REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wielka reforma Centrów Usług Społecznych: Nowe prawo zmieni dostępność i jakość wsparcia w gminach – co planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wielka reforma Centrów Usług Społecznych: Nowe prawo zmieni dostępność i jakość wsparcia w gminach – co planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?
Wielka reforma Centrów Usług Społecznych: Nowe prawo zmieni dostępność i jakość wsparcia w gminach – co planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Centra Usług Społecznych mają przejść długo wyczekiwaną reformę. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który zmienia zasady ich funkcjonowania. Nowe przepisy mają zwiększyć dostępność i jakość usług, ułatwić gminom tworzenie CUS i dopasować wsparcie do realnych potrzeb mieszkańców. Co konkretnie się zmieni i dlaczego ta reforma jest tak istotna?

rozwiń >

Centra Usług Społecznych – fundament lokalnego wsparcia, który potrzebuje nowego prawa

Centra Usług Społecznych (CUS) od kilku lat stanowią jeden z filarów polityki społecznej w Polsce. Zostały powołane ustawą z 19 lipca 2019 roku, a ich podstawową misją jest zapewnienie mieszkańcom gmin lepszego dostępu do usług społecznych, odpowiadających na realne potrzeby lokalnych społeczności. Obowiązujące przepisy funkcjonują jednak bez zmian od 1 stycznia 2020 roku. Praktyka pokazała, że mimo pozytywnych doświadczeń, obecne regulacje są zbyt sztywne i nie zawsze przystają do różnorodnych realiów gmin w całym kraju.

REKLAMA

REKLAMA

CUS-y zajmują się szerokim zakresem działań – od integracji i koordynowania usług, poprzez organizację wsparcia opiekuńczego, poradnictwo, działania edukacyjne i profilaktyczne, aż po świadczenia pieniężne i pozapieniężne. Ich rola jest ogromna, ponieważ nie tylko pomagają rodzinom, seniorom, osobom z niepełnosprawnościami czy zagrożonym wykluczeniem społecznym, ale też wspierają rozwój kapitału społecznego. Organizują warsztaty, szkolenia, inicjatywy lokalne, które budują więzi międzyludzkie i wzmacniają aktywność mieszkańców.

Jednak skala działania CUS jest wciąż zbyt mała. Do tej pory powstało nieco ponad 100 takich jednostek, choć eksperci wskazują, że potencjał istnieje co najmniej w 250 gminach. Dlaczego więc CUS nie są jeszcze powszechne? Kluczową barierą okazują się przepisy prawne – zbyt sztywne i ograniczające samorządy w możliwości dostosowania centrów do własnych warunków. Właśnie dlatego Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – oznaczony numerem UD294.

Dlaczego potrzebna jest reforma CUS? Eksperci wskazują na szereg barier i braków

Pomysł nowelizacji nie wziął się znikąd. Ministerstwo oparło się na analizie dotychczasowego funkcjonowania centrów, rekomendacjach Zespołu do spraw reformy systemu pomocy społecznej, a także szerokich prekonsultacjach. W spotkaniach uczestniczyło ponad 1000 przedstawicieli samorządów, instytucji i organizacji działających lokalnie. Wyniki tych prac jasno pokazały, że obecna ustawa wymaga zmian.

REKLAMA

Do najważniejszych problemów i potrzeb, które zgłaszali praktycy, należą m.in.:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • brak ustawowej definicji usług społecznych,
  • konieczność programowania działań w oparciu o diagnozę lokalnych potrzeb,
  • zbyt sztywne zasady zatrudniania kadry,
  • zakaz łączenia struktur CUS z placówkami całodobowymi,
  • trudności z uruchamianiem centrów w mniejszych gminach.

Te ograniczenia powodują, że wiele samorządów, choć gotowych do stworzenia centrum, nie mogło tego zrobić. Projekt ustawy ma odblokować ten potencjał i sprawić, że usługi społeczne będą bardziej dostępne, elastyczne i odpowiadające lokalnym realiom.

Warto dodać, że reforma wpisuje się w szerszą strategię – jest częścią procesu deinstytucjonalizacji i realizacji „Strategii na rzecz Osób z niepełnosprawnościami 2021–2030”. Oznacza to, że zmiany w CUS są nie tylko korektą prawa, ale elementem długofalowej transformacji całego systemu wsparcia społecznego w Polsce.

