REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Fiejdasz
Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Kiedy obowiązuje zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy prawa pracy wyróżniają dwa rodzaje tzw. zakazu konkurencji. Pierwszy z nich to zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej w trakcie trwania stosunku pracy – taką umowę pracodawca może zawrzeć z każdym pracownikiem. Drugi z nich to zakaz, który może obowiązywać pracownika po ustaniu stosunku pracy.

Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Po ustaniu stosunku pracy pracodawca może zakazać prowadzenia działalności konkurencyjnej jedynie pracownikowi posiadającemu dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Przez pojęcie „szczególnie ważnych informacji” należy rozumieć informacje techniczne, technologiczne, handlowe oraz organizacyjne przedsiębiorstwa, co do których podmiot gospodarczy podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Czyli nie tylko te informację, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ale również te mające istotny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, które pracownik powziął w związku ze swoim zatrudnieniem. Jeśli pracodawca po zawarciu umowy o zakazie konkurencji doszedł do wniosku iż pracownik tak naprawdę nie miał dostępu do szczególnie ważnych informacji, to takie stwierdzenie nie daje pracodawcy prawa do jednostronnego rozwiązania umowy.

REKLAMA

Umowa o zakazie konkurencji

Przesłanką decydującą o prawidłowości ustanowienia zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest zawarcie dodatkowej umowy w trakcie trwania tego stosunku. Umowa winna zostać zawarta na piśmie, zaś niezachowanie tej formy skutkuje jej nieważnością. Umowę taką oczywiście zawiera pracodawca z pracownikiem. Po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest tylko i wyłącznie zawarcie umowy cywilnoprawnej o treści zbliżonej do treści omawianej umowy zakazu. Jednakże taka umowa cywilnoprawna podlega wszystkim rygorom wynikającym z kodeksu cywilnego, w tym również zasadzie swobody umów, co oznacza iż pracownik nie ma żadnego obowiązku jej zawierania.

Umowa o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej winna określać po pierwsze: co rozumie się przez działalność konkurencyjną, po drugie: na rzecz jakiego pracodawcy pracownik nie może świadczyć pracy, po trzecie: okres obowiązywania umowy oraz po czwarte: wysokość odszkodowania należnego od pracodawcy.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Umowa o zakazie powinna zawierać:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • określenie pojęcia działalności konkurencyjnej
  • pracodawców, na rzecz których nie można świadczyć działalności konkurencyjnej,
  • okres obowiązywania umowy
  • wysokość odszkodowania

Działalność konkurencyjna

Przez działalność konkurencyjną należy rozumieć zarówno działalność gospodarczą prowadzoną osobiście, świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określonej przepisami kodeksu pracy oraz wykonywania pracy na innej podstawie np. na podstawie umowy cywilnoprawnej. Pojęcie działalności konkurencyjnej może zostać w umowie określone ogólnie, bowiem zbyt duże uszczegółowienie może rodzić ryzyko pominięcia niektórych aspektów takiej działalności.

Odszkodowanie

Wysokość odszkodowania należnego pracownikowi za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej nie może być niższa niż 25 % wynagrodzenia pobieranego przez tego pracownika w chwili ustania stosunku pracy. Odszkodowanie w takiej wysokości przysługuje pracownikowi przez cały czas trwania umowy. Jeśli umowa o zakazie przewiduje niższą wartość odszkodowania lub stwierdza, iż pracownik będzie powstrzymywał się od działalności konkurencyjnej nieodpłatnie lub w ogóle nie zawiera takiego postanowienia, umowa taka jest ważna jednak w miejsce powyższych postanowień umownych lub w przypadku ich braku stosuje się przepisy prawa pracy – czyli pracownikowi zawsze należy się odszkodowanie w wysokości co najmniej 25 % wynagrodzenia. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. Ponadto przysługuje ono pracownikowi mimo zwolnienia z zakazu konkurencji poczynionego przez pracodawcę, ale jedynie pod warunkiem powstrzymywania się przez pracownika od działalności konkurencyjnej. Na marginesie zauważyć należy, iż użyte przez ustawodawcę określenie „odszkodowanie” jest nieco niefortunne ponieważ omówiony wyżej ekwiwalent przysługuje pracownikowi za samo powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej, bez względu na to czy poniósł on w tym czasie jakąkolwiek szkodę. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, by pracownik w czasie trwania umowy o zakazie świadczył pracę, która nie będzie mieścić się w ramach pojęcia działalności konkurencyjnej i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie. W razie sporu o odszkodowanie właściwym będzie sąd pracy.

