REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu
Przedawnienie wierzytelności – grudzień ostatnim miesiącem na złożenie pozwu
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przedawnienie wierzytelności. Choć od ponad 3 lat obowiązują znowelizowane przepisy Kodeksu cywilnego, dotyczące zasad przedawnień majątkowych, nowe okresy przedawnienia oraz sposoby ich naliczania wciąż nastręczają trudności. Wiele osób na swoją niekorzyść zapomina, że jeśli termin przedawnienia trwa co najmniej dwa lata, to mija on nie dokładnie z upływem tego okresu, ale ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. Tym samym grudzień to ostatni miesiąc na złożenie pozwu o zapłatę we wszystkich roszczeniach, których okres przedawnienia upływał w 2021 roku. O czym jeszcze należy pamiętać w temacie przedawnień?

Czym jest przedawnienie?

Przedawnienie to jedno z podstawowych terminów prawa cywilnego, a tym samym jedno z najbardziej znanych pojęć prawniczych. Cieszy się ono złą sławą i raczej budzi negatywne opinie, tymczasem jego rolą jest służenie stabilności prawa. Dlaczego? Ponieważ przedawnienie stanowi rozwiązanie konfliktu pomiędzy interesami bezczynnego wierzyciela, a interesem dłużnika, dla którego obowiązek zadośćuczynienia roszczeniu staje się po pewnym czasie zbyt uciążliwy, albo który wykonał swoje zobowiązanie, lecz nie potrafi tego udowodnić. Jeśli wierzyciel, który nie ma obowiązku niezwłocznego dochodzenia roszczenia, nie egzekwuje od dłużnika spełnienia należnego mu świadczenia przez dłuższy okres, to zadaniem systemu prawnego jest usunięcie tego stanu niepewności, właśnie poprzez udaremnienie skutecznego wyegzekwowania roszczenia. Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące zasad przedawnienia roszczeń majątkowych, w tym także przedawnienia umowy pożyczki od osoby fizycznej, weszły w życie 9 lipca 2018 roku.

REKLAMA

Przedawnienie nie likwiduje roszczenia 

Wbrew obiegowej opinii przedawnienie roszczenia nie oznacza, że przestaje ono istnieć. Owszem, wciąż istnieje z tym, że zmienia swój charakter. Jako tzw. zobowiązanie naturalne pozwala wierzycielowi domagać się roszczenia nawet po upływie terminu przedawnienia, przy czym dłużnik może posłużyć się tym argumentem i podnieść zarzut, że dług jest przedawniony. W przeciwnym wypadku, mimo upływu okresu przedawnienia, będzie zobowiązany pod przymusem prawnym wykonać na rzecz wierzyciela świadczenie. Wyjątkiem jest roszczenie w relacji przedsiębiorca-konsument.

Przedawnienie w relacji przedsiębiorca - konsument

REKLAMA

Zgodnie z dodanym w nowelizacji z dnia 9 lipca 2018 roku przepisem art. 117 § 2 kodeksu cywilnego, przedsiębiorca po upływie terminu przedawnienia nie może domagać się przymusowego zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, tak jak może zrobić wierzyciel w każdej innej sytuacji. Tym samym roszczenie przekształca się w zobowiązanie niezupełne już z chwilą upływu terminu przedawnienia (a nie dopiero w momencie podniesienia zarzutu przedawnienia przez konsumenta).

W praktyce zmiana ta oznacza, że jeśli przedmiotem sporu jest roszczenie przysługujące przeciwko konsumentowi, sąd jest z urzędu zobowiązany badać, czy upłynął termin przedawnienia takiego roszczenia. Zgodnie z treścią dodanego art. 1171 k.c., po rozważeniu interesów obu stron w wyjątkowych przypadkach, jeżeli będą tego wymagać względy słuszności, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Warto też wspomnieć o tym, że nowelizacja z 2018 roku wyraźnie faworyzuje konsumentów w dochodzeniu przez nich roszczeń przeciwko przedsiębiorcom. Choć nowe przepisy skróciły okres przedawnienia z 10 na 6 lat, w roszczeniach konsumentów powstałych przed 9 lipca 2018 r. i do tego dnia się nieprzedawnionych, wciąż zastosowanie znajdują dotychczasowe reguły przedawnienia roszczeń, czyli dłuższy termin przedawnienia wynoszący 10 lat. Praktyka pokazuje, że ma to istotne znaczenie między innymi w sporach konsumentów przeciwko bankom w sprawach tzw. roszczenia z „umów kredytów frankowych”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy mija okres przedawnienia?

