REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Fiejdasz
Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy prawa pracy wyróżniają dwa rodzaje tzw. zakazu konkurencji. Pierwszy z nich to zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej w trakcie trwania stosunku pracy – taką umowę pracodawca może zawrzeć z każdym pracownikiem. Drugi z nich to zakaz, który może obowiązywać pracownika po ustaniu stosunku pracy.

Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Po ustaniu stosunku pracy pracodawca może zakazać prowadzenia działalności konkurencyjnej jedynie pracownikowi posiadającemu dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Przez pojęcie „szczególnie ważnych informacji” należy rozumieć informacje techniczne, technologiczne, handlowe oraz organizacyjne przedsiębiorstwa, co do których podmiot gospodarczy podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Czyli nie tylko te informację, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ale również te mające istotny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, które pracownik powziął w związku ze swoim zatrudnieniem. Jeśli pracodawca po zawarciu umowy o zakazie konkurencji doszedł do wniosku iż pracownik tak naprawdę nie miał dostępu do szczególnie ważnych informacji, to takie stwierdzenie nie daje pracodawcy prawa do jednostronnego rozwiązania umowy.

REKLAMA

Umowa o zakazie konkurencji

Przesłanką decydującą o prawidłowości ustanowienia zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest zawarcie dodatkowej umowy w trakcie trwania tego stosunku. Umowa winna zostać zawarta na piśmie, zaś niezachowanie tej formy skutkuje jej nieważnością. Umowę taką oczywiście zawiera pracodawca z pracownikiem. Po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest tylko i wyłącznie zawarcie umowy cywilnoprawnej o treści zbliżonej do treści omawianej umowy zakazu. Jednakże taka umowa cywilnoprawna podlega wszystkim rygorom wynikającym z kodeksu cywilnego, w tym również zasadzie swobody umów, co oznacza iż pracownik nie ma żadnego obowiązku jej zawierania.

Umowa o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej winna określać po pierwsze: co rozumie się przez działalność konkurencyjną, po drugie: na rzecz jakiego pracodawcy pracownik nie może świadczyć pracy, po trzecie: okres obowiązywania umowy oraz po czwarte: wysokość odszkodowania należnego od pracodawcy.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Umowa o zakazie powinna zawierać:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • określenie pojęcia działalności konkurencyjnej
  • pracodawców, na rzecz których nie można świadczyć działalności konkurencyjnej,
  • okres obowiązywania umowy
  • wysokość odszkodowania

Działalność konkurencyjna

Przez działalność konkurencyjną należy rozumieć zarówno działalność gospodarczą prowadzoną osobiście, świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określonej przepisami kodeksu pracy oraz wykonywania pracy na innej podstawie np. na podstawie umowy cywilnoprawnej. Pojęcie działalności konkurencyjnej może zostać w umowie określone ogólnie, bowiem zbyt duże uszczegółowienie może rodzić ryzyko pominięcia niektórych aspektów takiej działalności.

Odszkodowanie

Wysokość odszkodowania należnego pracownikowi za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej nie może być niższa niż 25 % wynagrodzenia pobieranego przez tego pracownika w chwili ustania stosunku pracy. Odszkodowanie w takiej wysokości przysługuje pracownikowi przez cały czas trwania umowy. Jeśli umowa o zakazie przewiduje niższą wartość odszkodowania lub stwierdza, iż pracownik będzie powstrzymywał się od działalności konkurencyjnej nieodpłatnie lub w ogóle nie zawiera takiego postanowienia, umowa taka jest ważna jednak w miejsce powyższych postanowień umownych lub w przypadku ich braku stosuje się przepisy prawa pracy – czyli pracownikowi zawsze należy się odszkodowanie w wysokości co najmniej 25 % wynagrodzenia. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. Ponadto przysługuje ono pracownikowi mimo zwolnienia z zakazu konkurencji poczynionego przez pracodawcę, ale jedynie pod warunkiem powstrzymywania się przez pracownika od działalności konkurencyjnej. Na marginesie zauważyć należy, iż użyte przez ustawodawcę określenie „odszkodowanie” jest nieco niefortunne ponieważ omówiony wyżej ekwiwalent przysługuje pracownikowi za samo powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej, bez względu na to czy poniósł on w tym czasie jakąkolwiek szkodę. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, by pracownik w czasie trwania umowy o zakazie świadczył pracę, która nie będzie mieścić się w ramach pojęcia działalności konkurencyjnej i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie. W razie sporu o odszkodowanie właściwym będzie sąd pracy.

Czas trwania zakazu konkurencji

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy powyższa umowa przestaje obowiązywać po pierwsze: w razie ustania przyczyn uzasadniających jej zawarcie oraz po drugie: w razie nie wywiązywania się przez pracodawcę z obowiązku wypłaty odszkodowania. O ile pierwsza z wyżej wymienionych przyczyn nie budzi wątpliwości, co do drugiej należy przyjąć, iż ma ona zastosowanie tylko w sytuacji gdy pracownik przestaje się powstrzymywać od umówionej działalności. Umowa o zakazie przestaje obowiązywać również z chwilą śmierci pracownika, ponieważ ma ona ściśle osobisty charakter.

Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji

Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji jest dopuszczalne jeśli umowa przewiduje taką możliwość oraz jeśli określa okoliczności uzasadniające wypowiedzenie. Do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może zostać wprowadzone prawo odstąpienia od niej, o ile nie pozostaje to w sprzeczności z zasadami prawa pracy. Strony zawsze mogą rozwiązać taką umowę za obustronnym porozumieniem.

Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji

Odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej może stanowić podstawę wypowiedzenia umowy o pracę tylko wówczas gdy projekt takiej umowy zawiera postanowienia zgodne z przepisami prawa pracy. Inaczej, jeśli projekt takiej umowy zawiera postanowienia niezgodne z przepisami prawa pracy, pracownik może odmówić podpisania takiej umowy, a jego zachowanie nie może stanowić podstawy do wypowiedzenia umowy o pracę.

Odpowiedzialność pracownika

Na zakończenie słowo o odpowiedzialności pracownika w razie naruszenia omawianego zakazu konkurencji. Kodeks pracy nie reguluje wyżej wymienionej kwestii, w związku z czym w przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią w razie wyrządzenia szkody na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania tzn. naruszenia zakazu konkurencji pracownik ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości bez względu na rodzaj swojej winy. Jednak to pracodawcę obciąża ciężar dowodu naruszenia postanowień umowy, wyrządzenia szkody, wysokości szkody oraz wykazania związku przyczynowego miedzy działaniem byłego pracownika a powstałą szkodą. W związku z tym, że udowodnienie powyższych przesłanek jest niezwykle trudne, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania omawianej umowy nastąpi przez zapłatę określonej sumy - kary umownej. Postanowienie takie jest jak najbardziej dopuszczalne. Wówczas kara umowna przysługuje pracodawcy w umówionej wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Pracodawca może żądać kary wyższej niż umówiona tylko wówczas, gdy umowa dopuszcza taką możliwość. Natomiast pracownik może bronić się tym, że zobowiązanie zostało już w znacznej części wykonane, tzn. np. że do zakończenia okresu obowiązywania umowy pozostało niewiele czasu albo, że ustalona kara jest rażąco wygórowana.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018, poz. 917)

Paulina Fiejdasz - aplikant radcowski, współpracownik Kancelarii Radców Prawnych M. Taradajko-Zuzmak, A. Zuzmak. S.C. w Rzeszowie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

REKLAMA

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

REKLAMA

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

REKLAMA