Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak napisać wniosek o założenie księgi wieczystej

Marek Sondej - Referendarz Sądowy w Wydziale ksiąg wieczystych SR w Krakowie
Jeśli nabycie odrębnej własności lokalu nastąpiło na drodze sądowej, lub sami chcemy założyć księgę wieczystą dla mieszkania własnościowego - wówczas musimy złożyć właściwy wniosek do sądu wieczystoksięgowego. Jak prawidłowo napisać wniosek o założenie księgi wieczystej?

Stopień trudności: niski - średni

Koszt: zmienny (patrz krok 4)

Wymagane dokumenty:

  • formularze KW,
  • zaświadczenie o położeniu i powierzchni lokalu, wydane przez spółdzielnię mieszkaniową (dot. własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu),
  • postanowienie sądu znoszące współwłasność przez ustanowienie odrębnej własności lokalu.

Pola, których nie wypełniamy musimy skreślić.

Krok 1: kompletujemy dokumenty

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby założyć księgę wieczystą, musimy móc dokładnie opisać mieszkanie. Służyć temu będzie zaświadczenie o położeniu i powierzchni lokalu, wydane przez spółdzielnię mieszkaniową. Spółdzielnia powinna nas także zaopatrzyć w dokument, w którym wskaże nr księgi wieczystej dla budynku albo działki gruntów dla budynku, w którym znajduje się nasze mieszkanie. Powinniśmy je otrzymać bezpłatnie na wniosek.

Jeżeli ustanowienie odrębnej własności lokalu i założenie księgi ma nastąpić w oparciu o akt notarialny, wniosek do sądu składa notariusz. Notariuszowi możemy też zlecić złożenie wniosku o dokonanie wpisów w KW w innych okolicznościach, ale od tej czynności pobierze on opłatę notarialną, niezależnie od opłaty sądowej.

Krok 2: wypełniamy formularz

Do wypełnienia mamy często dwa formularze:

1. KW-ZAL, w którym wnosimy o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości.

POBIERZ: Wniosek o założenie księgi wieczystej

2. KW-WPIS, jeśli jest więcej niż dwóch współwłaścicieli lub nieruchomość ma być obciążona innym prawem (np. hipoteką).

POBIERZ: Wniosek o wpis w księdze wieczystej

Krok 2.1. wypełniamy formularz KW ZAL: Sąd i typ nieruchomości

W pierwszych rubrykach musimy wskazać Sąd rejonowy właściwy dla nieruchomości, a w nim konkretny wydział zajmujący się księgami wieczystymi (do sprawdzenia na stronie sądu i telefonicznie). Następnie musimy wskazać jaką nieruchomość chcemy opisać księgą wieczystą. Błędne zakreślenie typu nieruchomości nie jest traktowane jako błąd, jeżeli nasze żądanie wynika wyraźnie z treści innych rubryk.

Zobacz: U prawnika

Do wyboru mamy m.in. :

  • Nieruchomość lokalową - dla oddzielnej własności lokalu mieszkalnego (np. w przypadku przekształcenia mieszkania spółdzielczego),
  • Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego - jak wskazuje sama rubryka - np. w przypadku przekształconego mieszkania lokatorskiego (w przypadku, gdy spółdzielnia nie dysponuje prawem własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego, nie może ustanowić odrębnej własności lokalu),
  • Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego (dot. np. zakładania ksiąg wieczystych dla garaży).

Nie zakłada się ksiąg wieczystych dla spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Musi ono zostać w obecnym stanie prawnym przekształcone w prawo odrębnej własności lokalu przez umowę zawartą ze spółdzielnią przed notariuszem.

W każdym wniosku o założenie księgi wieczystej musimy wskazać położenie naszej nieruchomości tj. umiejscowić ją poprzez określenie województwa, powiatu, gminy, dzielnicy (jeśli istnieje). Pozwala to stwierdzić właściwość miejscową sądu (np. w Warszawie, większość dzielnic ma oddzielne wydziały ksiąg wieczystych).

Krok 2.2: rubryki (w zależności od typu nieruchomości opisywanej w księdze wieczystej)

Dla nieruchomości lokalowej i własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego:

  • Ulica,
  • Numer budynku,
  • Numer lokalu,
  • Kondygnacja (liczona: nr piętra +1, np. 4 piętro = piąta kondygnacja),
  • Powierzchnia użytkowa, wraz z przynależnościami (np. piwnicą, komórką lokatorską). Do powierzchni tej nie wlicza się balkonu,
  • Rodzaj i ilość pomieszczeń (np. łazienka wraz z toaletą, kuchnia, 2 pokoje) oraz pomieszczeń przynależnych (piwnica),
  • Wielkość udziału w prawie własności lub użytkowania wieczystego (dotyczy to w naszym przypadku, tylko orzeczenia sądu znoszącego współwłasność przez ustanowienie odrębnej własności lokalu).