Jakie zmiany przewiduje projekt ustawy? Lista rozwiązań

Projekt nowelizacji wprowadza szereg systemowych zmian. Ich celem jest zwiększenie dostępności i jakości usług społecznych, a także ułatwienie samorządom tworzenia i prowadzenia CUS. Poniżej najważniejsze z nich:

  1. Wprowadzenie definicji legalnej usług społecznych – pozwoli to uporządkować przepisy i ujednolicić rozumienie tego pojęcia w całym kraju.
  2. Doprecyzowanie katalogu realizatorów usług – dzięki temu w systemie zostaną uwzględnione wszystkie podmioty lokalne, które faktycznie wykonują zadania społeczne.
  3. Obowiązek opracowania programu usług społecznych – program będzie tworzony na podstawie diagnozy lokalnych potrzeb i potencjału społeczności. Co ważne, oba dokumenty będą konsultowane z mieszkańcami i przedstawiane Radzie Gminy lub Powiatu.
  4. Nowa podstawa prawna dla wewnętrznej struktury CUS – regulamin organizacyjny stanie się aktem prawa wewnętrznego, co zwiększy przejrzystość działania.
  5. Większa elastyczność zatrudnienia – samorządy będą mogły powołać większą liczbę organizatorów społeczności lokalnej i pracowników wspierających zespół ds. usług społecznych.
  6. Uchylenie zakazu włączania placówek całodobowych do CUS – to kluczowa zmiana, która umożliwi integrację usług i zwiększy elastyczność lokalnych rozwiązań.
  7. Złagodzenie wymagań kwalifikacyjnych kadry – m.in. dopuszczenie zatrudniania organizatora społeczności lokalnej z wykształceniem średnim po odpowiednim kursie czy zatrudnienia koordynatora KIPUS bez statusu pracownika socjalnego.
  8. Zmiana formy zatrudnienia dyrektora CUS – z powołania na umowę o pracę, co zwiększy stabilność i przejrzystość zatrudnienia.
  9. Możliwość zatrudnienia przed ukończeniem kursów specjalizacyjnych – z maksymalnym okresem 6 miesięcy na ich odbycie.
  10. Zrównanie uprawnień koordynatorów KIPUS z pracownikami socjalnymi – w zakresie dodatku terenowego i dodatkowego urlopu, jeśli spełniają wymagania zawodowe.

Widać więc wyraźnie, że projekt nie jest kosmetyczną poprawką, ale kompleksową reformą ram prawnych.

Jakie korzyści przyniesie reforma Centrów Usług Społecznych?

Projektowane zmiany mają duże znaczenie dla mieszkańców gmin, samorządów i samych pracowników sektora społecznego. Korzyści można podzielić na kilka głównych obszarów:

  • dla mieszkańców: łatwiejszy dostęp do usług dopasowanych do lokalnych potrzeb, szybsze reagowanie na problemy społeczne, większa kompleksowość wsparcia;
  • dla samorządów: większa elastyczność w tworzeniu CUS, możliwość dostosowania struktur do realiów gminy, uproszczenia organizacyjne;
  • dla kadry CUS: nowe możliwości zatrudnienia, bardziej elastyczne wymagania kwalifikacyjne, lepsze warunki pracy, w tym dodatkowe urlopy i dodatki terenowe.

Reforma pozwoli także na lepszą integrację usług społecznych z innymi elementami wsparcia – jak mieszkalnictwo, usługi opiekuńcze czy działania edukacyjne. Dzięki temu mieszkańcy zyskają bardziej spójny i kompleksowy system pomocy.

Konsultacje społeczne i eksperckie – fundament przygotowania projektu

Warto podkreślić, że projekt ustawy nie powstał w gabinetach oderwanych od rzeczywistości. Został przygotowany w oparciu o bardzo szerokie konsultacje. W pracach Zespołu do spraw reformy systemu pomocy społecznej uczestniczyli przedstawiciele samorządów, praktycy z instytucji pomocy, eksperci oraz naukowcy.

