System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg ISO 45001:2018

W marcu 2018 została opublikowana pierwsza w historii międzynarodowa norma w zakresie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy ISO 45001. Norma ta zastępuje dotychczasowe normy w zakresie systemu zarządzania BHP tj. polską normę PN-N 18001:2004 i brytyjską normę BS OHSAS 18001:2007.

Zgodnie z rezolucją IAF nr 2016-15 ustalono trzyletni okres przejściowy na wdrożenie normy ISO 45001:2018, liczony od daty opublikowania normy, tj. 12.03.2018. Polskie Centrum Akredytacji poinformowało o okresie przejściowym w komunikacie nr 261 z dnia 4 czerwca 2018[1]

Norma ma strukturę zgodną z dyrektywą ISO/IEC część 1 „Skonsolidowany suplement ISO – Procedury specyficzne dla ISO” (wersja polska wydana przez Polski Komitet Normalizacyjny w grudniu 2014[2] - załącznik SL), czyli składa się z 10 rozdziałów tak jak np. normy ISO 9001:2015 i ISO 14001:2015. Ujednolicony format normy umożliwia pełną integrację systemu zarządzania BHP z innymi systemami zgodnymi z ww. dyrektywą.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2018/2019

International Accreditation Forum opracowała dokument IAF MD 21:2018 „Requirements for the Migration to ISO 45001:2018 from OHSAS 18001:2007, 18 January 2018”^{^[3]}, w którym przedstawiono najważniejsze wymagania ISO 45001 w odniesieniu do dotychczas obowiązujących standardów. Dokument ten został także przetłumaczony przez Polskie Centrum Akredytacji i udostępniony wraz z wyżej wymienionym komunikatem.

Istotne zmiany w normie to:

Nowe wymagania dotyczące analizy otoczenia firmy – organizacja powinna określić czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mają lub mogą mieć wpływ na jej funkcjonowanie. Analiza otoczenia zakłada również identyfikację stron zainteresowanych, w tym pracowników, wraz z ich oczekiwaniami i potrzebami. Norma podkreśla znaczenie ww. czynników w ustanawianiu, wdrażaniu i doskonaleniu SZBHP.
Podkreślenie roli najwyższego kierownictwa w budowaniu i doskonaleniu systemu zarządzania BHP. Według nowych wymagań kadra kierownicza wyższego szczebla jest zobowiązana do demonstrowania przywódczej postawy i promowania kultury bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zwiększenie udziału pracowników na stanowiskach nie kierowniczych w ustanawianiu i wdrażaniu systemu zarządzania BHP – norma kładzie nacisk na konsultacje i uczestnictwo pracowników w budowaniu i rozwoju SZBHP.
Wprowadzenie podejścia opartego na ryzyku i możliwościach. W rozumieniu nowej normy analiza ryzyka i możliwości powinna być przeprowadzana dwutorowo, tj. uwzględniać kwestie związane z BHP (ocena ryzyka zawodowego) oraz inne kwestie związane z systemem zarządzania (ocena ryzyka w procesach i działaniach). Konsekwencją podejścia opartego na ryzyku jest usunięcie z normy pojęcia „działania zapobiegawcze”, ponieważ zapobieganie zagrożeniom i ich konsekwencjom jest uwzględniane już na etapie planowania.
Nowe podejście do udokumentowanych informacji – ISO 45001 pozwala użytkownikom na większą swobodę i dostosowanie formy dokumentowania do specyfiki organizacji. Norma nie wskazuje wymaganych dokumentów, a jedynie określa jakie informacje należy zachować w formie udokumentowanej.
Bardziej szczegółowe wymagania m.in. w zakresie oceny zgodności, zarządzania zmianami, outsourcingu i przeglądu zarządzania.