Umowy przekazania mieszkania przez seniora w zamian za opiekę coraz popularniejsze

Mieszkanie dla wnuczka! Notariusze informują o coraz większej liczbie umów przekazania mieszkania przez seniora za opiekę!

Notariusze zauważają wzrost zainteresowania starszych osób sposobem przekazania swojego majątku. To ważne zagadnienie w starzejącym się społeczeństwie. Seniorzy z jednej strony chcą za swojego życia uregulować sprawy majątkowe, by uniknąć później sporów między spadkobiercami, z drugiej strony chcieliby zabezpieczyć swoje prawa do majątku, na który ciężko pracowali przez całe swoje życie.

Seniorzy, którzy chcą przekazać swoje mieszkanie czy dom obawiają się często negatywnych konsekwencji takiej decyzji, w tym wyrzucenia z lokalu przez niewdzięcznego obdarowanego. Zabezpieczeniem może tu być zastrzeżenie w umowie darowizny służebności mieszkania lub użytkowania na rzecz darczyńcy.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Przekazanie mieszkania dzieciom, wnukom czy osobom niespokrewnionym wbrew pozorom nie jest takie proste! Zgodnie z polskim prawem może to nastąpić albo z chwilą śmierci - na podstawie przepisów ustawowych lub postanowień testamentu, albo jeszcze za życia - w formie umowy darowizny lub umowy o dożywocie. Senior przestaje wtedy być właścicielem swojego mieszkania. Cofnięcie darowizny może nastąpić w wyjątkowej sytuacji, gdy obdarowany dopuści się wobec seniora rażącej niewdzięczności.

Na podstawie takiej umowy własność mieszkania albo domu przechodzi na wybranego nabywcę (na przykład syna lub wnuka) z tym, że dotychczasowi właściciele zachowują prawo do mieszkania w przekazanej nieruchomości do końca życia, a nawet mają możliwość wynajmowania i czerpania środków na życie z otrzymywanego czynszu – mówi notariusz Maciej Celichowski, Członek Rady Izby Notarialnej w Poznaniu.

Takie prawa (służebności i użytkowania) można zastrzec sobie także w umowie o dożywocie. Na jej podstawie nabywca ma obowiązek opieki nad seniorem do końca życia, a nawet przyjęcia go jako swojego domownika. Warto pamiętać, że prawo służebności, czy użytkowania, ustanowione na rzecz najbliższej rodziny jest zwolnione z podatku.

Co jednak ma zrobić senior, który nie chce pozbywać się swojego majątku przed śmiercią? W takiej sytuacji pozostaje po prostu zwykłe dziedziczenie. W wielu przypadkach można zdać się na rozstrzygnięcia ustawowe, zwłaszcza gdy relacje rodzinne nie są skomplikowane. Kodeks cywilny reguluje szczegółowo kolejność dziedziczenia i przypadające spadkobiercom udziały. Zawsze jednak warto zasięgnąć informacji, która u notariusza jest bezpłatna, jeśli udzielana jest w związku z zamierzoną transakcją notarialną.