Ministerstwo przeprowadziło również prekonsultacje, w których wzięło udział ponad 1000 osób z całej Polski. Rozmawiano o najważniejszych barierach i potrzebach, które teraz znalazły odzwierciedlenie w projekcie. To oznacza, że ustawa odpowiada na realne problemy i oczekiwania środowisk lokalnych, a nie jest jedynie formalną modyfikacją.

Kiedy reforma CUS wejdzie w życie i kto za nią odpowiada?

Organem odpowiedzialnym za przygotowanie projektu jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a osobą odpowiedzialną – Podsekretarz Stanu Katarzyna Nowakowska. Projekt ma zostać przedłożony Radzie Ministrów jeszcze w IV kwartale 2025 roku.

To oznacza, że wkrótce rozpoczną się dalsze etapy procesu legislacyjnego. Jeśli zmiany zostaną przyjęte, możemy spodziewać się, że już w kolejnych latach liczba Centrów Usług Społecznych w Polsce znacząco wzrośnie. A co za tym idzie – mieszkańcy wielu gmin otrzymają szersze i lepiej zorganizowane wsparcie.

Szansa na nową jakość w usługach społecznych

Reforma Centrów Usług Społecznych to nie tylko korekta przepisów, ale krok w stronę zupełnie nowej jakości wsparcia w gminach. Projekt odpowiada na potrzeby mieszkańców, samorządów i pracowników, a jednocześnie wpisuje się w szerszą strategię deinstytucjonalizacji i włączania społecznego.

Najważniejsze zmiany – od wprowadzenia definicji usług społecznych, przez elastyczniejsze zasady zatrudniania, aż po integrację placówek całodobowych – sprawiają, że system wsparcia stanie się bardziej dostępny i skuteczny. To ogromna szansa, aby usługi społeczne przestały być postrzegane jako biurokratyczny obowiązek, a zaczęły realnie odpowiadać na potrzeby ludzi w ich najbliższym otoczeniu.

W najbliższych miesiącach okaże się, jak szybko projekt przejdzie przez proces legislacyjny. Jedno jest jednak pewne – zmiany w CUS są nieuniknione i oczekiwane przez samorządy w całej Polsce. Jeśli reforma zostanie przeprowadzona zgodnie z założeniami, będzie to ważny krok ku nowoczesnej i bardziej sprawiedliwej polityce społecznej.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepis ważne dla wspólnot mieszkaniowych od 2026 roku. Podwyższanie zaliczek, balkony, liczniki, kontrola zarządu, udostępnienie lokalu, definicja wspólnoty i inne zmiany

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o własności lokali oraz ustawy - Prawo budowlane. Podstawowym celem tej nowelizacji jest dostosowanie działalności wspólnot mieszkaniowych do zmian, jakie zaszły na rynku zarządzania wspólnotami na przestrzeni minionych 30 lat, tj. od wejścia w życie tej ustawy. Jak wyjaśnia Minister Finansów i Gospodarki (odpowiedzialny za przygotowanie projektu zmian przepisów), zmiany te są podsumowaniem zapadłego na tym tle orzecznictwa, praktyki zarządców nieruchomości, rozwoju technologii budownictwa wielorodzinnego oraz zmian w innych aktach prawnych dotyczących działalności wspólnot. Poniżej prześledzimy najważniejsze zmiany jakie przynieść ma ta nowelizacja.

PFRON: Dofinansowanie uzyskasz mając punkty - od 1 do 10. Stopień niepełnosprawności, wiek, praca, pierwszy wniosek

W artykule porównujemy system punktów preferencyjnych w programie "Aktywny samorząd” w 2025 roku z punktami dla zakupu samochodu przez osoby niepełnosprawne (program „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!” – Mobilność osób z niepełnosprawnością).

Na co Polacy najczęściej donoszą fiskusowi? Katalog jest dość szeroki [DANE Z KAS]

Do jednostek KAS docierają informacje sygnalne, zwane potocznie donosami, dotyczące różnych naruszeń przepisów prawa podatkowego. Sygnaliści zwracają uwagę m.in. na brak wydawania paragonów, nieopodatkowany najem oraz tzw. życie ponad stan. Są też zgłoszenia związane z działalnością handlową w Internecie, a także z organizacją nielegalnych gier hazardowych i loterii. Izby Administracji Skarbowej podają przykładowe sytuacje, w których informacje sygnalne przyczyniły się do ujawnienia nieprawidłowości.

