem petycji zbiorowej w sprawie ograniczenia używania dzwonów kościelnych. Fundacja Dobre Państwo, która jest jej autorem, postuluje oddanie samorządom władztwa w zakresie określania dopuszczalnych godzin, w których mogą wybrzmiewać dzwony kościelne oraz dopuszczalnego poziomu emitowanego przez nie hałasu. „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”, aktualnie obowiązujące przepisy natomiast – „zezwalają Kościołowi na poszerzenie swych wpływów daleko ponad obszar posiadanych nieruchomości” – przekonuje Fundacja.

REKLAMA

Twoje 4 prawa w czasie podróży koleją [Mini poradnik]

Masz 4 prawa podczas podróży koleją: prawo do informacji, prawo do odszkodowania lub zwrotu kosztów, prawo do pomocy i prawo do kontynuacji podróży. Co one w praktyce oznaczają? Jeśli potrzebujesz pomocy, bezpłatnie udzieli jej Europejskie Centrum Ochrony Konsumentów.

Tego nie podpiszę! Prezydent Karol Nawrocki stawia sprawę jasno

Karol Nawrocki jako nowy prezydent jasno wyznaczył granice swojej kadencji. W orędziu zapowiedział, czego na pewno nie podpisze: podniesienia wieku emerytalnego, wprowadzenia euro i legalizacji nielegalnej imigracji. Z kolei CPK i inwestycje strategiczne to projekty, które zamierza aktywnie wspierać.

To już dziś! Nowy prezydent Karol Nawrocki składa pierwszy projekt ustawy

Karol Nawrocki rozpoczął kadencję od mocnego akcentu – już dzisiaj, w czwartek 7 sierpnia złoży projekt ustawy dotyczący Centralnego Portu Komunikacyjnego. Prezydent zapowiada powrót do „tradycyjnego kształtu” inwestycji i zwołuje Radę Gabinetową, by omówić kluczowe projekty rozwojowe i stan finansów państwa.

Eksport jeszcze bardziej pod lupą: Co zmienia 18. pakiet sankcji wobec Rosji?

Nowy, 18. pakiet unijnych sankcji wobec Rosji radykalnie zaostrza wymogi wobec firm działających w handlu międzynarodowym. Obejmuje nie tylko zakazy eksportowe, lecz także obowiązek aktywnego monitorowania partnerów i kontroli dalszego obrotu towarami. Przedsiębiorstwa muszą pilnie dostosować swoje procedury compliance.

REKLAMA

Karol Nawrocki rozpoczyna prezydenturę z konkretnym planem działania: CPK, ulgi podatkowe i wsparcie dla rolników już wkrótce w Sejmie

Już w najbliższych dniach do Sejmu trafią pierwsze prezydenckie projekty ustaw zapowiadane jeszcze w kampanii wyborczej przez Karola Nawrockiego, który oficjalnie rozpoczyna swoją pięcioletnią kadencję jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Oto szczegóły.

Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

REKLAMA