Powyższe dane powinny znaleźć się w zaświadczeniu od spółdzielni mieszkaniowej albo w postanowieniu sądu.

Spółdzielnie Mieszkaniowe nie mają ustalonego wzoru takiego zaświadczenia. Od naszej inicjatywy zależy zatem, czy wszystkie wymagane przez sąd dane znajdą się w zaświadczeniu. Należy w szczególności pamiętać o tym, aby spółdzielnia wskazała nr księgi wieczystej prowadzonej dla gruntu, na którym stoi budynek, w którym znajduje się nasze mieszkanie. W przypadku braku księgi – powinna podać działki gruntowe, na których budynek ten się znajduje. Ryzyko oddalenia wniosku z uwagi na braki zaświadczenia zawsze ponosi wnioskodawca.

Krok 2.3: wpisujemy właścicieli

Wpisanie właścicieli (lub uprawnionych z tytułu praw spółdzielczych podlegających wpisowi do KW) jest oddzielną od założenia księgi czynnością. Podlega też odrębnej opłacie.

  • tytuł prawny do mieszkania powinien wynikać z załączanego do wniosku dokumentu. Będzie to np. postanowienie o zniesieniu współwłasności przez ustanowienie odrębnej własności lokali,
  • umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
  • przydział lokalu mieszkalnego.

Umowa o ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu sporządzona po 2001 r. musi zawierać co najmniej poświadczenie podpisów stron umowy przez notariusza. Wszystkie te dokumenty muszą być oryginałami, a nie np. kserokopiami.

Wpisanie uprawnionych i właścicieli odbywa się na tych samych zasadach jak w przypadku ich zmiany w istniejącej księdze.

Porównaj z: Jak wpisać nowego właściciela nieruchomości w księdze wieczystej

Krok 2.4. stary numer i oświadczenie

Pole nr 28 formularza, rzadko będzie nas dotyczyć, w zasadzie tylko sytuacji, gdy księga wieczysta została założona ale zaginęła lub uległa zniszczeniu (np. podczas powodzi, pożaru budynku sądu). Oświadczenie, które musimy podpisać, dotyczy:

  • wcześniejszej księgi wieczystej (jeśli nie istniała - nie wykreślamy oświadczenia, jeśli istniała - podajemy jej numer w polu 28);
  • ograniczonych praw rzeczowych (dot. np. służebności, użytkowania).

Musimy je podpisać – wykreślając uprzednio te stwierdzenia, które się z nim nie zgadzają.

Krok 2.5.: wnioskodawca i uczestnicy

Pola wypełniamy zgodnie z instrukcją. Jeśli uczestników jest więcej niż 2 (np. wielu współwłaścicieli) – musimy sięgnąć do formularza: KW-WU. Musimy wskazać, czy wpis w przypadku małżonków ma nastąpić na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej w udziałach 1/1.

POBIERZ: Załącznik - Wnioskodawca/ uczestnik postępowania

Krok 2.6: załączniki

Jeśli do wniosku załączaliśmy inne formularze – musimy wskazać ich ilość w polach 92-95.

W polach 96-100 wymieniamy załączone dokumenty. Będą to, w zależności od sytuacji:

  • zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej,
  • umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu/ przekształcenie mieszkania lokatorskiego we własnościowe sporządzona w odpowiedniej formie.

Krok 3: inne wpisy

Jeśli mieszkanie ma być obciążone:

  • hipoteką,
  • prawem użytkowania,
  • innym ograniczonym prawem rzeczowym,

musimy do wniosku załączyć formularz KW-WPIS (patrz pkt 2). Częstą praktyką jest wpisywanie wszystkich żądań na jednym formularzu np. o założenie księgi wieczystej i wpis. Sądy nie wzywają w takich przypadkach o poprawienie wniosku.

Krok 4: opłaty

Opłaty możemy uiścić za pomocą znaków sądowych (do nabycia w kasach sądów) lub wpłatą w kasie sądu, lub przelewem na rachunek sądowy. Opłacenie znakami opłaty sądowej jest najbardziej wskazane, gdyż sędzia rozpoznający sprawę może od razu stwierdzić, że wniosek jest opłacony i nie dokonywać jego zwrotu. Często dochodzi do sytuacji, że płacimy przelewem, a sąd zwraca nam wniosek, gdyż nie widział dokumentu księgowego o dokonanym przelewie. Warto wtedy dołączyć do wniosku dowód (może być kserokopia) polecenia przelewu.