Czas trwania zakazu konkurencji

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy powyższa umowa przestaje obowiązywać po pierwsze: w razie ustania przyczyn uzasadniających jej zawarcie oraz po drugie: w razie nie wywiązywania się przez pracodawcę z obowiązku wypłaty odszkodowania. O ile pierwsza z wyżej wymienionych przyczyn nie budzi wątpliwości, co do drugiej należy przyjąć, iż ma ona zastosowanie tylko w sytuacji gdy pracownik przestaje się powstrzymywać od umówionej działalności. Umowa o zakazie przestaje obowiązywać również z chwilą śmierci pracownika, ponieważ ma ona ściśle osobisty charakter.

Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji

Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji jest dopuszczalne jeśli umowa przewiduje taką możliwość oraz jeśli określa okoliczności uzasadniające wypowiedzenie. Do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może zostać wprowadzone prawo odstąpienia od niej, o ile nie pozostaje to w sprzeczności z zasadami prawa pracy. Strony zawsze mogą rozwiązać taką umowę za obustronnym porozumieniem.

Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji

Odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej może stanowić podstawę wypowiedzenia umowy o pracę tylko wówczas gdy projekt takiej umowy zawiera postanowienia zgodne z przepisami prawa pracy. Inaczej, jeśli projekt takiej umowy zawiera postanowienia niezgodne z przepisami prawa pracy, pracownik może odmówić podpisania takiej umowy, a jego zachowanie nie może stanowić podstawy do wypowiedzenia umowy o pracę.

Odpowiedzialność pracownika

Na zakończenie słowo o odpowiedzialności pracownika w razie naruszenia omawianego zakazu konkurencji. Kodeks pracy nie reguluje wyżej wymienionej kwestii, w związku z czym w przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią w razie wyrządzenia szkody na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania tzn. naruszenia zakazu konkurencji pracownik ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości bez względu na rodzaj swojej winy. Jednak to pracodawcę obciąża ciężar dowodu naruszenia postanowień umowy, wyrządzenia szkody, wysokości szkody oraz wykazania związku przyczynowego miedzy działaniem byłego pracownika a powstałą szkodą. W związku z tym, że udowodnienie powyższych przesłanek jest niezwykle trudne, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania omawianej umowy nastąpi przez zapłatę określonej sumy - kary umownej. Postanowienie takie jest jak najbardziej dopuszczalne. Wówczas kara umowna przysługuje pracodawcy w umówionej wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Pracodawca może żądać kary wyższej niż umówiona tylko wówczas, gdy umowa dopuszcza taką możliwość. Natomiast pracownik może bronić się tym, że zobowiązanie zostało już w znacznej części wykonane, tzn. np. że do zakończenia okresu obowiązywania umowy pozostało niewiele czasu albo, że ustalona kara jest rażąco wygórowana.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018, poz. 917)

Paulina Fiejdasz - aplikant radcowski, współpracownik Kancelarii Radców Prawnych M. Taradajko-Zuzmak, A. Zuzmak. S.C. w Rzeszowie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z biciem dzwonów kościelnych o dowolnej porze dnia i nocy, bo – „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”. Senat zajmie się problemem, który dzieli społeczeństwo

W dniu 7 sierpnia 2025 r. Senat zajmie się rozpatrzeniem petycji zbiorowej w sprawie ograniczenia używania dzwonów kościelnych. Fundacja Dobre Państwo, która jest jej autorem, postuluje oddanie samorządom władztwa w zakresie określania dopuszczalnych godzin, w których mogą wybrzmiewać dzwony kościelne oraz dopuszczalnego poziomu emitowanego przez nie hałasu. „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”, aktualnie obowiązujące przepisy natomiast – „zezwalają Kościołowi na poszerzenie swych wpływów daleko ponad obszar posiadanych nieruchomości” – przekonuje Fundacja.