PFRON: Do 10 punktów dla osób niepełnosprawnych. Głównie stopień znaczny. Jest też kryterium wieku

W PFRON funkcjonuje system punktów. Aby otrzymać dofinansowanie do np. zakupu samochodu w PFRON (przez osobę niepełnosprawną) trzeba złożyć wniosek. Dzięki systemowi punktów można otrzymać dodatkowe punkty. Maksymalna korzyść to 10 punktów. Dzięki nim osoba niepełnosprawna ma szanse na wyższe dofinansowanie z PFRON.

REKLAMA

Zasiłki z MOPS dla osób z niepełnosprawnościami i opiekunów w 2026 r. [FAQ]

Wraz ze zbliżającym się początkiem 2026 roku rośnie ilość pytań o zasiłki dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Które świadczenia wzrosną i dlaczego? Czy zmienią się kryteria dochodowe? Odpowiadamy!

Przewrót w dziedziczeniu nieruchomości: nie odziedziczysz już mieszkania po zmarłym z mocy prawa i niezależnie od wysokości dochodów, tylko dlatego, że „twoi rodzice w tym lokalu mieszkali i miałeś takie szczęście”

W dniu 19 września 2025 r., w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały opublikowane założenia ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy o dodatkach mieszkaniowych, która ma wprowadzić przewrót w zasadach „dziedziczenia” stosunku najmu mieszkań komunalnych. Jest to projekt, który podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca br., został zapowiedziany przez wiceministra rozwoju i technologii Tomasza Lewandowskiego i którego celem – jak zostało wówczas wspomniane – jest ukrócenie bogacenia się na komunalnych zasobach mieszkaniowych przez osoby o wysokich dochodach, które są już w posiadaniu innych nieruchomości w danym mieście.

Obowiązkowa fotowoltaika na budynkach [harmonogram]. Tak nowe przepisy unijne zmienią polski rynek budowlany

Unijna dyrektywa EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), której implementacja w Polsce nastąpi do 2026 roku, wprowadza obowiązek instalacji paneli fotowoltaicznych lub kolektorów słonecznych na dachach określonych typów budynków. To jedno z najważniejszych rozwiązań prawnych w obszarze transformacji energetycznej ostatnich lat, które może na trwałe zmienić sposób projektowania i eksploatacji nieruchomości w Polsce. Sprawdź, czy zmiany dotyczą również ciebie

Rozczarowanie w Sejmie. Kierowcy nie dostaną ulgi od składki OC

Nie będzie można wycofać samochód osobowy (każdy) z użytkowania i nie płacić OC. Komisja Sejmowa proponuje umieszczenie w koszu większości postulatów deregulacji polskiego prawa. Miał skorzystać każdy kierowca. Urzędów miało nie będzie już interesował powód wycofania samochodu z ruchy. Autorzy ustawy chcieli dać kierowcom możliwość wycofania z użytkowania samochodu bo: "drugi samochód w rodzinie", "wyjazd za granicę", "kamper używany raz na jakiś czas" (powodu nie trzeba było uzasadniać).

REKLAMA

Czy będzie dodatek dla rencistów niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nadal prowadzi prace nad wprowadzeniem dodatku dla osób z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy oraz orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, pobierających inne świadczenia niż renta socjalna. Tak wynika z odpowiedzi udzielonej portalowi Infor.pl. Aktualnie nie można jednak wskazać terminu wejścia w życie planowanych zmian.

Rewolucja w księgach wieczystych? Nowe przepisy zmienią dostęp do danych właścicieli nieruchomości i uderzą w nielegalne portale

Nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece ma całkowicie zmienić sposób, w jaki Polacy uzyskują dostęp do danych o nieruchomościach. Koniec z anonimowym podglądaniem rejestrów – rząd chce wprowadzić obowiązkowe logowanie i pełną identyfikację użytkowników, by powstrzymać kradzież danych, handel informacjami i działalność nielegalnych portali.

REKLAMA