Wysokość opłat:

  1. Za założenie księgi wieczystej - 60 zł,
  2. Za wpis:
  • Hipoteki - 200 zł,
  • Właściciela:

150 zł: w przypadku uzyskania tytułu własności poprzez:

  • dziedziczenie,
  • zapis
  • dział spadku
  • zniesienie współwłasności
  • zniesieniu wspólności majątkowej małżonków.

200 zł: w przypadku uzyskania tytułu do nieruchomości w inny sposób (np. na drodze decyzji administracyjnej lub wyroku sądowego, czy przekształcenia mieszkania lokatorskiego na własnościowe).

Jan Kowalski przekształcił mieszkanie lokatorskie we własnościowe. Jednocześnie zobowiązał się zabezpieczyć kredyt na budowę domu hipoteką obciążającą mieszkanie. Musi założyć księgę, wpisać siebie jako właściciela oraz wpisać hipotekę na rzecz banku. Koszty wyniosą więc: 60 + 200 + 200 = 460 (zł).

Jeśli w takim wypadku właścicieli jest kilku, za każdego wnosi się opłatę stosunkową (stosowną do udziału we własności) - nie mniej niż 100 zł. Np. jeżeli wpis ma nastąpić na rzecz dwóch współwłaścicieli w udziałach po ¾ i ¼, pierwszy z nich uiszcza od wpisu własności opłatę 150 zł, drugi 100 zł.

We wszystkich tych przypadkach, gdy dokonujemy czynności przed notariuszem, wniosek do sądu oraz pobór opłaty za wniosek należy do niego. On też powinien czuwać nad naszymi interesami do momentu uzyskania wpisu w księdze, a więc dołączyć do wniosku wszystkie wymagane przez sąd dokumenty.

Zobacz serwis: Sprawy urzędowe

Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań
Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań.

Język polski, Matematyka, Język angielski.


Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy dziecko może samo robić zakupy? Kiedy możliwy zwrot?

    Osoba przed osiągnięciem pełnoletności nie ma zdolności do czynności prawnych, co wyklucza swobodę w zakupach. Prawo zakłada jednak wyjątki. W pewnych przypadkach można prawnie podważyć zakup dokonany przez niepełnoletniego.

    Ostatnie dni na płatności bonem turystycznym. Co z terminem wyjazdu?

    Polska Organizacja Turystyczna przypomina, iż tylko do 31 marca przedsiębiorcy mogą przyjmować płatności bonem turystycznym. Jest to jednak ostateczny termin na opłacenie usługi turystycznej. Wyjazd może się odbyć później.

    Rząd dopłaci do transportu zboża do nadbałtyckich portów

    Rząd chce dofinansować transport pszenicy i kukurydzy do portów nadbałtyckich; stawki będą uzależnione od odległości od portów; najwięcej do tony zboża dopłaci się we wschodnich i południowych województwach - wynika z projektu, o którym poinformowano w wykazie prac legislacyjnym rządu.

    Rewolucja w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym?

    Reforma planowania przestrzennego wpłynie na dostępność i ceny działek pod budownictwo mieszkaniowe, a co za tym idzie na ceny mieszkań - podkreślił w piątek w TVP1 minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. Mieszkańcy chcą mieć dostępne mieszkania, cena może spaść nawet o 15 proc. 

    Oszuści próbują podszyć się pod ZUS

    Po raz kolejny Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega klientów przed oszustami, którzy wysyłają fałszywe wiadomości w celu wyłudzenia danych. 

    Czy będzie rewolucja w leczeniu stwardnienia rozsianego?

    Stwardnienie rozsiane. Lekarze wskazują, że zmiany w leczeniu stwardnienia rozsianego (SM) są jednym z największych osiągnięć medycyny w ostatnich latach. Wraz z pojawianiem się kolejnych leków i włączaniem ich do refundacji neurolodzy mają możliwość coraz lepszej personalizacji leczenia uwzględniającej styl i plany życiowe pacjenta. 

    Pielęgniarka rodzinna. Jak nią zostać? Ile zarabia?

    Pielęgniarka rodzinna – kto to jest? Ścieżek rozwoju dla pielęgniarek jest wiele, jedną z nich to pielęgniarstwo rodzinne. Jakie kwalifikacje są niezbędne, aby móc pracować, jako pielęgniarka rodzinna? Czy jest to opłacalne zajęcie? 