REKLAMA

Nowelizacja z 9 lipca 2018 roku wprowadziła znaczące zmiany w zakresie długości terminów przedawnienia. Przede wszystkim, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, skrócono termin przedawnienia z 10 na 6 lat. W przypadku roszczeń okresowych (np. o odsetki, o czynsz z umowy najmu) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostał okres 3 lat.

Kluczową zmianą, o której wciąż zapomina wiele osób, a która jest istotna dla dochodzenia swoich roszczeń jest fakt, że jeśli termin przedawnienia trwa co najmniej 2 lata, to mija on nie w momencie upływu dokładnie tego okresu, ale na ostatni dzień roku kalendarzowego. Tym samym wierzyciel zyskuje dodatkowy okres na dochodzenie swoich roszczeń, który tak naprawdę może wydłużyć się nawet o niecałe 12 miesięcy.

Przykładowo: jeśli dzieło, np. opracowanie graficzne, miało być zrealizowane do 31 marca 2019, a tak się nie stało, to termin przedawnienia roszczenia o zwrot wpłaconej zaliczki nastąpi nie z upływem 31 marca 2021 roku (okres przedawnienia roszczeń z tytułu umowy o dzieło wynosi 2 lata), ale na koniec tego roku kalendarzowego, czyli 31 grudnia 2021 roku.

Zatem wierzyciele w ramach wszystkich roszczeń, których koniec terminu przedawnienia (6 lat lub mniej zgodnie z przepisem szczegółowym) przypadał w czasie trwania 2021 roku, wciąż mogą dochodzić swoich roszczeń i wystąpić na drogę sądową z pozwem o zapłatę.

Przepisy przejściowe, czyli kiedy nastąpi przedawnienie mojego roszczenia

Jak każda zmiana prawna, także i nowelizacja z 2018 roku rodziła pytania dotyczące stanu prawnego dla roszczeń, wobec których bieg przedawnienia rozpoczął się przed 9 lipca 2018 roku, ale jeszcze się nie skończył.

Przyjmijmy, że termin przedawnienia rozpoczął swój bieg w dniu 1 kwietnia 2017 roku, a więc przed nowelizacją. Zgodnie ze starymi zasadami trwałby 10 lat i przedawnienie nastąpiłoby z upływem 1 kwietnia 2027 roku. Zgodnie z nowymi przepisami jest to jednak nie 10, a 6 lat. Jaki zatem okres obowiązuje w takim przypadku?

W tym miejscu stosuje się dwie zasady. Do roszczeń powstałych przed dniem 9 lipca 2018 roku i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się znowelizowane przepisy o przedawnieniu, przy czym, jeśli zgodnie z przepisami znowelizowanymi termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Wracając do naszego przykładu - według znowelizowanych przepisów przedawnienie nastąpiłoby z upływem 31 grudnia 2024 roku (okres przedawnienia to 6 lat liczone, od wejścia ustawy w życie, z zachowaniem zasady, że przedawnienie następuje ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego). Zatem zgodnie z ze znowelizowanymi przepisami przedawnienie nastąpi wcześniej niż według starych zasad i ten krótszy termin będzie zachowany.

Tym samym w praktyce ustalenie, kiedy upływa termin przedawnienia danego roszczenia, którego bieg rozpoczął się przed nowelizacją wymaga zarówno obliczenia terminu przedawnienia zgodnie z dotychczasowymi zasadami, jak i zgodnie z przepisami ustawy nowelizującej oraz porównania tych terminów i podjęcia decyzji.

Powyższy przykład pokazuje, że mimo upływu ponad 3 lat od momentu nowelizacji wciąż mamy do czynienia z okresem, kiedy należy rozważać powyższe kwestie i oceniać, które przepisy dotyczące okresu przedawnienia są obowiązujące w danym przypadku.