Twoje 4 prawa w czasie podróży koleją [Mini poradnik]

Masz 4 prawa podczas podróży koleją: prawo do informacji, prawo do odszkodowania lub zwrotu kosztów, prawo do pomocy i prawo do kontynuacji podróży. Co one w praktyce oznaczają? Jeśli potrzebujesz pomocy, bezpłatnie udzieli jej Europejskie Centrum Ochrony Konsumentów.

Tego nie podpiszę! Prezydent Karol Nawrocki stawia sprawę jasno

Karol Nawrocki jako nowy prezydent jasno wyznaczył granice swojej kadencji. W orędziu zapowiedział, czego na pewno nie podpisze: podniesienia wieku emerytalnego, wprowadzenia euro i legalizacji nielegalnej imigracji. Z kolei CPK i inwestycje strategiczne to projekty, które zamierza aktywnie wspierać.

Karol Nawrocki nowym prezydentem RP. Jaka będzie jego pierwsza decyzja ustawodawcza?

Karol Nawrocki rozpoczął kadencję od mocnego akcentu – już w czwartek 7 sierpnia złoży projekt ustawy dotyczący Centralnego Portu Komunikacyjnego. Prezydent zapowiada powrót do „tradycyjnego kształtu” inwestycji i zwołuje Radę Gabinetową, by omówić kluczowe projekty rozwojowe i stan finansów państwa.

REKLAMA

Eksport jeszcze bardziej pod lupą: Co zmienia 18. pakiet sankcji wobec Rosji?

Nowy, 18. pakiet unijnych sankcji wobec Rosji radykalnie zaostrza wymogi wobec firm działających w handlu międzynarodowym. Obejmuje nie tylko zakazy eksportowe, lecz także obowiązek aktywnego monitorowania partnerów i kontroli dalszego obrotu towarami. Przedsiębiorstwa muszą pilnie dostosować swoje procedury compliance.

Karol Nawrocki rozpoczyna prezydenturę z konkretnym planem działania: CPK, ulgi podatkowe i wsparcie dla rolników już wkrótce w Sejmie

Już w najbliższych dniach do Sejmu trafią pierwsze prezydenckie projekty ustaw zapowiadane jeszcze w kampanii wyborczej przez Karola Nawrockiego, który oficjalnie rozpoczyna swoją pięcioletnią kadencję jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Oto szczegóły.

Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

To już dzisiaj: długo wyczekiwana likwidacja „podatku Belki". Oszczędzanie wreszcie stanie się opłacalne

Jednym z największych problemów w Polskiej gospodarce jest niski poziom inwestycji prywatnych. Aż 46% Polaków nie posiada żadnych oszczędności – co oznacza, że znaczna część Polaków nie widzi sensu w ich gromadzeniu. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy jest słynny "podatek Belki". Został on wprowadzony w 2002 r. jako doraźne rozwiązanie na załatanie dziury budżetowej, ale jak to w Polsce zwykle bywa – prowizorka jest najtrwalsza. Nowy Prezydent RP - Karol Nawrocki, zapowiedział że złoży projekt likwidujący podatek Belki już pierwszego dnia sprawowania urzędu.

REKLAMA

Zaprzysiężenie prezydenta RP Karola Nawrockiego [Relacja na żywo]

W środę, 6 sierpnia 2025 r. o godz. 10:00 rozpoczęły się uroczystości z okazji zaprzysiężenia prezydenta RP Karola Nawrockiego.

Andrzej Duda: podsumowanie prezydentury [Orędzie]

Andrzej Duda kończy swoją 10-letnią prezydenturę w dniu 6 sierpnia 2025 roku. W tym dniu o godzinie 10:00 odbywa się zaprzysiężenie nowego prezydenta RP Karola Nawrockiego. Jak Andrzej Duda podsumował swoją prezydenturę w orędziu?

REKLAMA