    Kawalerzyści dostaną w tym roku śmigłowce ze Świdnika

    Pierwsze dwa śmigłowce AW149 produkowane w PZL Świdnik trafią do końca roku do 25 Brygady Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim. W 2024 r. kawalerzyści otrzymają kolejnych sześć. Uzbrojone m.in. w pociski Hellfire będą transportować żołnierzy i wspierać ich z powietrza; posłużą także do operacji ewakuacyjnych i poszukiwawczych.

    Najwięcej prób samobójczych jest w poniedziałki

    Próba samobójcza. Z danych KGP wynika, że w 2022 roku było o ponad 5% więcej prób samobójczych niż rok wcześniej. Powód wciąż najczęściej pozostaje nieustalony. W ub.r. tak stwierdzono w 5,7 tys. przypadków, a rok wcześniej – w 5,5 tys. Z kolei wśród znanych przyczyn przeważnie wskazuje się chorobę psychiczną i zaburzenia psychiczne. Miejscem popełnienia takiego czynu zwykle jest mieszkanie lub dom. Najwięcej osób próbuje odebrać sobie życie w poniedziałki. Eksperci komentujący dane podnoszą alarm, że wciąż zbyt mało wiadomo o przyczynach takich dramatów. Przypominają też o pogarszającym się zdrowiu psychicznym Polaków i o braku wystarczających nakładów budżetowych w celu zminimalizowania tego zjawiska.

    Nakaz noszenia maseczek będzie przedłużony. Jak długo jeszcze?

    Nakaz noszenia maseczek ma zostać przedłużony o kolejny miesiąc – do końca kwietnia 2023 r. Gdzie wciąż należy nosić maseczki? Kto podlega temu obowiązkowi? Czy są jakieś wyjątki od obowiązku noszenia maseczek?

    Cyfryzacja. mObywatel do aktualizacji

    Aktualizacja aplikacji mObywatel ma pojawić się na przełomie czerwca i lipca. Zmieni się interfejs aplikacji, pojawią się w niej nowe funkcjonalności. Aktualizacja ma być powiązana w czasie z planowanym wejściem w życie nowych przepisów o uznawaniu elektronicznych dokumentów.

    Babciowe - jest pomysł na nowe świadczenie. Dla kogo 1500 zł?

    Babciowe - to pomysł na nowe świadczenie. Ma wynosić 1500 zł miesięcznie. Jego wprowadzenie zapowiedział Donald Tusk podczas spotkania w Częstochowie.

    Pierwsze trzynastki dla emerytów i rencistów jeszcze przed Wielkanocą

    Tradycyjnie 13. są wypłacane razem z kwietniową emeryturą lub rentą. Gdy termin płatności wypada w sobotę, niedzielę lub święto - ZUS przelewa pieniądze tak żeby trafiły do adresata jeszcze przed dniem wolnym. Poniedziałek Wielkanocny, który w tym roku jest 10 kwietnia to jeden z dni, w których seniorzy dostają swoje wypłaty. Nie muszą jednak czekać aż skończą się święta gdyż 13. trafi do nich jeszcze przed Wielkanocą. 

    500 tys. podpisów pod projektem ustawy ws. refundacji procedury in vitro

    Refundacja in vitro. Posłanki KO poinformowały, że zebrano pół miliona podpisów pod obywatelskim projektem ustawy ws. refundacji procedury pozaustrojowego zapłodnienia metodą in vitro, który złożyły w czwartek w Sejmie. Podkreślały, że projekt stanowi test dla PiS, czy faktycznie chce walczyć z bezpłodnością w Polsce.

    Przedterminowe wybory w Michałowie. Mieszkańcy wybiorą wójta według znowelizowanego Kodeksu wyborczego

    Przedterminowe wybory wójta Michałowa zostaną przeprowadzone 7 maja – tak postanowił premier. Kandydaci mogą zgłaszać się do 12 kwietnia. Wybory zostaną przeprowadzane po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu wyborczego.

    Opiekun medyczny. Kto może nim zostać? Ile zarabia?

    Opiekun medyczny – kto może nim zostać? Zawód opiekuna medycznego został stworzony w 2007 z inicjatywy ówczesnego Ministra Zdrowia. To odpowiedź na niewystarczającą infrastrukturę opiekuńczą – w szpitalach brakowało i brakuje pielęgniarzy, i pielęgniarek, a ludzi chorych i niesamodzielnych było i jest coraz więcej. Czym zajmuje się opiekun medyczny? Jakie kryteria należy spełnić, by nim zostać? 