Milana Krzemień, Adwokat, Partner Zarządzający KZ Legal (Krzemień Zaliwska Adwokaci i Radcowie Prawni SP.P.), oraz autorka bloga Tozalezy.com

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Do odbiorców gazu masowo trafiają listy. Chodzi o pieniądze. Kwoty zaczynają się od 1 tysiąca, a dochodzą do kilkunastu tysięcy

Choć większość z nas od miesięcy żyje tematem cen energii, to dla wielu osób równie istotne są ceny gazu. A te właśnie się zmieniły. Różnica obejmie rocznie kwoty od tysiąca, nawet do kilkunastu tysięcy.

Renta wdowia 2025. ZUS wypłaca świadczenia w zbiegu [Ważne terminy]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca już wdowie renty. Jak informuje ZUS, dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 359,82 zł. Dlaczego ważne jest szybkie złożenie wniosku?

Milion wniosków o rentę wdowią. ZUS: tym osobom świadczenia nie przyznamy
Dodatek pielęgnacyjny przed ukończeniem 75 lat. Ważny warunek i przykład z sądu

Po ukończeniu 75 lat Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyzna emerytowi dodatek z urzędu. Inaczej jest jednak w przypadku młodszych osób, które muszą spełnić dodatkowe warunki.

REKLAMA

W lipcu 2025 roku już 900 plus na dentystę. Dla każdego, kto opłaca składkę zdrowotną. Ale czy wiesz, jak skorzystać?

Na początku 2025 roku pisaliśmy o tym, że każdy, kto opłaca składkę zdrowotną, może liczyć na 600 plus na dentystę. Co się w tym zakresie zmieniło? Głównie kwoty. Inflacja hamuje, ceny rosną, a pacjenci mają już 900 plus na dentystę.

Od 1 lipca 2025 r. dla osób z niepełnosprawnościami i seniorów łatwiej o sanatorium. Rozporządzenie w mocy [NOWY WNIOSEK]

Zmieniły się zasady wystawiania skierowania na leczenie uzdrowiskowe / rehabilitację uzdrowiskową - jest nowy wzór wniosku. Według nowych zasad i przepisów rozporządzenia, które już obowiązują, także lista lekarzy, którzy mogą kierować na leczenie jest rozbudowana. Oznacza to tyle, że osoby z niepełnosprawnościami i seniorzy, którzy leczą się u lekarzy z zakresu tych specjalności będą mieli uproszczone możliwości dostania się na leczenie uzdrowiskowe. Co jeszcze się zmienia i skąd wynikają te zmiany?

Mieszkanie Plus dla 9,9 mln seniorów - nowy rządowy program bez kryterium dochodowego oraz bez zmian w prawie dziedziczenia. Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać lokal mieszkalny?

Rząd przygotowuje nowe rozwiązanie mieszkaniowe dla 9,9 mln seniorów – tzw. najem senioralny. Dzięki niemu starsze osoby, nawet posiadające własne mieszkanie, będą mogły zamieszkać w lokalu gminnym dostosowanym do ich potrzeb - bez żadnych barier oraz bez konieczności spełniania kryterium dochodowego. Celem projektu jest zapewnienie seniorom większej niezależności i poprawa warunków życia bez konieczności przeprowadzki do domu opieki.

Ponad 500 zł dodatkowo za staż, co miesiąc. Jest ustawa, wypłaty w III kwartale 2025 r. [dla kogo, przez ile?]

Od 1 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620). Regulacja wprowadza szereg uprawnień dla pracowników, osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy oraz osób z niepełnosprawnościami. Nowa ustawa daje możliwość otrzymania ponad 500 zł za staż. Poniżej szczegóły, bo trzeba wiedzieć, że regulacja nie jest skierowana dla tak wielu, jakby się mogło wydawać i na tak długo, jakby chciano.

REKLAMA

Obowiązkowe windy w każdym budynku mieszkalnym, który ma co najmniej dwie kondygnacje. To tylko jedna ze zmian, która nas czeka

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt zmian w przepisach technicznych dotyczących budynków. Chodzi o to, by były one lepiej dopasowane do dzisiejszych potrzeb – zarówno jeśli chodzi o bezpieczeństwo, efektywność energetyczną, jak i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Trwają konsultacje publiczne, a dokument jest już dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał przekraczający 32 lub 35 st. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie? Miały zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Okazuje się, że wejdą ale najwcześniej po 1 stycznia 2027 r.

REKLAMA