    Wydziedziczenie. Kiedy spadkobierca nie dostanie nic

    Wydziedziczenie polega na pozbawieniu uprawnionych spadkobierców prawa do zachowku. Spadkodawca może to zrobić, ale jego swoboda w tym zakresie jest ograniczona przepisami Kodeksu cywilnego. W jakich sytuacjach spadkodawca może wydziedziczyć spadkobiercę? Jak dokonuje się wydziedziczenia? Jakie są skutki wydziedziczenia?

    Ubrania w sklepach coraz gorszej jakości? Polacy narzekają

    Polacy narzekają na jakość ubrań. Prawie połowa badanych konsumentów skarży się, że ubrania, kupowane w sklepach w ostatnich 6-12 miesiącach, są produkowane z coraz to gorszych materiałów. Według znawców tematu, problemy zaczęły się już podczas pandemii, gdy zostały zaburzone łańcuchy dostaw. Do tego doszła wysoka inflacja. Widać również, że gorszą jakość wymusza polityka klimatyczna. Jak dodają eksperci, powrót do wysokogatunkowych towarów może być dość trudny i trwać długo, bo producentom cała ta sytuacja jest raczej na rękę.

    Wybory parlamentarne. Pierwsze propozycje daty

    Termin 15 października jest bardzo dobry – powiedział wicemarszałek Sejmu i szef klubu PiS Ryszard Terlecki, pytany o możliwą datę wyborów parlamentarnych. 

    Nowelizacja Prawa o notariacie. Minister zaprowadzi dyscyplinę wśród notariuszy

    Kolejna nowelizacja Prawa o notariacie niebawem trafi do Sejmu. Resort sprawiedliwości chce zwiększyć kontrolę nad notariatem. Twierdzi jednak, że w porównaniu z projektem nowelizacji odrzuconej przez Sejm w grudniu złagodzono propozycje dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej i zawieszania notariuszy. 

    Ile można dorobić do emerytury lub renty od 1 marca 2023 r.? Kogo dotyczą limity?

    Przez najbliższe 3 miesiące, licząc od 1 marca 2023 r. obowiązują nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów. Pracujący mogą dorobić 177 zł więcej. Limity te dotyczą tyko wcześniejszych emerytów. Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, czyli kobiety 60 a mężczyźni 65 lat, nie muszą ograniczać się przy dorabianiu żadnymi limitami.

    Czy spotkania w pracy to strata czasu? BADANIE

    Spotkania w pracy. Prawie połowa Polaków podczas spotkań w pracy zajmuje się czymś innym, a 27% w ogóle nie widzi ich sensu. Nie znaczy to jednak, że wyjątkowo nie cierpią spotkań — 62% przyznaje, że je lubi. Z drugiej strony ⅓ sądzi, że są one stresujące (w tym ponad połowa najmłodszych badanych) i nudne, a 23%, że są przez nie mniej produktywni.

    WIRON. Czy wiązać z nim nadzieje?

    O tym, że wskaźnik WIRON nie zmieni wiele w wysokości rat kredytów hipotecznych, pisaliśmy już w połowie lutego. Dziś na ten temat piszą kolejne media. Bańka oczekiwań całkowicie pękła, gdy o przejściu z indeksu WIBOR na WIRON wypowiedział się sam premier. Przyznał, że przeliczył się co do tej zmiany i doradził, aby nie wiązać z nią zbytnio nadziei. Jak powiedział - to nie będzie żaden “game changer”.

    UODO nałożył administracyjną karę pieniężną na wspólnotę mieszkaniową

    Kilka naruszeń przepisów RODO było powodem nałożenia kary pieniężnej na wspólnotę mieszkaniową.

    Dieta ketogenna jako pomoc przy leczeniu padaczki lekoopornej

    Dieta ketogenna a padaczka. Kiedy w leczeniu padaczki postępowanie farmakologiczne jest nieskuteczne, rozważa się jedną z metod niefarmakologicznej terapii, jaką jest dieta ketogenna. Nie każdy wie, że jest ona wdrażana u dzieci z padaczką lekooporną, czyli w sytuacjach, w których stosowane leki nie przynoszą pożądanych rezultatów. Dieta ketogenna poprzez swoje działanie wpływa na zmniejszenie liczby i ciężkości napadów padaczkowych. Z okazji obchodów Międzynarodowego Dnia Epilepsji 26 marca wyjaśniamy, na czym polega dieta ketogenna i pokazujemy, że jej stosowanie jest szansą na normalne życie.